Η μέρα του 24

Σήμερα είναι Σάββατο, οπότε θα περιμένατε τα μεζεδάκια μας, αλλά θα κάνουμε μια εξαίρεση στο πρόγραμμα. Βλέπετε, σήμερα έχουμε 24 του μηνός και αν γράψουμε την ημερομηνία ολογράφως χωρίς διαχωριστικά βλέπουμε ότι είναι 24022024, υπάρχει δηλαδή μια συμμετρία γύρω από τα δύο 24άρια. Κι έτσι, διάλεξα τη σημερινή μέρα για να την αφιερώσω στον αριθμό 24 -πριν από μερικές μέρες άλλωστε σας είχα ρωτήσει, αν το άρθρο του 24 έπρεπε να το βάλουμε σήμερα ή τον Απρίλιο και η μία απάντηση που πήρα προτιμούσε τη σημερινή μέρα. Οπότε, τα μεζεδάκια μετατίθενται αύριο.

Συνεχίζουμε έτσι μια παράδοση ετήσιων αριθμοάρθρων. Οι ταχτικοί θαμώνες θα θυμούνται ότι στις 12 Δεκεμβρίου του 2012 (στις 12/12/12) είχα γράψει ένα άρθρο για τη Μέρα με τα τρία δωδεκάρια, συνεχίζοντας μια παράδοση που ήδη μετρούσε τέταρτο χρόνο, αφού στις 11/11/2011 είχαμε τη μέρα με τα τρία εντεκάρια, στις 10/10/ 2010 είχαμε γράψει για τη  μέρα με τα τρία δεκάρια και στις 9/9/2009 για  την αντίστοιχη μέρα με τα τρία εννιάρια. Η ωραία αυτή παράδοση κινδύνεψε να σταματήσει το 2013, διότι μέρα με τρία 13άρια δεν υπάρχει, αφού δεν έχουμε δέκατο τρίτο μήνα, τελικά όμως σκέφτηκα ότι η 13/3/13 ήταν μια καλή προσέγγιση κι έτσι έγραψα το άρθρο για τα δεκατριάρια, και στο ίδιο πατρόν το 2014 το άρθρο για τα δεκατεσσάρια, στις 14/4/14. Στις 15/5/15 αγρόν ηγόραζα, κι έτσι το αντιστοιχο άρθρο με τα δεκαπεντάρια το έβαλα τελικά στις 15 Οκτωβρίου, αλλά το 2016 επανήλθα στην κανονικότητα κι έτσι είχαμε το άρθρο για τα δεκαεξάρια στις 16/6/16 και το άρθρο για τα δεκαεφτάρια στις 17/7/17. Το άρθρo για τα δεκαοχτάρια θα έπρεπε να δημοσιευτεί στις 18 Αυγούστου, αλλά λόγω ραστώνης δημοσιεύτηκε στις 18/9/18. Μετά είχαμε το άρθρο για τα δεκαεννιάρια στις 19/9/19, το άρθρο για τα εικοσάρια στις 20/10/20,  το άρθρο για το 21 στις 21/2/21, πρόπερσι το άρθρο για το 22 στις 22/2/22 και πέρυσι το άρθρο για το 23 στις 23/2/23.

Ξεκινάμε λοιπόν με τον αριθμό 24, έναν αριθμό σύνθετο, αφού διαιρείται τόσο από το 2 όσο και από το 3 (για την ακρίβεια, αναλύεται σε 2x2x2x3 ή 8×3).  Mάλιστα, έχει συνολικά 8 διαιρέτες και είναι ο μικρότερος αριθμός με  τόσο πολλούς διαιρέτες. Επίσης, το 24 είναι το παραγοντικό του 4 (4! ή 1x2x3x4). Στη Βικιπαίδεια θα βρείτε κι άλλες ιδιότητες του αριθμού 24, που είναι όμως κάπως περίπλοκες για τους αμύητους.

Στη χημεία, ο 24 είναι ο ατομικός αριθμός του χρωμίου, που είναι αρκετά γνωστό στοιχείο με πολλές χρήσεις. Έχει ελληνογενή ετυμολογία, από το χρώμα, και ονομάστηκε έτσι από έναν Γάλλο χημικό επειδή πολλές ενώσεις του έχουν έντονο χρώμα -παρόλο που το ίδιο το μέταλλο είναι λευκό. Στα αγγλικά το χρώμιο είναι Chromium, που βέβαια απέκτησε ξεχωριστή δημοτικότητα χάρη στον πολύ διαδεδομένο, χμ, φυλλομετρητή της Google, τον Chrome, τον  οποίο  χρησιμοποιώ τώρα που γράφω το άρθρο που διαβάζετε.

Μεζεδάκια αλά σπετσιώτα

Αλά σπετσιώτα φτιάχνουμε τα ψάρια, με μια ειδική σάλτσα, αλλά το εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας  άρθρο το ονόμασα  έτσι επειδή αυτό το Σαββατοκύριακο γίνεται στις Σπέτσες, στη βίλα του Στέφανου Κασσελάκη, η συνάντηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που προκάλεσε ήδη αρκετό θόρυβο.

Διάβασα στη  χτεσινή Αυγή ότι «Συνολικά 33 βουλευτές αναμένεται να αφιχθούν μέχρι το μεσημέρι στο νησί είτε ακτοπλοϊκώς είτε οδικώς». Οδικώς στο νησί; Στην Εύβοια ασφαλώς, το ίδιο και στη Λευκάδα, μπορεί και σε κανένα μικρότερο νησί, ας πούμε στην Κορωνησία του Αμβρακικού. Αλλά στις Σπέτσες; Μπορείς να φύγεις για τις Σπέτσες οδικώς, να πας με το αυτοκίνητο στην  Κόστα, απέναντι στο νησί, αλλά στο νησί θα φτάσεις με το φέρι μποτ ή με λάντζα, πάντως με πλεούμενο. Τέλος πάντων, προφανώς το ρεπορτάζ αυτό εννοούσε όταν έλεγε «οδικώς».

