Επειδή τις προάλλες ο πρωθυπουργός μας αποφάνθηκε ότι η (σλαβο)μακεδονική γλώσσα είναι κατασκεύασμα των κομμουνιστών, χωρίς βέβαια να διευκρινίσει τι μιλούσαν εκείνοι οι πληθυσμοί που λέγανε «Ζάβαλη Μάικω» στη Ζωή εν τάφω του Μυριβήλη δεκαετίες πριν έρθει ο Τίτο στα πράματα, ήρθε ξανά στην επικαιρότητα το θέμα της γειτονικής χώρας με το προσωρινό όνομα.
Εδώ μπαίνουν πολλά ζητήματα που ενδιαφέρουν το ιστολόγιο, γλωσσικά, ιστορικά, πολιτικά. Σήμερα όμως βιάζομαι και δεν μπορώ να τα εξετάσω όλα, έχω να πάω και στον Κραουνάκη το βράδυ, οπότε το άρθρο μου θα είναι μονοθεματικό.
Σε μια συζήτηση στο Φέισμπουκ, ο φίλος ενός φίλου (η μεταβατική ιδιότητα εδώ δεν ισχύει) παρουσίασε το γραμματόσημο που βλέπετε αριστερά για να στηρίξει τη θέση του ότι το όνομα της περιοχής που μετά το 1945 ονομάστηκε Μακεδονία ήταν Βαρντάρσκα, υπονοώντας ότι έτσι πρέπει να ονομαστεί και τώρα.
Το επιχείρημα ότι «το ιστορικό όνομα της πΓΔΜ είναι Βαρντάρσκα» δεν είναι καινούργιο, ακούγεται εδώ και πολλά χρόνια, παλιότερα το είχαν επικαλεστεί και Έλληνες πολιτικοί (π.χ. Παπαθεμελής), και έχει προ πολλού ανασκευαστεί π.χ. από την ομάδα του Ιού (όταν ήταν στην Ελευθεροτυπία), σε σημείο που οι σοβαροί «εθνιστές» να έχουν αναγνωρίσει ότι πρόκειται για μύθο.
Επομένως, τίποτα το καινούργιο δεν θα πούμε σήμερα, απλώς θα ξαναπούμε πράγματα γνωστά.
Στον τίτλο γράφω για «μισό ψέμα» αν και κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει πως αυτό είναι οξύμωρο, ότι μισό ψέμα υπάρχει όσο και ολίγον έγκυος. Εννοώ ότι το επιχείρημα βασίζεται σε μια αλήθεια για να οδηγήσει σε παραπλανητικά συμπεράσματα.
Πράγματι, όπως δείχνει και το γραμματόσημο, που έχει εκδοθεί το 1940, το νότιο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας είχε την ονομασία Βαρντάρσκα Μπανοβίνα. Αυτό είναι δεδομένο, χρησιμοποιείται όμως παραπλανητικά, και θα δείξω για ποιο λόγο.
Η ονομασία «Βαρντάρσκα Μπανοβίνα» σημαίνει «Μπανοβίνα του Βαρδάρη», το οποίο Μπανοβίνα (ή Μπανόβινα, δεν είμαι βέβαιος πού τονίζεται) μπορεί να αποδοθεί Επαρχία ή Περιφέρεια, είναι δηλαδή κάποια μορφή διοικητικής διαίρεσης, για την οποία θα πούμε δυο λόγια παρακάτω. Ωστόσο, η ονομασία αυτή δεν χρησιμοποιήθηκε παρά για 12 χρόνια (από το 1929 έως το 1941) στο πλαίσιο της διοικητικής μεταρρύθμισης του γιουγκοσλαβικού κράτους, μιας μεταρρύθμισης που χώρισε το κράτος σε Μπανοβίνες στις οποίες επίτηδες, για να κρυφτεί η πολυεθνοτική φύση του κράτους, δόθηκαν ονομασίες «ουδέτερες», παρμένες ως επί το πλείστον από τα ονόματα των ποταμών που διέρρεαν τις περιφέρειες. Έτσι το κράτος χωρίστηκε σε:
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 