Ο άγνωστος ποιητής Άχθος Αρούρης: Ο κ. Θεόδωρος και οι απόφοιτοι του Διεθνούς Πανεπιστημίου

Εδώ και λίγο καιρό έχω αρχίσει να δημοσιεύω, κάθε δεύτερη Τρίτη, αποσπάσματα από το βιβλίο του πατέρα μου, του Δημήτρη Σαραντάκου, “Ο άγνωστος ποιητής Άχθος Αρούρης” (εκδ. Ερατώ, 1995, εξαντλημένο), που είναι μια βιογραφία του παππού μου, του Νίκου Σαραντάκου (1903-1977), ο οποίος είχε το ψευδώνυμο Άχθος Αρούρης (που είναι ομηρική έκφραση και σημαίνει ‘βάρος της γης’). Η σημερινή είναι η δέκατη συνέχεια.  Η προηγούμενη συνέχεια βρίσκεται εδώ.

Να θυμίσω ότι στην προηγούμενη συνέχεια είχαμε κάνει τη γνωριμία του κ. Θεόδωρου, ενός ιδιόρρυθμου, για να το πω επιεικώς, θεολόγου που σύχναζε στην παρέα του παππού μου περί το 1926. Και στη σημερινή συνέχεια, πρωταγωνιστεί ο κ. Θεόδωρος.

Τις επόμενες μέρες ο Νίκος Σαραντάκος αφού παρουσιάστηκε κι  ανέλαβε υπηρεσία στην Τράπεζα, στο Κεντρικό, προσωρινά κι ώσπου να  αποφασιστεί πού τελικά θα τον στέλναν, άρχισε να βγαίνει συστηματικά με  τους φίλους του που τόσο τούχαν λείψει.

Η παρέα του Νίκου, του Μιχάλη, του Βασίλη και του Χριστόδουλου, συμπληρωμένη τώρα και με  το Θεόδωρο, το ’χανε συνήθειο τα ηλιόλουστα φθινοπωρινά απομεσήμερα να  πίνουν τον καφέ τους σ’ ένα καφενείο της πλατείας Εξαρχείων, που έβγαζε  τραπεζάκια όχι μόνο στο τμήμα του πεζοδρομίου που του αναλογούσε αλλά  και στην κυρίως πλατεία, η οποία τότε ήταν τελείως αδιαμόρφωτη. Δίπλα  μάλιστα στα τραπεζάκια κάποιος γείτονας είχε κουβαλήσει και μαστόρευε… μια βάρκα. Ένα απόγεμα κει που πίναν τον καφέ τους και συζητούσαν επί παντός επιστητού, με κύριο ομιλητή φυσικά τον Θεόδωρο, τους πλησίασε ένας  γερο-ζητιάνος. Ο Νίκος παίρνοντας αφορμή τη βάρκα του ’πε το στίχο της  Ιλιάδας:

— Μη σε γέρον κοίλησιν εγώ παρά νηυσί κιχείω [Ιλιάδα, Α26: Μη σε πετύχω γέροντα σιμά στα κοίλα πλοία]

Ο γέρος φυσικά δεν κατάλαβε τίποτα και πήγε σε άλλην παρέα, ο Θεόδωρος  όμως συνέχισε από κει που σταμάτησε ο Νίκος:

— ή νυν διθύοντα ή ύστερον ή αύθις ιόντα
μη νυ τοι ου χραίσμη σκήπτρον και στέμμα θεοίο

και εξακολούθησε να απαγγέλλει, χωρίς να τηρεί το δακτυλικό εξάμετρο,  περίπου σα να κουβέντιαζε, επί ώρα πολλή, ώσπου τέλειωσε και τους υπόλοιπους 503 στίχους του Α της Ιλιάδας, ενώ οι φίλοι τον άκουγαν υπομονετικά  επιφυλασσόμενοι να καρπαζώσουν εν καιρώ το Νίκο, που άθελά του  προκάλεσε τέτοια συμφορά.

