Συμπαθητικά μεζεδάκια

Αν απορείτε για τον τίτλο, μην προσπαθείτε να τον συσχετίσετε με την επικαιρότητα. Δεν είναι κάποιο γεγονός της εβδομάδας που μ’ έσπρωξε να τιτλοφορήσω έτσι το καθιερωμένο πολυσυλλεκτικό σαββατιάτικο άρθρο μας, αλλά ένα από τα μαργαριτάρια της πιατέλας -και συγχωρέστε μου την αυτοαναφορικότητα.

Και ξεκινάω με ένα ανεπίκαιρο μεταφραστικό, που μου το έστειλε πριν από λίγο ένας φίλος. «Βάλε», μου λέει, «στο Google Translate το γαλλικό dindon [ο γάλος, ο διάνος] και δες τι σου βγάζει στα ελληνικά».

Μπορούσα βέβαια να μαντέψω τι βγάζει:

Πώς γκένεν αυτό; -που έλεγε και ο Ογκουνσότο. Το σύστημα αυτόματης μετάφρασης του Google για να μεταφράσει από τα γαλλικά στα ελληνικά πηγαίνει μέσω αγγλικών: γαλλικά —> αγγλικά και μετά αγγλικά —> ελληνικά. Αυτό το κάνει επειδή έχει περισσότερα παράλληλα σώματα κειμένων αγγλο-οτιδήποτε παρά με ζεύγη άλλων γλωσσών. Αλλά η τακτική αυτή προσθέτει λάθη, όπως εδώ, διότι το dindon γίνεται στα αγγλικά turkey και το turkey στα ελληνικά Τουρκία!

Αν προσέξετε στο κάτω αριστερά μέρος της οθονιάς, ο ορισμός της λέξης dindon δίνεται σωστά. Το λάθος γίνεται κατά τη μετάβαση στα αγγλικά. Λάθος θα πάρετε κι αν βάλετε dinde (γαλοπούλα). Να πούμε όμως ότι αν βάλετε λιγάκι συγκείμενο, το λάθος αποφεύγεται -ας πούμε, αν ζητήσετε τη μετάφραση του dinde aux marrons παίρνετε, σωστά, «γαλοπούλα με κάστανα». Για τα λεξιλογικά της γαλοπούλας και για τη σχέση της με την Τουρκία, έχουμε βέβαια γράψει άρθρο.

* Ο παραπλανητικός τίτλος της εβδομάδας: Ποινή 54 ετών στον δάσκαλο για ασέλγεια μαθητών στην Ιεράπετρα

«Ρε τον φουκαρά τον δάσκαλο, πληρώνει αμαρτίες άλλων», σχολιάζει ο φίλος που το στέλνει.

* Την περασμένη Παρασκευή η Καθημερινή είχε τίτλο σε πρωτοσέλιδο άρθρο της: «Πρόστιμα επί δικαίους και αδίκους«.

Δυο ή τρεις φίλοι στο Φέισμπουκ μου έστειλαν τον λίκνο καυτηριάζοντας το λάθος.

Μόνο που δεν είναι λάθος. Οι φίλοι ίσως θα ήθελαν σύνταξη με γενική, αλλά το ευαγγελικό χωρίο με το οποίο κάνει λογοπαίγνιο ο τίτλος χρησιμοποιεί αιτιατική, «βρέχει επί δικαίους και αδίκους».

* Αλλά και ένας άλλος πρωτοσέλιδος τίτλος, της Αυγής του Σαββάτου, προκάλεσε απορίες: Συνήγορος του Ασθενή. Έτσι λέγεται ένας θεσμός που πρόκειται να δημιουργηθεί, στο πνεύμα του Συνήγορου του Πολίτη.

Η φίλη που μου το έστειλε αναρωτήθηκε αν είναι σωστό.

«Σωστό το θεωρώ», της είπα. «Εδώ έχει ουσιαστικοποιηθεί, οπότε στη γενική ο τύπος «του ασθενή» είναι ο επικρατέστερος, και χρησιμοποιείται πολύ και από τους γιατρούς. Αν ήταν επίθετο θα κλινόταν αλλιώς, π.χ. ‘του ασθενούς σφυγμού'».

Το ίδιο συμβαίνει και με τον συγγενή. Πήγα στο σπίτι του συγγενή μου, αλλά «της συγγενούς διαμαρτίας».

