Δώδεκα ντουζίνες μεζεδάκια

Λέγοντας «δώδεκα ντουζίνες» μεζεδάκια δεν εννοώ βέβαια ότι στο σημερινό μας άρθρο παραθέτω 144 μεζεδάκια (τόσα είναι οι δώδεκα ντουζίνες). Τόσα πολλά δεν είναι δυνατόν να μαζευτούν σε μια βδομάδα. Απλώς το σημερινό σαββατιάτικο άρθρο είναι το 144ο, όχι από τότε που άρχισα να δημοσιεύω άρθρα με μεζεδάκια, αλλά από τότε που άρχισα να τα μετράω -κι επειδή δεν έβρισκα καλύτερον τίτλο, και αφού ο αριθμός 144 μου ασκεί παιδιόθεν έλξη, καλός τίτλος είναι κι αυτός.

(Μικρός σαν ήμουν, στο δημοτικό, είχε τύχει να αναφέρει ο παππούς μου ότι το 144 είναι το τετράγωνο του 12, και ο αριθμός, ο πρώτος που ήταν έξω από το προπαιδειακό σύστημα ως το 100, σαν το Άλφα του Κενταύρου να λέμε, μού έχει εντυπωθεί).

Πάντως, αυτή η 144η σαββατιάτικη πιατέλα μας δεν είναι εντελώς γεμάτη μεζεδάκια, επειδή η βδομάδα που δεν πέρασε ακόμα ήταν πολύ φορτωμένη -και δεν βοηθήσατε πολύ κι εσείς. 🙂

Χτες το απόγευμα αναφέρθηκε στο ιστολόγιο ο Κ. Μπογδάνος στην εκπομπή του στον Σκάι και ταυτόχρονα απάντησε σε μιαν απορία που είχα. Μιλώντας για τα παρακούσματα (τα ραμόνια σύμφωνα με την ορολογία του ιστολογίου), έκανε αναφορά στο θαυμάσιο άρθρο-παρωδία της Βικιπαίδειας για τον Τζανμπατίστα Ροβιόλι, «που το έχει κατεβάσει ο Σαραντάκος». Πράγματι, το άρθρο κατέβηκε από τη Βικιπαίδεια αφού είναι παρωδία, διότι Ροβιόλι δεν υπήρξε (με βιολί σαντουροβιόλι λέει ο στίχος του Γκάτσου), αλλά μπορείτε να το διαβάσετε σε παλιό μας άρθρο, μια και ευτυχώς είχα την πρόνοια να το αποθηκεύσω πριν διαγραφεί.

Το άρθρο είναι θαυμάσια παρωδία λοιπόν και είχα την απορία ποιος να το έγραψε -και η απορία αυτή λύθηκε, αφού ο Μπογδάνος μάς ενημέρωσε ότι το έχει γράψει ο (φίλος του προφανώς, διότι πώς αλλιώς να το ξέρει) Γιώργος Αρχόντας. Γιώργο, συγχαρητήρια!

* Ωστόσο, στο ίδιο στιγμιότυπο (από το 28.40 ως το 29.20 της εκπομπής) υπάρχει και κάτι άλλο με γλωσσικό ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από τη λέξη μούχλα, ο Μπογδάνος (αν κατάλαβα καλά) λέει πως όταν άκουγε παλιά το τραγούδι του Καπετανάκη («δεν ξανακάνω φυλακή«) νόμιζε πως ακούει «ντούκλα» αντί για «μπούκλα» και είχε σχηματίσει την εντύπωση ότι «ντούκλα» είναι η μάκα που πιάνει το μουστάκι. Όχι όμως. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, όπως έγραψε ο αγαπητός Τιπούκειτος πριν από χρόνια, ο Καπετανάκης (ιστορικό πρόσωπο για τον οποίο έχουν γραφτεί διάφορες ανακρίβειες, αλλά δεν έχω αξιωθεί να γράψω άρθρο) είχε «Ντούγκλας το μουστάκι», δηλ. μουστάκι αλά Douglas Fairbanks. Από το «Ντούγκλας», με τη γαλλική προφορά του ονόματος που ήταν κυρίαρχη στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο, και το μουστάκι Ντούγκλας. Μπορούμε να το γράψουμε «ντούγκλα στο μουστάκι», αλλά όχι μπούκλα ή ό,τι άλλο. Και βέβαια εκκρεμεί το άρθρο για το τραγούδι αυτό, που έχει κι άλλο αγκαθάκι σε σχέση με τα μελιτζανιά ρούχα (για το θέμα όμως αυτό έχουμε γράψει).

