Το μπάρμπεκιου των γουρουνιών στα Διαβατά

Εδώ και μερικές μέρες η ακροδεξιά κίνηση «Ενωμένοι Μακεδόνες» έχει ανακοινώσει ότι διοργανώνει, την Κυριακή 10 Νοεμβρίου το μεσημέρι, μπάρμπεκιου «διαμαρτυρίας κατά των λαθρομεταναστών» πολύ κοντά στο χοτ σποτ των Διαβατών όπου στεγάζονται ή στοιβάζονται πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο μέχρι να ανακατευθυνθούν σε άλλες δομές στην ενδοχώρα.

Η ανακοίνωση των ακροδεξιών ακτιβιστών είναι εύγλωττη, το ίδιο και η αφίσα τους.

Γράφουν: Απέναντι στον διεθνιστικό και ισλαμικό λαθροεποικισμό της πατρίδας μας και της Ευρώπης…απαντάμε με … άφθονο χοιρινό κρέας, με άθφονο αλκόολ, με άφθονο τρολάρισμα και αγωνιστική δράση!

Χτες, ο βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ Χρ. Γιαννούλης, μιλώντας σε επιτροπή της Βουλής, χαρακτήρισε «σαδισμό και κτηνωδία» την εκδήλωση αυτή, που ευθέως αποσκοπεί την πρόκληση και στην προσβολή μιας ιδιαίτερα ευάλωτης μερίδας συνανθρώπων μας. Αναρωτήθηκε μάλιστα αν είναι ποινικά κολάσιμες παρόμοιες εκδηλώσεις.

Με τον τρόπο αυτό, ο βουλευτής της αντιπολίτευσης ήρθε να βοηθήσει την κυβέρνηση, αφού δεν πήρε το μέρος των διαμαρτυρόμενων, αλλά ο βουλευτής της συμπολίτευσης κ. Κυρανάκης που πήρε μετά τον λόγο ουσιαστικά ενθάρρυνε το χάπενινγκ των ακροδεξιών, αφού είπε ότι «στην Ελλάδα επιτρέπεται η κατανάλωση χοιρινού και δεν μπορούν υπήκοοι τρίτων χωρών να επιβάλλουν τις απόψεις τους», λες και αυτό ήταν το ζήτημα, λες και είχε ζητηθεί από κάποιον η απαγόρευση της λειτουργίας ψητοπωλείων! (Το ρεπορτάζ εδώ).

Η εκδήλωση της ακροδεξιάς κίνησης είναι έξυπνη, διότι σκορπάει το ξενοφοβικό της δηλητήριο κρυμμένο μέσα σε λαχταριστούς μεζέδες και γαργαλιστικές μυρωδιές και ταυτόχρονα κατασκευάζει έναν φανταστικό εχθρό, τον «μουσουλμάνο λαθροέποικο» [δεν είναι δική μου η ορολογία φυσικά] που θέλει, τάχα, να αλλαξει τον τρόπο ζωής μας. Το ψέμα είναι κολοσσιαίο, αλλά έχει απήχηση σε αρκετό κόσμο.

Αν όμως έχει απήχηση το ψέμα, τεράστιες ευθύνες φέρει η σημερινή κυβέρνηση η οποία, τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια που βρισκόταν στην αντιπολίτευση, δεν έχανε ευκαιρία να υποδαυλίσει τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μερίδας κατοίκων των περιοχών όπου στεγάζονταν πρόσφυγες και μετανάστες, τις αποχές γονέων από τα σχολεία όπου φοιτούσαν (το βράδυ!) προσφυγόπουλα, τη ρητορική μίσους κατά των προσφύγων και των μεταναστών.

Το έκαναν αυτό όχι μόνο και όχι κυρίως επειδή συνάδει με την ιδεολογία της παράταξης αλλά, πιστεύω, επειδή οι δήθεν αυθόρμητες κινήσεις διαμαρτυρίας έβαζαν προβλήματα στην τότε κυβέρνηση. Όμως, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία, τώρα το τέρας που οι ίδιοι γαλούχησαν, τόσο με τους εθνικιστικούς κρωγμούς για τις Πρέσπες όσο και με το προσφυγικό, το βρίσκουν τώρα γιγαντωμένο μπροστά τους. Το ακροδεξιό σκυλολόι που έβριζε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους συριζαίους υπουργούς τώρα βρίζει τον κ. Κουμουτσάκο με ελάχιστα ηπιότερους τόνους. Θεία δίκη, θα πει κάποιος -αλλά δεν είναι τόσο απλό και ελπίζω ο ΣΥΡΙΖΑ να μην περιοριστεί στο να επιχαίρει αλλά να συνεχίσει να βάζει πλάτη.

