Πόλεμος και αλήθεια

Tην Παρασκευή 25 του μηνός το βράδυ, στο δελτίο ειδήσεων του Σκάι, προβλήθηκε ένα βίντεο που έδειχνε νέους να τρέχουν, να κατεβαίνουν κακήν κακώς από μια κυλιόμενη σκάλα, φωνάζοντας τρομαγμένοι κάτι σε μια σλάβικη γλώσσα.

Το σουπεράκι πληροφορούσε: Συγκλονιστικές εικόνες από τα καταφύγια – Ζουν με τον τρόμο

Και, ενώ βλέπαμε να κουτρουβαλάνε στην κυλιόμενη σκάλα, η Σία Κοσιώνη έλεγε:

Σειρήνες ηχούν και σπέρνουν τον πανικό στο κέντρο του Κιέβου. Κάτοικοι της περιοχής απελπισμένοι, τρέχουν πανικόβλητοι να βρουν καταφύγιο στο μετρό. Με το που μπαίνουν μέσα τρέχουν ακόμη πιο γρήγορα για να προλάβουν. Ο ένας πέφτει πάνω στον άλλον. Κάποιοι μάλιστα κινδυνεύουν να τραυματιστούν σοβαρά.

Όμως αυτό δεν ήταν αλήθεια. Το βίντεο από τον συνωστισμό στην κυλιόμενη σκάλα στην πραγματικότητα δεν ήταν πρόσφατο ούτε προερχόταν από το Κίεβο. Όπως γρήγορα αποκάλυψαν διάφοροι χρήστες στο Τουίτερ και τεκμηριώθηκε στη συνέχεια από αρκετούς ιστοτόπους, η συγκεκριμένη σκηνή ήταν από το μετρό της Ρώμης όταν το 2018 είχε χαλάσει μια κυλιόμενη σκάλα πριν απο τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ρόμα – ΤσεΣεΚα Μόσχας. Οι νεαροί που κουτρουβαλάνε στη σκάλα είναι Ρώσοι φίλαθλοι και αυτό εξηγεί και τις τρομαγμένες φωνές που ακούγονται σε σλάβικη γλώσσα. Στο τουίτ αυτό μπορείτε να δείτε την ίδια σκηνή δυο φορές, πρώτα όπως μεταδόθηκε από τον Σκάι και μετά πώς είχε μεταδοθεί το 2018. Η πιο πλήρης τεκμηρίωση της χάλκευσης υπάρχει στα Ελληνικά Χόαξες.

Ας ξαναδούμε το σύντομο βίντεο στη σελίδα των Χόαξες, που είναι απόσπασμα από το δελτίο ειδήσεων του Σκάι. Νομίζω ότι πρόκειται για συρραφή, κάτι που δεν επισημαίνεται στο άρθρο των Χόαξες. Δηλαδή, η σκηνή στη σκάλα είναι από τη Ρώμη, αλλά οι προηγούμενες σκηνές σε εξωτερικό χώρο πρέπει να είναι όντως από το Κίεβο. Αν ισχύει αυτό που λέω, σημαίνει ότι κάποιος (ίσως οι άνθρωποι του Σκάι, ίσως κάποιος άλλος) μοντάρισε τη σκηνή πανικού της Ρωμης πάνω στις σκηνές από το Κίεβο, για να κάνει πιο δραματική την αφήγηση.

Για μιαν ακόμα φορά, λοιπόν, στον πόλεμο που ξεκίνησε την Πέμπτη με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, επιβεβαιώνεται η γνωστή ρήση ότι «στον πόλεμο το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια». Το παράδειγμα του Σκάι δεν είναι (φυσικά ή δυστυχώς) το μοναδικό -φαίνεται όμως πως είναι παράδειγμα εγχώριας χάλκευσης· εννοώ ότι, όπως φαίνεται, δεν πρόκειται για φέικ που κυκλοφόρησε στο εξωτερικό και ήρθε και στη χώρα μας από το διαδίκτυο, όπως πολύ συχνά συμβαίνει.

Κυκλοφορώντας με το Έντυπο στην τσέπη

Ή στην τσάντα, για τις γυναίκες ή στο σακίδιο για όλους.

Ποιο έντυπο; Μα βέβαια το εικονιζόμενο «Έντυπο δήλωσης μετακίνησης», που πρέπει από χτες να το έχει ο καθένας μαζί του σε κάθε έξοδο από το σπίτι του.

Σε αυτό η Ελλάδα ακολουθεί το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν ήδη εφαρμόσει παρόμοιο σύστημα αυστηρά ελεγχόμενης κυκλοφορίας, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία και το ελληνικό έντυπο φαίνεται να έχει βασιστεί στο αντίστοιχο γαλλικό.

Όπως βλέπετε, η κυκλοφορία επιτρέπεται εφόσον μετακινείται κάποιος προς και από τον τόπο εργασίας, για να προμηθευτεί αναγκαία είδη από σουπερμάρκετ, φαρμακεία κτλ., για να επισκεφτεί γιατρό ή ευπαθή άτομα ή δημόσια υπηρεσία και, τέλος, για σύντομες μετακινήσεις κοντά στην κατοικία για ατομική σωματική άσκηση ή για να βγάλει βόλτα το κατοικίδιο ζώο του.

Βέβαια, επειδή δεν έχουν όλοι εκτυπωτή να κατεβάσουν το έντυπο, μπορούν να έχουν χειρόγραφη δήλωση μαζί τους, ενώ μπορούν επίσης, αντί για τη δήλωση να στείλουν sms στο 13033 δηλώνοντας τη μετακίνηση.