* Θηριώδες μεταφραστικό μαργαριτάρι από το Πρώτο Θέμα. Η ηθοποιός Σάρα Τζέσικα Πάρκερ σχολίασε στο Τουίτερ τις επαφές του Ρώσου πρεσβευτή με διάσημους στις ΗΠΑ και έγραψε:

I couldn’t help but wonder… had the Russian ambassador been meeting with everybody except me?

Αυτό θα πει, περίπου, «Αναρωτιέμαι … με όλους συναντιόταν πια ο Ρώσος πρεσβευτής εκτός από εμένα;»

Το Πρώτο Θέμα «μεταφράζει» ως εξής:

Εγώ δεν θα μπορούσα να βοηθήσω, αλλά αναρωτιέμαι… ο Ρώσος πρεσβευτής τους συνάντησε όλους εκτός από εμένα;

Οι φωστήρες του κομιστή μετέφρασαν κατά λέξη το I couldn’t help but… !

Στην πραγματικότητα, βέβαια, σημαίνει «Δεν μπορώ να μην…», αλλά στην προκειμενη περίπτωση και το σκέτο «Αναρωτιέμαι» ή «Απορία έχω» αποδίδει μια χαρά το νόημα.

* Το έχουμε ξαναπεί, οι ιντερνετικοί μύθοι διαδίδονται και επειδή θέλουμε πολύ να τους πιστέψουμε -ιδίως όταν ο μύθος έχει πολιτική διάσταση και λειτουργεί σε βάρος πολιτικού μας αντιπάλου.

Τρανό πρόσφατο παράδειγμα: σε διάφορα ανυπόληπτα σάιτ τύπου Μακελειό.gr δημοσιεύτηκε η εξωφρενική είδηση ότι αμέσως μόλις το Κέντρο Νιάρχος αποδόθηκε στο δημόσιο δημοσιεύτηκε ανακοίνωση για την πρόσληψη 236 κηπουρών! Η είδηση συνοδευόταν από μια εμφανώς παραποιημένη φωτογραφία εγγράφου.

Κάθε λογικός άνθρωπος που θα τύχαινε να διαβάσει την «είδηση» αυτή θα κουμπωνόταν, αφενός επειδή ο ισχυρισμός είναι εξωφρενικός και αφετέρου επειδή το μέσο που τη διαδίδει είναι αναξιόπιστο. Θα περίμενε, ο εχέφρονας άνθρωπος, να δει διασταύρωσή της από άλλους, πιο έγκυρους ιστότοπους -ή θα έλεγχε το εμφανώς παραποιημένο «έγγραφο».

Κι όμως, βρέθηκε κοτζάμ επιστήμονας, συνταγματολόγος, πρώην ευρωβουλευτής, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (πόσο πιο πολύ διαφωτισμό μπορεί να περάσει κανείς;), ο Κώστας Μποτόπουλος, που όχι μόνον έχαψε αμάσητο το παραμύθι, αλλά κάθισε κι έγραψε και άρθρο, στο σάιτ metarithmisi.gr, στο οποίο κατακεραύνωσε τους αλόγιστους διορισμούς και ειρωνικά ευχήθηκε «Καλό πότισμα» στον Γιώργο Κιμούλη!

Ο μύθος έχει φυσικά ξεσκεπαστεί από το καλό ellinikahoaxes.gr, όπου θα βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες. Αλλά, ξαναλέω, μύθοι θα κατασκευάζονται διαρκώς, κανείς δεν μπορεί να το εμποδίσει αυτό. Το τραγικό είναι ότι βρίσκονται καθηγητάδες και διανοούμενοι με ανεπίληπτα ευρωπαϊκά διαπιστευτήρια και χάβουν αμάσητους τους πιο χοντροκομμένους μύθους.

Εκτός βέβαια αν θέλουν να τους χάψουν.

* Και φτάνουμε στο μεζεδάκι που έδωσε τον τίτλο στο σημερινό άρθρο. Είναι κι αυτό μεταφραστικό -είχαμε κάμποσα σήμερα.

