Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Ποιος μαζεύει τα σκόρπια φτερά;

Posted by sarant στο 30 Ιουνίου, 2009


Ζέστη κάνει, για βαρυσήμαντο άρθρο δεν είμαστε, ετοιμάζομαι και για διακοπές από βδομάδα, οπότε ας σερβίρω σήμερα κάτι ελαφρό, από τη σημερινή (30/6) Ελευθεροτυπία, και συγκεκριμένα από τη στήλη του Χρήστου Μιχαηλίδη.

Ο οποίος γράφει ότι ο Γιόσκα Φίσερ προσλήφθηκε ως σύμβουλος στο έργο του αγωγού Ναμπούκο. «Η ικανότητά του να μαζεύει σκόρπια διπλωματικά φτερά θα φανεί πολύ χρήσιμη σ’ αυτή την περίπτωση», διαβάζουμε. Πώς είπατε; Τι σημαίνει αυτό; Πώς θα μαζεύει φτερά, και δη σκόρπια και διπλωματικά, ο Φίσερ; Τι περίεργη έκφραση είναι αυτή; Μήπως είναι κανας βαθύς γερμανικός ιδιωματισμός, αφού το υλικό το αντλεί ο Χ.Μ. από την ιστοσελίδα του Σπίγκελ;

Ιδιωματισμός είναι, αλλά όχι γερμανικός. Το καλό περιοδικό έχει και αγγλική ιστοσελίδα. Στα αγγλικά, η έκφραση είναι to smooth ruffled feathers. , και σημαίνει ότι συμβιβάζουμε τα πράγματα ύστερα από μια φιλονικία, ηρεμούμε τους εκνευρισμένους, αποκαθιστούμε το γόητρο όσων έχουν θιγεί, ηρεμούμε τα πράγματα και εκτονώνουμε την κατάσταση. Με δυο λόγια, η ικανότητα του Φίσερ να εκτονώνει εντάσεις θα φανεί πολύ χρήσιμη σ’ αυτή την περίπτωση.

Η αγγλική έκφραση είναι μικρότερο αδερφάκι μιας άλλης, της to ruffle one’s feathers, που σημαίνει εκνευρίζω, αναστατώνω κάποιον. Πιθανόν η αρχή της έκφρασης να βρίσκεται στις κοκορομαχίες, αν και δεν παίρνω όρκο γι’ αυτό. Πρώτα βγήκε η έκφραση to ruffle one’s feathers, και μετά αυτή που τσαλάκωσε ο Χρ.Μιχ, to smooth ruffled feathers.

Και σας ρωτάω, τι καταλαβαίνετε εσείς όταν διαβάζετε ότι ο Γιόσκα Φίσερ έχει ικανότητα να μαζεύει σκόρπια διπλωματικά φτερά; Είναι ελληνικά αυτά; Πώς μπορεί ένας επώνυμος δημοσιογράφος να γράφει και να υπογράφει κάτι που εμφανέστατα δεν βγάζει νόημα; Στο κάτω-κάτω, ρεπορτάζ κάνει, δεν δίνει εξετάσεις μετάφρασης· θα μπορούσε να μην αντιγράψει αυτή την πρόταση, αφού πρόδηλα δεν την καταλαβαίνει. Τόσο λίγο σέβεται τους αναγνώστες του;

Υστερόγραφο 1: Παρά τις προτροπές φίλων του ιστολογίου, δεν θα γράψω τίποτα για τα τσιγάρα και το κάπνισμα. Αφενός είμαι μακριά από κιτάπια και αφετέρου με τόσες εξαιρέσεις που έγιναν στο μέτρο δεν πρόκειται να υπάρξει πραγματική απαγόρευση. Γράφει πάντως κάτι στη σημερινή Ελευθεροτυπία ο Τριάντης για το σπαθί του φόβου. Εγώ το έκοψα όχι Ιούνη αλλά Αύγουστο, πριν από εφτά χρόνια –Απολογία ενός προδότη θα έβαζα τίτλο, αν έγραφα.

Υστερόγραφο 2: Ο φίλτατος Γιώργος Μπαλόγλου έδωσε τις προάλλες ένα κείμενο σε ένθετο εφημερίδας, όπου ανέφερε ότι «αντάλλαξε ηλεμηνύματα». Δυστυχώς, από το γραπτό του μέχρι το τυπογραφείο, είχαν γίνει «τηλεμηνύματα». Δεν πειράζει, την άλλη φορά.