(Όπως ήταν αναμενόμενο, κυκλοφόρησε ήδη ο πρώτος χόακας. Πήρα το εξής μήνυμα: Αν βγεις έξω μη κάνεις το λάθος να στείλεις στο 13033.Θα έχεις «καρφωθεί» μόνος σου. Αυτό περίμεναν αυτοί τόσο καιρό Να τους δώσεις προσωπικά σου δεδομένα όπως αριθμό κινητού (μιας κ οι εταιρίες δε τους το δίνουν) αριθμό ταυτότητας κ τόπο διαμονης ώστε να συμπληρώσουν στη βάση δεδομένων τους το τελευταίο στοιχείο που τους λείπει για να σε φακελωσουν πλήρως. Εφόσον θα ξέρουν το κινητό σου θα γνωρίζουν κ το σήμα GPS σου που βρίσκεσαι κάθε στιγμή οπότε όταν θα κατέβεις να διαμαρτειρηθεις για ότιδηποτε δε μπορείς να αρνηθείς πως δεν ήσουν εκεί η πως δεν ήσουν εσύ. Αφού θα ξέρουν το κινητό σου θα ξέρουν κ τον λογαριασμό σου στο Fb Insta κλπ. Θα μπλοκάρουν όλους τους λογαριασμού σου όπως κ της κάρτας σου μέχρι να κάτσεις «φρόνιμα» στο σπίτι σου.

Μη δίνετε καμιά σημασία, είναι μια ακόμα συνωμοσιολογία).

Makedonian μεζεδάκια

Σκεφτόμουν να βάλω τον τίτλο «Αγιοδημητριάτικα» στο σημερινό μας πολυσυλλεκτικό άρθρο, αφού είναι η γιορτη του Αγίου Δημητρίου, αν και τον έχω ήδη χρησιμοποιήσει αυτόν τον τίτλο στο παρελθόν. Τελικά όμως άλλαξα γνώμη, και θα εξηγήσω αμέσως, αν δεν το έχετε πάρει είδηση, τι εννοώ γράφοντας Makedonian.

* Προχτές το Βήμα δημοσίευσε ένα μάλλον περίεργο ρεπορτάζ, με τον κωμικά πανηγυρικό τίτλο: «Ο Μητσοτάκης και η Google έδωσαν λύση στο σήμα για τα μακεδονικά προϊόντα«.

Διαβάζουμε:

Ο πρωθυπουργός εμπιστεύτηκε την Google

Οι δύο προτάσεις που τέθηκαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη αφορούσαν στις λέξεις «Macedonia» και «Makedonia».

Οι φορείς αναζητούσαν μια λύση που θα βοηθούσε τους καταναλωτές να αντιλαμβάνονται αμέσως ποια προϊόντα ανήκουν στην Ελλάδα και ποια στη Βόρεια Μακεδονία.

Την λύση αυτή έδωσε ο πρωθυπουργός ψάχνοντας στην Google.

Ο πρωθυπουργός είναι έξυπνος και πρακτικός άνθρωπος. Έκανε αναζήτηση στη Google τη λέξη Macedonia και είδε ότι τα αποτελέσματα αφορούν τη Βόρεια Μακεδονία ενώ στην αναζήτηση της λέξης Makedonia, τα αποτελέσματα αφορούν την Ελλάδα», είπε στο Sputnik ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, κ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος.

Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται πως στο σήμα που θα κατοχυρωθεί, η λέξη που θα αναγράφεται μετά το «μ», θα είναι «Makedonia», όπως αποφάσισε ο κ. Μητσοτάκης.

Πέρα από το αστείο «τη Google» που συνήθως εννοεί την εταιρεία κι όχι το μηχανάκι αναζήτησης, πέρα από το λιβάνισμα του «έξυπνου και πρακτικού» πρωθυπουργού, το όλο θέμα μού φαίνεται μνημειώδες αυτογκόλ.

Παραχωρήθηκε ένα παγκοσμίως γνωστό brand name, το Macedonia στα προϊόντα της γείτονος και τώρα για τα ελληνικά προϊόντα θα ισχύει το Makedonia, που όζει απομίμησης, σαν τα SFIKO και Adibas.

Δεν ξέρω, αλλά δεν μου φαίνεται πολύ έξυπνη και πρακτική λύση.

(Η Συμφωνια των Πρεσπών άφηνε τα τεχνικά θεματα όπως αυτό σε επιτροπές. Οι γείτονες, σε προεκλογική περίοδο ύστερα από την αθλιοτητα του γαλλικού βέτο, δεν έχουν καμιά διάθεση για υποχωρήσεις. Ένας λόγος παραπάνω να μη γίνει καμιά συνεννόηση αυτή την περίοδο).

* Δυο μέρες μετά το δημοσίευμα αυτό, που αρχική πηγή του ήταν το sputniknews.gr, και αφού στα κοινωνικά μέσα είχε γίνει πάρτι με τη Makedonia (και την ANKIENT MAKEDONIA, όπως έγραψα στο Τουίτερ), υπήρξε διάψευση από κυβερνητικής πλευράς και χτες τα Ellinika Hoaxes χαρακτήρισαν παραπληροφόρηση το ρεπορτάζ.

Βέβαια, δεδομένου ότι το αρχικό δημοσίευμα ήταν επαινετικό για τον πρωθυπουργό, το πιθανότερο στα δικά μου τα μάτια είναι να μην περίμενε η κυβέρνηση τέτοια κατακραυγή και να αναδιπλώθηκε χαρακτηρίζοντας «παραπληροφόρηση» τις διαρροές. Κάτι τέτοιο υπαινίσσεται και το Sputnik σε νεότερο άρθρο του. Θα δούμε.

* O πορτοκαλισμός της εβδομάδας, σε αυτή την εικονίτσα που κυκλοφορεί στο Φέισμπουκ.

Ίσως θα άξιζε άρθρο για την ετυμολογία του ζεϊμπέκικου, το οποίο είναι ιδιαίτερα επιρρεπές σε πορτοκάλειες ετυμολογήσεις, μια από τις οποίες είναι το Ζευς και Βάκχος

Κι επειδη τρώγοντας έρχεται η όρεξη, να και το μπουζούκι τρισχιλιετές, από το βυζούκιον!

