Τρία μπιλιετάκια συγγραφέων

Ένα μικροφιλολογικό για σήμερα ή μάλλον τρία μικρά μικροφιλολογικά, απ’ αυτά που βρίσκει όποιος ξεφυλλίζει παλιές εφημερίδες ψάχνοντας να βρει κάτι άλλο, και κρατάει μια σημείωση μήπως και τα χρησιμοποιήσει κάποτε άλλοτε.

Ο τίτλος είναι εσκεμμένα παραπλανητικός, μια και δεν πρόκειται ακριβώς για μπιλιετάκια, δηλαδή για σύντομα κείμενα γραμμένα πάνω στο επισκεπτήριο, πρόκειται για σύντομες επιστολές τριών λογοτεχνών σε εφημερίδες. Αν θέλετε αυθεντικά μπιλιέτα, έχω ένα παλιότερο άρθρο με μπιλιέτα του Λαπαθιώτη, ο οποίος επιδιδόταν με πάθος στο άθλημα της μπιλιετομαχίας.

Και οι τρεις επιστολές είναι γραμμένες στη δεκαετία του 1920. Ξεκινώντας χρονολογικά, η πρώτη σύντομη επιστολή, το πρώτο μπιλιετάκι μας -για να διατηρήσω την ορολογία του τίτλου- δημοσιεύτηκε στη (βενιζελική) εφημερίδα Πατρίς, στις 29 Ιουνίου 1923.

Βρισκόμαστε στην εποχή της επανάστασης των Πλαστήρα-Γονατά και τις προηγούμενες μέρες η Πατρίς δημοσίευε απόρρητες εκθέσεις μυστικών αστυνομικών (που είχαν βρεθεί στα υπουργεία) του προηγούμενου καθεστώτος σχετικά με παρακολουθήσεις πολιτών.

O τίτλος της εφημερίδας είναι Υπερτάτη αβρότης προς χαφιέν, προτάσσεται δε η εξής εισαγωγή:

Λαμβάνομεν την κάτω επιστολήν, της οποίας διατηρούμεν την ορθογραφίαν και το λεκτικόν, λόγω της υπογραφής την οποίαν φέρει.

Κύριε συντάχτη της «Πατρίδος»,
Παρατηρώ από το σημερινό σας φύλλο βγήκε στο φως πως οι κωσταντινικοί κατάσκοποι ήσκιωναν, όπως λεν οι Άγγλοι, το συγγενή μου κ. Α.Α.Πάλλη. Μπορώ να προσθέσω τούτο. Ο συγγενής μου γνώριζε τον κατάσκοπό του, και μια μέρα, βγαίνοντας από του ναβάρχου, τον πλησίασε και του είπε: «Λυπούμαι που σ’ έκανα να περιμένης τόσην ώρα».
28.6.1923

Πρόθυμος,
ΑΛΕΞ. ΠΑΛΛΗΣ

Ο επιστολογράφος είναι ο πρωτοπόρος δημοτικιστής Αλέξανδρος Πάλλης. Ομολογώ ότι δεν ξέρω ποιος συγγενής του (εξάδελφος, μάλλον) ήταν αυτός που παρακολουθούσαν οι μυστικοί αστυνόμοι, ούτε ξέρω αν έχω μεταγράψει σωστά τα αρχικά (Α.Α. ή Α.Λ.; ). Ο «νάβαρχος» πρέπει να είναι ο Κουντουριώτης, που αργότερα έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το πιο ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου είναι γλωσσικό, ο πρωτολογισμός «ισκιώνω» με τον οποίο μεταφέρει ο Πάλλης (που ζούσε στην Αγγλία) το ρήμα to shadow, που λέγεται για τον αστυνομικό που παίρνει το κατόπι τον ύποπτο και τον παρακολουθεί φροντίζοντας να μένει αθέατος.