Η βία, η μαμή και τα πούπουλα της κότας

Η βία, η μαμή και τα πούπουλα της κότας

Έχεις δει να μαδάνε την κότα
και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα;
Έτσι πάει το έθνος
Δ. Σολωμός – Κ. Γεωργουσόπουλος

Στο φύλλο των Νέων της Μεγάλης Παρασκευής 17.4, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος θέλησε να πει την τελευταία λέξη σχετικά με την πρόσφατη διαμάχη για τη σολωμική βία. Όπως περίμενα, δίνει δίκιο στον Καρατζαφέρη και άδικο στον Αλέκο Αλαβάνο. Όλο το άρθρο του Γεωργουσόπουλου μπορείτε να το διαβάσετε, εδώ το πρώτο μέρος και εδώ το δεύτερο. Αυτό που δεν περίμενα ήταν ότι ο Κ.Γ. θα ανάλωνε το μεγαλύτερο μέρος της πραγματείας του σε μια νοσταλγική αναπόληση των παλαιών κοινοβουλευτικών ρητόρων (μπροστά στους οποίους ο Αλαβάνος και οι άλλοι σημερινοί κοινοβουλευτικοί ρήτορες δεν πιάνουν χαρτωσιά, εννοείται!) Το όλο άρθρο περισσότερο μού θύμισε συζήτηση μεταξύ συνταξιούχων σε καφενείο, παρά φιλολογική ανάλυση.

Έχει όμως και φιλολογικό μέρος το άρθρο του Κ.Γ. και σ’ αυτό ο μέγας φιλόλογος αποφαίνεται ότι

• Ο Σολωμός χρησιμοποιεί την ίδια λέξη Βία, ναι Βία, με τόνο στο γιώτα και στον Ύμνο και στην Ωδή στον Μπάυρον και στη Γυναίκα της Ζάκυθος και στους Ελεύθερους Πολιορκημένους και στον «Λάμπρο» πάντα με τη σημασία «Βιασύνη». Πάντα.

Πάντα;

Θα το δούμε αμέσως μετά. Προς το παρόν, θα σταθώ στην εξής πρόταση, δείγμα γραφής του ανδρός:

• Όταν μάλιστα ο Σολωμός γράφει τονΎμνο (1826) ο Μαρξ είχε ακόμη νταντά για να έχει ωριμάσει ό,τι ο κ. Αλαβάνος πάει να συνδυάσει με τη «βία ως μαμμή της Ιστορίας».

Πέραν του ότι ο Σολωμός δεν μπορεί να έγραψε τον Ύμνο το 1826, αφού ο Ύμνος είχε τυπωθεί το 1823 και αυτό το ξέρει και η μη φιλόλογος γάτα μου, σας ρωτώ ειλικρινά, χριστιανοί, τι σημαίνει η φράση; Υποψιάζομαι ότι αυτό το «είχε ακόμη νταντά για να έχει ωριμάσει» σημαίνει ότι ο Μαρξ ήταν ακόμα πιτσιρικάς, άρα δεν είχε ωριμάσει για να γράψει τα κείμενά του, αλλά, ειλικρινά σας ρωτώ, είναι αυτά ελληνικά;

Αλλά ας επιστρέψουμε στην διαβεβαίωση του κ. Γεωργουσόπουλου ότι ο Σολωμός χρησιμοποιεί τη λέξη «βία» πάντα με τη σημασία ‘βιασύνη’. Να δούμε, για παράδειγμα, τη Γυναίκα της Ζάκυθος:

Αλλά ένας όπου εδιαφέντευε κάποια από τα ψωρόσκυλα επήρε κι αυτός μιά πέτρα, και βάνοντας ο άθεος για σημάδι το κεφάλι εμέ του Διονυσίου του Ιερομόναχου δεν το πίτυχε. Γιατί από τη βία τη μεγάλη, με την οποίαν ετίναξε την πέτρα, εστραβοπάτησε και έπεσε.

Από τη βιασύνη του και μόνο στραβοπάτησε; Ή μήπως κι από το ζόρι που έβαλε; Μπορείς να τινάξεις βιαστικά μια πέτρα; Τέλος πάντων, ας πούμε ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπέρασμα κι ας προχωρήσουμε σε επόμενο παράθεμα.

Στους Ελεύθερους Πολιορκημένους, σχεδίασμα Β’ :

«Σάλπιγγα, κόψ’ του τραγουδιού τα μάγια με βία,
Γυναικός, γέροντος, παιδιού, μη κόψουν την αντρεία.»

Μόνο με βιασύνη θα κόψει η σάλπιγγα τα μάγια του τραγουδιού; Αλλά ας πάμε και σε άλλο σολωμικό έργο, στην Ωδή στον Λορδ Μπάυρον:

146
Ενώ ανάδινε η ψυχή του
μόνους άφησε να ελθούν
η Γαλλία και το παιδί του
προς τα μάτια, πριν σβησθούν.

147
Και όχι η μοίρα, οπού σαράντα
νίκες του άδραξε η σκληρή,
και βαρύτερη είναι πάντα
σε καρδιά βασιλική.

148
Όχι η δόξα η περασμένη,
που με βία πολεμική
του έδειχνε την Οικουμένη,
λέγοντάς του: Ακαρτερεί

Λοιπόν; Τι σημαίνει εδώ το «βία πολεμική;» Βιασύνη πολεμική ή μήπως το άλλο, το ακατονόμαστο;

Τελικά, τι συμπέρασμα βγάλατε, καλοί μου άνθρωποι; Ισχύει το ρηθέν υπό του προφήτου ότι ο Σολωμός χρησιμοποιεί τη λέξη «Βία»

«πάντα με τη σημασία ‘Βιασύνη’. Πάντα»;

Ή μήπως πρέπει ο κ. Γεωργουσόπουλος να κάνει αυτό που είχε στο άρθρο του θεωρήσει ενδεδειγμένη ενέργεια για τον κ. Αλαβάνο, δηλαδή να ζητήσει απλώς συγγνώμη, δεδομένου πως ρητώς δεν δρέπει δάφνες σολωμισμού;