(Για την ετυμολογία του μπουζουκιού λέμε κάτι σε ένα παλιότερο άρθρο, όπου στο σχόλιο 85 του φίλου Σπαθόλουρου εντοπίζεται η πηγή του πορτοκαλισμού περί Διός και Βάκχου. Δείτε όμως και τα υπόλοιπα σχόλια -και κρίμα που δεν γράφει πια εδώ -ή κάπου αλλού- το Σπαθόλουρο).

* Μου γράφει φίλος πριν από μερικές μέρες:

Μόλις τέλειωσε στο κανάλι της Βουλής (10 μμ) επεισόδιο «η δασκάλα» , στη σειρά «ιστορίες καθημερινών ανθρώπων »

Πρόλαβα κάτι πιτσιρίκια 8-10 χρονών, υπολόγισα, που έλεγαν πόσο ίδια είναι τα αρχαία με τα νέα, για τη «σοφία των αρχαίων κειμένων » που χάνεται στη μετάφραση κ.ο.κ.

Έπειτα κάποια άλλα εξυμνουσαν μια συγκεκριμένη δασκάλα, δεν πρόσεχα πια, και μετά η συγκεκριμένη δασκάλα είπε διάφορα ωραία που κάνει, και τέλειωσε δείχνοντας στον φακό ένα χαρτί που έγραφε διάφορα,  και με μεγάλα γράμματα : «Οία ηώ. ..» κτλ.

Του Λαζάρου μεζεδάκια

Που βέβαια ονομάζονται έτσι επειδή σήμερα είναι το Σάββατο του Λαζάρου, παραμονές της Μεγαλοβδομάδας. Για τα λαογραφικά της ημέρας, δείτε και ένα χρονογράφημα του Γιώργου Κοτζιούλα για τα Λαζαρούδια, ενώ σε όσους μας διαβάζουν από την Αθήνα να ξεκινήσω υπενθυμίζοντας (διότι αν το αφήσω για το τέλος, όπως συνηθίζεται, θα είναι αργά), ότι σε λίγη ώρα, στις 12 το μεσημέρι, θα γίνει στο Polis Art Café η παρουσίαση του βιβλίου μου «Η γλώσσα έχει κέφια». Θα μιλήσουν οι φίλοι Παντελής Μπουκάλας και Στρατής Μπουρνάζος. Σπεύσατε, σπεύσατε!

Σαν ορντέβρ, από το Star, αναγγελία για τα καινούργια επεισόδια της σειράς Game of thrones.

Δεν αμφιβάλλω πως η τηλεθέαση του πρώτου επεισοδίου ήταν «επική», όπως το θέλει το κλισέ. Είδα άλλωστε αρκετούς φίλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να προειδοποιούν με φριχτές απειλές τους σποϊλεράδες που θα τολμούσαν να φανερώσουν τι γίνεται στα καινούργια επεισόδια. Βέβαια, δεν είμαι ο αρμοδιότερος να σχολιάσω, αν κρίνουμε από το ότι μέχρι πρόσφατα δεν ήξερα αν αυτό το Game of thrones είναι κινηματογραφική ταινία, τηλεοπτική σειρά ή βιντεοπαιχνίδι -κάποια στιγμή ρώτησα και έμαθα, αλλά δεν έχω παρακολουθήσει ούτε ένα λεπτό από τα προηγούμενα επεισόδια, μ’ άλλα λόγια ‘αρχίστε το έπος χωρίς εμένα’.

Ωστόσο, με προβληματίζει η αναφορά σε 415 χώρες. Στον πλανήτη μας δεν υπάρχουν ούτε οι μισές -πώς κλείνει ο λογαριασμός; Υπολογίζουν άραγε μία προς μία τις πολιτείες των ΗΠΑ ή άλλων ομοσπονδιακών κρατών; Μετράνε τάχα μελλοντικές χώρες που θα ιδρυθούν σε άλλους πλανήτες; Μήπως μεταδίδεται η σειρά και στην Κοίλη Γη; Όποιος ξέρει ας μας πει.

* Συνεχίζω με μια φρέσκια ακλισιά, από χτες. Σε ρεπορτάζ από τη Βουλή, το tvxs έγραψε ότι ο Πάνος Καμμένος επιτέθηκε στον προεδρεύων».

Αν είχαμε τον τύπο «ο προεδρεύοντας», φυσικά, θα έγραφαν «επιτέθηκε στον προεδρεύοντα», δεν θα το άφηναν άκλιτο. Η ακλισιά εμφανίζεται στους τύπους που δεν εχουν ενταχθεί στο κλιτικό της νεοελληνικής.

Εσείς τον παρακάμψατε τον αλγόριθμο;

Το σημερινό άρθρο μάλλον έρχεται κατόπιν εορτής. Έπρεπε να γραφτεί την Παρασκευή. όταν όλο το ελληνόφωνο Φέισμπουκ συζητούσε για τον αλγόριθμο και την παράκαμψή του. Όμως το ιστολόγιο, όσο κι αν παρακολουθεί την κοινωνικοδικτυακή επικαιρότητα, έχει και παραδόσεις, οι οποίες επιβάλλουν το Σάββατο και την Κυριακή να βάζουμε άρθρα ειδικού περιεχομένου, κι έτσι αναγκαστικά το άρθρο για τον αλγόριθμο μετατέθηκε για σήμερα οπότε υπάρχει κίνδυνος να θεωρηθεί ανεπίκαιρο, αφού, κατά την παροιμία «κάθε θάμα τρεις ημέρες, το μεγάλο τέσσερις» (πιάνονται άραγε και οι μη εργάσιμες;)

Από την άλλη, αν δεν διατρίβετε στο Φέισμπουκ μπορεί να μην έχετε καν πάρει είδηση αυτή την αλγοριθμική ιστορία/υστερία, αν και κάποιος φίλος έγραψε ότι μόλις πήγε το Σάββατο στο χωριό η μητέρα του τον ρώτησε τι συμβαίνει με τον αλγόριθμο.