Ένα απόγεμα, στην παρέα προστέθηκε και μια μεγαλοκοπέλα, Βούλα  ονόματι, που δούλευε στα ΤΤΤ και ήξερε τον Θεόδωρο και φυσικά τον Χριστόδουλο. Μολονότι είχε καβαντζάρει τα σαρανταπέντε, ντυνόταν σαν  κοριτσόπουλο και με ακκισμούς και ανάλογα καμώματα αξίωνε να τη θεωρούν κοπελίτσα. Εκείνο το απόγεμα περιέργως ο Θεόδωρος βυθισμένος σε βαθύ  ρεμβασμό δε μετείχε στη συζήτηση. Κάποια στιγμή όμως ακούγοντας τη  Βούλα να μιλά, τη ρώτησε τελείως ξεκάρφωτα:

– Αλήθεια Βούλα έχεις ακόμα προϊστάμενο εκείνον τον Ρικάκη; Αυτόν  τον μπινέ, ντε, που κουνάει τον κώλο του;

Στην παρέα έπεσε παγωμάρα κι ο Θεόδωρος αντιληφθείς την γκάφα που  έκανε προσπάθησε να τα μπαλώσει διαπράττοντας άλλη, μεγαλύτερη:

– Με συγχωρείς που σου μιλάω έτσι ωμά, αλλά είσαι γριά γυναίκα και  δεν παραξηγάς.

Η φουκαριάρα η Βούλα σηκώθηκε κατακόκκινη κι έφυγε αμέσως από την  παρέα, ενώ ο Θεόδωρος ξαναβυθίστηκε στους ρεμβασμούς του.

­

Οι απόφοιτοι του Διεθνούς Πανεπιστημίου­  

Ο κύριος Θεόδωρος πίστευε ακράδαντα πως ήταν προικισμένος με  υπερφυσικές ιδιότητες, συνεπεία των οποίων μπορούσε ενδεχομένως να  προκαλέσει άθελα του κακό στο περιβάλλον του. Ηρνείτο διαρρήδην να  συναντηθεί με τις φιλενάδες ή τις συζύγους των φίλων του, για να μην  τους προκαλέσει άθελά του κακό, διότι όπως ισχυριζόταν:

– Εάν αντικρύσω γυναίκα εν τω επιθυμήσαι αυτήν, αύτη αποθνήσκει  εντός τριών μηνών.

Η οργή του για τη συμπεριφορά κάποιου, γνωστού ή αγνώστου μπορούσε  να προξενήσει τρομερά δεινά στο άτομο αυτό αλλά και στο περιβάλλον του.

Κάποτε πήρε κλητήριο θέσπισμα της Εισαγγελείας Πλημμελειοδικών  Αθηνών για να απολογηθεί για κάποιο αδίκημα. Πήγε πρωί πρωί στα  Δικαστήρια, άνοιξε, χωρίς να χτυπήσει, την πόρτα του γραφείου του  Προϊσταμένου της Εισαγγελίας και μπήκε φορώντας την τραγιάσκα του

«Τις με καλεί;» ρώτησε με βροντώδη φωνή, κουνόντας το χαρτί κάτω από τη μύτη του  Εισαγγελέα υπηρεσίας.   Ο Εισαγγελέας τώρα, που ακόμα δεν είχε καπνίσει το πρώτο  τσιγάρο του, ούτε είχε ακόμα πιει τον πρωινό του καφέ κι είχε συνεπώς  τις ζοχάδες του, έγινε έξαλλος. Πετάχτηκε πάνω και τούβαλε τις φωνές.

– Πώς μπαίνεις έτσι εδώ μέσα. Πήγαιν’ έξω. Να χτυπήσεις την πόρτα  κι όταν ακούσεις «εμπρός» τότε να μπείς. Και να βγάλεις την τραγιάσκα  σου.

