Εκατοστά μεζεδάκια

Το σημερινό είναι το εκατοστό άρθρο με μεζεδάκια από τότε που άρχισα να τους δίνω το όνομα αρχείου meze (πριν από δυο χρόνια, τον Γενάρη του 2012) -στην πραγματικότητα, τα μεζεδοάρθρα είναι αρκετά περισσότερα, αλλά από τότε άρχισα να τα αριθμώ. Οπότε, σήμερα έχουμε στρογγυλό αριθμό, κι αν τα μεζεδοάρθρα μας ήταν περιοδικό θα κυκλοφορούσαμε σήμερα με πανηγυρικό τεύχος, έκτακτη ύλη, ιλουστρασιόν σελίδες, ίσως και κάποια προσφορά. Προσφορά θα έχουμε, αλλά την άλλη βδομάδα, σε ειδικό άρθρο, θα είναι μετεξέλιξη της σπαμακόπιτας την οποία προς το παρόν χαίρεται ο φίλτατος Στάζιμπος, που πέτυχε προχτές το υπ’ αρ. 200.000 σχόλιο από καταβολής ιστολογίου. Προς το παρόν, το σημερινό άρθρο έχει απλώς λίγο περισσότερη ύλη από τα συνηθισμένα, αλλά αυτό δεν το επιδίωξα, ήρθε μόνο του.

* Η πρώτη ακλισιά της εβδομάδας από άρθρο σε κουτσομπολίστικον ιστότοπο, σε τίτλο: Λιάγκας κατά Πάολα. Θα μου πείτε, εδώ άλλοι δεν κλίνουν Άννες και Μαρίες, θα κολλήσουν στην ακλισιά της Πάολας, η οποία, όσο και να πεις, έχει ένα ξενικό άρωμα; Και η δεύτερη, από το Βήμα, σε άρθρο για τον Πρόεδρο της Ουγκάντας, ο οποίος αρνήθηκε να υπογράψει, κι έτσι να του προσδώσει ισχύ νόμου, ένα νομοσχέδιο που είχε εγκρίνει η Βουλή και που απαγόρευε την ομοφυλοφιλία. Όλα καλά, αλλά, τόσο στον τίτλο όσο και στο κυρίως άρθρο, το όνομα της χώρας μένει άκλιτο: «της Ουγκάντα». Τα συζητούσαμε και τις προάλλες, τα ονόματα χωρών που προσαρμόζονται στο ελληνικό τυπικό δεν υπάρχει κανένας λόγος να μένουν άκλιτα. Κάποιοι φίλοι είχαν εκφράσει ενστάσεις για ορισμένα θηλυκά τοπωνύμια με ασυνήθιστες για το ελληνικό αυτί καταλήξεις (π.χ. Νικαράγουα) που δεν τις συμμερίζομαι αλλά τις καταλαβαίνω -αλλά για την Ουγκάντα τέτοιο πρόβλημα δεν μπαίνει (έχουμε τσάντα, τιράντα, Μιράντα κτλ.)

* Εφτάψυχη γάτα, διαβάζω στο in.gr, έμεινε εγκλωβισμένη τρεις μέρες μέσα σε σωλήνα, «σε θερμοκρασίες υπό του μηδενός«. Συνηθισμένο το λάθος, αν και δεν θυμάμαι να το έχουμε ξανασυζητήσει εδώ. «Υπό το μηδέν», βέβαια, πάντοτε. Και «υπέρ το δέον», όχι το φριχτό «υπέρ του δέοντος» που λένε αρκετοί. Αυτά τα απολιθώματα, αν είναι να τα χρησιμοποιούμε, να τα χρησιμοποιούμε σωστά.

* Διαβάζω άρθρο στο Έθνος για τα νυχτοπερπατήματα του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία: «Ο αρχηγός του κράτους φορώντας κράνος και οδηγώντας σκούτερ συναντά την κωμικό στο διαμέρισμά της, όπου ο πρόεδρος έχει αποκτήσει τη συνήθεια να περνά τη νύχτα». Ωστόσο, η Ζυλί Γκαγιέ δεν παίζει κωμικούς ρόλους, είναι ηθοποιός -όπως άλλωστε την αποκαλεί το άρθρο σε άλλα σημεία. Προφανώς, στο συγκεκριμένο απόσπασμα το γαλλικό πρωτότυπο χρησιμοποιούσε τη λέξη comédienne (και πράγματι πρέπει να είναι η φράση: «Autour du jour de l’An, le chef de l’État, casque sur la tête, rejoint à scooter la comédienne dans son pied-à-terre où le président a pris l’habitude de passer la nuit»), αλλά στα γαλλικά το comédienne και το actrice χρησιμοποιούνται λίγο-πολύ σαν συνώνυμα, και τα δυο σημαίνουν απλώς «ηθοποιός».