* Σε παρκαρισμένο αυτοκίνητο έξω από κατάστημα της  Εθνικής Τράπεζας, κάποιοι από την  τράπεζα έβαλαν στο παρμπρίζ την τυπωμένη προειδοποίηση  που βλέπετε,

«Παρακαλούμε να απομακρύνεται το αυτοκίνητό σας, διότι…»

Δίκιο έχουν πιθανώς, αλλά ανορθόγραφα.

Διότι, αναρωτιέμαι: αν πάρουμε τοις μετρητοίς τη διατύπωση  που χρησιμοποιείται («να απομακρύνεται»), προκύπτει ή όχι υποχρέωση του ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου να το απομακρύνει, όπως σαφώς θα προέκυπτε με το «παρακαλούμε να απομακρύνετε»;

* Και συνεχίζουμε πάλι με κάτι σχετικό με αυτοκίνητα, τούτη  τη φορά με τροχαίο ατύχημα.

Είδηση από τη Θεσσαλονίκη:

Συγκεκριμένα, ο οδηγός ενός ΙΧ έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του στις 7:00, έπεσε πάνω στην περίφραξη από τη γραμμή του ΟΣΕ στη συμβολή της Καραολή και Δημητρίου και Σοφοκλή και Βενιζέλου και αναποδογύρισε εντός των ραγών.

Ο Χάρρυ Κλυνν, αν διαβάζει από ψηλά, θα αισθάνεται ικανοποίηση  που το κλασικό «Ανθίμου και Γαζή γωνία», που είχε πει, βρίσκει μιμητές στο «Σοφοκλή και Βενιζέλου». (Το «Καραολή και Δημητρίου είναι φυσικά σωστό, αυτό έχει οδηγήσει στο ανάποδο ερώτημα, ποιος είναι  ο Καραολής Δημητρίου).

Αξιοσημείωτο και το «εντός των ραγών», η λατρεία της (άβολης) γενικής, ακόμη κι όταν μπορείς να το πεις πολύ ωραία κι απλά: πάνω στις ράγες ή ανάμεσα στις ράγες.

* Εκτός από γλωσσικά μεζεδάκια υπάρχουν και φωτογραφικά.

Φίλος του ιστολογίου μου στέλνει λινκ προς άρθρο του in.gr με θέμα την πανελλαδική σύσκεψη στελεχών της Νέας Αριστεράς.

Η μία από τις δύο φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο είναι αυτή που βλέπετε αριστερά, ένα άδειο πάνελ, χωρίς ομιλητές, με τη λεζάντα:

Στιγμιότυπο από την πανελλαδική σύσκεψη στελεχών της Νέας Αριστεράς

Μου γράφει ο φίλος:

Επειδή δεν θεωρώ ότι είναι τρολάρισμα (άλλωστε στην αρχή της είδησης υπάρχει και «κανονική» φωτογραφία) νομίζω πως θα μπορούσε να καταχωρηθεί και ως φωτογραφικό μεζεδάκι.

Μπορεί βέβαια να  είναι και τρολάρισμα, τι να πω. Πάντως, αν σας ενδιαφέρει, μπορείτε εδώ να παρακολουθήσετε τις ομιλίες στην πανελλαδική σύσκεψη της Νέας Αριστεράς.

* Αστείο λαθάκι στην είδηση  για τη  μαφιόζικη δολοφονία:

Το θύμα που στο παρελθόν είχε κατηγορηθεί για ληστείες και συμμετοχή σε απόπειρα δολοφονίας εισαγγελέα, ενώ δέχτηκε την επίθεση γύρω στις 2 τα ξημερώματα της Κυριακής από δύο δράστες που προσέγγισαν το τεθωρακισμένο του αυτοκίνητο με ένα νοικιασμένο όχημα και ο εκτελεστής άρχισε να τον γκαζώνει με καλάσνικοφ.

Άλλο γκαζώνω βέβαια,  και  άλλο γαζώνω.  Με το γκάζωμα, το πολύ να  τον προσπερνούσαν.

* Και κάτι… τερατώδες.

Στον τίτλο της  είδησης του skai:

«Τερατώδης» σύγκρουση … κατέγραψε το Hubble

Για την ασυμφωνία των πτώσεων ίσως φταίει και η συνήθεια των δημοσιογράφων να προτάσσουν την εντυπωσιακή λέξη κάθε  πρότασης, εδώ την «τερατώδης» σύγκρουση.

* Κι  άλλη μια ακλισιά, αυτή τη φορά από αθλητικό, οπαδικό μάλιστα ιστότοπο.

Σε ρεπορτάζ από την κηδεία του παλιού ποδοσφαιριστή Γιώργου Δαρίβα, διαβάζουμε:

Στεφάνια έστειλε ο Βαγγέλης Μαρινάκης, η ΠΑΕ Ολυμπιακός. Παρών ήταν οι διοικούντες του Συλλόγου, Κώστας Καραπαπάς και Γιάννης Βρέντζος κι άλλα στελέχη….

Οι διοικούντες ήταν παρών; Παρόντες  βέβαια. Ή, εναλλακτικά, έδωσαν το παρών.

Μεζεδάκια χωρίς κομματική πειθαρχία

Ονομάζω έτσι το καθιερωμένο σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας  άρθρο, επειδή τις  προηγούμενες  μέρες ο όρος αυτός ακούστηκε όχι λίγο. Την  αρχή την έκανε  ο πρωθυπουργός, ο οποίος σε  συνέντευξή του στην ΕΡΤ υποστήριξε ότι δεν θα επιβάλει  κομματική πειθαρχία στους βουλευτές του κόμματός του στο νομοσχέδιο  για τον γάμο των ομοφύλων, αλλά ότι οι υπουργοί  έχουν  μια παραπάνω ευθύνη. Ύστερα τη σκυτάλη πήρε ο Στέφανος Κασσελάκης, που δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβάλει κομματική πειθαρχία τους δικούς του βουλευτές, όμως αμέσως  μετά ο Γ. Τσίπρας σχολίασε ότι αυτό το  πληροφορήθηκε από την  τηλεόραση και ότι τον ξενίζει, ο βουλευτής Σαρακιώτης διαφώνησε με την κομματική πειθαρχία,  οπότε η Δώρα Αυγέρη είπε ότι δεν θα τεθεί θέμα κομματικής πειθαρχίας διότι ήδη υπάρχει -αυτό ακριβώς, τίποτε  άλλο, κατέληξε ο αντιπρόεδρος του Εδεσσαϊκού.