* Κατά σύμπτωση, καθώς έψαχνα να βρω το απόσπασμα του Μπογδάνου, έπεσα πάνω στη ζωντανή μετάδοση του Σκάι και στην εκπομπή του Εκατομμυριούχου, που τώρα λέγεται Hot Seat και την παρουσιάζει ο Ζουγανέλης -όχι πολύ καλά, αν κρίνω από τις κριτικές των φίλων μου στη Λεξιλογία, που το γούστο τους το εμπιστεύομαι. Πρόλαβα να ακούσω μόλις την τελευταία ερώτηση, που κι αυτή είχε γλωσσικό ενδιαφέρον, καθώς ο παίχτης κλήθηκε να συμπληρώσει τη φράση του Ξενοφώντα «λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως….»

Οι επιλογές που δίνονταν ήταν: Α. εριμμένοι Β. εριμένα Γ. ερριμμένα Δ. ερριμένα.

Ο παίχτης διάλεξε το Α, και έχασε. Το σωστό είναι το Γ, που είναι και η μόνη σωστά ορθογραφημένη (στα αρχαία) λέξη.

Δυο παρατηρήσεις εδώ.
– Η πρώτη, ότι η εκπομπή χάνει τηλεοπτικό χρόνο με καθυστερήσεις στην ανακοίνωση της σωστής απάντησης, που θα μπορούσε να τον αξιοποιεί αλλιώς -ας πούμε, να πληροφορήσει ο παρουσιαστής το κοινό ότι στα αρχαία οι λέξεις αυτές δεν είχαν όλες το ίδιο γένος και γι’ αυτό η μετοχή μπαίνει στο ουδέτερο.
– Η δεύτερη παρατήρηση, ότι αυτοί που βάζουν τις ερωτήσεις είναι τσαπατσούληδες. Η φράση του Ξενοφώντα δεν είναι όπως την παραθέσανε, αλλά «λίθοι τε και πλίνθοι και ξύλα και κέραμος». Η ερώτηση σωστά διατυπωμένη έπρεπε να είναι «παροιμιακή φράση», όχι «φράση του Ξενοφώντα».

* Σύροι ή Σύριοι; Πώς θα πούμε τους πρόσφυγες από τη Συρία; Και πώς τους κατοίκους της Σύρου;

Το επίσημο αρχαίο όνομα είναι «ο Σύρος», και το βρίσκουμε π.χ. στον καβαφικό στίχο για τις συνταγές των Ελληνοσύρων μάγων. Ωστόσο, σήμερα, ακόμα και ο Μπαμπινιώτης, που δεν είναι δα και ο πιο ανεκτικός στα γλωσσικά, δέχεται ότι το Σύριος χρησιμοποιείται περισσότερο για τους κατοίκους της Συρίας και ότι «για προφύλαξη» οι κάτοικοι της Σύρου αποκαλούνται πλέον Συριανοί. Να προσθέσω ότι η σύγχυση δεν είναι καινούργιο φρούτο, αλλά υπάρχει από πολύ παλιά: Σύριους ονομάζει τους κατοίκους της Συρίας ο Ηρόδοτος (πολλές φορές, π.χ. τῆς γὰρ Ἀραβίης τὰ παρὰ θάλασσαν Σύριοι νέμονται), ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ο Διονύσιος ο περιηγητής, μέχρι και η βυζαντινή ιστορία του Βελισσάριου: «Πέρσαι καὶ Μῆδοι, Ἄραβες καὶ Σύριοι καὶ Τοῦρκοι: πᾶσα φυλὴν ὑπέταξεν ἡ σπάθη τῶν Ρωμαίων!» Δεν νομίζω να φταίει για όλους αυτούς η νέα τάξη πραγμάτων, η σύγχυση είναι αναπόφευκτη· στο κάτω-κάτω, όταν οι κάτοικοι της Ασσυρίας λέγονται Ασσύριοι, είναι πολύ λογικό να σκεφτεί κανείς ότι οι κάτοικοι της Συρίας θα ειπωθούν Σύριοι.

Οπότε, Σύριοι οι κάτοικοι της Συρίας. Ο όρος έχει και πλεονέκτημα σε σύγκριση με τον αρχαίο, διότι διαθέτει ευκολότερο θηλυκό (η Σύρια -η Σύρα ως γνωστόν είναι νησί).

* Ισοπεδωτικός ευπρεπισμός, νέο κρούσμα. Για την παράσταση της Φόνισσας, παλιός καλός δημοσιογράφος γράφει: Σπεύδω να ομολογήσω ότι η παράσταση της «Φόνισσας» που είδα, την περασμένη Τετάρτη, φιλοξενούμενη στην επιβλητική αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με κέρδισε, όπως και το κοινό που είχε πληρώσει την αίθουσα.