Από την άλλη, η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να βαυκαλίζεται ότι θα μπορέσει, κάνοντας παραχωρήσεις σε συμβολικά θέματα, να εκτονώσει την αντίδραση των «τοπικών κοινωνιών». Με τις παραχωρήσεις στο συμβολικό παίρνουν θάρρος οι διαμαρτυρόμενοι και οι γραμμές τους πυκνώνουν.

Μια σοβαρή δεξιά κυβέρνηση, μια δυτικοευρωπαϊκή δεξιά κυβέρνηση (όχι του Όρμπαν!) θα έβρισκε τρόπους να ματαιώσει ή να αποδυναμώσει το χάπενινγκ που διοργανώνουν οι ακροδεξιοί στα Διαβατά. Δεν ξέρω αν υπάρχει νόμος που να απαγορεύει το ψήσιμο κρέατος, σε μεγάλες ποσότητες, σε δημόσιο χώρο αλλά ασφαλώς για κάθε δημόσια συγκέντρωση χρειάζεται άδεια. Επίσης, για το ψήσιμο και την κατανάλωση κρέατος σε μαζική κλίμακα σίγουρα πρέπει να τηρούνται κάποιες διατάξεις δημόσιας υγείας, ενώ ασφαλώς θα πρέπει να υπάρχουν και τιμολόγια αγοράς και να φορολογηθούν τα τυχόν έσοδα της εκδήλωσης. (Στη Γαλλία το 2010 η νομαρχία είχε απαγορέψει το «γιγαντιαίο απεριτίφ» που είχαν ανακοινώσει ακροδεξιοί, με λουκάνικα και κρασί, κοντά σε ένα τζαμί του Παρισιού, για λόγους δημόσιας τάξης).

Μα, δεν είμαστε ελεύθεροι να τρώμε χοιρινό; Θέλετε να μας το απαγορεύσετε; είπαν κάποιοι -όχι καλοπροαίρετα, αλλά ας είναι. Κανείς δεν ζητάει την απαγόρευση της κατανάλωσης χοιρινου, Θεός φυλάξοι. Κανεις δεν έθεσε θέμα να σταματήσουν οι ταβέρνες, τα ψητοπωλεία και τα σουβλατζίδικα των Διαβατών να διαθέτουν χοιρινό στους πελάτες τους. Κανείς δεν εμποδίζει τον κάθε ιδιώτη να στήσει μια ψησταριά στο μπαλκόνι, στην ταράτσα ή στην αυλή του και να ψήσει πανσέτες ή παϊδάκια. H ένστασή μου αφορά τη συγκεκριμένη σκατόψυχη εκδήλωση, το μπάρμπεκιου των γουρουνιών, που γίνεται έξω από το χοτ σποτ.

Κάποιοι έκαναν έναν παραλληλισμό με τους «Φανερούς δείπνους» που διοργανώνουν (πιο σωστα: που επιχειρούν να διοργανώσουν) κάθε Μεγάλη Παρασκευή οι Ενώσεις Αθέων της χώρας. Δεν θα αρνηθώ ότι υπάρχει ένα κοινό στοιχείο, της πρόκλησης του θρησκευτικού συναισθήματος του άλλου. Ωστόσο, ένα κοινό στοιχείο δεν σημαίνει ταύτιση. Και ο ελέφαντας έχει ένα κοινό στοιχείο με τη μύγα, έχουν και οι δυο προβοσκίδα -αλλά κανείς δεν σύγκρινε μύγα με ελέφαντα, κι έτσι είναι ατυχές να συγκρίνονται οι δυο εκδηλώσεις. Όχι μόνο η πρόκληση της Ένωσης Αθέων γίνεται απέναντι σε έναν πανίσχυρο θεσμό και όχι κόντρα σε κατατρεγμένους και ταλαιπωρημένους ανθρώπους, αλλά, το κυριότερο, οι Άθεοι δεν στήνουν ψησταριές έξω από τη Μητρόπολη: κλείνουν τραπέζι σε εστιατόρια, συνήθως σε εσωτερικό χώρο ή και υπόγεια. Αν οι Ενωμένοι Μακεδόνες έκαναν τη δική τους εκδήλωση σε ταβέρνα των Διαβατών δεν θα είχε κανείς αντίρρηση εκτός ίσως από τον διαιτολόγο τους.