Και ξεκινάμε με ένα μεταφραστικό.

H άριστη Καθημερινή, με πηγή το αριστότατο ΑΠΕ, μεταφράζει το strike στη μία παράγραφο, σωστά, ως «χτύπημα» και στη δεύτερη χριστιανικά ως «απεργία»

(Χριστιανική μετάφραση λέγεται όταν δεν γνωρίζει η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου και τον ίδιον όρο τον μεταφράζεις αλλιώς κάθε φορά που τον συναντάς. Ο όρος είναι δικός μου, δεν ξέρω  αν είναι ευρύτερα αποδεκτός από τη μεταφρασεολογική κοινότητα 🙂 )

* Μια πρόταση χωρίς τυπικό λάθος, αλλά με γλωσσικό ενδιαφέρον, σε ρεπορτάζ για  μια δικαστική απόφαση:

….είχε στήσει στην Χαλκιδική παρασκευαστήριο απομιμητικών προϊόντων και είχαν κατασχεθεί από την Αστυνομία 4.460 φιάλες μαϊμού απορρυπαντικών ρούχων Ariel, 40 μεζούρων, όπως και 22.000 φιαλίδια καλλυντικών (τζελ, αφροί κ.λπ.).

Εχει γούστο ότι πλάι στον  λόγιο όρο «παρασκευαστήριο απομιμητικών προϊόντων» υπάρχει ο λαϊκός όρος «μαϊμού». Βέβαια, δεν ξέρω αν πρόκειται για «απομιμητικά προϊόντα» ή για «προϊόντα απομίμησης». Όσο για τη  γενική «μεζούρων», εγώ θα την απέφευγα (χώρια που, μάλλον, είναι «μεζουρών»).

* Και πάλι από την Καθημερινή,  ένα μεταφραστικό προς τα αγγλικά,  που σχολιάστηκε πολύ.

To παραπάνω δημοσιεύτηκε στην  αγγλόφωνη έκδοση της Καθημερινής, στην είδηση για την αποκατάσταση του Ανακτόρου των Αιγών ή Palace of the  Goats, όπως αποδόθηκε στα αγγλικά.

Και μπορεί οι Αιγές να έχουν ετυμολογική σχέση  με  τις αίγες, τις κατσίκες, αλλά δεν μεταφράζονται goats! Αφού έγινε αρκετή συζήτηση, το διόρθωσαν σε Palace of Aigai.

Απ’ τα πέντε μεσημέρια (ένα διήγημα του Αλέξη)

Ο φίλος μας ο Αλέξης έχει δημοσιεύσει στο ιστολόγιο μερικά πολύ καλά άρθρα, ανάμεσά τους τις 101 λέξεις και φράσεις από την εκκλησιαστική γλώσσα το 2021, το Πολιτικοδημοσιογραφικό κλισεδολόγιο το 2017, τη συλλογή ιστορικών λέξεων και φράσεων της μεταπολίτευσης το 2014, και την ανασύσταση των Ομηρικών επών  το 2011, και πολύ πρόσφατα, θα το θυμάστε, την ανασκόπηση για τον Ιστορικό καύσωνα του 1987. 

Η σημερινή συνεργασία του Αλέξη, όμως, διαφέρει: δεν είναι γλωσσική ή ιστορική μελέτη, είναι λογοτέχνημα, ένα διήγημα με αναμνήσεις από την παιδική ηλικία. Ο τίτλος μού θύμισε τη δική μου παιδική ηλικία, γιατί τη φράση αυτή την έλεγε και η γιαγιά μου, μονάχα που έλεγε «Από τα εφτά μεσημέρια», όχι από τα πέντε. 

Στο τέλος ο Αλέξης έχει κάποιες σημειώσεις, όχι γλωσσικές, αφού το διήγημα δεν έχει δυσκολίες από αυτή την άποψη αλλά σχόλια από τη σκοπιά του συγγραφέα.

ΑΠ’ ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑ

“Απ’ τα πέντε μεσημέρια στην πλατεία” συνήθιζε να μουρμουρίζει μέσα από τα δόντια του ο Άλκης, μόλις η μεγάλη καμπάνα του Άη-Διονύση χτύπαγε πέντε. Συγχρόνως έψαχνε να βρει τα παπούτσια του, να πάρει μαζί του το μικρό του αδερφό και να κουτρουβαλήσουν παρέα τις σκάλες του σπιτιού για να βρεθούν στο δρόμο. Η φράση αυτή του είχε κολλήσει πριν από κάτι χρόνια, όταν “σταύρωνε” τη μάνα του, τα καλοκαιριάτικα απογεύματα, για να κατέβει να παίξει στη μικρή πλατεία που ήταν μπρος στο σπίτι τους. Κι εκείνη συνήθως του απαντούσε: “Είναι πολύ νωρίς ακόμα! Απ’ τα πέντε μεσημέρια στην πλατεία;”

Τώρα πια δεν έμεναν πάνω από την μικρή πλατεΐτσα, είχαν μετακομίσει τρία-τέσσερα τετράγωνα παρακάτω και ο “στίβος” του παιχνιδιού ήταν το μικρό δρομάκι που ξεκίναγε από τη γωνία της πολυκατοικίας, καμιά εκατοστή μέτρα όλο κι όλο. Όμως η φράση του είχε κολλήσει και του άρεσε να την επαναλαμβάνει.