Το κοινό βέβαια είχε γεμίσει την αίθουσα, αλλά φαίνεται και το ρήμα αυτό κρίνεται πια χυδαίο (φαντάσου μάλιστα να αλλάξεις ένα φωνήεν του…). Κι έτσι, «είχε πληρώσει» και κουτουλάει το αρχαίο, μισοζώντανο ρήμα «πληρώ» πάνω στο ολοζώντανο «πληρώνω» και σκέφτεται ο αναγνώστης ότι δόθηκε κάποια ειδική παράσταση για τους χορηγούς, που πλήρωσαν για να κατασκευαστεί η αίθουσα. Διότι, όπως εύστοχα σχολιάζει ο φίλος Δαεμάνος στη Λεξιλογία, άλλο το «πληρώσατε μέχρι της χαραγής» κι άλλο το «πληρώστε μέχρι τη χαραυγή».

* Και ο ευπρεπισμός που σπάει τα μούτρα του. Είχε γράψει η (οΘντκ) έγκριτη Καθημερινή για τον δράστη της επίθεσης στο Μικρολίμανο, ότι «εξετάζεται αν πρόκειται για τον δράστη δύο παρελθόντων ενόπλων επιθέσεων σε νυχτερινά κέντρα στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα». Παρελθόντων επιθέσεων, όπως λέμε των πληγέντων περιοχών. Και βέβαια, το «απεχθές σωστό» είναι «δύο παρελθουσών επιθέσεων», αλλά ο τύπος αυτός τόσο ενοχλεί το αισθητήριο του Νεοέλληνα, που συστηματικά οδηγεί σε τέτοια λάθη. Αλλά ποιος σας υποχρεώνει αγαπητοί να χαρακτηρίσετε «παρελθούσες» την επιθεσεις; Τι προσφέρει αυτή η λογιοπληξία; Χάθηκε ο κόσμος να πείτε για «δύο προηγούμενες» επιθέσεις; Δύο παλαιότερες;

Όμως, κάποιος στην Καθημερινή ευτυχώς το πρόσεξε, κι έτσι τώρα το έχουν διορθώσει σε «δράστη δύο παρόμοιων ένοπλων επιθέσεων», αν και το αρχικό κείμενο παραμένει σε αναδημοσιεύσεις.

* Εισαγωγικομανία, νέο κρούσμα: Σε τίτλο άρθρου διαβάζουμε ότι «Αποστόμωσε» Αμερικανό Γερουσιαστή η Καϊλή. Όποιος ξέρει για ποιο λόγο μπήκαν τα εισαγωγικά, ας μας πει. Τι διαφέρει τάχα το αποστόμωσε χωρίς εισαγωγικά;

* Γενικομανία, νέο κρούσμα, πάλι από την έγκριτη οΘντκ: Ακόμα κι αν τελικά βρεθεί κοινός τόπος, αν χρειαστεί σχεδόν ολόκληρο το 2015 για να συμβεί αυτό, τα ρίσκα θα παραμείνουν», ήταν το συμπέρασμα της Bank of America, στην έκθεση που ακολούθησε των συναντήσεων.

Και θάπτεις των κορών, που έλεγε κι ο Μποστ. Όχι, το «ακολουθώ» δεν συντάσσεται με γενική. Το έπομαι, ναι (αλλά άντε να βρεις τον αόριστο του έπομαι!)

* Χόακας έκανε την εμφάνισή του στο Φέισμπουκ, κι ένα σωρό φίλοι άρχισαν να αναρτούν στους τοίχους τους την ακόλουθη δήλωση:

