Μπαλταδιές

Σαν μπαλτάς ή μάλλον σαν βόμβα έπεσε η είδηση για την κρυφά βιντεοσκοπημένη συνομιλία μεταξύ του χρυσαβγίτη βουλευτή Ηλία Κασιδιάρη και του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης Παναγιώτη Μπαλτάκου -όχι μόνο και όχι τόσο επειδή τα όσα διαμείβονται στη μεταξύ τους συνάντηση είναι απαράδεκτα για μια χώρα με σύγχρονο ευρωπαϊκό δημοκρατικό πολίτευμα, αλλά επειδή είναι από αυτά που υποψιαζόμαστε μεν πως γίνονται αλλά που ποτέ δεν περιμέναμε να δούμε να διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια μας. Αν δεν είδατε το βίντεο, μπορείτε να το δείτε εδώ, όπου επίσης υπάρχει μεταγραφή του διαλόγου -και, πέρα από τις λέξεις, αξίζει να προσέξει κανείς το φιλικό κλίμα που επικρατεί, τον συμβουλευτικό, σχεδόν πατρικό τόνο του επιστήθιου φίλου του πρωθυπουργού προς τον χρυσαβγίτη βουλευτή, τόνο που διαψεύδει τη χλομή δικαιολογία που παρουσίασε ο κ. Μπαλτάκος στην επιστολή παραίτησής του, ότι, τάχα, του απηύθυναν (sic) πιέσεις τα μέλη της ΧΑ και εκείνος προσπαθούσε να απαλλαγεί.

Και βέβαια, ο κ. Μπαλτάκος δεν είναι κάποιο τυχαίο πρόσωπο, ούτε ένας άχρωμος γραφειοκράτης, όπως προσπάθησε να μας πείσει ένας δημοσιογράφος στο πλυντήριο του Σκάι. Μπορεί οι προκάτοχοί του να μην έχουν χαραχτεί στη μνήμη μας, αλλά ο μέχρι χτες γενικός γραμματέας της κυβέρνησης και, επαναλαμβάνω, παλαιός και στενός φίλος του πρωθυπουργού, μόνο αθόρυβος δεν ήταν. Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που πρωταγωνίστησε στο αλαλούμ σχετικά με την κατάθεση της ρατσιστικής τροπολογίας στο άρθρο 19 του Κώδικα Μεταναστών (που αναμένεται αυτές τις μέρες να επανέλθει προς ψήφιση), ούτε έχουν ξεχαστεί οι επίσης πρόσφατες δηλώσεις του όπου επαιρόταν ότι γεννήθηκε και θα πεθάνει αντικομμουνιστής -δηλώσεις οι οποίες, πρέπει να το πούμε, έγιναν δεκτές με τσιρίδες χαράς από τον κ. Άδωνη Γεωργιάδη («Ο καλύτερος είναι ο Τάκης ο Μπαλτάκος. Ψηφίζω Μπαλτάκο!» στο 2.25 του στιγμιότυπου).

Το ιστολόγιο δεν παρακολουθεί πάντοτε την επικαιρότητα, κάποτε μάλιστα την αποφεύγει, αλλά σκέφτηκα ότι το χτεσινό θα θέλατε κι εσείς να το σχολιάσετε -οπότε, ενώ κάτι άλλο είχα κανονίσει για σήμερα, άλλαξα το πρόγραμμα, ώστε να μη φανώ εντελώς εκτός τόπου και χρόνου. Βέβαια, επειδή εμείς εδώ λεξιλογούμε, κι επειδή το όνομα του κ. Μπαλτάκου έχει ήδη δώσει τροφή σε λογοπαίγνια, θα σταθώ λίγο και στα λεξιλογικά του μπαλτά, αντιγράφοντας ενμέρει ένα παλιότερο άρθρο, που το είχα παρουσιάσει εδώ πριν από δυόμισι χρόνια, όταν έκανε την είσοδό της στην κυβέρνηση η άκρα δεξιά, τότε με το ΛΑΟΣ.

Ο μπαλτάς είναι εργαλείο παρεμφερές με το τσεκούρι. Αν και συνήθως ο μπαλτάς είναι μικρό τσεκούρι με κόψη μεγάλου μήκους, πολλοί μεταχειρίζονται τις δυο λέξεις σαν συνώνυμα. Για να συμπληρωθεί η τριάδα, έχουμε και τρίτη λέξη περίπου συνώνυμη, τον πέλεκυ, που είναι αρχαίας προέλευσης, ήδη ομηρική: στην Ιλιάδα (Γ60), ο Πάρης κατηγορεί τον  Έκτορα ότι η καρδιά του είναι σκληρή σαν το τσεκούρι που σκίζει τον κορμό του δέντρου («κραδίη πέλεκυς… ατειρής»). Η λέξη έχει περάσει στη δημοτική (πελέκι), δώσει ρήματα (πελεκάω) και παράγωγα, έχουμε και την παροιμία για τον άνθρωπο αγράμματο που είναι ξύλο απελέκητο, ενώ ακούγεται πολύ το κλισέ για τον πέλεκυ της δικαιοσύνης που «θα πέσει βαρύς και αμείλικτος πάνω σε όσους παρανομούν», μόνο που, ανάλογα με τους κατηγορουμένους, αλλού ο πέλεκυς πράγματι σφάζει ενώ για άλλους μάλλον απαλό σαν χάδι είναι το άγγιγμά του, πιο πολύ σαν φτερό που ξεσκονίζει.