Υστερόγραφο 3: Κύριον Γ. Καρ., Ελευθεροτυπία: Γράφετε (στα πολιτικά παρασκήνια, στις 29/6) ότι «το σενάριο ήταν πολύ αδύνατο αλλά όχι ανύπαρκτο». Προφανώς εννοείτε «πολύ απίθανο αλλά όχι αδύνατο». Το αδύνατο με την έννοια του μη δυνατού, του impossible (γράφω αγγλικά για να το καταλάβετε) δεν μπορεί να είναι «λίγο» ή «πολύ», όπως δεν είναι «πολύ» έγκυος ή πεθαμένος κανείς. Ή είναι κάτι αδύνατο ή δεν είναι. Κι αν το «εντελώς αδύνατον» είναι αποδεκτός πλεονασμός, ως εκεί. «Πολύ αδύνατος» υπάρχει μόνο με την έννοια του σωματικά αδύνατου, του slim (για να καταλαβαινόμαστε). Εκεί, ναι, μπορεί να είναι κανείς πολύ αδύνατος, ακόμη και πετσί και κόκκαλο!

23 Σχόλια to “Ποιος μαζεύει τα σκόρπια φτερά;”

  1. sapere aude said

    Μάζευε κι ας είν’ και σκόρπια διπλωματικά φτερά.

  2. SophiaΟικ said

    O σεβασμός στους ποιούς έιπατε; Στους αναγνω΄στες; Τί είναι αυτοι, τρώγονται;

  3. έπεα πτερόεντα…

    Την -(πάλαι) ποτέ- εφημερίδα των συντακτών, όποιος θέλει την αγοράζει. Τσοντάρουμε και κει βέβαια, όλοι μας, μέσω της κρατικής διαφήμισης. Όμως, «Όλα τα -πρωί πρωί- πρωινά του Τρίτου» τα πληρώνουμε όλοι μας από την τσέπη μας.

  4. xasodikis said

    Θα μαζεύει τα σκόρπια διπλωματικά φτερά και μετά θα τα πουλάει στην Αιόλου φωνάζοντας «Φτεράαααααα».

  5. Rodia said

    για το σενάριο: μπορεί να είναι «πολύ αδύναμο»
    για τα φτερά: βρίσκω την έκφραση εντελώς σουρεάλ, κεντρίζει τη φαντασία μου και μπορώ να την ερμηνεύω όπως θέλω! Με τρελλαίνει η ιδέα να αρχίσουν να γράφουν οι εφημερίδες παρόμοια -κι ακόμα πιο… «φαντασμαγορικά»!! Μπορεί, πουλώντας τρέλλα, να αυξήσουν το αναγνωστικό κοινό τους.
    Ευχαριστώ πάντως για την ερμηνεία, δεν την ήξερα. 🙂

  6. Mindkaiser said

    ^^^
    …και πούπουλα.

  7. Μαρία said

    Φτερού τον έκανε το Φίσερ. Νομίζω είδε το Ναμπούκο και μπέρδεψε τις όπερες
    βλ. Ριγολέτο, φτερό στον άνεμο…

  8. «τι καταλαβαίνετε εσείς όταν διαβάζετε ότι ο Γιόσκα Φίσερ έχει ικανότητα να μαζεύει σκόρπια διπλωματικά φτερά;»
    Αν δεν ήμουν αναγνώστης σου, δεν θα καταλάβαινα τίποτα. Τώρα, όμως, αμέσως κατάλαβα ότι ο Μιχαηλίδης πάλι έκανε κάποια μεταφραστική μ…ία.

  9. arcades said

    Κι εγώ με τον Stazybo Horn. Πώς χώθηκε ο τύπος στο Τρίτο;

  10. Μαρία said

    Έχει τις άκρες του, φαίνεται.

  11. nickel said

    Το σενάριο, μάλλον για «ισχνό» το πήγαινε…

  12. Ντίνος said

    Good wines..
    Βρε μπας και μας ‘τραβά το πόδι’?
    [ pulling your leg]

  13. τὸ μαζεύει τὸ φτερὸ δηλαδή….

