Δημόσια εκπαίδευση και τσαρλατάνοι

Συζητήθηκε πολύ, μέσα στο Σαββατοκύριακο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η υπόθεση της «Ελληνικής Αγωγής». Το ιδιωτικό αυτό «εκπαιδευτήριο», που είναι συνδεδεμένο με τον υπουργό Άδωνη Γεωργιάδη και με την οικογένειά του, μας έχει απασχολήσει μερικές φορές στο ιστολόγιο, καθώς σε άρθρα και σχόλια έχουμε επικρίνει τις αντιεπιστημονικές και εθνικιστικές απόψεις και θεωρίες που διακινούνται στις παραδόσεις των μαθημάτων του αλλά και γενικά στη δημόσια παρουσία του, π.χ. στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ωστόσο, η πρόσφατη είδηση είναι άκρως ανησυχητική. Σύμφωνα με καταγγελία του εκπαιδευτικού Δ. Πολυχρονιάδη, που νομίζω πως δημοσιεύτηκε αρχικά στο tvxs, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, το οποίο είναι αρμόδιο για την έγκριση εφαρμογής προγραμμάτων στην εκπαίδευση, έχει εγκρίνει πολλά προγράμματα της «Ελληνικής Αγωγής» για χρήση τους στα δημόσια σχολεία της χώρας.

Αυτό άρχισε το προηγούμενο σχολικό έτος και συνεχίζεται και κατά το τρέχον, όπως δείχνει μια πολύ πρόσφατη απόφαση, που κυκλοφόρησε στο Τουίτερ και που τη βλέπετε στην εικόνα.

Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά ένα μόνο από τα πολλά (κάπου 14) «εκπαιδευτικά προγράμματα» που φαίνεται να έχουν εγκριθεί.

Βλέπουμε ότι η συμμετοχή των μαθητών θα είναι προαιρετική και δωρεάν, ότι το πρόγραμμα υλοποιείται μετά από απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και με σύμφωνη γνώμη της διεύθυνσης του σχολείου, και ότι προηγείται ενημέρωση των γονέων. Οι όροι αυτοί φαντάζομαι ότι είναι τυποποιημένοι για κάθε ιδιωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εγκρίνεται.

Βέβαια, βλέπω μια αντίφαση: στην παράγραφο 3 γίνεται λόγος για (ενδεχόμενη) υλοποίηση του προγράμματος στον σχολικό χώρο, ενώ στην παράγραφο 5 ορίζεται ότι το πρόγραμμα υλοποιείται στους χώρους της Σχολής Ελληνική Αγωγή από εκπαιδευτές-παιδαγωγούς της Ε.Α. Εικάζω ότι η παρ. 3 είναι ο τυποποιημένος όρος που κακώς μεταφέρθηκε κόπι-πάστε και στη συγκεκριμένη απόφαση. Προσπερνάω επίσης την ασυνταξία της παραγράφου 5 («και να μην υπερβαίνει»).

Το πρόγραμμα είναι λοιπόν δωρεάν για τους μαθητές, αλλά προσφέρεται δωρεάν από την Ελληνική Αγωγή; Αυτό δεν ξεκαθαρίζεται στην απόφαση. Εάν όμως η Ελληνική Αγωγή πληρώνεται για τις υπηρεσίες που παρέχει, τότε δεν αποκλείω να υπάρχει σοβαρή παρανομία, διότι σύμφωνα με το άρθρο 70 παράγραφος 4 του ν. 4622/2019, οι υπουργοί «δεν επιτρέπεται να συνάπτουν οποιασδήποτε μορφής σύμβαση με το Δημόσιο ή άλλα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου Τομέα, από την οποία γεννάται οποιοδήποτε όφελος υπέρ αυτών ή τρίτων. Η ως άνω απαγόρευση ισχύει και για συζύγους ή συμβιούντες κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4356/ 2015, καθώς και για τα προστατευόμενα τέκνα αυτών, για συμβάσεις που συνάπτονται με τον φορέα στον οποίο τα πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου ασκούν καθήκοντα, καθώς και με τους εποπτευόμενους από αυτόν φορείς του δημοσίου«.

Για να κάνω μια παρένθεση, η Ελληνική Αγωγή πιθανώς δεν ανήκει πλέον τυπικά στον κ. Άδωνη Γεωργιάδη, ωστόσο στην ιστοσελίδα της, στην ενότητα Ποιοι είμαστε, το σχετικό μήνυμα υπογράφεται από τον κ. υπουργό, μεγάλη φωτογραφία του οποίου κοσμεί τη σελίδα. Αλλά αυτά άλλοι είναι καλύτεροι στο να τα διερευνούν.

