Αποκριάτικα μεζεδάκια και φέτος

Τούτες είναι οι ένατες απόκριες του ιστολογίου μας, οπότε τον σημερινό τίτλο τον έχω χρησιμοποιήσει τρεις-τέσσερις φορές ακόμα στο παρελθόν -αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να μην τον χρησιμοποιήσω και για το σημερινό πολυσυλλεκτικό άρθρο μας. Θα μπορούσα βέβαια να βάλω τίτλο «Η γιαννιώτικη καραβίδα και άλλα μεζεδάκια», για λόγους που θα φανούν στη συνέχεια.

* Και ξεκινάω με ένα ορθογραφικό από την Αυγή –τίτλος άρθρου του Δημ. Χρήστου: Το τρεις εξαμαρτείν των Γερμανών. Ο τίτλος είναι λογοπαίγνιο πάνω στο γνωστό αρχαίο ρητό για το «δις εξαμαρτείν», αλλά ο υλατζής ή ο αρθρογράφος μπέρδεψαν τα ομόηχα.

Τρις, βεβαίως, επίρρημα που θα πει τρεις φορές (πρβλ. τρισκατάρατος, τρισμέγιστος, τρισχαριτωμένος), και όχι «τρεις».

* Διαβάζω στο skai.gr, σε είδηση για αυτοκίνητο που έπεσε στη θάλασσα:

Ο 20χρονος συνοδηγός του οχήματος, εξήλθε με ιδίες δυνάμεις, ενώ κατάφερε να απεγκλωβίσει και τον 23χρονο οδηγό…

Χμ, όχι. Το λόγιο επίθετο «ίδιος» με τη σημασία «δικός μου», που προφέρεται τρισύλλαβο και θα μπορούσε να γράφεται «ίδϊος» για να ξεχωρίζει από το κοινό επίθετο ίδιος = όμοιος που προφέρεται με συνίζηση, ίδγιος, κατεβάζει μεν τον τόνο σε κάμποσες πτώσεις π.χ. εξ ιδίων τα αλλότρια, ιδίαις χερσίν, ιδία βουλήσει, κατ’ ιδίαν, αλλά όχι σε όλες. Το θηλυκό κλίνεται ως εξής:

Η ιδία, της ιδίας, την ιδία, οι ίδιες, των ιδίων, τις ίδιες.

* Δεν ξέρω αν είναι αυθεντική η επιγραφή της φωτογραφίας: αν όμως είναι δεν ταιριάζει με πανεπιστημιακό ίδρυμα, τρία ολόκληρα λάθη σε πέντε αράδες.

* Φίλος στέλνει μέιλ και με ρωτάει αν έχει πλεονασμό η φράση «προσπάθησε να εμφανίσει κύκλους από πολιτικούς χώρους πως συμπλέουν στην ίδια κατεύθυνση«, που περιέχεται στην ανακοίνωση της ΝΔ κατά του υπουργού κ. Τόσκα. Ή μήπως είμαι ψείρας; αναρωτιέται ο φίλος.

Σαφώς υπάρχει πλεονασμός: αν συμπλέουν, πλέουν προς την ίδια κατεύθυνση. Πλεονασμό με άλλο σύνθετο ρήμα με τον συν-, λίγο περισσότερο αχνό ίσως, έχουμε στο «συγκαταλέγεται μεταξύ των καλύτερων…» -αφού συγκαταλέγεται, το μεταξύ περισσεύει: συγκαταλέγεται στους καλύτερους….

* Καθηγήτρια της αγγλικής ζήλεψε τη δόξα του Ζολώτα, όπως κάνουν κατά καιρούς διάφοροι, και έφτιαξε ένα κείμενο σε υποτιθέμενα αγγλικά, που αποτελείται από λέξεις που υποτίθεται ότι έχουν ελληνική ρίζα: You have sympathy for the kleptomaniacs of the Parthenon thesauri…

Σταμάτησα το διάβασμα στη δεύτερη πρόταση: Europe has been dichotomized into classes…. διότι δείχνει το αδιέξοδο τέτοιων εγχειρημάτων που καταντάνε χαλαρή παράθεση σχεδόν ασύνδετων λέξεων. Επί της ουσίας, η διαίρεση (και όχι βέβαια διχοτόμηση) σε τάξεις δεν είναι κάτι που έγινε πρόσφατα, αλλά υπάρχει από την αυγή της ιστορίας. Και επί της ετυμολογίας, το class έχει λατινική αρχή, όχι ελληνική -το κλασικός είναι δάνειο.

* Πρωτοσέλιδος τίτλος καθημερινής εφημερίδας:

Θετική αλλά ασαφές η συμφωνία.