Σε περίπτωση όμως που όντως δεν έχετε πάρει τίποτα χαμπάρι, εδώ και μερικές μέρες χιλιάδες χρήστες του ελληνόφωνου Φέισμπουκ αναπαράγουν στον «τοίχο» τους (στον προσωπικό τους χώρο) ένα τυποποιημένο κείμενο το οποίο λέει τα εξής:

Κι εγώ αποφάσισα να παρακάμψω την αλλαγή του αλγόριθμου του Facebook, σημειώνοντας ότι δεν βλέπω τόσους πολλούς φίλους.
Δείτε πώς να αποφύγετε να ακούτε τους ίδιους 25 φίλους του fb και κανέναν άλλο. Οι ενημερώσεις σας δείχνουν πρόσφατες μόνο δημοσιεύσεις από τους ίδιους λίγους ανθρώπους, περίπου 25, αρκετές φορές το ίδιο, επειδή το facebook έχει νέο αλγόριθμο. Το σύστημά τους επιλέγει άτομα που διαβάζουν τη δημοσίευσή σας. Ωστόσο, θα ήθελα να επιλέξω για τον εαυτό μου, γι ‘ αυτό σας ζητώ μια χάρη. Αν διαβάσετε αυτό το μήνυμα αφήστε μου ένα γρήγορο σχόλιο, ένα «γεια», ένα αυτοκόλλητο, ό,τι θέλετε, έτσι θα εμφανίζεται στις ενημερώσεις μου.

Διαφορετικά το facebook επιλέγει τι να μου δείξει, και δεν χρειάζομαι το facebook για να διαλέξω τους φίλους μου. Τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης αφορούν την επικοινωνία.

Αντιγράψτε και επικολλήστε αυτό το κείμενο στον τοίχο σας ώστε να μπορείτε να απολαύσετε περισσότερη αλληλεπίδραση με όλες τις επαφές σας και να παρακάμψετε το σύστημα.

Σας ευχαριστώ για την πληροφορία όσων έχουν ήδη αντιγράψει και επικολλήσει τα παραπάνω.

Όπως γράφει ο ιστότοπος για τους χόακες, το τυποποιημένο κείμενο περί αλλαγής αλγορίθμου είχε αρχίσει να κυκλοφορεί στα τέλη του 2017 στα αγγλικά -στα καθ’ ημάς έχει έρθει εδώ και καιρό, αλλά μόνο πολύ πρόσφατα απέκτησε την κρίσιμη μάζα για να πάρει διαστάσεις επιδημίας.

Όπως και τα αλυσιδωτά ηλεμηνύματα, το δημοσίευμα για την παράκαμψη του αλγορίθμου βρήκε αμέτρητους πρόθυμους αναμεταδότες που έσπευσαν να το αναδημοσιεύσουν, είτε επειδή τους αρέσει να αναπαράγουν άκριτα οτιδήποτε εντυπωσιακό έρθει στην αντίληψή τους είτε για άλλους λόγους. Είναι βέβαια θλιβερό αλλά και ενδεικτικό ότι ακόμα και δημοσιογράφοι που θεωρούνται κορυφαίοι έσπευσαν να αναδημοσιεύσουν το κείμενο. Από την άλλη, το είδα και σε τοίχους σοβαρών ανθρώπων.

Μεζεδάκια του ΟΧΙ

Αφού δημοσιεύονται ανήμερα στις 28 Οκτωβρίου, ο τίτλος μού φάνηκε αυτονόητος -το περίεργο είναι που δεν είχε παρουσιαστεί ξανά η ιδια περίσταση.

Καθώς είναι σήμερα η μέρα μιας ιστορικής επετείου, δεν είναι περίεργο που τα μεζεδάκια μας είναι κι αυτά έμφορτα (άλα το κλισέ!) ιστορίας.

* Και ξεκινάμε ακριβώς με ένα ιστορικό μαργαριτάρι από το Βήμα, που από τότε που πέρασε σε νέα ιδιοκτησία ξύνει με όλο και μεγαλύτερη επιμονή τον πάτο της ανυποληψίας.

Σε άρθρο για τη «μακρά περιπλάνηση των σεφαραδιτών Εβραίων στην Ευρώπη«, ο υπότιτλος μας πληροφορεί πως αυτό έγινε: «Μετά τον ξεριζωμό τους από την Ισπανία του Φράνκο το 1942″

Πώς προέκυψε η θηριώδης κοτσάνα; Μέσα στο κείμενο, η χρονολογία εκδίωξης των Εβραίων από την Ισπανία γράφεται σωστά, 1492. Ο υλατζής που έβαλε τους τίτλους, όμως, φαίνεται πως το… αναριθμήτισε ή το αναρίθμησε (αφού όταν γράψουμε ΠΕΡΤΑ αντί για ΠΕΤΡΑ έχουμε αναγραμματισμό, όταν το 1492 το κάνουμε 1942 θα έχουμε αναριθμητισμό ή αναρίθμηση)

Και αφού το 1492 έγινε 1942, στη συνέχεια κάποιος άλλος (ή και ο ίδιος, ποιος ξέρει) βλέποντας το 1942 και γνωρίζοντας (σωστά) ότι το 1942 κυβερνούσε ο Φράνκο, θεώρησε καλό να… επιμορφώσει το αναγνωστικό του κοινό προσθέτοντας αυτή την εγκυκλοπαιδική πληροφορία, «ίνα το κακόν αθάνατον γένηται»!