Ο Άλκης δεν ήταν πια μικρός, μόλις είχε τελειώσει το Δημοτικό και από το Σεπτέμβριο θα πήγαινε στο Γυμνάσιο, άρα αυτόματα περνούσε στους “μεγάλους”. Μαζί με τον αδερφό του το Στέφανο, δυο χρόνια μικρότερο, έλιωναν τα παπούτσια τους στην άσφαλτο, παίζοντας μπάλα κυρίως, από νωρίς το απόγευμα μέχρι που σκοτείνιαζε. Παρέα τους πεντ’ έξι ακόμα αγόρια της γειτονιάς, έδιναν το ίδιο ραντεβού κάθε απόγευμα στο στενό δρομάκι για να χωριστούν σε δυο ομάδες και να ξεκινήσουν το παιχνίδι. Ο Σταμάτης (για τους φίλους “Τάκης”), που το σπίτι του ήταν ακριβώς πάνω στο δρομάκι, ήταν ο πιο βασικός και μόνιμος από την παρέα. Ένα μελαχρινό, γεροδεμένο αγόρι, ελαφρώς υπέρβαρο, που για το λόγο αυτό δεχόταν τα πειράγματα των υπολοίπων, αλλά που ήταν η ψυχή της παρέας. Ο Φώντας, λεπτοκαμωμένος σαν κοτσύφι, αλλά ασυναγώνιστος στο τρέξιμο και φοβερό πειραχτήρι. Ο Μιχάλης, ψηλός, με μακριά και λιγνά ποδάρια, που όταν έτρεχε έβαζε το κεφάλι κάτω και δρασκέλιζε το δρόμο σαν άλογο. Ο Φραγκίσκος, ένα μάλλον σοβαρό αγόρι με ίσια μαύρα μαλλιά, που μίλαγε μ’ ένα παχύ “σ” που έκανε τ’ άλλα παιδιά να βάζουν συχνά-πυκνά τα γέλια. Ο Γιάννης (ή “Τζίνος”), κοκκινομάλλης με φακίδες, κοντός και αεικίνητος, με Ιταλίδα μάνα (γι’ αυτό και το “Τζίνος”), “ήξερε καλή μπάλα”, όπως έλεγε ο Άλκης.

Κοντά σ’ αυτούς κολλούσαν περιστασιακά ο Βασίλης με τον Μίμη, δυο αδέρφια λιγάκι σνομπ, που έρχονταν κάποιες φορές στη γειτονιά για να παίξουν μαζί τους. Ο Άλκης έλεγε ότι έχουν “ψηλά τη μύτη” και δεν τους χώνευε, ειδικά τον μεγάλο που ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερός του, γιατί όσες φορές μπλέκονταν μαζί τους γίνονταν αιτία για καυγάδες.

Το κυρίως παιχνίδι τους ήτανε το ποδόσφαιρο. Αραιά και πού, όταν τύχαινε να περάσουν από την παρέα κάποια κορίτσια, συμμαθήτριες απ’ το σχολείο, σταματούσαν τα ποδοβολητά και τις ντρίμπλες και το γύριζαν σε κάτι πιο “κοριτσίστικο” (“τα μήλα” ας πούμε, ή κάποιο υποτυπώδες βόλεϊ). Κατά διαστήματα, όταν η τηλεόραση έδειχνε μεγάλες διοργανώσεις στίβου, τους έπιανε μανία με το στίβο και έπαιζαν “Ολυμπιακούς Αγώνες”.  Αλλά αυτά ήταν οι εξαιρέσεις, τα μικρά διαλείμματα. Το κυρίως παιχνίδι ήταν όπως είπαμε το ποδόσφαιρο.

Ροτέισον

Αρκετές μέρες μετά την «ατυχή» δήλωσή του για τον φόνο του επιβάτη Αντώνη Καργιώτη στο πλοίο Blue Horizon, και αφού η προσοχή των πάντων είχε περάσει στις καταστροφικές πλημμύρες της Θεσσαλίας, ο αρμόδιος υπουργός Ναυτιλίας, ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον κ. Χρήστο Στυλιανίδη. Ο κ. Στυλιανίδης ήταν υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έως τις πρόσφατες εκλογές του Μαΐου, στις οποίες εξελέγη βουλευτής Επικρατείας με τη ΝΔ, αλλά τον Ιούλιο βρέθηκε εκτός υπουργικών θώκων, έστω και πρόσκαιρα. Πριν από τις εκλογές, ο κ. Βαρβιτσιώτης ήταν υφυπουργός Εξωτερικών, ενώ υπουργός Ναυτιλίας ήταν ο Γιάννης Πλακιωτάκης, νυν αντιπρόεδρος της Βουλής.

Εξάλλου, όλοι σχεδόν οι υπουργοί της περιόδου 2019-2023 άλλαξαν πόστα. Όλοι στο ροτέισον, λέγεται ότι είπε ο Κ. Μητσοτάκης, εισάγοντας στην πολιτική έναν όρο από το ποδόσφαιρο και τα άλλα ομαδικά αθλήματα.

Σε αθλητικά συμφραζόμενα, ο όρος ακούγεται τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία. Πολλοί, για να δείξουν ότι ξέρουν αγγλικά, τον γράφουν και στα αγγλικά, rotation. Ο φίλος Παντελής Μπουκάλας τόλμησε και τον έβαλε στα ελληνικά, στον τίτλο μιας επιφυλλίδας του μετά τον σχηματισμό της  νέας κυβέρνησης.

Και αγγλομαθείς να μην είμαστε, στον αθλητισμό καταλαβαίνουμε γρήγορα τι εστί ροτέισον. Τ’ ακούμε και το διαβάζουμε τόσες φορές, ιδίως στο μπάσκετ και στο ποδόσφαιρο, που όχι μόνο πιάνουμε το νόημά του αλλά στο τέλος πιάνουμε και καβγά στα σόσιαλ μίντια για το «πολύ σφιχτό ροτέισον» του προπονητή της ομάδας μας.