Σε άρθρο του skai.gr για τη μάχη της Μοσούλης, διαβάζουμε ότι ο ηγέτης του ISIS δεν βρίσκεται πια μέσα στην πόλη:

Οι μυστικές υπηρεσίες έχουν συμπεράνει από τις προσπάθειες εντοπισμού του πως ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους προτιμάει να κρύβεται σε σπίτια συμπαθητικών κατοίκων που βρίσκονται σε μικρά χωριά παρά σε αστικές περιοχές όπου συχνά διεξάγονται μάχες.

Απάντησα στον φίλο που μου το έστειλε: Εμ τι περίμενες; Να πάει να τον φιλοξενήσουν τίποτα τζαναμπέτηδες; Τίποτα ασκημομούρηδες; Σε συμπαθητικούς ανθρώπους θα πήγε, να ανοίξει η καρδιά του!

Το μαργαριτάρι οφείλεται σε… άσπονδο φίλο. Το αγγλικό πρωτότυπο προφανώς χρησιμοποιούσε τη λέξη sympathetic villagers ή κάτι τέτοιο. Ωστόσο, το sympathetic εδώ δεν θα πει «συμπαθητικοί» αλλά «συμπαθούντες», «ευνοϊκά διακείμενοι»!

* Υπάρχει λέξη «παράσυρση»; Ένας καλός φίλος μού έστειλε λινκ από άρθρο για το τραγικό δυστύχημα στην Αλεξάνδρεια (τέως Γιδά) Ημαθίας, που έλεγε για την «παράσυρση» της έφηβης από το αυτοκίνητο: «να αφήνει την τελευταία πνοή, μετά την παράσυρσή της από αυτοκίνητο»

Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να πω ότι δεν υπάρχει τέτοια λέξη, και ότι αυτά παθαίνει κανείς όταν το παρακάνει με την ονοματική σύνταξη -αντί δηλαδή να πει «όταν παρασύρθηκε από αυτοκίνητο».

Τα λεξικά που κοίταξα δεν έχουν τη λέξη, ούτε τα σύγχρονα ούτε ο Δημητράκος. Γκουγκλίζω όμως και βρίσκω χιλιάδες ανευρέσεις, σχεδόν αποκλειστικά για τροχαία δυστυχήματα (πολύ πρόσφατο, φευ, παράδειγμα)

Οπότε; Μπορούμε να πούμε ότι «δεν υπάρχει» η λέξη παράσυρση; Τι λέτε; Εγώ λέω πως η λέξη υπάρχει -ασφαλώς στον σχηματισμό της επηρέασε και η αναλογία με την απόσυρση.

* Tη φωτογραφία την τράβηξε φίλος από βιτρίνα μαγαζιού στο κέντρο της Αθήνας (Μαυροματαίων), αλλά από τακτ έσβησε μερικά ψηφία κι έτσι δεν ξέρουμε ποιον αριθμό να καλέσουμε αν μας τύχει καμιά amargency!

* Καθαιρέθηκε η πρόεδρος της Νότιας Κορέας για οικονομικά σκάνδαλα. Ή μήπως ο πρόεδρος; Αν διαβάσετε το ρεπορτάζ του Πρώτου Θέματος (κακό δικό σας) οι γνώμες διίστανται. Η πρώτη αναφορά είναι γιούνισεξ («καθαίρεση Παρκ»), μετά έχουμε αρσενικό («του προέδρου Παρκ Γκιούν-Χιε») και στο τέλος η μπίλια κάθεται στο θηλυκό («καθαίρεση της Παρκ») που είναι και το σωστό!

* Ο Κασιδιάρης κηρύχτηκε ανεπιθύμητος στη Λάρισα, διαβάζω. Κι ένας φίλος έστειλε έναν σύνδεσμο επισημαίνοντας ένα λαθάκι στο ρεπορτάζ: «Την ίδια ώρα, η Αστυνομική Διεύθυνση Λάρισας βρίσκεται υπ’ ατμόν, αφού ο χώρος πέριξ του ξενοδοχείου στην οδό Φαρσάλων το απόγευμα του Σαββάτου θα θυμίζει… πεδίο μάχης!»