Μετά τον θόρυβο που έγινε, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έσπευσε να εκδώσει «ΔιευκρίνΗση» (Παρένθεση, επειδή εδώ λεξιλογούμε: σημειώνω ότι το ΙΕΠ εδώ δεν ακολουθεί τη σχολική ορθογραφία, η οποία δέχεται μόνο τη γραφή «διευκρίνιση». Αν όμως στο ΙΕΠ θέλουν να αναστήσουν το αρχαίο ρήμα «διευκρινώ», που δικαιολογεί και τον τύπο «διευκρίνηση», τότε θα περίμενα για λόγους συνέπειας να δίνουν και διευκρινητικές απαντήσεις). Κλείνω την παρένθεση. Σε αυτή τη διευκρίνιση (ολόκληρη, εδώ) το ΙΕΠ… διευκρινεί ότι: «η συμμετοχή είναι προαιρετική και δωρεάν, το υλικό δεν μπορεί να αφορά έμμεση ή άμεση διαφήμιση/προώθηση εμπορικών προϊόντων φορέων, επιχειρήσεων ή υπηρεσιών ατόμων ή φορέων, και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κανενός είδους διαφημιστικό ή άλλο εμπορικό σκοπό, ενώ δεν επιτρέπεται και οποιαδήποτε μελλοντική εμπορική διάθεση του εκπαιδευτικού προγράμματος και συνοδευτικού υλικού με την αναφορά της συγκεκριμένης έγκρισης«.

Προσέξτε ότι η διατύπωση «η συμμετοχή είναι προαιρετική και δωρεάν» σαφώς εννοεί τους μαθητές, αλλά και πάλι δεν διευκρινίζει αν το δημόσιο, στην προκειμένη περίπτωση η σχολική μονάδα, θα πληρώνει την Ελληνική Αγωγή σε περίπτωση που επιλέξει ένα τέτοιο πρόγραμμα. Η κοινή λογική λέει ότι οι υπηρεσίες μάλλον δεν θα παρασχεθούν δωρεάν. Σε κάθε περιπτωση, έπρεπε να διευκρινίζεται.

Αλλά τα όσα λέει το ΙΕΠ για την αποφυγή της άμεσης και έμμεσης διαφήμισης προσβάλλουν τον κοινό νου. Το να πηγαίνουν σχολεία, ολόκληρες τάξεις ή τμήματα, στην Ελλ.Αγωγή και να κάνουν μαθήματα στους χώρους της, δεν είναι πρώτης τάξεως διαφήμιση για το εκπαιδευτήριο;

Κατά συνέπεια, η έγκριση τέτοιων προγραμμάτων μυρίζει σκάνδαλο -και ως τέτοιο πρέπει να διερευνηθεί από τη δημοσιογραφία και από την αντιπολίτευση.

Οπότε, ως τώρα έχουμε ένα ζήτημα πιθανής παρανομίας, αν προκύπτει όφελος για τον φορέα κατά παράβαση του ν. 4622. Επίσης, έχουμε ένα ζήτημα δεοντολογίας, ότι ιδιωτική επιχείρηση συνδεόμενη με μέλος της κυβέρνησης απολαμβάνει προβολή και διαφήμιση από κρατικό φορέα.

Yπάρχει ομως κι ένα τρίτο ζήτημα, πιο σημαντικό. Πέρα από τα οικονομικά οφέλη και τα οφέλη υπόληψης και προβολής που ίσως ή βεβαιωμένα αντλεί η Ελληνική Αγωγή με την ένταξη των προγραμμάτων της στα προτεινόμενα από το Υπ. Παιδείας, καταφέρνει και κάτι ακόμα: διαδίδει στα Ελληνόπουλα την ακροδεξιά ιδεολογία της. Μια ιδεολογία που επιδιώκει να πείσει για την ανωτερότητα της ελληνικής γλώσσας και, δεν είναι μακριά ο δρόμος, της ελληνικής φυλής -να ποτίσει τα παιδιά του δημοτικού με εθνικιστικά, ρατσιστικά και ξενοφοβικά μηνύματα, που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με όσα περιλαμβάνονται στο επίσημο διδακτικό πρόγραμμα.