Στην πολιτική όμως ποιαν ακριβώς σημασία θα μπορούσε να έχει το ροτέισον; Μήπως πρόκειται για έναν ακόμα ατυχή δανεισμό όρου από το αθλητικό ιδιόλεκτο προς πολιτική χρήση, όπως είχε συμβεί και με την περιβόητη «καλή χημεία» που επικαλούνταν μονότονα ο κ. Αλέξης Τσίπρας όταν αναφερόταν στον κ. Πάνο Καμμένο; Οργανική (μεταφορικώς) την υπέθετε τη χημεία αυτή ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ανόργανη προέκυψε. Αυτό ήταν και το φυσικό. Το «ου γαρ συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις» δεν ειπώθηκε άνευ λόγου.

Το «ροτέισον» το εισήγαγε στο πολιτικό λεξιλόγιο ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης λίγο πριν από τη δεύτερη κάλπη. «Ολοι στο ροτέισον», είχε πει τότε, εννοώντας ότι ουδείς υπουργός των ετών 2019-2023 θα παρέμενε στο πόστο του. Η κυκλική εναλλαγή, η περιστροφή, θα αφορούσε τους πάντες. Πλην μιας, όπως απέδειξε η ορκωμοσία του νέου –πολυπληθώς ολιγομελούς– κυβερνητικού σχήματος. Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη διατήρησε το αξίωμά της για μια ντουζίνα λόγους.

Ο Μπουκάλας δίνει και τη μετάφραση του όρου: κυκλική εναλλαγή, περιστροφή. Και περιτροπή θα μπορούσαμε να το πούμε, λέξη που συνήθως εμφανίζεται στη φράση «εκ περιτροπής». Ας πούμε, η προεδρία της ΕΕ ασκείται εκ περιτροπής, κάθε κράτος μέλος την αναλαμβάνει για ένα εξάμηνο: η Ελλάδα την είχε πιο πρόσφατα το πρώτο εξάμηνο του 2014 και θα την  ξαναέχει το δεύτερο εξάμηνο του 2027.

Ο αγγλικός όρος, rotation, χρησιμοποιείται και για την περιστροφή των ουράνιων σωμάτων γύρω από τον  άξονά τους ή από άλλα ουράνια σώματα. Η λέξη ετυμολογείται από το rotatio, από το ρήμα rotare, περιστρέφομαι, στριφογυρίζω, από την ίδια οικογένεια με το λατινικό rota, τροχός.

Γκολ!

Ξεκίνησε η νέα ποδοσφαιρική σεζόν, ολοκληρώθηκαν και οι προκριματικοί των ευρωπαϊκών διοργανώσεων, ταιριάζει λοιπόν σήμερα, που είναι Δευτέρα, να βάλω κι ένα λεξιλογικό ποδοσφαιρικό άρθρο -αν και, προειδοποιώ, το γράφω πριν αρχίσουν οι αγώνες της Κυριακής, οπότε μην το εκλάβετε σαν υπαινιγμό για κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Βέβαια, μετά τον φόνο του Μιχάλη Κατσούρη έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας βάλαμε ένα ποδοσφαιρικό-λεξιλογικό  άρθρο, για τη λέξη «χουλιγκάνοι», εκείνο όμως είχε, προφανώς, διαφορετική εστίαση. Οι χουλιγκάνοι δεν είναι, πιστεύω, αναπόσπαστο ή απαραίτητο στοιχείο ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, το γκολ όμως είναι ο σκοπός του παιχνιδιού.

Και ακριβώς, στα αγγλικά, goal σημαίνει «στόχος» και τη  λέξη τη συναντάμε πολύ και σε εξωποδοσφαιρικά συμφραζόμενα, ιδίως σε σχέση με τους στόχους μιας οντότητας (μιας επιχείρησης, ενός οργανισμού, μιας  χώρας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης  κτλ.) Εμείς που μεταφράζουμε, συχνά σπαζοκεφαλιάζουμε πώς να διακρίνουμε τους goals από τους aims, τους targets  και τους objectives, ιδίως επειδή ούτε στα αγγλικά είναι σαφής η διάκριση ανάμεσα στους όρους αυτούς -αλλά εδώ θα μιλήσουμε μόνο για ποδοσφαιρικά γκολ.

Γκολ έχουμε στο ποδόσφαιρο όταν  η μπάλα περάσει τη γραμμή του τέρματος και μπει στα δίχτυα, όπως στη φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο, που δείχνει τον Ρομπέρτο Μπέτεγκα να σκοράρει με τακουνάκι για τη Γιουβέντους εναντίον της Μίλαν στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η μπάλα πρέπει να περάσει ολόκληρη τη γραμμή -και για το θέμα αυτό έχουν κατά καιρούς υπάρξει αμφισβητούμενες διαιτητικές αποφάσεις. Και πάλι, ο ορισμός έχει κάποιες εξαιρέσεις -ας πούμε, αν η μπάλα περάσει τη γραμμή απευθείας από πλάγιο άουτ, χωρίς να αγγίξει παίχτη, δεν μετράει για γκολ.

Αν τη μπάλα τη  στείλει στα δίχτυα παίκτης της αμυνόμενης  ομάδας, το γκολ είναι βέβαια έγκυρο, και λέγεται αυτογκόλ, ένας όρος που έχει αποκτήσει, στα  ελληνικά, και μεταφορική σημασία -ας πούμε, πριν από τις εκλογές του Μαΐου, πολλοί έγραψαν για «αυτογκόλ Κατρούγκαλου» όταν με τη γνωστή δήλωσή του έβλαψε καίρια το κόμμα του.

Είπα πιο πάνω ότι το γκολ έχει αγγλική προέλευση, όπως και το ποδόσφαιρο άλλωστε. Η λέξη goal αρχικά σήμαινε το καταληκτικό σημείο μιας διαδρομής, το τέρμα της, ιδίως μάλιστα τον  τερματισμό ενός αγώνα δρόμου, από το 1530. Πολύ γρήγορα  όμως πήρε και την ποδοσφαιρική σημασία. Στο etymonline βρίσκω ότι η  αθλητικη σημασία «σημείο στο οποίο πρέπει να  μπει η μπάλα για να σημειωθεί επιτυχία» υπάρχει  σε κείμενα από τη δεκαετία του 1540, ενώ την ίδια εποχή εμφανίζεται και η σημασία «στόχος μιας προσπάθειας». Η ετυμολογία της λέξης είναι άγνωστη -έχουν προταθεί πεντέξι θεωρίες από τις οποίες καμιά δεν έχει γίνει γενικά αποδεκτή.