Το Facebook έχει επιλέξει να εμπλέξει λογισμικό που επιτρέπει την κλοπή προσωπικών πληροφοριών. Δηλώνω,σήμερα, 28 Νοεμβρίου του 2014, απαντώντας στις νέες οδηγίες χρήσης του Facebook και σύμφωνα με τα άρθρα L.111,112 και 113 του κώδικα πνευματικής ιδιοκτησίας, δηλώνω ότι τα δικαιώματά μου είναι συνδεμένα με όλα τα προσωπικά μου δεδομένα, σχέδια, τέχνη, φωτογραφίες, κείμενα, κλπ, που δημοσιεύθηκαν στο προφίλ μου.
Για εμπορική χρήση των ανωτέρω χρειάζεται γραπτή συγκατάθεση μου ανά πάσα στιγμή.
Όσοι διαβάζετε αυτό το κείμενο αντιγράψτε το και επικολλήστε το στον τοίχο του Facebook. Αυτό θα επιτρέψει να τεθούν υπό την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Με αυτή την τοιχοκόλληση, λέω στο Facebook ότι απαγορεύεται αυστηρά να αποκαλύψει, αντιγράψει, διανείμει, αναμεταδώσει, ή να προβεί σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια εναντίον μου με βάση αυτό το προφίλ ή / και το περιεχόμενό του.
Οι ενέργειες που αναφέρονται παραπάνω ισχύουν εξίσου για τους εργαζόμενους, φοιτητές, αντιπροσώπους ή / και άλλο προσωπικό που τελεί υπό την καθοδήγηση του Facebook. Το περιεχόμενο του προφίλ μου περιλαμβάνει προσωπικές πληροφορίες.
Η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής μου, τιμωρείται από το νόμο (UCC 1 1-308 – 308 1 έως 103 και του Καταστατικού της Ρώμης). Το Facebook είναι πλέον μια ανοικτή οντότητα κεφαλαίου. Όλα τα μέλη καλούνται να δημοσιεύσουν μια ανακοίνωση αυτού του είδους, ή αν προτιμάτε, μπορείτε να αντιγράψετε και να επικολλήσετε αυτό το κείμενο. Εάν δεν έχετε δημοσιεύσει αυτή τη δήλωση, τουλάχιστον μία φορά, θα επιτρέψετε σιωπηρά τη χρήση στοιχείων όπως τις φωτογραφίες σας καθώς και τις πληροφορίες που περιέχονται στην επικαιροποίηση του προφίλ σας.

Φυσικά, η δήλωση, που είναι ένα κείμενο εντελώς ασυνάρτητο, δεν έχει καμιάν αξία, νομική ή άλλη. Έχουν ήδη αρχίσει να δημοσιεύονται άρθρα στα οποία επισημαίνεται ότι πρόκειται για χόακα, αλλά και σ’ αυτά περιλαμβάνονται μερικές ανακρίβειες, οπότε παίρνω το θάρρος να αναδημοσιεύσω το μεγαλύτερο μέρος από τη… νομική γνωμοδότηση του φίλου μου του Ρογήρου και σας παροτρύνω, αν βαριέστε να διαβάσετε ολο το κείμενο, να κοιτάξετε το υστερόγραφο (που είναι σε αγκύλες).

Τα κείμενα, σε όλες τις εκδοχές τους, παραπέμπουν σε διάφορα νομοθετήματα και διατάξεις νομοθετημάτων με τρόπο που θυμίζει μάλλον αλχημιστικό σύγγραμμα. Διαβάζω, όμως, χτες και σήμερα, τα άρθρα και τις αναρτήσεις εκείνων που αντικρούουν τους γλυκύτατους αυτούς «χόακες» και βλέπω να μας λένε ότι όλα αυτά «δεν υπάρχουν». Μην το πείτε πουθενά, αλλά θα σας αποκαλύψω ένα τρομερό μυστικό : όλες αυτές οι διατάξεις υπάρχουν και παραϋπάρχουν, άλλο τώρα αν είναι άσχετες ή άχρηστες για τον σκοπό που θέλουν κάποιοι να τις χρησιμοποιήσουν. Το «UCC 1 1-308 – 308 1 -103» παραπέμπει στο άρθρο 1-308 του (αμερικανικού) Ομοιόμορφου Εμπορικού Κώδικα (Uniform Commercial Code), όπου ορίζεται ότι κάποιος, αποδεχόμενος πρόταση και συνάπτοντας συνακόλουθα σύμβαση, μπορεί να δηλώσει ότι επιφυλάσσεται για τα λοιπά εκ του νόμου δικαιώματά του, τα οποία δεν πρέπει να θιγούν από τη σύμβαση. Υπόψη ότι ο UCC δεν αποτελεί δεσμευτικό κείμενο, αλλά υπόδειγμα στο οποίο μπορεί να στηριχθεί κάθε Πολιτεία των ΗΠΑ για το δικό της εμπορικό δίκαιο. Τα άρθρα L.111 έως 113 του κώδικα πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι όντως οι βασικότερες διατάξεις του γαλλικού κώδικα πνευματικής ιδιοκτησίας. Μη με ρωτήσετε εμένα τι δουλειά έχουν μαζί ένα γαλλικό νομοθέτημα κι ένα αμερικανικό υπόδειγμα ομοσπονδιακής νομοθεσίας, έτσι; Γιατί μετά θα πρέπει να σας απαντήσω και για το καταστατικό της Ρώμης, το οποίο αφορά το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, κι εκεί θα σας γελάσω.