Και βέβαια, το τέταρτο πρόβλημα, σύμφυτο με το προηγούμενο, είναι ότι, για να εξυπηρετήσει την ακροδεξιά ιδεολογία της, η Ελληνική Αγωγή καταφεύγει σε τσαρλατανισμό, διακινώντας αντιεπιστημονικές θεωρίες για θέματα γλώσσας και πολιτισμού, όπως για την υποτιθέμενη μαθηματική δομή της ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας ανύπαρκτα ρητά (παράδειγμα εδώ), προσπαθώντας με το ζόρι να βγάλει ελληνικές ετυμολογίες σε διάφορες ξένες λέξεις, παρά την αντίθετη άποψη των έγκυρων λεξικών κτλ.

Πριν από 3 περίπου χρόνια είχε γίνει θόρυβος όταν «καθηγήτρια» της Ελλ Αγωγής είχε εκτραπεί σε ένα όχι απλώς εθνικιστικό και αντιεπιστημονικό, αλλά σχεδόν ναζιστικό κήρυγμα, υποστηρίζοντας: Εδώ λοιπόν πριν από 13 εκατομμύρια χρόνια, γεννήθηκε ο Πρωτάνθρωπος: ο Έλλην, ο λευκός, ο εκπρόσωπος της Αρίας Φυλής – ο Έλληνας είναι ο εκπρόσωπος της Αρίας Φυλής, δεν υπάρχει άλλη Αρία Φυλή, δεν υπάρχει Ινδοευρωπαϊκή φυλή, και δεν πρέπει να πέφτουμε σε τέτοιες παγίδες, είμαστε ξεκάθαροι. Ο Άριος είναι ο Έλληνας – άσχετα αν έχουν κλέψει τα σύμβολα, και αν οικειοποιούνται την Αρία φυλή και κάποιοι άλλοι. Άριος σημαίνει εξέχων, λαμπρός, διακεκριμένος

Απαντώντας τότε στον Πάσχο Μανδραβέλη, που χαρακτήρισε το παραπάνω κήρυγμα βλακώδες και δυσώδες, ο Άδωνης Γεωργιάδης έγραψε στο Τουίτερ: Η κυρία κάνει μια ελεύθερη ομιλία, όποιος θέλει ακούει, όποιος θέλει όχι… αυτές οι απόψεις αποτελούν αντικείμενο διαμάχης επιστημονικής … λογοκρισία θα κάνουμε; Και μόνο αυτά τα λόγια είναι άριστη αιτία για να απορριφθεί κάθε πρόταση συνεργασίας της Ελλ. Αγωγής με σχολεία. Διότι φανταστείτε να προτείνονται τέτοιες «ελεύθερες ομιλίες» στα μικρά παιδιά, που δεν έχουν βέβαια δυνατότητα να κρίνουν, φανταστείτε να προβάλλονται τσαρλατάνικες απόψεις ως «αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης», και μάλιστα χωρίς να παρουσιάζεται καν η αντίθετη, επιστημονική άποψη -ανατριχιάζω όταν σκέφτομαι τι μπορεί να έχει ειπωθεί, ας πούμε, στο πλαίσιο του κύκλου «Ο δίσκος της Φαιστού – Το κρυμμένο μυστικό» που είχε εγκριθεί πέρυσι από το Υπ. Παιδείας!

Περισσότερα για το θέμα που έθιξα πιο πάνω μπορείτε να βρείτε εδώ, όπου επίσης θα δείτε ότι τόσο η παραπάνω «καθηγήτρια» όσο και άλλοι συντελεστές της Ελλ. Αγωγής, ανάμεσά τους και η ίδια η κ. Ευγενία Μανωλίδου, φαίνεται πως παρουσιάζουν στο βιογραφικό τους σχέσεις με ανύπαρκτα ή υποπτα «πανεπιστήμια» της αλλοδαπής.

Αλλά και η δημόσια παρουσία της Ελλ. Αγωγής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι στιγματισμένη με συνεχή διάδοση αναληθειών και μύθων, που μερικές φορές έχουν οδηγήσει και σε επίσημο χαρακτηρισμό από οργανισμούς ελέγχου (παράδειγμα εδώ όπου η Ελλ. Αγωγή είχε εμφανίσει τον Μπιλ Γκέιτς ψευδώς να λέει για την υπεροχή της ελληνικής γλώσσας στους υπολογιστές – είχαμε γράψει κι εμείς τότε, δείτε στο τέλος του άρθρου).

Άλλοτε, τα λάθη είναι απλώς κωμικά, όπως το τουίτ που βλέπετε εδώ, που καταφέρνει να συνδυάσει, με αριστοτεχνικό τρόπο, την αγυρτεία με την απλή ανικανότητα.