Χουλιγκάνοι

Χτες έπαιζαν ο Παναθηναϊκός στη Μασσαλία τη ρεβάνς με τη Μαρσέιγ και η ΑΕΚ στο Ζάγκρεμπ με τη Ντιναμό (κανονικά προφέρεται Ντίναμο), αλλά όχι τη ρεβάνς, διότι,  όπως όλοι ξέρουν, το πρώτο παιχνίδι στη  Νέα Φιλαδέλφεια, που ήταν  να γίνει την  περασμένη Τρίτη, αναβλήθηκε, μάλλον αναμενόμενα, ύστερα από τον θάνατο, τη δολοφονία να πούμε, του 29χρονου Μιχάλη Κατσουρή έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας, στα επεισόδια που ακολούθησαν την καταδρομική επίθεση Κροατών χουλιγκάνων του συνδέσμου φανατικών οπαδών Bad Blue Boys, που λέγεται ότι έχει σχέσεις με ακροδεξιούς, εθνικιστικούς, ίσως και νεοναζιστικούς κύκλους.

Παρά το ότι η Ουέφα είχε απαγορεύσει τη μετακίνηση οργανωμένων  οπαδών και παρόλο που η κροατική ομάδα είχε ενημερώσει σχετικά τις ελληνικές αρχές, η ελληνική αστυνομία έδειξε πρωτοφανή ανικανότητα, αφού έχασε τα ίχνη των («υπό διακριτική παρακολούθηση») επισκεπτών,  με αποτέλεσμα αυτοί ανενόχλητοι να συναντηθούν  με Έλληνες συνεργούς τους, συνδεσμίτες οπαδούς του Παναθηναϊκού, που τους εξόπλισαν με ρόπαλα και άλλα φονικά σύνεργα, και να κάνουν μαζί ντου στη  Νέα Φιλαδέλφεια. Θα έλεγε κανείς ότι μόνο για να πυροβολούν πισώπλατα κανένα κλεφτρόνι είναι οι αστυνομικοί μας.

Κάποιοι είπαν ότι η κροατική ομάδα έπρεπε να  αποβληθεί από τη διοργάνωση ή να τιμωρηθεί και ότι με τη σολομώντεια λύση της Ουέφα τιμωρείται η ελληνική ομάδα, αλλά δεν νομίζω πως υπήρχαν περιθώρια για κάτι άλλο, Τέλος πάντων, εγώ γράφω πριν από το παιχνίδι οπότε δεν ξέρω αν αυτή τη φορά όλα πήγαν καλά, ούτε βέβαια το αποτέλεσμα. Υπάρχει άλλωστε και η ρεβάνς στην Αθήνα, το Σάββατο. [Τελικά πήγαν όλα καλά, ιδίως στα δύο δεύτερα ημίχρονα: η ΑΕΚ  νίκησε και ο Παναθηναϊκός προκρίθηκε -αλλά αυτά τα ξέρετε ήδη].

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, όπως όλοι ξέρουν, οπότε σήμερα θα λεξιλογήσουμε για τη λέξη του τίτλου, χουλιγκάνος, ή χούλιγκαν για όσους, πολύ περισσότερους, προτιμούν το ασυμμόρφωτο δάνειο.

Δάνεια είναι βέβαια η λέξη, από  την πατρίδα του ποδοσφαίρου, αν και αρχικά δεν είχε σχέση  με το ποδόσφαιρο. Hooligan στα αγγλικά είναι «νεαρός βίαιος ταραξίας,  που κατά κανόνα ανήκει σε συμμορία». Όπως και με άλλους λαϊκούς όρους που ξεκίνησαν από τον «υπόκοσμο», δεν  υπάρχει ομοφωνία για την  προέλευση της λέξης και δεν είναι λίγες οι ευφάνταστες θεωρίες. Φαίνεται πάντως ότι πρόκειται για τυπικό ιρλανδικό επώνυμο, το Hoolihan και σε παραλλαγή Hooligan. Το επώνυμο αυτό ακουγόταν πολύ στα τραγούδια του μιούζικ χολ και στις λαϊκές εφημερίδες, για στερεοτυπική αναφορά σε Ιρλανδούς, ενώ Hooligan ονομαζόταν  και ο ήρωας κωμικών περιπετειών -που μάλιστα είχε αντίπαλο έναν στερεοτυπικό Γερμανό,  τον Schneider. Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες θεωρίες -π.χ. ότι ο Πάτρικ Χούλιχαν ήταν ονομαστός μπράβος στο Λονδίνο.

Με τη σημασία του νεαρού ταραξία ο όρος hooligan εμφανίζεται στο αστυνομικό ρεπορτάζ από το 1898, πολλές δεκαετίες πριν συσχετιστεί με το ποδόσφαιρο -πράγματι, ο χουλιγκανισμός στο βρετανικό ποδόσφαιρο εμφανίζεται στη δεκαετία του 1960. Τα χουλιγκανικά επεισόδια έφτασαν στο απόγειό τους το 1985, με την καταστροφή του Χέιζελ, στις Βρυξέλλες, όταν  πριν από τον  αγώνα Λίβερπουλ-Γιουβέντους για τον  τελικό του τότε Κυπέλλου Πρωταθλητριών, Άγγλοι φίλαθλοι επιτέθηκαν σε Ιταλούς,  ένας τοίχος κατέρρευσε και σκοτώθηκαν 39 άνθρωποι. Τότε η  Ουέφα τιμώρησε τις αγγλικές  ομάδες με πενταετή αποκλεισμό από τις  ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η «αγγλική αρρώστια» δεν  θεραπεύτηκε αμέσως, αφού τα αιματηρά επεισόδια συνεχίστηκαν, αλλά τελικά στη  δεκαετία του 1990 η Αγγλία έπαψε να έχει την πρώτη θέση  στις βίαιες  οπαδικές συγκρούσεις.