  14. gbaloglou said

    Νικοδεσποτα χαιρομαι κατ’ αρχην που φευγεις για διακοπες — να ξεκουραστεις και συ, να ησυχασει λιγο και ο καημενος ο Αδωνις (που ειναι και νεονυμφευθεις) 🙂 🙂 [Επισης χαιρομαι που σταματησες το καπνισμα, για τους ‘αλλους’ ας κανει το θαυμα της η Εσπερια και το κραξιμο που θα φαμε απο τους υψηλους μας επισκεπτες…]

    Το «αδυνατο σεναριο» ειναι, υποθετω, μεταφραση του «weak scenario» ή «weak story»: *ισως* να ειναι νεοπαγεις οι εκφρασεις ακομη και στην Αγγλικη, μια και στην πρωτη το γκουγκλ δινει μονο 1350 για το πρωτο (σιγουρα μικρος ο αριθμος) και 54400 για το δευτερο (ενδεχομενως λιγες αναλογικα).

    Η Rodia (#5) προτεινε ηδη το «αδυναμο σεναριο»: αυτο εννοω και εγω, μονο που δεν ακουγεται και τοσο καλα η «αδυναμη ιστορια» για το «weak story» — ουτε και τα «χλωμη ιστορια» (κατα το «λιγο χλωμο το βλεπω») ή «πληκτικη ιστορια» (που ειναι βεβαιως το *αποτελεσμα* του «weak story»).

  15. Μαρία said

    Γιώργο σε ποιας εφημερίδας ένθετο είναι τα τηλεμηνύματα;

    Και γω ένα θαύμα περιμένω.

  16. aerosol said

    Το να λείπει το μεράκι, η μαστοριά και ο σεβασμός στη δουλειά το θεωρώ αναξιοπρέπεια.
    Πίσσα και πούπουλα!

  17. argosholos said

    Επιστημονικώς ομιλούντες, προφανώς το ruffle feathers δεν έχει σχέση με τις κότες που αναφουφουδιάζονται, αλλά με τους κοκόρους που σηκώνουν τα φτερά τους για να παλέψουν ή να βατέψουν τις κότες. Μετά τη πράξη, οι κότες επαναφουφουδιάζονται για να τακτοποιήσουν τα πούπουλα και να ρθουν στα ίσα τους. Ομοίως και τα παγόνια αναφουφουδιάζονται και κάνουν χαρακτηριστικό ήχο.
    Παρόλα αυτά, η σωστή σημασία της έκφρασης του Μιχαηλίδη είναι αυτή που εκθέτει ο xasodikis παραπάνω: Φτεράααααά…

    Και κάτι για τις λεπτές διαφορές που αρέσουν στον οικοδεσπότη: Τα αεροπλάνα έχουν φτερά ή πτέρυγες; Νομίζω ότι η λέξη πτέρυγα παραπέμπει σε κάτι άκαμπτο, ενώ τα φτερά σε κάτι πιο ελαστικό και πουπουλένιο, όπως τα των πουλιών..Πάντως τα μικρά φτερά σίγουρα λέγονται πτερύγια (trim tabs, ailerons, flaps, blades όπως αντισταθμιστικά, κλίσης, καμπυλότητας, κινητήρα κλπ) και όχι φτερούγες…(όπως του κοτόπουλου). Πτερύγια πρέπει να λέγονται και τα τμήματα της έλικας (ή του έλικα;), ακόμα και αν είναι μακριά και εύκαμπτα, όπως στα Σινούκ. Επίσης οι πολεμικές μονάδες λέγονται πτέρυγες και όχι φτερούγες μάχης.

  18. Rodia said

    (17) αργόσχολε, πτέρυγες έχουν και τα κτίρια τα μεγάλα, π.χ. σχολεία, νοσοκομεία, κλπ.

  19. spizaetos said

    Γενικά έχει πέσει το επίπεδο των συντακτών στον Τύπο….Με την Καθημερινή παλιά, μάθαινες Ελληνικά, τώρα έχει καταντήσει να έχει ακόμα και ορθογραφικά λάθη….

  20. espectador said

    Αληθεια τα βατραχοπεδιλα γιατι δεν τα λεμε…βατραχοπτερυγια? Καλες διακοπες Νικο!

  21. Rodia said

    (20) άλλο καπέλο τα πέδιλα.. Πέδιλα έχουν και τα υποστηλώματα από ωπλισμένο σκυρόδεμα!

  22. Για το υστερόγραφο 3: Πρέπει να σκεφτόταν στα αγγλικά –> slim possibility εξ ου και το «αδύνατο»

  23. Reblogged this on sholio.

Σχολιάστε