Μετρήστε φάλτσα: Η αγγλική λέξη γράφεται root, όχι roote. H λέξη root δεν έχει καμιά ετυμολογική σχέση με το ρέω αλλά έχει παλαιοσκανδιναβική συγγένεια, ενώ ο ισχυρισμός για το 48% των αγγλικών λέξεων είναι ψευδής και ατεκμηρίωτος.

Εννοείται ότι στα δημόσια μηνύματά της η Ελληνική Αγωγή χρησιμοποιεί πολυτονικό. Και σ’ αυτο όμως κάνει πάρα πολλά λάθη. Παράδειγμα, ένα περυσινό τουίτ στο οποίο έγραφαν: Ὁ Δρ. Ἰωάννης Τσέγκος, ψυχίατρος, ἐρευνητὴς, σε μία συναρπαστικὴ ὀμιλία γιὰ τὰ ὁφέλη τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στὰ παιδιά! Αύριο Παρασκευὴ 10/9 στὶς 19:00, στὴν παρουσίασι τῶν μαθημάτων μας στὸ Πολεμικό Μουσείο.

Εδώ σε 3 αράδες έχουν τα εξής λάθη:
*ομιλία με ψιλή
*οφέλη με δασεία
*Μουσείο με οξεία!

Θα μπορούσα να γράψω πολλά για τα μαργαριτάρια και τα γλωσσικά ατοπήματα της «σχολής» αυτής αλλά δεν χρειάζεται. (Άντε, ακόμα ένα που δεν θυμάμαι αν το έχω αναφέρει στο ιστολόγιο, με μια ελληνική ετυμολογία της λέξης Παράδεισος).

Γι’ αυτόν τον λόγο, ο φίλος Γιάννης Χάρης έχει εφεύρει τον όρο «τσαρλατανείο» που τον χρησιμοποιεί για την Ελληνική Αγωγή. Επειδή κι εγώ χρησιμοποιώ τον όρο αυτόν, χρήσιμο είναι να διευκρινιστεί σε ποιον ανήκει η πατρότητα -και ταυτόχρονα να διαβάσουμε ένα προπέρσινο άρθρο του Γ.Η.Χάρη όπου φιγουράρει στον τίτλο η λέξη Τσαρλατανείον.

Κι όμως, σ’ αυτό το τσαρλατανείο θέλει να στέλνει τα δημοτικά σχολεία η κ. Κεραμέως, για να μαθαίνουν εξ απαλών ονύχων ότι δεν υπάρχει ινδοευρωπαϊκή πρωτογλώσσα, ότι οι Έλληνες υπάρχουν εδώ και 13 εκατομμύρια χρόνια, ότι ο Μπιλ Γκέιτς θεωρεί την ελληνική γλώσσα κατάλληλη για τους υπολογιστές, ότι η ελληνική γλώσσα έχει μαθηματική δομή, ότι η Αίγυπτος ετυμολογείται από το «υπτίως του Αιγαίου» και άλλες τόσες βλακείες και ακροδεξιά ψέματα που έχουν κατά καιρούς εκπεμφθεί από το συγκεκριμένο εκπαιδευτήριο.

Κλείνοντας, για να αντιγράψω κάτι που έγραψε φιλελεύθερος φίλος μου στο Φέισμπουκ, αν το επεισόδιο με την έγκριση των προγραμμάτων της Ελληνικής Αγωγής είχε συμβεί σε μια χώρα με απλώς καλή, και όχι καταπληκτική, ποιότητα ζωής, σήμερα το πρωί η κυβέρνηση θα είχε δυο υπουργούς λιγότερους. Aντίθετα, στην Ελλάδα…

Υστερόγραφο: Ενώ είχα γράψει το άρθρο, ο κ. Γεωργιάδης δημοσίευσε εκτενή δήλωση στη σελίδα του στο Φέισμπουκ, στην οποία, ανάμεσα σε πολλά, βεβαιώνει ότι «ούτε τώρα ούτε στο παρελθόν εγώ ή οποιαδήποτε εταιρία μου, δεν έχει πάρει 1€ από το Ελληνικό Δημόσιο, είτε μέσω ΕΣΠΑ είτε από κάποιο Υπουργείο είτε με οποιοδήποτε άλλο τρόπο» και ότι «Έχει ένας από εσάς την παραμικρή αμφιβολία ότι αν αντί για την Ελληνική Αγωγή είχα ιδρύσει την Μαρξιστική Αγωγή και αντί για τον Πλατωνα, τον Όμηρο και τον Αίσωπο διδάσκαμε τον Μαρξ, τον Λένιν και τον Τσέ ότι σήμερα θα φώναζε ο Σύριζα αν τολμούσε το ΙΕΠ να πει όχι;».