Σοφόν το σαφές, αλλά άσοφος η… ασαφές.

Μα ούτε τα πρωτοσέλιδα δεν προσέχουν;

* Είπε ο Βασίλης Κικίλιας στον Σκάι: «Ο ιδεαλισμός της κυβέρνησης δεν βοηθά να κλείσει η αξιολόγηση».

Ο ιδεαλισμός, βεβαίως, είναι καλό πράγμα. Ιδεοληψία του είχαν πει να λέει και τα μπέρδεψε.

* Και περνάμε στο μαργαριτάρι της εβδομάδας, τη γιαννιώτικη καραβίδα.

Έγινε τις προάλλες ο εορτασμός της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων, και εκπροσωπώντας την κυβέρνηση ο υπουργός Χρ. Σπίρτζης είπε, ανάμεσα στα άλλα:

«Η σημερινή ημέρα, η απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων, συμπίπτει με τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί μετά από πολύ μεγάλη μάχη για τη χώρα. Όπως στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το ηθικό φρόνημα των Ελλήνων είχε ανέβει και με την απελευθέρωση της πόλης άνοιξε ο δρόμος για την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας, γιορτάζουμε σήμερα και την έξοδο από την κρίση με τις προσπάθειες που έχουν γίνει και τελεσφορούν να βγει επιτέλους ο ελληνικός λαός από το χάλι που μπήκε τα τελευταία χρόνια. Πιστεύουμε πως τελειώνει αυτός ο κατήφορος, τελειώνει η ύφεση».

Δεν θα σχολιάσω την ουσία της δήλωσης, αν δηλαδή βγαίνουμε από την κρίση, ούτε θα σχολιάσω την παράτολμη σύγκριση: θα περιοριστώ στην καραβίδα. Διευκρινίζω για τους περιστασιακούς αναγνώστες ότι καραβίδα, στην ιδιόλεκτο του ιστολογίου, είναι η συσσώρευση πραγματολογικών και άλλων λαθών σε μια σχετικά σύντομη πρόταση.

Εδώ, βέβαια, το κακό ξεκινάει με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά δεν σώζεται το θέμα αν πούμε ότι ο υπουργός ήθελε να πει «Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο» και έκανε σαρδάμ, διότι η απελευθέρωση (αν δεχτούμε δόκιμο τον όρο) των Ιωαννίνων δεν ήταν βέβαια η πρώτη νίκη του πολέμου, αλλά η τελευταία -ήρθε τον Φεβρουάριο του 1913, ενώ η Θεσσαλονίκη και η Δυτική Μακεδονία είχαν καταληφθεί/απελευθερωθεί από τον προηγούμενο χρόνο. Πέρα απ’ αυτό, η όλη διατύπωση της πρότασης του Σπίρτζη υποβάλλει την ιδέα ότι τάχα όλη η Ελλάδα ήταν υποδουλωμένη και τα Γιάννενα ήταν τάχα η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε (κάτι που θα μπορούσαν να πουν οι Σέρβοι ας πούμε για την ανακατάληψη του Μοναστηριού στον πρώτο παγκόσμιο).

* Και μετά τη γιαννιώτικη καραβίδα, ένα τηλεοπτικό καραβιδάκι.

Η Μάρα Ζαχαρέα, αναγγέλλοντας τον θάνατο τού Νίκου Κούνδουρου, είπε ότι ο εκλιπών είχε εξοριστεί στη Μακρόνησο κατά την διάρκεια της χούντας τού 1967. Μόνο που η Μακρόνησος είχε κλείσει οριστικά από το 1958, ενώ ο Κούνδουρος δεν διώχθηκε από τη χούντα. Στη Μακρόνησο τον έστειλαν στα τέλη της δεκαετίας του 1940.

* Αν σας είχαν λείψει τα καλτ πρωτοσέλιδα της Ελεύθερης Ώρας, ιδού ένα φρέσκο αλίευμα.

Σύμφωνα με προφητεία (ποιανού, τάχα; ) οι Τούρκοι θα κανονιοβολήσουν τις μονές του Αγιονόρους. Προς το παρόν, η καλή εφημερίδα κανονιοβολεί την ορθογραφία -ή μήπως την κανονιοβολίζει;

* Χρονογράφημα (ή κάτι τέτοιο) με γλωσσικό ενδιαφέρον, από λαρισινή εφημερίδα. Ενώ η αρχική ιδέα (να μιλήσει αγγλικά στον καταστηματάρχη που είχε ξενόγλωσση επιγραφή στο μαγαζί του) έχει γούστο, στη συνέχεια πέφτει σε κωμικές υπερβολές και παραδοξολογίες.