Καλικούτσα ο Παλικούτσα!

Στην προεκλογική περίοδο ακούστηκαν πολλές υποσχέσεις,  με τα αποτελέσματα των εκλογών άλλες προσδοκίες επιβεβαιώθηκαν και άλλες διαψεύστηκαν, αλλά για τους ποδοσφαιρόφιλους συνεχίζεται η περίοδος των μεγάλων προσδοκιών και των παχυλών υποσχέσεων, δηλαδή η  μεταγραφική (το προτιμώ από το μετεγγραφική) περίοδος με τις φήμες που θέλουν τους  «παικταράδες» ή τους πολλά υποσχόμενους να έρχονται στη  μια ή στην άλλη ομάδα.

Καθώς λοιπόν πάτησα στο κινητό ένα  λινκ που μου πρότεινε το Γκουγκλ, είδα και την είδηση  που βλέπετε στην εικόνα.

Κούτσα-κούτσα ο Παλικούτσα λοιπόν, κάνει δουλίτσα στον Άρη.

Ο λογιοπαθής υπότιτλος μάς πληροφορεί ότι πρόκειται για τον  τεχνικό διευθυντή του Άρη, που έχει κάνει, κατά τον δημοσιογράφο (ή διαφημιστή, δεν ξέρω) καλές μεταγραφές -κι έτσι είναι «συνεπής λόγων και πράξεων» σε μια  γενικομανή διατύπωση  που δεν θυμάμαι να  την  έχω συναντήσει ξανά, αφού συνήθως  λέμε για «συνέπεια λόγων και πράξεων».

Οι δυο κατηγορίες κειμένων που ρέπουν στο εύκολο λογοπαίγνιο είναι οι τίτλοι σε άρθρα αθλητικού περιεχομένου και οι επωνυμίες μεζεδοπωλείων και λοιπών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (κάποτε θα βάλουμε άρθρο), οπότε δεν παραξενεύει το λογοπαίγνιο με το όνομα του τεχνικού διευθυντή. Εδώ που τα λέμε, δίνει ασίστ για έτοιμο γκολ ο Ρόμπερτ Παλικούτσα -αν και σε ένα σημείο του άρθρου τον αναφέρουν προπαροξύτονο, Παλίκουτσα. Παρακαλούνται όσοι ξέρουν κροατικά ή έστω σερβικά να το αποσαφηνίσουν.

Ο οποίος Παλικούτσα, όπως ίσως θα μαντέψατε, είναι Κροάτης (Robert Palikuća), γεννημένος όμως στη Γερμανία. Ως ποδοσφαιριστής έπαιζε αμυντικός κι αν έδωσε, με το όνομά του, πάσα στον συντάκτη για το λογοπαίγνιο που είδαμε, σε μένα δίνει πάσα για το σημερινό άρθρο, μια και δεν μπόρεσα να αντισταθώ στον συνειρμό: Καλικούτσα ο Παλικούτσα, μια και ήθελα να  γράψω άρθρο για τη λέξη αυτή, που την έχουμε συζητήσει περιστασιακά στο ιστολόγιο, μα δεν έβρισκα αφορμή.

Αν βέβαια ξέρετε τι σημαίνει «καλικούτσα» διότι, όσο κι αν αυτό φαίνεται περίεργο, η λέξη υπάρχει μόνο σε ένα από τα τέσσερα μεγάλα σύγχρονα λεξικά μας, στο ΜΗΛΝΕΓ. Όπως όμως θα δούμε,  και όπως θα φανεί και από τα σχόλιά σας, η λέξη «καλικούτσα» δεν είναι πανελλήνια και σε πολλές περιοχές της χώρας χρησιμοποιείται άλλη λέξη για να περιγράψει την ίδια έννοια.

Το ότι η καλικούτσα δεν υπάρχει στα περισσότερα λεξικά ίσως οφείλεται και  στο ότι είναι από τις (όχι λίγες) λέξεις που κυρίως λέγονται και σπάνια γράφονται. Πρόκειται για επίρρημα και σύμφωνα με τον ορισμό του ΜΗΛΝΕΓ σημαίνει «Στους ώμους κάποιου και με το ένα πόδι αριστερά και το άλλο δεξιά του λαιμού του».

Παίρνω κάποιον καλικούτσα θα πει «παίρνω κάποιον καβάλα στους ώμους μου». Η λέξη λέγεται κυρίως στη νότια Ελλάδα και φαίνεται ότι είναι δάνειο από τα αλβανικά.

Πολύ συχνά χρησιμοποιείται για πατεράδες που παίρνουν στους ώμους (περήφανοι) τα7 παιδιά τους: εγώ πίσω με τη Θυγατέρα καλικούτσα στους ώμους να κυματίζει ψηλά ως σημαία οικογενειακή! (Βοκκάκιος, Βήμα, 1997), αλλά λέγεται και για ενήλικο που σηκώνει ενήλικο, όπως στη φωτογραφία, από διαδήλωση στο Μιλάνο το 2008, όπου αυτός που φωνάζει το σύνθημα κάθεται στους ώμους άλλου. Πολύ πιο σπάνια λέγεται για άψυχο φορτίο.

Ο Καρκαβίτσας σε διήγημά του περιγράφει τους γονείς που έμαθαν στο μικρό παιδί τους να ψελλίζει τις λέξεις «Πόλι – Γαστούνη» και ύστερα φέροντες αυτό επί του ώμου, καλικούτσα, τω εδείκνυον εις την πεδιάδα –Να η Πόλι, η Γαστούνη, έλεγον εις αυτό. 

Οι αρχαίοι είχαν ένα παιχνίδι, όπου ο χαμένος έπαιρνε τον νικητή καλικούτσα. Το παιχνίδι λεγόταν εφεδρισμός και το ρήμα εφεδρίζω. Στα αγγλικά η καλικούτσα λέγεται piggyback και έχει και μεταφορική χρήση.