Ο κύριος Θεόδωρος τον κοίταξε από πάνω ως κάτω και του ’πε με έντονο  ύφος κινώντας τον δάκτυλο.

– Θα σε σείσω εκ θεμελίων. Και σένα, και το Γούναρη, που σ έβαλε  δω μέσα να σε κλωθογυρίζουν σαν το βόιδι γιατί είσαι άβουλος, και  Εκείνον εν ονόματι του οποίου με καλείς!

Κι έφυγε αμέσως αφήνοντάς τον εμβρόντητο. Όταν πολύ αργότερα  διηγήθηκε το επεισόδιο στη παρέα των φίλων του κατέληξε (για να  επιβεβαιώσει τις υπερφυσικές του δυνάμεις)

– Μετά τρεις ημέρας, κύριοι, κατέρρευσεν το μικρασιατικόν μέτωπον!

Πίστευε πως αποτελεί μέλος μιας μυστικής κάστας πεφωτισμένων  προσώπων, τα οποία ονόμαζε αποφοίτους του Διεθνούς Πανεπιστημίου και  είχε επιλέξει μεταξύ των νέων φίλων του τον Νίκο, το Μιχάλη και το  Βασίλη, στους οποίους, εν καιρώ και εάν τελικά αποδεικνύονταν άξιοι,  θα τους απένεμε τον επίζηλο τίτλο. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του:

«Οι απόφοιτοι του Διεθνούς Πανεπιστημίου ανέρχονται δια της  μορφώσεως εις επίπεδα Πριγκίπων και Καρδιναλίων και υπέρκεινται παντός  νόμου και πάσης διατάξεως».

Οι φίλοι άρχισαν να τον αποκαλούν «διδάσκαλο», πράγμα που τον  κολάκευε πολύ. Από την πλευρά του αυτός τους έλεγε «εταίρους». Για  κάποιους αντιπαθείς τύπους, αμόρφωτους ή ημιμαθείς, που εντούτοις  διεκδικούσαν περγαμηνές λογίου ή και διέθεταν παρ’ αξίαν ακαδημαϊκούς  τίτλους, είχε επινοήσει έναν ειδικό τίτλο: τους αποκαλούσε «δέπτορες».

Έλεγε για παράδειγμα:   – Αυτός είναι δέπτωρ της Φιλολογίας.

Στους φίλους του είχε εξηγήσει ότι ο δέπτωρ παράγεται από το  αρχαίο ρήμα δέφομαι που σημαίνει μαλακίζομαι. Από την ίδια ρίζα  προέρχεται η δέψις και το βυρσοδεψείον.   Από πολύ νωρίς είχε καθιερώσει για τον εαυτό του ορισμένους  κανόνες συμπεριφοράς, τους οποίους επ’ ουδενί λόγω παρέβαινε. Κατ’αρχήν  όλες οι κινήσεις του ακόμη και οι απλούστερες, εγίνοντο «μετά  μεθοδικότητος και μεγαλοπρεπείας».

Φέρ’ ειπείν το άνοιγμα ενός  σπιρτόκουτου γινόταν ως εξής:   Έχωνε το δεξί του χέρι στη δεξιά τσέπη του σακακιού του κι έβγαζε το κουτί. Το δεξί χέρι έδινε το κουτί στο αριστερό με την επιγραφή προς τα  επάνω. Ο δείκτης του δεξιού χεριού έσπρωχνε το συρταρωτό τμήμα του  κουτιού ώστε να προβάλει κατά το ήμισυ. Αν τα σπίρτα εμφανίζονταν με το κάτω μέρος τους είχε καλώς· αν όμως εμφανίζονταν με το κεφάλι τους, τότε  ο δείκτης του δεξιού χεριού έκλεινε το κουτί, το αριστερό χέρι το έδινε  στο δεξί και εκείνο το επέστρεφε με την άλλη πλευρά ώστε τώρα κατά το  άνοιγμα τα σπίρτα να εμφανιστούν με το κάτω τμήμα τους.

