Μάσκα φοράμε;

Δεν είναι η πρώτη φορά που συζητάμε το θέμα. Το ιστολόγιο ήδη στην αρχή της πανδημίας αφιέρωσε ένα άρθρο στις μάσκες -οπότε όποιος θέλει να δει τα λιγοστά λεξιλογικά μπορεί να ανατρέξει σε αυτό, αν και δεν είναι πλήρες: βλέπω, ας πούμε, ότι λείπουν τα φρασεολογικά της λέξης, ας πούμε η έκφραση «έπεσαν οι μάσκες» που τη λέμε όταν κάποιος αποκαλύψει το πραγματικό του πρόσωπο, τις πραγματικές του επιδιώξεις.

Αλλά, παρόλο που εδώ συνήθως λεξιλογούμε, το σημερινό άρθρο δεν θα είναι γλωσσικό αλλά θα σχολιάσει την πανδημική επικαιρότητα και τις αντιδράσεις που εκφράζονται στην υποχρεωτική χρήση μάσκας.

Η φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο, με μασκοφορούντες μπαρμπέρηδες να κουρεύουν πελάτες δεν είναι τωρινή, φαίνεται αυτό. Προέρχεται από μιαν άλλη πανδημία, της ισπανικής γρίπης. Στο Σαν Φρανσίσκο στα τέλη του 1918 έγινε υποχρεωτική η χρήση μάσκας για να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Πράγματι, οι πολίτες ανταποκρίθηκαν σε εντυπωσιακό ποσοστό, η πανδημία συγκρατήθηκε και το διάταγμα για τη μάσκα ανακλήθηκε.

Στη συνέχεια τα κρούσματα ξαναπήραν την πάνω βόλτα, οπότε στα μέσα Ιανουαρίου του 1919 εκδόθηκε νέο διάταγμα που επέβαλλε τη μασκοφορία -όμως τώρα υπήρχαν πολύ περισσότερες αντιδράσεις και μάλιστα ιδρύθηκε και Ένωση κατά της Μάσκας (Anti-Mask League) με αποτέλεσμα το διάταγμα να ανακληθεί σχεδόν αμέσως -και να συνεχίσει η γρίππη να θερίζει.

Θα διαγνώσατε ίσως κάποιες ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση. Πράγματι, οι αντιδράσεις στη χρήση μάσκας, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκόσμια, είναι πολύ περισσότερες τώρα παρά στην περίοδο της καραντίνας. Δεν είναι παράλογο, αφού στην καραντίνα όλοι υπολειτουργούσαμε ενώ τώρα βγαίνουμε έξω, δουλεύουμε, έχουμε δραστηριότητες -είναι και καλοκαίρι καυτό στα μέρη μας και η μάσκα ομολογουμένως είναι πολύ δυσάρεστη όταν τη φοράς αρκετή ώρα.

Ωστοσο, τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλη την Ευρώπη τα κρούσματα ανεβαίνουν. Δεν ξέρω αν στοιχειοθετείται ή όχι ο όρος «δεύτερο κύμα» όμως χτες είχαμε 75 κρούσματα και προχτές 110, που είναι η τρίτη μεγαλύτερη ημερήσια καταγραφή (Οι δυο μεγαλύτερες είναι 156 στις 21/4, 129 στις 2/4). Επίσης, άρχισαν να αυξάνονται οι εισαγωγές σε ΜΕΘ (12 χτες, από 8 προχτές) καθώς και οι θάνατοι. Από 7 έως 17 Ιουλίου οι θάνατοι ήταν μηδέν. Από τότε έχουμε 15 θανάτους σε 16 ημέρες και φτάσαμε τους 208. Λίγα κρούσματα είναι «εισαγόμενα» όπως έχει καθιερωθεί να ονομάζονται και ενώ αρκετά από τα κρούσματα προέρχονται από εντοπισμένες εστίες (ο γάμος στη Θεσσαλονίκη, το εργοστάσιο στην Καβάλα, η εθνική πόλο) τα περισσότερα είναι σκόρπια, ορφανά.