* Το οποίο μού θύμισε έναν αθλητικογράφο στην παλιά Ελευθεροτυπία, με ιταλοπρεπές επώνυμο, που είχε τη συνήθεια να διανθίζει τα κείμενά του με εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες, μερικές σωστές. Όταν αναγνώστης εξέφρασε τη γνώμη ότι, τέλος πάντων, οι πολλές παρεκβάσεις δεν ωφελούν, εκείνος απάντησε ότι τα άρθρα του δεν έχουν μόνον ενημερωτικό, παρά και εκπαιδευτικό χαρακτήρα!

* Η φωτογραφία είναι από την έκθεση κινέζικης ζωγραφικής που γίνεται αυτό τον καιρό στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Τα Lesser Khinghan mountains αποδόθηκαν «Όρος Λεσερκινγκαν» (δεν ξερω πού τονίζεται και δεν θέλω να μάθω) χαρίζοντας ένα ακόμα βουνό στη Νομανλάνδη.

Το λάθος είναι πολλαπλό -καταρχάς πρόκειται για Όρη και όχι για Όρος, και, το σημαντικότερο, το Lesser του αγγλικού δεν είναι βέβαια κινέζικη λέξη ώστε να παρατίθεται αμετάφραστη! (Και δεν θα μπορούσε να είναι, σκέφτομαι εγώ που δεν ξέρω κινέζικα, διότι οι Κινέζοι δεν έχουν ρο, αν και βέβαια στην αγγλική λέξη lesser δεν ακούγεται ρο).

Πρόκειται για τα Όρη Σινγκ Αν, όπως με ενημερώνει ο κινεζομαθής φίλος που το αλίευσε και το φωτογράφισε. Τέτοια λάθη ειναι, θαρρώ, απαράδεκτα.

Τα τελευταία μεζεδάκια του Σεπτέμβρη

Τα τελευταία βεβαίως, αφού δημοσιεύονται όχι απλώς το τελευταίο Σάββατο του Σεπτέμβρη αλλά και την τελευταία μέρα του -κι έτσι γλιτώνω τον πονοκέφαλο να ψάχνω να βρω τίτλο για το σημερινό μας πολυσυλλεκτικό άρθρο.

Χωρίς άλλα προκαταρκτικά, ξεκινάμε με μια γενική που δεν την είχα ξαναδεί. Τα οξύτονα θηλυκά ονόματα σε -ώ, που μπορεί να είναι αρχαία (π.χ. Σαπφώ, Ερατώ, Κλειώ) ή νεότερα (π.χ. Αργυρώ, Μαριγώ, Ζωζώ) πριν από μερικές δεκαετίες ήταν αυτονόητο ότι και τα μεν και τα δε κλίνονται με τον δημοτικό τρόπο, δηλαδή της Σαπφώς, της Αργυρώς, τουλάχιστον όταν αναφέρονταν σε σημερινές γυναίκες. Ύστερα μάς πήρε και μας σήκωσε η γλωσσική σοβαροφάνεια και δηθενιά, και αρχίσανε να εμφανίζονται γενικές όπως «το ταμπεραμέντο της Σαπφούς Νοταρά» (που αν ζούσε να το δει η ίδια, θα τους έψελνε τον αναβαλλόμενο) και μετά η μπάλα πήρε και τα νεότερα ονόματα και διαβάζει κανείς για τη συνταγή της… Αργυρούς Μπαρμπαρήγου ή για την αγαπημένη συνήθεια της… Γωγούς Μαστροκώστα, λες και τη λένε Γωγού.

Η νεότερη εξέλιξη είναι ότι η αρρώστια αυτή επεκτάθηκε και στα παροξύτονα νεότερα θηλυκά, τα οποία ως τώρα είχαν μείνει αλώβητα. Έτσι, σε άρθρο που έχει και αυτοτελές ενδιαφέρον, ένας ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου γράφει: Τον Ιανουάριο – Μάρτιο του 1938 υπηρέτησε ως πρέσβης της Ελλάδας στη Σοβιετική Ενωση ο αδερφός της γιαγιάς μου, Δέσπους Κυριαζή, το γένος Νικολοπούλου…..

Η Δέσπου της Δέσπους προφανώς. Δες πού φτάσαμε, ακριβέστερα.

* Πριν από μερικές μέρες, ο Στέφανος Κασιμάτης στην καθημερινή του επιφυλλίδα είχε εγκωμιάσει το στυλ γραφής της Λίνας Μενδώνη: «Το γνωρίζω, επειδή κάποτε διάβασα μέσα σε μία νύχτα το βιβλίο της για τους νεολιθικούς οικισμούς της Τζιας». Ωστόσο, την κατηγόρησε διότι σε κάποιο άρθρο της δεν αναφέρθηκε καθολου στις «καταγγελίες της κ. Λούβη».

Προχτές, η κ. Μενδώνη απάντησε ότι α) το άρθρο που ενόχλησε τον κ. Κασιμάτη είχε γραφτεί τον Φλεβάρη, άρα ήταν απολύτως αδύνατο να αναφέρεται σε γεγονότα του Αυγούστου, και β) ενώ έχει γράψει αρκετά βιβλία, δεν έχει γράψει βιβλίο για τους νεολιθικούς οικισμούς της Τζιας!

Και καταλήγει η κ. Μενδώνη: Καθώς είμαι τακτική αναγνώστρια της στήλης σας, αναρωτιέμαι, αν και για τα υπόλοιπα θέματα που πραγματεύεσθε, είστε το ίδιο καλά ενημερωμένος, όπως και σε ό,τι με αφορά.

Ω ναι!

Μεταπολιτευτικά μεζεδάκια

Και τα λέω έτσι, βέβαια, επειδή σήμερα είναι η επέτειος από την πτώση της δικτατορίας το 1974, και ταυτόχρονα η ημερομηνία έναρξης της μεταπολίτευσης, μιας περιόδου που πολλοί βιάζονται πολύ να την τελειώσουν ή να της φορτώσουν όλα τα στραβά κουλούρια -ξεπλένοντας έτσι τη δικτατορία που προηγήθηκε.