* Θηριώδες μαργαριτάρι σε τίτλο επαρχιακού ειδησεογραφικού ιστότοπου: Στο φως το όνομα του απαχθεί επιχειρηματία. Αναρωτιέμαι πώς να κάνει ο πληθυντικός.

* Ένας ακόμα τίτλος του τύπου «Μωρό δάγκωσε σκυλάκι» σε άρθρο του in.gr: Χαιρετίζει το ΠΑΣΟΚ το κείμενο για την Προοδευτική Δημοκρατική Παράταξη. Σχολιάζει ο φίλος που το έστειλε: χρειάστηκε να διαβάσω το άρθρο για να σιγουρευτώ ότι ο χαιρετισμός προερχόταν από το ΠΑΣΟΚ και απευθυνόταν προς το κείμενο για την Παράταξη.

* Φρέσκια κοτσάνα, χτεσινοβραδινή, και μάλιστα από τον Παύλο Τσίμα, που δεν τις συνηθίζει. Σχολιάζοντας το απειλητικό δέμα που στάλθηκε στον συνάδελφό του Γιάννη Πρετεντέρη (με δυο σφαίρες μέσα), ο κ. Τσίμας έγινε ελαφρώς ρεζίλι αφού είπε τα εξής: «Ένα μόνο θέλω να πω. Θέλω να θυμίσω το εξής. Όλοι νομίζω το έχουν δει, όχι μόνο εμείς οι δημοσιογράφοι, όλος ο κόσμος. Στη μεγάλη αίθουσα της Ενώσεως Συντακτών υπάρχει εκεί η μεγάλη επιγραφή που λέει ‘Η δημοσίευσις είναι η ψυχή της δημοκρατίας’, δεν λέει ‘Η δημοσίευση των ειδήσεων που μου αρέσουν’ ή ‘των απόψεων που συμφωνώ’…» Επειδή όμως όλοι το έχουμε δει, ξέρουμε καλά ότι το ρητό που κοσμεί τη μεγάλη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ λέει «Η δημοσίευσις είναι η ψυχή της δικαιοσύνης» (και, για την ιστορία, ανήκει στον Ελβετό φιλέλληνα Ιωάννη Ιάκωβο Μέγιερ που ήταν ο εκδότης των Ελληνικών Χρονικών στο επαναστατημένο Μεσολόγγι και έπεσε κατά την Έξοδο.

* Τα μπεστ-σέλερ έχουν αποδοθεί στην ελληνική γλώσσα «ευπώλητα», ένας νεολογισμός που δεν μου αρέσει και που δεν τον χρησιμοποιώ. Σε άρθρο σχετικά με πρόσφατη ερώτηση βουλευτών της ΔΗΜΑΡ για την ενιαία τιμή του βιβλίου είδα μια εναλλακτική λύση, που όμως ούτε αυτή μου γεμίζει το μάτι: «βιβλία ταχείας κυκλοφορίας (τα best-sellers)». Σας αρέσει εσάς; Εμένα όχι, και μη με πείτε ανευχαρίστητο. Πείτε μου όμως τη γνώμη σας.

* H φωτογραφία που βλέπετε αριστερά κάνει θραύση στα κοινωνικά δίκτυα όλου του κόσμου, αφού συνοδεύεται από λεζάντα που εξηγεί ότι το αγοράκι κοιμάται ανάμεσα στους τάφους των γονιών του που σκοτώθηκαν, κάπου στη Συρία. Την έχουν αναδημοσιεύσει δεκάδες ιστότοποι (παράδειγμα) και πολύ περισσότεροι χρήστες του Φέισμπουκ και του Τουίτερ.

Η φωτογραφία δεν είναι πειραγμένη, όμως, όπως εξηγεί άρθρο της Ιντιπέντεντ, είναι στημένη από τον φωτογράφο. Δεν τραβήχτηκε στη Συρία αλλά στη Σαουδική Αραβία, το παιδί (που είναι ανιψάκι του φωτογράφου) δεν είναι ορφανό και δεν ξαπλώνει ανάμεσα σε τάφους αλλά σε σωρούς από χαλίκια.

Πηγή διάδοσης της φωτογραφίας στο ελληνικό Διαδίκτυο φαίνεται να είναι η iefimerida, που όμως τώρα έχει απενεργοποιήσει τη σχετική σελίδα.

* Δελτίο ειδήσεων του Μέγκα, το βράδυ της Κυριακής: Οι Χρυσαβγίτες εκσφενδόνιζαν συνθήματα. Πάλι καλά που δεν εκστόμιζαν και πέτρες. (Πες «εκτόξευαν» να είσαι μέσα!)

