Χουλιγκάνοι

Χτες έπαιζαν ο Παναθηναϊκός στη Μασσαλία τη ρεβάνς με τη Μαρσέιγ και η ΑΕΚ στο Ζάγκρεμπ με τη Ντιναμό (κανονικά προφέρεται Ντίναμο), αλλά όχι τη ρεβάνς, διότι,  όπως όλοι ξέρουν, το πρώτο παιχνίδι στη  Νέα Φιλαδέλφεια, που ήταν  να γίνει την  περασμένη Τρίτη, αναβλήθηκε, μάλλον αναμενόμενα, ύστερα από τον θάνατο, τη δολοφονία να πούμε, του 29χρονου Μιχάλη Κατσουρή έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας, στα επεισόδια που ακολούθησαν την καταδρομική επίθεση Κροατών χουλιγκάνων του συνδέσμου φανατικών οπαδών Bad Blue Boys, που λέγεται ότι έχει σχέσεις με ακροδεξιούς, εθνικιστικούς, ίσως και νεοναζιστικούς κύκλους.

Παρά το ότι η Ουέφα είχε απαγορεύσει τη μετακίνηση οργανωμένων  οπαδών και παρόλο που η κροατική ομάδα είχε ενημερώσει σχετικά τις ελληνικές αρχές, η ελληνική αστυνομία έδειξε πρωτοφανή ανικανότητα, αφού έχασε τα ίχνη των («υπό διακριτική παρακολούθηση») επισκεπτών,  με αποτέλεσμα αυτοί ανενόχλητοι να συναντηθούν  με Έλληνες συνεργούς τους, συνδεσμίτες οπαδούς του Παναθηναϊκού, που τους εξόπλισαν με ρόπαλα και άλλα φονικά σύνεργα, και να κάνουν μαζί ντου στη  Νέα Φιλαδέλφεια. Θα έλεγε κανείς ότι μόνο για να πυροβολούν πισώπλατα κανένα κλεφτρόνι είναι οι αστυνομικοί μας.

Κάποιοι είπαν ότι η κροατική ομάδα έπρεπε να  αποβληθεί από τη διοργάνωση ή να τιμωρηθεί και ότι με τη σολομώντεια λύση της Ουέφα τιμωρείται η ελληνική ομάδα, αλλά δεν νομίζω πως υπήρχαν περιθώρια για κάτι άλλο, Τέλος πάντων, εγώ γράφω πριν από το παιχνίδι οπότε δεν ξέρω αν αυτή τη φορά όλα πήγαν καλά, ούτε βέβαια το αποτέλεσμα. Υπάρχει άλλωστε και η ρεβάνς στην Αθήνα, το Σάββατο. [Τελικά πήγαν όλα καλά, ιδίως στα δύο δεύτερα ημίχρονα: η ΑΕΚ  νίκησε και ο Παναθηναϊκός προκρίθηκε -αλλά αυτά τα ξέρετε ήδη].

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, όπως όλοι ξέρουν, οπότε σήμερα θα λεξιλογήσουμε για τη λέξη του τίτλου, χουλιγκάνος, ή χούλιγκαν για όσους, πολύ περισσότερους, προτιμούν το ασυμμόρφωτο δάνειο.

Δάνεια είναι βέβαια η λέξη, από  την πατρίδα του ποδοσφαίρου, αν και αρχικά δεν είχε σχέση  με το ποδόσφαιρο. Hooligan στα αγγλικά είναι «νεαρός βίαιος ταραξίας,  που κατά κανόνα ανήκει σε συμμορία». Όπως και με άλλους λαϊκούς όρους που ξεκίνησαν από τον «υπόκοσμο», δεν  υπάρχει ομοφωνία για την  προέλευση της λέξης και δεν είναι λίγες οι ευφάνταστες θεωρίες. Φαίνεται πάντως ότι πρόκειται για τυπικό ιρλανδικό επώνυμο, το Hoolihan και σε παραλλαγή Hooligan. Το επώνυμο αυτό ακουγόταν πολύ στα τραγούδια του μιούζικ χολ και στις λαϊκές εφημερίδες, για στερεοτυπική αναφορά σε Ιρλανδούς, ενώ Hooligan ονομαζόταν  και ο ήρωας κωμικών περιπετειών -που μάλιστα είχε αντίπαλο έναν στερεοτυπικό Γερμανό,  τον Schneider. Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες θεωρίες -π.χ. ότι ο Πάτρικ Χούλιχαν ήταν ονομαστός μπράβος στο Λονδίνο.

Με τη σημασία του νεαρού ταραξία ο όρος hooligan εμφανίζεται στο αστυνομικό ρεπορτάζ από το 1898, πολλές δεκαετίες πριν συσχετιστεί με το ποδόσφαιρο -πράγματι, ο χουλιγκανισμός στο βρετανικό ποδόσφαιρο εμφανίζεται στη δεκαετία του 1960. Τα χουλιγκανικά επεισόδια έφτασαν στο απόγειό τους το 1985, με την καταστροφή του Χέιζελ, στις Βρυξέλλες, όταν  πριν από τον  αγώνα Λίβερπουλ-Γιουβέντους για τον  τελικό του τότε Κυπέλλου Πρωταθλητριών, Άγγλοι φίλαθλοι επιτέθηκαν σε Ιταλούς,  ένας τοίχος κατέρρευσε και σκοτώθηκαν 39 άνθρωποι. Τότε η  Ουέφα τιμώρησε τις αγγλικές  ομάδες με πενταετή αποκλεισμό από τις  ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η «αγγλική αρρώστια» δεν  θεραπεύτηκε αμέσως, αφού τα αιματηρά επεισόδια συνεχίστηκαν, αλλά τελικά στη  δεκαετία του 1990 η Αγγλία έπαψε να έχει την πρώτη θέση  στις βίαιες  οπαδικές συγκρούσεις.