Όπως δεν παραδεχόταν άλλο μεταφορικό μέσον ανθρώπων από το  σιδηρόδρομο, έτσι και ως μοναδικό μέσο μεταφοράς μικρών αντικειμένων,  είτε ψώνια ήταν αυτά είτε φαρμακα είτε παπούτσια είτε βιβλία,  χρησιμοποιούσε ένα κοφίνι.

— Είναι το άριστον σκεύος δια την μεταφοράν όχι μόνον καρπών αλλά  και παντός αντικειμένου   ισχυριζόταν.

Ο κ. Θεόδωρος ήταν επίσης μικροβιόφοβος στον ίδιο βαθμό με τον φίλο του τον Χριστόδουλο, αλλά εφάρμοζε άλλο μικροβιοκτόνο, το οποίον εκτιμούσε περισσότερο από το οινόπνευμα, τη ναφθαλίνη. Κάποτε χαιρέτησε δια χειραψίας κάποιον που    του συνέστησαν οι φίλοι του, οι οποίοι εν συνεχεία τον πληροφόρησαν ότι ο εν λόγω είχεν προσφάτως θεραπευθεί από ψώρα. Ο κύριος Θεόδωρος πανικοβληθείς αγόρασε μεγάλη ποσότητα ναφθαλίνης και πηγαίνοντας στο σπίτι του ξάπλωσε με τα ρούχα στο κρεβάτι, έριξε όλη τη ναφθαλίνη που αγόρασε πάνω του, ανάμεσα στα ρούχα του, στα παπούτσια του και κατόπιν σκεπάστηκε με μια κουβέρτα χώνοντας κάτω απ’αυτήν και το κεφάλι του και παίρνοντας στην αγκαλιά του και τη μαγκούρα του για να απολυμανθεί και αυτή.

Όταν κάποιος γνωστός του τού είπε πως για την ψώρα συνηθίζεται μια ειδική αλοιφή, ο κύριος Θεόδωρος την απέρριψε κατηγορηματικώς:

— Ανοησίες, μπορείς να βάλεις αλοιφή στη γραβάτα σου ή στη μαγκούρα σου;

Σε περιόδους ισχνών αγελάδων, που μετά τη διαθεσιμότητά του ήταν μεγάλης διάρκειας, αναγκαζόταν να ζητάει κάπου κάπου μικροδάνεια από τους φίλους του, που το έκανε πάντοτε εγγράφως, ή πιο συχνά να τους κάνει τράκα κανένα τσιγάρο. Τότε έλεγε:

— Κύριε Νίκο, μήπως σας περισσεύει έν διεγερτικόν; (έτσι αποκαλούσε το τσιγάρο) και συμπλήρωνε: «επιφυλάσσομαι διά τε το παρόν και το μέλλον, όταν επανέλθω εις την ενέργειαν».

Ανεξαρτήτως της εγκαρδιότητος που είχε με τους φίλους του, ουδέποτε  καθόταν αυτόκλητος στο τραπέζι τους αν τύχαινε κι έφτανε καθυστερημένος  στο μαγέρικο του Χαράλαμπου. Έπρεπε οι φίλοι να τον καλέσουν στο  τραπέζι τους. Έτσι μια φορά που αυτοί απορροφημένοι σε μια σοβαρή  συζήτηση δεν πρόσεξαν τον ερχομό του αυτός πήγε και κάθισε στο διπλανό  ακριβώς τραπέζι κι ετοιμάστηκε να δώσει την παραγγελία του όταν εκείνοι  τον αντιληφθήκαν και τον προσκάλεσαν στο τραπέζι τους.