* Στον skai.gr διαβάζουν πολύ Μποστ, φαίνεται, αν κρίνω από το εξής απόσπασμα πρόσφατου άρθρου: Το επεισόδιο συνεχίστηκε λίγο αργότερα και ενω ή κ. Κωνσταντοπουλου συνέχιζε να διακόπτει τον ομιλών, ο κ.Νεράντζης κατέβηκε από την έδρα κατευθύνθηκε στο έδρανο της και της έκλεισε το μικρόφωνο.
Θυμάμαι βέβαια ότι και τα λεωφορεία παλιά είχαν μια παρόμοια επιγραφή, «μην οδηγείτε εις τον ομιλών», κάτι τέτοιο τέλος πάντων.

* Ο Νόμος του Μπούμερανγκ ξαναχτυπάει. Τις προάλλες, ήταν καλεσμένος «στον Ευαγγελάτο» ο Π. Χαϊκάλης, για τα όσα συμβαίνουν στο κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων, και συνομιλητής του ήταν ο δημοσιογράφος Γιάννης Ρουμπάτης. Σε κάποια στιγμή (στο 1.48.05 του βιντεακιού) ο κ. Ρουμπάτης λέει «Εγώ χρησιμοποιώ πολύ προσεκτικά την ελληνική γλώσσα». Όχι απλώς ο κόκορας δεν πρόκαμε να λαλήσει, ούτε σαράντα δευτερόλεπτα δεν πέρασαν, και στο 1.48.44 λέει: «αυτό που λέω για τους Ανεξάρτητους Ελλήνους…» Εντάξει, προφορικός λόγος είναι -αλλά είχε γούστο.

* Τα πρωτοσέλιδα της Ελεύθερης Ώρας έχουν γίνει καλτ, και κάμποσες φορές τα έχουμε σχολιάσει. Το χτεσινό, που το βλέπετε αριστερά, αξίζει μια θέση στα καλύτερα, μια και συνδυάζει την αμορφωσιά με τη συνωμοσιολαγνεία (ή -λαγνία, δεν έχει ακόμα συνεδριάσει η επιτροπή). «Σε 48 ώρες καταστώ υπερδύναμη την Ελλάδα» δήλωσε ο (μακαρίτης εδώ και πολλά χρόνια) Γκιόλβας.

* Διαβάζω τον εξής τίτλο: «Έλλειψη βούλησης για προστασία των φοροφυγάδων καταγγέλλει ο Σύριζα«. Ώστε ο Σύριζα θέλει να προστατευτούν οι φοροφυγάδες; Και μάλιστα αυτό το αποκαλύπτει ιστότοπος φιλικός προς το κόμμα; Όχι βέβαια, απλώς ο υλατζής είχε αλλού το μυαλό του. Έλλειψη βούλησης για διερεύνηση υποθέσεων φοροδιαφυγής κατήγγειλε ο Σύριζα, αλλά στον τίτλο το «και» έγινε «για»

* Άρθρο άλλου ιστοτόπου, εκτός που παρατονίζει το όνομα του πρωθυπουργού και τον κάνει συνεπώνυμο του συνθέτη Σαμάρα, γράφει για τον ευρωβουλευτή Ν. Φάρατζ ότι «το κόμμα του διαχέεται από εθνικιστικά έως και ακροδεξιά συναισθήματα». Σωστό αυτό, αλλά όχι «διαχέεται», παιδιά. Διακατέχεται!

* Τον βουλευτή Αχαΐας κ. Νταβλούρο δεν είχα την τιμή να τον γνωρίζω, όμως τον έμαθα διότι σε μια αντιπαράθεσή του με την βουλευτίνα του Σύριζα, την φίλη Μαρία Κανελλοπούλου, εξέδωσε ανακοίνωση η οποία ξεκινάει ως εξής: «Προσφιλής στις εμμονές της, και με αφορμή την επέτειο της δολοφονίας του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα, η συνάδελφος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κυρία Μαρία Κανελλοπούλου κατηγορεί ευθέως τη Νέα Δημοκρατία…» Οπότε, το ένα πράγμα που έμαθα για τον κ. Νταβλούρο είναι ότι δεν ξέρει τη σημασία της λέξης «προσφιλής».

