Ξεσκεπάζω την ψυχοφθόρα βδελυγμία!

Ξαναδιαβάστε παρακαλώ τη φράση του τίτλου και πείτε μου τι το αξιοπερίεργο έχει. Προσοχή, όχι το νόημά της. Η ίδια η φράση, τα γράμματα που την απαρτίζουν (πιο πολλά δεν μπορώ να πω) έχει κάτι το μοναδικό.

Ξεσκεπάζω την ψυχοφθόρα βδελυγμία

…………..

…………..

……………

…………….

…………….

………………

 

Να το πάρει το ποτάμι; Αν και είμαι βέβαιος ότι θα το έχετε βρει. Λοιπόν, η φράση που διαβάσαμε πιο πάνω έχει τη μοναδική ιδιότητα να περιλαμβάνει όλα ανεξαιρέτως τα γράμματα του αλφαβήτου μας. Και μάλιστα είναι, μέχρι αποδείξεως του εναντίου, η συντομότερη φράση που το καταφέρνει αυτό. Καλύπτει τα 24 γράμματα του αλφαβήτου μόνο με 30 γράμματα!

Οι φράσεις αυτές στα αγγλικά λέγονται pangrams, που είναι λέξη φτιαγμένη με ελληνογενή υλικά. Στα ελληνικά θα το πούμε παντόγραμμα.

Τη συγκεκριμένη φράση δεν την έπλασα εγώ, αλλά ο Αλέξανδρος Διαμαντίδης,     που δεν τον έχω γνωρίσει στην πραγματική ζωή, αλλά συνυπήρχαμε για κάμποσα χρόνια σε ιντερνετικές λίστες, και κυρίως στη λίστα ΕΤΥΜΟΝ, που είχε γλωσσικά ενδιαφέροντα αν και λίγα μέλη. Στα κιτάπια μου βρίσκω ότι ο Διαμαντίδης έπλασε το εξαίρετο αυτό παντόγραμμα τον Μάιο του 2002. Είχα κι εγώ δοκιμάσει τότε, αλλά είχα φτάσει στο 32, και οι φράσεις μου δεν ήταν τόσο καλές όσο η παραπάνω. Δεν έχω κρατήσει όμως τα αποτυχημένα μου παντογράμματα. Από την άλλη, περηφανεύομαι ότι την ονομασία «παντόγραμμα» την είχα προτείνει εγώ.΄

Κοιτάζοντας στο γκουγκλ, βρίσκω το παντόγραμμα του Διαμαντίδη σε πολλές σελίδες, και στην αγγλική Βικιπαίδεια. Τα παντογράμματα, πέρα από την ψυχαγωγική αξία τους, είναι χρήσιμα και στην τυπογραφία και την ηλεκτρονική έκδοση, τον σχεδιασμό γραμματοσειρών κτλ.  αφού παρουσιάζουν όλα τα γράμματα του αλφαβήτου. Το διασημότερο παντόγραμμα είναι το αγγλικό για την πηδηχτούλα αλεπού:

The quick brown fox jumps over the lazy dog

που θα το βρείτε να χρησιμοποιείται παντού σε γραμματοσειρές, αν και δεν είναι πολύ «οικονομικό» (37 γράμματα, επί ελαχίστου 26). Όμως είναι εύκολο να το απομνημονεύσεις, ενώ τα πιο οικονομικά παντογράμματα είναι ελαφρώς τραβηγμένα από τα μαλλιά, π.χ.:

Cwm fjord bank glyphs vext quiz, το οποίο είναι μεν τέλειο (26 γράμματα) αλλά δεν βγάζει νόημα και θέλει μετάφραση (Carved symbols in a mountain hollow on the bank of an inlet irritated an eccentric person, λέει η Βικιπαίδεια).

Πολύ καλό είναι και το γαλλικό Portez ce vieux whisky au juge blond qui fume, αλεξανδρινός στίχος.

Στη Βικιπαίδεια βρίσκω άλλα δύο ελληνικά παντογράμματα:

Γαζίες και μυρτιές δεν θα βρω πια στο χρυσαφί ξέφωτο (43), και

Ζαφείρι δέξου πάγκαλο, βαθών ψυχής το σήμα (35). 

 Ωστόσο, το παντόγραμμα του Αλ.Δ. είναι συντομότερο.

Περισσότερα, στο λήμμα της Βικιπαίδειας. Να σημειώσω ότι, αν και όπως είπα, οι σελίδες με το παντόγραμμα του Διαμαντίδη είναι πολλές, αυτή καθαυτή (ή: αυτή καθαυτήν, αν είστε της παλαιάς σχολής) η λέξη παντόγραμμα δεν φαίνεται να υπάρχει πουθενά στο γκουγκλ, το οποίο βέβαια δεν ευρετηρίαζε λίστες του 2002. Τώρα, η έλλειψη θα διορθωθεί.

Άλλα ελληνικά παντογράμματα έχει κανείς;