Μια άλλη αρχή του ήταν να μην απευθύνει το λόγο παρά μόνο σε άτομα  με τα οποία είχε συστηθεί κανονικώς. Κάποτε στο διπλανό τραπέζι του  μαγέρικου καθονταν τρεις κύπριοι φοιτητές, ένας από τους οποίους  γνώριζε το Βασίλη το Σπανόπουλο. Άνοιξε μεταξύ τους συζήτηση στην οποία  πήραν μέρος όλοι, και οι τρεις κύπριοι και οι πέντε φίλοι, του Θεόδωρου  συμπεριλαμβανομένου, με τη διαφορά ότι ο τελευταίος, έστω κι αν αντέκρουε ή σχολίαζε τις απόψεις κάποιου από τους Κύπριους, απευθυνόταν  αποκλειστικά και μόνο στον Νίκο, στο Μιχάλη, στο Βασίλη ή στο  Χριστόδουλο.

Μοναδική σχεδόν παράβαση της αρχής αυτής έγινε πάλι στο μαγέρικο  του Χαράλαμπου με αφορμή τον Μόργκαν. Μ’αυτό το παρατσούκλι απεκαλείτο  νεαρός δημοσιογράφος, που έτρωγε κι αυτός στου Χαράλαμπου, και ήταν  γνωστός για το θρασύ και προπετές του χαρακτήρα του. Μεταξύ των θαμώνων  του εστιατορίου είχε γενικευθεί συζήτηση για τα επεισόδια με τη  Βουλγαρία και τη διαφαινόμενη απειλή ελληνοβουλγαρικού πολέμου. Ο  Θεόδωρος, απευθυνόμενος πάντοτε στους φίλους του υποστήριζε πως  οπωσδήποτε θα ξεσπούσε πόλεμος.

Σ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης ο προαναφερθείς Μόργκαν πρόβαλε  κάθε τόσο το κεφάλι του στην είσοδο του ημιυπόγειου μαγέρικού, και  εξέταζε επισταμένως την αίθουσα, ψάχνοντας προφανώς να βρει κάποιο  γνωστό του. Η περιοδική αυτή εμφάνιση του νεαρού είχε ήδη ενοχλήσει τον  κύριο Θεόδωρο, γιατί του έκοβε τον ειρμό των σκέψεών του. Σε μια στιγμή  όμως ο Μόργκαν ακούγοντας τα επιχειρήματα του για το αναπόφευκτο του  πολέμου πέταξε ανέμελα.

– Δε βαριέσαι, πόλεμος δε γίνεται

Ο Θεόδωρος έγινε έξαλλος. Σηκώθηκε, πήρε με το αριστερό τη  μαγκούρα και δείχνοντας με προτεταμένο τον δείκτη του δεξιού τον  Μόργκαν, του είπε με βροντώδη φωνή:

– Πόλεμος θα γίνει και θα σε βάλω να πολεμήσεις κατέναντι του  ηλίου χωρίς γείσον!

– Και τί έχεις εσύ και θα με βάλεις να πολεμήσω; ρώτησε ο Μόργκαν  που με την παρέμβαση του Θεόδωρου έχασε τη συνήθη ετοιμολογία του.

– Έχω την ψωλή μου! βροντοφώναξε εκτός εαυτού ο Θεόδωρος, που είχε  στο μεταξύ καθίσει στη θέση του, και χτύπησε με τέτοιαν ορμή το ποτήρι  του στο τραπέζι, που το κρασί πιτσίλισε το χαμηλό ταβάνι της ταβέρνας!

Η φυγή του Μόργκαν δεν έδωσε συνέχεια στο επεισόδιο.

Στη συνέχεια, η αφήγηση προχωράει σε ένα σπαρταριστό επεισόδιο της ζωής του κ . Θεόδωρου, την προσλαλιά προς πόλισμαν. Επειδή όμως αυτό το κεφάλαιο το είχα παρουσιάσει σε ανύποπτο χρόνο, δεν θα το επαναλάβω -μπορείτε άλλωστε να το διαβάσετε εδώ.