Όχι όμως. Βρίσκομαι υπ’ ατμόν θα πει «είμαι έτοιμος να φύγω». Η έκφραση θα βγήκε από τα παλιά ατμόπλοια. Η Αστυνομική Διεύθυνση Λάρισας μάλλον θα βρίσκεται επί ποδός πολέμου ή κάτι ανάλογο. Ή είναι πολύ αυστηρός ο φίλος μου;

* Λέγαμε στο προηγούμενο σαββατιάτικο άρθρο για μια ομοφοβική ατάκα του Στέφανου Κασιμάτη στην Καθημερινή. Ο αντιπαθέστατος αρθρογράφος φρόντισε να ξαναχτυπήσει, αφού σε εμετική προχτεσινή επιφυλλίδα του περιγράφει τάχα κάποιον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζοντας: παντελόνι σιγκαρέτ (δηλαδή, κολάν για άνδρες και LBGT)….

Είπαμε, ζήλεψε δόξα Στέφανου Χίου. Ούτε το ακρώνυμο LGBT δεν ξέρει να γράψει σωστά.

* Μερικά κλικ παραπάνω στην κλίμακα της ομοφοβίας, η Μητρόπολη Πειραιώς, ή πιο σωστά το «Γραφείο επί των αιρέσεων και των παραθρησκειών» (!) της Μητρόπολης, που έβγαλε πανταχούσα για τη θεματική εβδομάδα που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας με τον χριστιανικότατο τίτλο «Ο σοδομισμός εισβάλλει στα σχολεία«.

Στις πρώτες αράδες διαβάζουμε:

Έχει ήδη επισημανθεί από πολλούς και είναι πλέον κοινός τόπος, ότι η προώθηση της ομοφυλοφιλίας και των άλλων συναφών σεξουαλικών παρεκκλίσεων εντάσσεται στους στόχους και στον τρόπο δράσεως της Νέας Εποχής και της «Νέας Τάξεως Πραγμάτων». Όπως επισημαίνουν ειδικοί ερευνητές, η προβολή της ομοφυλοφιλίας συμβαδίζει άριστα με την προβολή του αποκρυφισμού και της μαγείας, που αποτελούν την πνευματική μήτρα της Νέας Εποχής.

Και εκεί σταματάμε να διαβάζουμε και αναρωτιόμαστε γιατί να πληρώνουμε το Γραφείο Αιρέσεων.

* Έχουμε και τον κύριο Τάκη της Καθημερινής, βασικό τροφοδότη μας με μαργαριτάρια. Σε πρόσφατη επιφυλλίδα του, γράφει για την εγκατάλειψη των κλασικών σπουδών, και ανάμεσα σε άλλα σημειώνει:

«Οι αρχαιότεροι νεκροί λευκοί Ευρωπαίοι άνδρες» είναι ο τίτλος του βιβλίου του ελληνιστή Ρόμπερτ Νοξ, ο οποίος υπερασπίζεται τον κλασικό πολιτισμό απέναντι στον πολιτισμικό σχετικισμό της μετανεωτερικής διανόησης….

Μόνο που ο ελληνιστής είναι ο Μπέρναρντ Νοξ (Bernard Knox) –ιδού και το βιβλίο του. Ο Ρόμπερτ Νοξ ήταν ένας νεαρός ηθοποιός, που έπαιξε σε μια ταινία της σειράς του Χάρι Πότερ και μετά δολοφονήθηκε σε έναν καβγά.

Πάλι καλά που ο ημιμαθής κύριος Τάκης δεν είπε πως το βιβλίο το έγραψε ο Φορ Νοξ!

* Και κλείνω με ένα λάθος που έτυχε και το άκουσα λάιβ, από τη χτεσινή συνέντευξη τύπου του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες.

Η δημοσιογράφος του Άλφα Ευαγγ. Τσικρίκα ρώτησε τον Αλ. Τσίπρα τι έχει να απαντήσει στις δηλώσεις «του ομολόγου σας κυρίου Τσαβούσογλου».

Κοτσάνα περιωπής, βεβαίως, αφού ο Τσαβούσογλου είναι υπουργός Εξωτερικών -άρα δεν είναι «ομόλογος» του Τσίπρα, ο οποίος το σχολίασε:

Αν πάντως περάσει το ερντογανικό δημοψήφισμα στην Τουρκία, δεν θα υπάρχει ομόλογος του Τσίπρα στη γείτονα χώρα, για τον απλό λόγο ότι το νέο σύνταγμα καταργεί τη θέση του πρωθυπουργού.

Ως τότε όμως, καλό σαββατοκύριακο!