Mια πρώτη συνέπεια της αύξησης είναι ότι η Κυπρος κατεταξε την Ελλαδα σε χωρα «Κατηγορίας Β», που σημαίνει οποιοι ταξιδεύουν απο Ελλαδα για Κυπρο, υποχρεούνται να έχουν κανει τεστ το οποιο να ειναι αρνητικο, το πολύ 72 ωρες πριν το ταξίδι.

Κι έτσι, από αύριο θεσπίζεται η υποχρέωση να φοράμε μάσκα σε πολλούς εσωτερικούς χώρους. Και μαζί με αυτό αρχίζουν οι ψεκασμένες δημοσιεύσεις, όπως αυτή εδώ. (Yπάρχουν κι άλλες, κάποιες χειρότερες. Το ότι αναρτώ το τουίτ της κ, Μακρή ας εκληφθεί και ως αυτοκριτική -βέβαια, από το 2015 έως σήμερα οι απόψεις της έχουν, ας πούμε, ανέβει καμιά δεκαριά πίστες).

Η κ. Μακρή θα φορέσει μάσκα μόνο αν ο υπουργός Υγείας υπογράψει βεβαίωση-δήλωση ότι αναλαμβάνει την πλήρη ιατρική και αστική ευθύνη για οποιαδήποτε βλάβη υγείας λόγω της μάσκας, ενώ άλλοι διακινούν ένα δήθεν νομικό κείμενο:

Όποιος δεχθεί πρόστιμο για μη χρήση μάσκας ,έχει δικαίωμα να ζητήσει τα στοιχεία του αστυνομικού που το βεβαίωσε,(ο αστυνομικός δεν μπορεί να αρνηθεί να δώσει τα στοιχεία του) με το έγγραφο του προστίμου και να πάει στο πλησιέστερο Α.Τ να υποβάλει καταγγελία βάση του άρθρου 5 του Συντάγματος το οποίο θα επικαλεστεί στην καταγγελία για ελευθερία ατομική και να αρνηθεί το πρόστιμο.(δεν πληρώνει τίποτα για την καταγγελια ο πολίτης)
Σε καμία περίπτωση δεν θα το πληρώσει έτσι.
Το σύνταγμα είναι υπεράνω των νομοθετικών πράξεων περί μάσκας
Μάθετε τα δικαιώματα σας παρακαλώ.

Στην αγνωσία σας ποντάρουν.
Για οποιαδήποτε τέτοιο πρόβλημα ενημερώστε με παρακαλώ.
Απο φίλη δικηγόρο που δεν θέλει να φανεί το όνομα της γιατί ήδη την τρέχουν… Θεωρώ πως ειναι χρήσιμο να ξέρουμε τα δικαιώματα μας.

Το παραθέτω παρόλο που έτσι του κάνω διαφήμιση (αν και έχω εμπιστοσύνη στους αναγνώστες του ιστολογίου) για να φανεί ο τρόπος σκέψης των, ας πούμε, αρνητών της μάσκας (ή μασκόφοβος -αλλάζει ένα μόνο γράμμα από τον μασκοφόρο).

(Όπως πολλά ψεκασμένα κείμενα, επικαλείται τη γνώση!).

Αλλού είδα αναλύσεις «επιστημονικού» χαρακτήρα, ότι η μάσκα προκαλεί δήθεν «υποξία» ή ίσως «υποξαιμία», τέλος πάντων χαμηλή οξυγόνωση του αίματος. Εδω είναι ένα παλιότερο δείγμα αυτής της κατηγορίας, φυσικά εντελώς αβάσιμο.

Κάποιοι καλοί άνθρωποι έφτιαξαν ένα αφισάκι στο οποίο ανασκευάζονται τα επιχειρήματα των μασκόφοβων -είναι μετάφραση από αντίστοιχο αγγλικό γιατρών του NHS. Το πήρα από τη φίλη Έλενα Μηλιώτη, που θέλω να την εξάρω διότι από την πρώτη στιγμή της πανδημίας κάνει φοβερή δουλειά ενημέρωσης του κοινού.

Υπάρχει ένα ωραίο σχηματάκι που δείχνει πως αν φοράνε μάσκα και οι δυο ο κίνδυνος μετάδοσης από σταγονίδια της ομιλίας πέφτει από 75% σε 5%, ενώ αν φοράει μόνο ο ένας από τους δύο η μείωση είναι πολύ μικρότερη. Όποιος το βρει, ας το βάλει στα σχόλια.