Θα μπορούσα να τα πω και «πραξικοπημένα» μεζεδάκια, μια και η βδομάδα που μας πέρασε κυριαρχήθηκε από την αντεπίθεση του καθεστώτος Ερντογάν που εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που του πρόσφερε το πεντάωρο πραξικόπημα για να θέσει υπό τον ελεγχό του τη γειτονική μας χώρα -αλλά και «απλοαναλογικά» μεζεδάκια, αφού χτες ψηφίστηκε στη Βουλή η απλή αναλογική, έστω και με όριο εισόδου, αν και όχι με την ενισχυμένη πλειοψηφία που χρειαζόταν για να εφαρμοστεί από τις επόμενες εκλογές, όποτε γίνουν αυτές.

Έτσι κι αλλιώς, και τα δύο αυτά γεγονότα, πραξικόπημα και συζήτηση στη Βουλή, έδωσαν κάποια από τα μεζεδάκια της σημερινής μας πιατέλας.

* Και ξεκινάμε με ένα μαργαριταρένιο κολιεδάκι που βρέθηκε σε μιαν ανάλυση για την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Γράφει ο, προσοχή, συγγραφέας Αλέξανδρος Μασαβέτας:

Αν πετύχαινε, θα ήταν το τέταρτο «κλασικό» πραξικόπημα της τουρκικής ιστορίας. Επίσης θα είχε –παρά τα όσα διατίθενται πολλοί εκ των υστέρων – σημαντικής στήριξης.

Ολοφάνερα, ήθελε να γράψει «διατείνονται» και έγραψε «διατίθενται», ενώ στο «θα είχε … σημαντικής στήριξης» ή είναι λάθος η πτώση ή, το πιθανότερο, δεν μπήκε το ρήμα (π.χ. θα είχε τύχει σημαντικής στήριξης).

Αλλά τόση τσαπατσουλιά πια; Κανείς στην εφημερίδα δεν διαβάζει τα κείμενα πριν δημοσιευτούν;

* Συνεχίζουμε με μια τζημεριά, που όμως έχει ενδιαφέρον διότι είναι ενδεικτική της στάσης απέναντι στη γλώσσα. Ο Θάνος Τζήμερος δημοσίευσε στον τοίχο του στο Φέισμπουκ το σχόλιο που βλέπετε αριστερά, στο οποίο εξανίσταται με τον όρο «σηπτικό χειρουργείο», που φαίνεται πως τον θεωρεί οξύμωρο, και με την ευκαιρία επιτίθεται και στον υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη.

Ματωμένα μεζεδάκια

Μια βδομάδα που ξεκίνησε με το μακελειό στο Ορλάντο και τελειώνει με τη δολοφονία της Τζο Κοξ, βουλευτίνας του Εργατικού Κόμματος, από έναν σαλεμένο ακροδεξιό, δεν θα μπορούσε να έχει άλλον τίτλο -θα μπορούσα βέβαια να βάλω τίτλο που να αναφέρεται στο επικείμενο βρετανικό δημοψήφισμα, αφού το σημερινό Σάββατο είναι το τελευταίο πριν από την ημέρα διεξαγωγής του (είναι τρελοί αυτοί οι Βρετανοί και ψηφίζουν τις Πέμπτες, ως γνωστόν) αλλά τελικά αποφάσισα να συζητήσουμε για το ενδεχόμενο Μπρέξιτ τη Δευτέρα, οπότε κατά το δυνατόν κρατήστε τα σχετικά σχόλιά σας για τότε.

* Όσοι από εμάς είναι ή ήταν σκακιστές, πριν από καμιά δεκαριά μέρες πέρασε πένθησαν και μιαν από τις μεγάλες μορφές του σκακιού, τον Βίκτωρα Κορτσνόι. Φίλος μού έστειλε θυμωμένος ένα άρθρο του antenna.gr με εξοργιστικά λάθη για τον Κορτσνόι, λάθη που δεν είναι απλώς μεταφραστικά. Αλλά τον αφήνω να τα πει ο ίδιος:

Αντιγράφω από άρθρο του antenna.gr για τον θάνατο του θρυλικού Κορτσνόι:

«Η σπουδαία μάχη για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή διεξήχθη στις Φιλιππίνες, με τον Καρπόφ να εκπροσωπεί την ανίκητη Σοβιετική σχολή και να αποκτά προβάδισμα 5-2.

Οι σχολιαστές της εποχής είχαν «ξεγράψει» τον Κορτσνόι, ο οποίος όμως με μία επική αντεπίθεση ισοφάρισε 5-5, εξάντλησε τον αντίπαλό του και πήρε τη νίκη στο τελευταίο game. Τρία χρόνια αργότερα, ο Καρπόφ πήρε τη ρεβάνς εύκολα με 6-2, αλλά η αναμέτρηση που έμεινε στα χρονικά ήταν εκείνη του 1978.»

Και ρωτάω λοιπόν. Αν για ένα ΤΟΣΟ ΑΠΛΟ πράγμα, όπως να διασταυρώσεις ποιός πήρε το παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1978 (το πήρε ο Κάρποφ) ο δημοσιογράφος μπορεί να κάνει λάθος και να γράψει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που συνέβη, για πιο δύσκολα και σημαντικά (ή ασήμαντα, όπως το πάρει κανείς) ζητήματα, τι θα κάνει;

Φυσικά, ζητήματα δευτερεύουσας σημασίας όπως το ότι μπαίνουν εισαγωγικά στο «αντίπαλο δέος», «ξεγράψει», το ότι ο Κορτσνόι κέρδισε το τελευταίο «game» (δεν μπορεί αν το γράψει στα ελληνικά; παρτίδα το λέμε, άντε να το δεχτούμε και σαν «τελευταίο παιχνίδι» δεν χάλασε ο κόσμος, αλλά «game»;) και ότι λέει το άρθρο πως «ταπείνωσε την ανίκητη Σοβιετική Σχολή». Μα άνθρωπέ μου, ο Κορτσνόι ήταν γέννημα θρέμμα και κομμάτι της Σοβιετικής Σχολής, δεν την ταπείνωσε ποτέ (απού να αρχίσω και που να τελειώσω σε αυτό) και φυσικά η Σοβιετική Σχολή δεν ήταν ανίκητη, μια που πριν τον Κάρποβ, ο Φίσερ το 1972 είχε γίνει Παγκόσμιος Πρωταθλητής.