Εξίσου άστοχη είναι η σύγκριση που επιχείρησαν κάποιοι με άλλες μορφές πρόκλησης ή εικαζόμενης πρόκλησης. Θα απαγορέψουμε τότε, είπαν, το περιοδικό που σατιρίζει τη θρησκεία; Μήπως καλώς απαγορεύτηκε ο Όσιος Παστίτσιος; Υπάρχει και πάλι διαφορά. Το περιοδικό κυκλοφορεί κι αν θέλεις να το αποφύγεις είναι εύκολο, δεν το αγοράζεις. Αν δεν θες να δεις τον Παστίτσιο, δεν πας στο σάιτ του. Ο πρόσφυγας που είναι κλεισμένος στο χοτ σποτ δεν έχει αυτή την ελευθερία επιλογής (και αποφυγής) όταν ψήνουν γουρούνια κάτω από τη μύτη του.

Εδώ λεξιλογούμε, θα μου πείτε, και μέχρι στιγμής αυτό το αμελήσαμε. Οι σκατόψυχοι Μακεδόνες θα διοργανώσουν μπάρμπεκιου διαμαρτυρίας. Η λέξη είναι βέβαια δάνειο από τα αγγλικά, από τα αμερικάνικα ακριβέστερα, αλλά έχει κάνει πολλές διαδρομές στην ιστορία της. Η αμερικανική λέξη, λέει, είναι δάνειο από την ισπανική (της Αμερικής) barbacoa, που με τη σειρά της προέρχεται από κάποια γλώσσα της Αϊτής, όπου η λέξη δήλωνε μια ξύλινη κατασκευή που χρησιμοποιόταν είτε για ύπνο είτε για να ξεραίνουν κρέατα. Από αντίστοιχη λέξη της γλώσσας Τούπι, λένε τα λεξικά, προέρχεται το μπουκάν, η σχάρα των μπουκανιέρων -αλλά ο φίλος μας ο Μπουκανιέρος δεν γράφει πια εδώ για να μας πει περισσότερα.

Στα αμερικάνικα η λέξη barbecue ήδη από τον 18ο αιώνα πήρε τη σημασία της υπαίθριας κοινωνικής εκδήλωσης με δημόσιο ψήσιμο κρεάτων ή ψαριών, ενώ στα μέσα του 20ού αιώνα εμφανίστηκε η σύντμηση BBQ.

Αλλά εμείς δεν λεξιλογούμε μόνο και γι’ αυτό δεν θα πω τίποτε άλλο για τα ετυμολογικά της λέξης.

Θα κλείσω αντιγράφοντας κάτι που δημοσίευσε στο Φέισμπουκ ο φιλελεύθερος φίλος μου Λεωνίδας Ηρακλειώτης.

Το να έχεις ένα μαγκάλι στην αυλή ή στο μπαλκόνι και να ψήνεις χοιρινό, δεν είναι ούτε σαδισμός ούτε απρέπεια (με μια επιφύλαξη βεβαια ως προς την άποψη των γουρουνιών). Είναι δικαίωμά σου. Κι αν η τσίκνα ενοχλεί γείτονες, ε αυτό είναι μια συνέπεια και μια προϋπόθεση ταυτόχρονα της συνύπαρξής μας.

Το να πάρεις όμως το μαγκάλι με τις παντσέτες, να το στήσεις έξω από παράπηγμα στο οποίο προσπαθούν να ορθοποδήσουν άνθρωποι που είδαν τον χάρο με τα μάτια τους για να φτάσουν σ’ αυτή τη χώρα πεινασμένοι, ρακένδυτοι, με το μέλλον αόρατο, για να τους δείξεις πως δεν είναι καλοδεχούμενοι στη γειτονιά σου, δεν είναι απλώς σαδισμός.

Είναι ομολογία μίσους και ρατσισμού, ολική έκπτωση ανθρωπιάς, είναι αποκτήνωση, που σε κατατάσσει ανάμεσα σ’ αυτούς που ούτε η κόλαση δεν θέλει:

οὓς οἰομένους ἤδη ἀναβήσεσθαι οὐκ ἐδέχετο τὸ στόμιον, ἀλλ’ ἐμυκᾶτο ὁπότε τις τῶν οὕτως ἀνιάτως ἐχόντων εἰς πονηρίαν ἢ μὴ ἱκανῶς δεδωκὼς δίκην ἐπιχειροῖ ἀνιέναι.

[Aυτό είναι Πλάτωνας, Πολιτεία, η τιμωρία του Αρδιαίου. Βάζω μετάφραση του Σκουτερόπουλου: Φαντάζονταν ότι θα ανέβαιναν πια κι αυτοί, το στόμιο όμως δεν τους δεχόταν αλλά μούγκριζε κάθε φορά που κάποιος από ‘κείνους τους έτσι αθεράπευτα αχρείους ή από όσους δεν είχαν τιμωρηθεί αρκούντως για τα κρίματά τους επιχειρούσε να βγει επάνω.]