Όταν τη φοράμε, η μάσκα προστατεύει κυρίως τους άλλους από εμάς και δευτερευόντως εμάς από τους άλλους. Και φοβάμαι ότι εδώ ξεπροβάλλει το δύσμορφο κεφάλι της εγωιστικής μας φύσης: γιατί να ξεβολευτούμε για να προστατέψουμε τους άλλους; Οπότε, έχουμε έναν λόγο να γινόμαστε κακοί με τον κόσμο και να απαιτούμε τη χρήση μάσκας, αρκεί να γινόμαστε κακοί με ευγενικό τρόπο γιατί πιο πολλές μύγες μαζεύει κανείς με το μέλι.

Να πούμε επίσης ότι η μασκοφοβία δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, κάθε άλλο. Πολύ πιο έντονα εμφανίστηκε στην Αμερική του Τραμπ, ενώ θα διαβάσατε ότι προχτές έγινε στο Βερολίνο πορεία διαμαρτυρίας για τους περιορισμούς. Τους είπα «κοβηλίθιους» αποδίδοντας το αγγλικό covidiot.

Το να διαφωνεί κανείς με τους ψεκασμένους δεν σημαίνει ότι εγκρίνει τις ανακολουθίες των διεθνών και εθνικών αρχών ή ότι συμφωνεί με τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Ειδικά για το θέμα της μάσκας, μια όχι αβάσιμη αν και ελαφρώς άδικη κριτική είναι ότι «ο Τσιόδρας τον Απρίλιο έλεγε να μη φοράμε μάσκες». Η κριτική αυτή παραβλέπει ότι ζούμε σε πρωτόγνωρη κατάσταση και πηγαίνουμε ψαχουλευτά, βλέποντας και κάνοντας. Από την άλλη, φαίνεται ότι στην αρχή, όταν δεν υπήρχαν μάσκες για όλους και προείχε να εξασφαλιστεί ο εφοδιασμός των επαγγελματιών της υγείας, κάποιες δηλώσεις υπεύθυνων έγιναν με γνώμονα το να μην παρακινηθούν οι πολίτες να σπεύσουν να αγοράσουν μαζικά μάσκες. Και πάντως, δηλώσεις ότι «η μάσκα μπορεί να κάνει και κακό αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά», που ειπώθηκαν, δεν βοηθούν σήμερα.

Αλλά αυτό είναι ένα μάλλον δευτερεύον θέμα. Σήμερα μάσκες χρειάζονται και αφού θα γενικευτεί η χρήση τους πρέπει και το συνδικαλιστικό κίνημα να ζητήσει τη δωρεάν παροχή μασκών στους εργαζόμενους. (Η λύση της επαναχρησιμοποιήσιμης υφασμάτινης μάσκας δεν είναι πολύ καλή για κάποιον που εργάζεται διότι η υφασμάτινη μάσκα είναι ακατάλληλη για πολύωρη χρήση). Το εύπορο Λουξεμβουργο μοίρασε 50 μάσκες σε κάθε κάτοικο (και στους συνοριακούς εργαζόμενους, που αποτελούν μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού του). Στην Ελλάδα θα μπορούσαν να δίνονται δωρεάν με κάποιο εισοδηματικό κριτήριο.

Οπότε, να φοράμε μάσκα. Ως πότε; Εδώ είναι ο κόμπος. Ο ιός δεν φαίνεται να έχει εποχιακότητα (ή εποχικότητα, κύριε Μπαμπινιώτη) ενώ το εμβόλιο δεν θα έρθει φέτος. Κι αν τώρα πολλές δραστηριότητες γίνονται σε εξωτερικούς χώρους, αναρωτιέμαι τι θα γίνει τον χειμώνα -πώς θα λειτουργήσουν εστιατόρια και ταβέρνες, θέατρα και κινηματογράφοι, αίθουσες συναυλιών και άλλων καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων; Και τι θα γίνει με όλον αυτόν τον κόσμο; Δεν έχω απάντηση.

Αλλά μάσκα να φοράμε. Κι ας είναι δυσάρεστο.