Νέο «σοκ με Φίλη» και άλλα παραπλανητικά του Διαδικτύου

Καθώς συνεχίζεται το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, ένας από τους πονοκέφαλους για τους διοργανωτές είναι η ασφάλεια στα γήπεδα. Παρόλο που οι φίλαθλοι ελέγχονται στην είσοδο, πάνω από μία φορά, με ψηλάφηση, όπως σε μερικά αεροδρόμια, και μάλιστα γι’ αυτό έγιναν και έκτακτες προσλήψεις γυναικών στο προσωπικό ασφαλείας, σε κάποιους αγώνες φίλαθλοι μπόρεσαν να μπάσουν στο γήπεδο (ή, αν προτιμάτε, να εισάξουν) καπνογόνα και άλλα απαγορευμένα αντικείμενα.

Δημοσιεύτηκε μάλιστα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η φωτογραφία που βλέπετε αριστερά, από τα επεισόδια που έγιναν στο Βελοντρόμ της Μασσαλίας μετά τον αγώνα Αγγλίας-Ρωσίας. Μέσα στον γενικό χαμό, ένας κυριούλης, που μάλιστα φαίνεται να φοράει σλιπάκι, επιτίθεται κραδαίνοντας ένα φτυάρι!

Πώς μπόρεσε να περάσει κοτζάμ φτυάρι από τον έλεγχο;

Αυτό ακριβώς το ερώτημα έθεσε επιτακτικά στον κυβερνητικό εκπρόσωπο, που τον είχε προσκαλεσμένο στην εκπομπή του, ένας πρωτοκλασάτος δημοσιογράφος της RTL, ο Ολιβιέ Μαζερόλ (Mazerolle). Ο εκπρόσωπος αιφνιδιάστηκε και δήλωσε άγνοια για το περιστατικό, αλλά οι θεατές, ιδίως όσοι ήταν εξοικειωμένοι με τα κοινωνικά μέσα, γέλασαν με την καρδιά τους με το πάθημα του μεγαλοδημοσιογράφου, διότι αναγνώριζαν πολύ καλά τον κυριούλη με το φτυάρι από άλλες φωτογραφίες.

Αληθινά ψέματα στο Διαδίκτυο

Με τον τίτλο αυτό δημοσιεύτηκε το Σάββατο στην Εφημερίδα των Συντακτών ένα άρθρο του Δημήτρη Τερζή και της Αφροδίτης Τζιαντζή, που είχε ως αντικείμενο τα ψέματα που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο, και που γράφτηκε ίσως με αφορμή την πρώτη στα ελληνικά δικαστικά χρονικά καταδίκη για διασπορά ψευδών ειδήσεων μέσω Διαδικτύου.

Το θέμα των μύθων γενικά και των ιντερνετικών μύθων ειδικότερα με ενδιαφέρει πολύ, πράγμα που άλλωστε φαίνεται και στη θεματολογία του ιστολογίου, αφού πολύ συχνά ασχολούμαστε με μύθους ή με χόακες κατά τον όρο που έχουμε πλάσει, εξελληνίζοντας το αγγλικό hoax σε «χόαξ» και επί το δημοτικότερον σε «χόακας» (βέβαια, για να προλάβω μεταχόακες,  όσο κι αν μοιάζει αρχαιόπρεπη, η αγγλική λέξη δεν έχει ελληνική ετυμολογία).

Δεν είναι λοιπόν αταίριαστο να αναδημοσιεύσω μεγάλα κομμάτια από το άρθρο της Εφ.Συν., ιδίως μάλιστα αφού στο άρθρο λέω κι εγώ τη γνώμη μου για τους ιντερνετικούς μύθους (Όπως συνήθως συμβαίνει, είχαμε μια μακρά συνομιλία με την Αφροδίτη Τζιαντζή, από την οποία τελικά στο γραπτό κείμενο μπήκε ένα μικρό σχετικά μέρος. Αυτό δεν το λέω με παράπονο, έτσι γίνεται σχεδόν πάντα και, εδώ που τα λέμε, έτσι πρέπει να γίνεται, αφού δεν πρόκειται για συνέντευξη).

Βέβαια, τα περισσότερα τα έχουμε πει και ξαναπεί (και θα τα ξαναπούμε). Το καινούργιο στοιχείο, που λέω κι εγώ γι’ αυτό τη γνώμη μου, είναι η καταδίκη για χόακα.

Αληθινά ψέματα στο Διαδίκτυο

Πριν από περίπου έναν μήνα καταγράφηκε η πρώτη καταδίκη στα ελληνικά δικαστικά χρονικά για την αναμετάδοση hoax, μιας είδησης-απάτης στο διαδίκτυο.

Δώδεκα ντουζίνες μεζεδάκια

Λέγοντας «δώδεκα ντουζίνες» μεζεδάκια δεν εννοώ βέβαια ότι στο σημερινό μας άρθρο παραθέτω 144 μεζεδάκια (τόσα είναι οι δώδεκα ντουζίνες). Τόσα πολλά δεν είναι δυνατόν να μαζευτούν σε μια βδομάδα. Απλώς το σημερινό σαββατιάτικο άρθρο είναι το 144ο, όχι από τότε που άρχισα να δημοσιεύω άρθρα με μεζεδάκια, αλλά από τότε που άρχισα να τα μετράω -κι επειδή δεν έβρισκα καλύτερον τίτλο, και αφού ο αριθμός 144 μου ασκεί παιδιόθεν έλξη, καλός τίτλος είναι κι αυτός.