* Προς skai.gr, ενταύθα: Η λέξη «έναντι» δεν σημαίνει «εναντίον» σε επισημότερο ύφος. Αν δεν με πιστεύετε, δείτε το λεξικό: σημαίνει ‘απέναντι’ (μόνο με τοπική σημασία) ή ‘σε σχέση με’ ή ‘σε αντάλλαγμα’. Οπότε, όταν έχετε στο άρθρο σας τον τίτλο «Απερίφραστη καταδίκη των απειλών έναντι Προβόπουλου και Πρετεντέρη από τον πολιτικό κόσμο» σημαίνει ότι ο πολιτικός κόσμος καταδίκασε κάποιες απειλές επειδή του έδωσαν για αντάλλαγμα τον Πρετεντέρη. Αλλιώς έπρεπε να γράψετε «των απειλών εναντίον Προβόπουλου και Πρετεντέρη».

* Μουστάκια φόρεσε στην Άγκελα Μέρκελ το skai.gr, αφού, στο ρεπορτάζ σχετικά με το άρθρο του Αλέξη Τσίπρα στη Μοντ βάζει τον τίτλο: Τσίπρας: Μέρκελ, ο «υπνοβάτης της λιτότητας». Το θηλυκό του υπνοβάτη είναι η υπνοβάτισσα ή, σε βαριά καθαρεύουσα «η υπνοβάτις» -αλλά ακόμα κι αν δεχτούμε, που προσωπικά δεν τον δέχομαι, τον ερμαφρόδιτο τύπο «η υπνοβάτης», δεν θα βάλουμε βέβαια αρσενικό άρθρο!

Αλλά ο υλατζής είχε γενικότερο πρόβλημα σύγχυσης φύλων, αφού λίγο πιο κάτω, στον υπότιτλο, γράφει: «… τονίζει μέσω άρθρου της στη γαλλική Le Monde ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ».

* Ο μεταφραστής του άρθρου αυτού προς τα ελληνικά είχε πάντως ποιητική διάθεση. Άκουσα στον Σκάι και διάβασα σε πολλούς ιστοτόπους την εξής αποστροφή από το άρθρο του Τσίπρα: Τα ψέματα τελείωσαν και οι εκβιασμοί στέρεψαν. Ή όλοι μαζί αλλάζουμε ρότα προς έναν συνολικό αναπροσανατολισμό της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής στην Ευρώπη ή αποχαιρετάμε την ευρωπαϊκή ιδέα μέσα στον κουρνιαχτό και στη σκόνη από την κατάρρευση του ενιαίου νομίσματος.

Μου έκανε εντύπωση η παράθεση των δύο συνωνύμων («μέσα στον κουρνιαχτό και τη σκόνη») και αναρωτήθηκα ποια γαλλική λέξη αντιστοιχεί στον κουρνιαχτό. Όπως αποδείχτηκε, καμία. Το γαλλικό πρωτότυπο λέει απλώς «Les mensonges et chantages ont été épuisés : soit tous ensemble nous allons changer l’orientation globale de la politique économique et monétaire en Europe, soit nous allons dire adieu à l’idée européenne dans la poussière de l’effondrement de la monnaie unique», δηλαδή έχει μόνο μία λέξη (poussière, σκόνη).

Αν και, τώρα που κοιτάζω το γαλλικό κείμενο, πιθανότερο μου φαίνεται το ελληνικό να είναι το πρωτότυπο και από αυτό να έγινε μετάφραση προς τα γαλλικά και να δημοσιεύτηκε στη Μοντ.

* Και κλείνω με μια ερώτηση, που μου την έκανε μια φίλη, κι εγώ δεν μπόρεσα να απαντήσω. Ποιο είναι το αντίθετο του «κατασκοπεύω»;

Θα μπορούσα να το βάλω και κουίζ, αν και τότε θα ήταν καλύτερο να το βάλω στην αρχή του άρθρου. Το θέμα είναι ότι δεν ξέρω την απάντηση και υποψιάζομαι ότι απάντηση δεν υπάρχει. Εσείς τι λέτε;

Την ερώτηση μού την έκανε μια φίλη, που διάβαζε τον ανιψιό της. Τι τάξη πάει ο μικρός; Δευτέρα δημοτικού! Κι όμως, τουλάχιστον σύμφωνα με τα λεγόμενα της φίλης μου, το βιβλίο έχει αυτή την εντελώς ακατάλληλη άσκηση. «Βάλε ‘αντικατασκοπεύω΄να δούμε τι θα πει ο δάσκαλος», της είπα -και περιμένω να μου πει τι απέγινε. Πάντως, σε τόσο μικρή τάξη βρίσκω εντελώς αντιπαιδαγωγικά τέτοια ερωτήματα, εκτός των άλλων επειδή σπρώχνουν τα παιδιά να ζητάνε βοήθεια από τους γονείς -και όσο περισσότερο βοηθάνε οι γονείς, τόσο περισσότερα βάζει ο δάσκαλος και γίνεται φαύλος κύκλος. Αλλά ακούω και γνώμες πάνω σ’ αυτό.