Η γλώσσα, μικρέ, δεν εντάσσεται στη μόδα και τη διαφήμιση. Η γλώσσα είναι η ψυχή του λαού μας. Η ελληνική γλώσσα αποτέλεσε τα θεμέλια για όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Είναι η ψαρόκολλα που συνδέει τις τρεις μεγάλες αξίες της ζωής: «Πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια».

Σ’ αυτή τη γλώσσα έγραψαν οι μεγάλοι φιλόσοφοι. Αυτή τη γλώσσα μίλησε ο πρωτόγονος άνθρωπος όταν βγήκε απ’ τη σπηλιά και έγινε ο Homo Sapient. Σ’ αυτή τη γλώσσα μιλάει και ο Θεός, αν βέβαια έχεις. Τα σύνορα της πατρίδας μας δεν είναι γεωγραφικά. Τα προσδιορίζει η γλώσσα. Αυτός είναι και ο λόγος που διεκδικούμε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Η γλώσσα λοιπόν είναι ψαρόκολλα, ο δε Χόμο Σάπιεντ (θα είναι άλλος από τον Σάπιενς) μίλησε ελληνικά.

Να επισημάνω όμως μια φρασούλα στην αρχή του πονήματος, που ίσως την προσπεράσατε: Ένας παράξενος τύπος περιποιείται τον πελάτη και μπαίνει στο κατάστημα. «Good morning. I am the man that you ask for»

Είμαι βέβαιος ότι ο συντάκτης εννοούσε «υποδύεται τον πελάτη» -αλλά κόλλησε στην ψαρόκολλα!

* Τέλος, με ρωτάει φίλος τι γνώμη έχω για τα εισαγωγικά στο σουπεράκι του Σκάι:

«Άνθρακες» ο θησαυρός για τις 100.000 θέσεις εργασίας.

Θαρρώ πως δεν χρειάζονται. Η στερεότυπη έκφραση είναι «άνθρακες ο θησαυρός». Θα έλεγα πως αν θέλουμε να βάλουμε εισαγωγικά θα τα βάλουμε σε ολόκληρη την έκφραση -αλλά ακόμα καλύτερα είναι να μη βάλουμε καθόλου.

* Θα ήταν όμως παράλειψη να κλείσουμε το  άρθρο χωρίς να αναφέρουμε το μνημειώδες κάζο με τη φωτογραφία από τη συνάντηση της Πέμυς Ζούνη με τον ταϊβανέζο σκηνοθέτη Ανγκ Λι.

Όπως φαίνεται, η συνάντηση δεν έγινε ποτέ -πιθανώς η συνεργασία να έγινε μέσω Skype, η δε φωτογραφία που διανεμήθηκε και δειχνει μαζί τον Ανγκ Λι με την Πέμυ Ζούνη ήταν απλούστατα φωτοσοπημένη!

* Επί του ηλεπιεστηρίου:

Είχα ξεχάσει ένα εξαιρετικό εύρημα φίλου, από μια ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ, ακρώνυμο που βρέθηκε στην επικαιρότητα τη βδομάδα που μας πέρασε.

Λοιπόν, όταν πάτε στην ιστοσελίδα του Κέντρου και συμπληρώσετε αυτή τη φόρμα για να παίρνετε το ενημερωτικό δελτίο, βγαινει αυτη η σελίδα αριστερά, με την οποία ο επισκέπτης καλείται να επιβεβαιώσει ότι δεν ειναι ρομποτάκι.

Τέτοιες σελίδες είναι συχνές στο Διαδίκτυο -αλλά τη φοβερή φράση «Επιβεβαιώστε την ανθρωπότητα» δεν την έχω συναντήσει ξανά. Επιδέχεται βέβαια πολλές αναγνώσεις. Και ευτυχώς που δεν την πήραν είδηση τα παπαγαλάκια, διότι αλλιώς θα είχαμε και άρθρα στα διάφορα πρόταγκον με τίτλους όπως «Θα συνεχίσει να επιβεβαιώνει την ανθρωπότητα το ΚΠΙΣΝ τώρα που πέρασε στα χέρια του δημοσίου;»

* Το ιστολόγιο σας εύχεται καλό τριήμερο. Επειδή τις επόμενες μέρες θα ταξιδεύω, πρώτα στην Καλαμάτα για το τριήμερο και από την Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη, δεν αποκλείεται την επόμενη βδομάδα να σερβίρουμε και μερικές κονσέρβες. Μια φορά στο τόσο, δικαιολογούμαι θαρρώ.