(Μικρός σαν ήμουν, στο δημοτικό, είχε τύχει να αναφέρει ο παππούς μου ότι το 144 είναι το τετράγωνο του 12, και ο αριθμός, ο πρώτος που ήταν έξω από το προπαιδειακό σύστημα ως το 100, σαν το Άλφα του Κενταύρου να λέμε, μού έχει εντυπωθεί).

Πάντως, αυτή η 144η σαββατιάτικη πιατέλα μας δεν είναι εντελώς γεμάτη μεζεδάκια, επειδή η βδομάδα που δεν πέρασε ακόμα ήταν πολύ φορτωμένη -και δεν βοηθήσατε πολύ κι εσείς. 🙂

Χτες το απόγευμα αναφέρθηκε στο ιστολόγιο ο Κ. Μπογδάνος στην εκπομπή του στον Σκάι και ταυτόχρονα απάντησε σε μιαν απορία που είχα. Μιλώντας για τα παρακούσματα (τα ραμόνια σύμφωνα με την ορολογία του ιστολογίου), έκανε αναφορά στο θαυμάσιο άρθρο-παρωδία της Βικιπαίδειας για τον Τζανμπατίστα Ροβιόλι, «που το έχει κατεβάσει ο Σαραντάκος». Πράγματι, το άρθρο κατέβηκε από τη Βικιπαίδεια αφού είναι παρωδία, διότι Ροβιόλι δεν υπήρξε (με βιολί σαντουροβιόλι λέει ο στίχος του Γκάτσου), αλλά μπορείτε να το διαβάσετε σε παλιό μας άρθρο, μια και ευτυχώς είχα την πρόνοια να το αποθηκεύσω πριν διαγραφεί.

Το άρθρο είναι θαυμάσια παρωδία λοιπόν και είχα την απορία ποιος να το έγραψε -και η απορία αυτή λύθηκε, αφού ο Μπογδάνος μάς ενημέρωσε ότι το έχει γράψει ο (φίλος του προφανώς, διότι πώς αλλιώς να το ξέρει) Γιώργος Αρχόντας. Γιώργο, συγχαρητήρια!

* Ωστόσο, στο ίδιο στιγμιότυπο (από το 28.40 ως το 29.20 της εκπομπής) υπάρχει και κάτι άλλο με γλωσσικό ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από τη λέξη μούχλα, ο Μπογδάνος (αν κατάλαβα καλά) λέει πως όταν άκουγε παλιά το τραγούδι του Καπετανάκη («δεν ξανακάνω φυλακή«) νόμιζε πως ακούει «ντούκλα» αντί για «μπούκλα» και είχε σχηματίσει την εντύπωση ότι «ντούκλα» είναι η μάκα που πιάνει το μουστάκι. Όχι όμως. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, όπως έγραψε ο αγαπητός Τιπούκειτος πριν από χρόνια, ο Καπετανάκης (ιστορικό πρόσωπο για τον οποίο έχουν γραφτεί διάφορες ανακρίβειες, αλλά δεν έχω αξιωθεί να γράψω άρθρο) είχε «Ντούγκλας το μουστάκι», δηλ. μουστάκι αλά Douglas Fairbanks. Από το «Ντούγκλας», με τη γαλλική προφορά του ονόματος που ήταν κυρίαρχη στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο, και το μουστάκι Ντούγκλας. Μπορούμε να το γράψουμε «ντούγκλα στο μουστάκι», αλλά όχι μπούκλα ή ό,τι άλλο. Και βέβαια εκκρεμεί το άρθρο για το τραγούδι αυτό, που έχει κι άλλο αγκαθάκι σε σχέση με τα μελιτζανιά ρούχα (για το θέμα όμως αυτό έχουμε γράψει).

* Κατά σύμπτωση, καθώς έψαχνα να βρω το απόσπασμα του Μπογδάνου, έπεσα πάνω στη ζωντανή μετάδοση του Σκάι και στην εκπομπή του Εκατομμυριούχου, που τώρα λέγεται Hot Seat και την παρουσιάζει ο Ζουγανέλης -όχι πολύ καλά, αν κρίνω από τις κριτικές των φίλων μου στη Λεξιλογία, που το γούστο τους το εμπιστεύομαι. Πρόλαβα να ακούσω μόλις την τελευταία ερώτηση, που κι αυτή είχε γλωσσικό ενδιαφέρον, καθώς ο παίχτης κλήθηκε να συμπληρώσει τη φράση του Ξενοφώντα «λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως….»

Οι επιλογές που δίνονταν ήταν: Α. εριμμένοι Β. εριμένα Γ. ερριμμένα Δ. ερριμένα.

Ο παίχτης διάλεξε το Α, και έχασε. Το σωστό είναι το Γ, που είναι και η μόνη σωστά ορθογραφημένη (στα αρχαία) λέξη.

Ποιος στογκά; Γιατί μποχιώνει; (ένα μεταραμόνι)

Τα ρήματα «στογκώ» και «μποχιώνω» είναι σπανιότατα, ωστόσο τα χρησιμοποίησε ο Γιάννης Λογοθέτης στους στίχους του τραγουδιού «Αχ Μαρία», που έγινε δημοφιλέστατο σε μουσική Λουκιανού Κηλαηδόνη τραγουδισμένο από τον Μανώλη Μητσιά.

Η δεύτερη στροφή του τραγουδιού, όπως θα θυμάστε, λέει:

Φεύγει το τρένο, στογκά, μποχιώνει
θα μου κρυώνεις που θα’σαι μόνη
λιώνει η καρδιά μου στην αγωνία
μπήκε το τρένο στη Γερμανία.