Το ΦΜΠ είναι φυσικά στοιχειωδώς «έξυπνο» όπως κάθε επιχείρηση του βεληνεκούς αυτού. Δεν παραπέμπει σε κανένα δίκαιο, σε κανένα νομοθέτημα καμίας έννομης τάξης. Παραπέμπει αποκλειστικά στους γενικούς όρους που το ίδιο έχει θέσει για τη σχέση παρόχου και χρήστη. Ο θεός του δικαίου θα κρίνει αν οι όροι αυτοί είναι καταχρηστικοί ή όχι και κυρίως με βάση ποιο δίκαιο θα συμβεί αυτό.

Γιατί, καλοί μου φίλοι, το πρώτο ζήτημα που θα έπρεπε να μας απασχολήσει είναι ακριβώς ποιο δίκαιο (ποιας έννομης τάξης) διέπει τις σχέσεις του χρήστη με το ΦΜΠ. Το δίκαιο της καταστατικής έδρας του παρόχου (δηλ. αυτό της Πολιτείας της Καλιφόρνιας), κάποιο άλλο χώρας στην οποία μπορεί να έχει επίσης έδρα ο πάροχος ή αυτό της χώρας της συνήθους διαμονής του χρήστη; Θυμίζω, μόνον, ότι στη διαμάχη του με Γερμανούς χρήστες που επιθυμούσαν να διατηρούν λογαριασμό με ψευδώνυμο, το ΦΜΠ επικαλέσθηκε το δίκαιο της ευρωπαϊκής έδρας του, δηλ. το ιρλανδικό.

Όποτε τίθεται ζήτημα επιλογής εφαρμοστέου δικαίου τα πράγματα είναι λίγο έως πολύ μπερδεμένα. Αν κάποιοι στην ΕΕ θέλουν να προστατέψουν τον χρήστη διαδικτυακών ΜΚΔ θα μπορούσαν να κάνουν κάτι σχετικά απλό: να δεχθούν ότι η σχέση παρόχου- χρήστη συνιστά σύμβαση συναπτόμενη με καταναλωτή, η οποία, υπό ορισμένους όρους, διέπεται από το δίκαιο της χώρας συνήθους διαμονής του χρήστη (κανονισμός 593/2008, άρθρο 6).

Και πάλι θα έμεναν πολλά ζητήματα ανοιχτά (πώς το επιβάλλεις στην πράξη αυτό σε μια αμερικανική εταιρία;). Αλλά θα είχε γίνει ένα πρώτο βήμα προστασίας του ασθενέστερου συμβαλλομένου.

Μέχρι τότε, ας έχουμε υπόψη ότι καμία μονομερής δήλωση δεν πρόκειται να μας προστατέψει. Μόνον η προσοχή και η κρίση μας σχετικά με το τι δημοσιεύουμε και πώς.
[παρεμπ., τα πνευματικά δικαιώματά μας σε κείμενα, φωτογραφίες και λοιπά μέσα δεν τα χάνουμε, όποιο κι αν είναι το εφαρμοστέο δίκαιο – ακόμη και το ΦΜΠ το δέχεται αυτό. Εκείνο που κάνει το ΦΜΠ είναι να παρέχει στον εαυτό του το δικαίωμα να δημοσιεύει, αναδημοσιεύει και να συνδέει με το πρόσωπο και τον λογαριασμό μας υλικό επί του οποίου εμείς κατέχουμε πνευματικά δικαιώματα]

* Και για τους νεοφερμένους: Χόακας είναι η λέξη του ιστολογίου για το αγγλ. hoax.

* Και κλείνω με ένα θέμα ηλακτιβισμού. Εδώ και καιρό, γίνεται στο Διαδίκτυο συλλογή υπογραφών σε ένα κείμενο Πρωτοβουλίας Ευρωπαίων Πολιτών εναντίον της συνθήκης TTIP (βλ. εδώ). Το κείμενο αυτό, για να συζητηθεί από την ΕΕ, πρέπει να συγκεντρώσει 1.000.οοο υπογραφές και ένα συγκεκριμένο ποσοστό επί του πληθυσμού σε 7 κράτη μέλη. Ο πρώτος στόχος κοντεύει να επιτευχθεί, ο δεύτερος όχι.

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι… αποχαυνωμένοι Γερμανοί έχουν υπογράψει κατά χιλιάδες, οχτώ φορές περισσότεροι από το ελάχιστο όριο, ενώ οι αγωνιστές Έλληνες βρίσκονται μόνο στο 7% του ορίου. Περισσότερα εδώ.

Και υπογράφουμε εδώ.