Υπάρχει και ο διπλός πέλεκυς, πανάρχαιο ιερό αντικείμενο του μινωικού πολιτισμού, που λεγόταν λάβρυς (λέξη που θεωρείται λυδικής αρχής και που ίσως συνδέεται με τον λαβύρινθο) -διπλός πέλεκυς που, πρέπει να πούμε, τον μαγάρισε το καθεστώς Μεταξά μια και οικειοποιήθηκε το σύμβολο και το χρησιμοποίησε στο σήμα της ΕΟΝ που ήταν διπλός πέλεκυς περιβαλλόμενος από φύλλα δάφνης. Βέβαια, παρόμοιο ήταν και το έμβλημα της φασιστικής Ιταλίας, ο ρωμαϊκός (όχι διπλός) πέλεκυς που έβγαινε από μια δέσμη ράβδους.

Το τσεκούρι είναι δάνειο ακριβώς από τα λατινικά: από το securis, που σήμαινε τον πέλεκυ, προέκυψε το ήδη ελληνιστικό σεκούριον και το μεσαιωνικό τσεκούριον. Βαρύ και κοφτερό το τσεκούρι, όταν πέφτει δεν συγχωρεί: τσεκουράτος είναι αυτός που φέρεται με σκληρή αποφασιστικότητα· μιλάει τσεκουράτα όποιος λέει κάτι ωμά και χωρίς περιστροφές· η φρασεολογία μας διαθέτει κάμποσα συνώνυμα: τσεκουράτα, χύμα και τσουβαλάτα, ορθά κοφτά, νέτα σκέτα. Φωτιά και τσεκούρι, είναι έκφραση που δηλώνει την ολοσχερή καταστροφή, ιδίως σε καιρό πολέμου· αυτή την τακτική εφάρμοσε ο Ιμπραήμ για να γονατίσει τον επαναστατημένο Μοριά, ως αντίποινα φωτιά και τσεκούρι υποσχέθηκε στους προσκυνημένους ο Κολοκοτρώνης, τον ίδιο τίτλο διάλεξε για το (όχι και πολύ αμερόληπτο) βιβλίο που αφιέρωσε στον Εμφύλιο ο Ευάγγελος Αβέρωφ. Τσεκούρι βέβαια κράδαινε και ο κ. Βορίδης, τότε νεαρός ακροδεξιός τραμπούκος ως κολεγιόπαιδο, σήμερα κορυφαίο στέλεχος του κυβερνητικού κόμματος.

Ο μπαλτάς, από την άλλη, μας ήρθε από ανατολικά, είναι τούρκικο δάνειο (balta). Από εκεί και ο μπαλτατζής, δηλαδή ο επαγγελματίας ξυλοκόπος, που σήμερα επιβιώνει ως επώνυμο. Αν δεν κάνω λάθος, στον οθωμανικό στρατό υπήρχε και σώμα στρατιωτών που έφεραν αλαβάρδα (halberd), οι οποίοι λέγονταν baltacι, ενώ ο ίδιος όρος χρησιμοποιήθηκε και για τους πυροσβέστες, που ήταν εξοπλισμένοι με μπαλταδάκι.

Το μπαλταδάκι ή ο μπαλταδάκος είναι υποκοριστικό του μπαλτά -ή ίσως του Μπαλτάκου. Ο Μπαλτάκος υιός, πάντως, όπως διαβάζω στα ρεπορτάζ, εισέβαλε μαινόμενος στα γραφεία των βουλευτών της Χρυσής Αυγής, χαστούκισε καναδυό βουλευτές που βρήκε μπροστά του και μετά φυγαδεύτηκε από τη φρουρά -αντί να συλληφθεί και να περάσει τη νύχτα στο αυτόφωρο, όπως θα συνέβαινε με κάθε άλλο πολίτη για πολύ ελαφρότερα παραπτώματα -αλλά το βαθύ κράτος του Σαμαρά προφανώς θεωρεί κεκτημένο δικαίωμα την ατιμωρησία. Αλλωστε, για χάρη του ίδιου νεαρού έγιναν, όπως καταγγέλλεται, σημεία και τέρατα μέχρι να αναβαθμολογηθεί το γραπτό του ώστε να πάρει τη βάση και να αξιωθεί επιτέλους μια θέση δόκιμου σημαιοφόρου στο Λιμενικό.

Ο κ. Μπαλτάκος βέβαια παραιτήθηκε, αλλά η υπόθεση δεν μπορεί να κλείσει έτσι απλά. Πρέπει, το ελάχιστο, να δώσουν εξηγήσεις, ενδεχομένως και να παραιτηθούν οι δυο υπουργοί, Δένδιας και Αθανασίου, που ενεπλάκη το όνομά τους. Και βέβαια, με την παραίτηση του Μπαλτάκου δεν εξαρθρώνεται το δύσοσμο παρακράτος που μια γεύση του πήραμε από το βίντεο.

Περιμένω και τις δικές σας σκέψεις για το θέμα, αλλά θα ήθελα, σαν υστερόγραφο, να αναφέρω ότι με την υπόθεση Μπαλτάκου επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά  ο εμπειρικός κανόνας που λέει ότι εκείνος που διακηρύσσει μεγαλόφωνα πως είναι αντικομμουνιστής, συνήθως είναι, απλώς, συνεσταλμένος οπαδός του φασισμού. Και δεύτερον, ότι όσο πιο επιδεικτικό είναι το εικονοστάσι που έχει κανείς στο γραφείο του, τόσο πιο σκοτεινές οι βρομοδουλειές που κάνει.