Το 2020, σε άσχετο άρθρο, ο φίλος μας ο Νίκιπλος είχε πει σε σχόλιό του ότι σε μια παρέα άκουσε τρία συνώνυμα: καλικούτσα,  αμπίνα, μπορμπόλια -από τα οποία εκείνος ήξερε μόνο το «μπορμπόλια» αλλά αρκετοί άλλοι ήξεραν  το «καλικούτσα».  Στη σχετική μικροσυζήτηση αναφέρθηκαν και άλλα συνώνυμα, τζιτζίνα (από την Κιγκέρη,  άρα μάλλον θεσσαλικό) και καρκατσίδα ή καρακατσίδα. Σε  άλλες συζητήσεις έχει ακουστεί το «ζαλίγκα» ή «ζαλούκα» ή «ζαλίκα» (από το ζαλώνομαι = φορτώνομαι), όπως και το «αγκάνια», καθώς και το «καβαλίκι», προφανούς προέλευσης.

Υπάρχουν και παραλλαγές. Ο Βαλτινός στην Ορθοκωστά έχει τον τύπο «καλικούσια» (έχουμε άρθρο). Στο άρθρο του  Νίκου Παντελίδη για το παλιό γλωσσικό ιδίωμα της  Αίγινας είχαμε δει τον όρο «καλικούρα». Σε άλλο σχόλιο είχε αναφερθεί ο τύπος «καλιγκότς» που πρέπει να είναι από τα αλβανικά/αρβανίτικα. Ίσως αυτός είναι ο αρχικός τύπος και στη  συνέχεια παρασυσχετίστηκε με το «κουτσός» και  έγινε «καλικούτσα». Το άλογο στα αλβανικά είναι κάλε ή κάπως έτσι, οπότε ο αλβανικός όρος γίνεται πιο διαφανής.

Και ενώ δεν (φαίνεται να) υπάρχει σε έντυπο γενικό λεξικό (αφού το ΜΗΛΝΕΓ είναι μόνο ηλεκτρονικό), βρίσκουμε την καλικούτσα στο επίσης ηλεκτρονικό Βικιλεξικό, όπως και στο slang.gr με άφθονα  συνώνυμα.

Βλέπω ότι πέρυσι κυκλοφόρησε μυθιστόρημα του Κώστα Σωτηρίου με τίτλο Καλικούτσα.  Δεν  το έχω διαβάσει.

Επειδή δεν υπήρχε στα μεγάλα λεξικά, το 2011 έβαλα την καλικούτσα στις Λέξεις που χάνονται, αν και δεν είμαι βέβαιος ότι πράγματι «χάνεται» (Αλλά το κριτήριό μου για τη  λημματογράφηση ήταν να μην περιλαμβάνεται στον  Μπαμπινιώτη και στο ΛΚΝ). Από το βιβλίο μου το πήραν διάφοροι ιστότοποι, κάποιοι από τους οποίους δεν αναφέρουν την πηγή από… σεμνότητα -άλλοι πάντως την αναφέρουν.

Αν και δεν είναι πανελλήνια, επειδή είναι πολύ διαδεδομένη και ζωντανή πιστεύω πως δεν θα έπρεπε να λείπει από τα άλλα λεξικά.

Kλείνοντας,  περιμένω στα σχόλια να μου πείτε αν ξέρετε τη λέξη «καλικούτσα» ή αν χρησιμοποιείτε στον  τόπο σας άλλη λέξη για το ίδιο πράγμα -φυσικά, με αναφορά του τόπου. Και να ευχαριστήσω τον Ρόμπερτ Παλικούτσα για την ωραία πάσα!

Μεζεδάκια μετά την κηδεία

Μετά την κηδεία βέβαια  προσφέρουν κόλλυβα, καφέ και κονιάκ, ίσως αργότερα ψαρόσουπα στους τεθλιμμένους συγγενείς και στους προσκαλεσμένους. Αλλά εμείς, πολλές μέρες πια μετά την κηδεία του Τέως, μόνο μεζεδάκια μπορούμε να προσφέρουμε -σε όλους όμως, όχι μόνο στους λίγους.

Βέβαια, μεζεδάκια σχετικά με τον θάνατο του Τέως σερβίραμε και στο αντίστοιχο άρθρο του περασμένου Σαββάτου, ενώ ομολογώ πως δεν παρακολούθησα την κηδεία κι έτσι δεν κατέγραψα αστοχήματα που ασφαλώς θα ακούστηκαν. Διάβασα πάντως ότι έδωσαν και πήραν τύποι όπως «του εκλιπών» και «της βασιλομήτωρ» και διάβασα και μερικές αντιδράσεις και ίσως κάνω από βδομάδα έναν γενικό σχολιασμό.

Οπότε, παρά τον τίτλο, τα σημερινά μεζεδάκια θα είναι αβασίλευτα.

Και ξεκινάω με ένα βουλευτικό μεζεδάκι, από τον Βασίλη Οικονόμου, βουλευτή της ΝΔ (παλιότερα του ΠΑΣΟΚ, μετά της ΔΗΜΑΡ).

O κ. βουλευτής επαίρεται για τις «ακατάληπτες ποντιακές ρίζες» του.

Προφανώς ήθελε να πει «ακατάλυτες» ρίζες, αλλά τα μπέρδεψε κι έγραψε κάτι ακατάληπτο!

* Φίλος στέλνει άρθρο του Σκάι (με πηγή το ΑΠΕ) για μεγάλες επιτυχίες του υπουργού Τουρισμού. Ο φίλος καταρχάς δηλώνει ενοχλημένος από αμετάφραστους όρους όπως high spenders, homeporting, city break, κι έπειτα με ρωτάει ποιες είναι οι «χώρες της Σαουδικής Αραβίας»:

Επιπλέον, στο πλαίσιο της τουριστικής ανάπτυξης της Μακεδονίας, ο κ. Κικίλιας ανέφερε ότιθα πραγματοποιήσει ταξίδια εξοικείωσης για την προώθηση του τουριστικού προϊόντος σε χώρες της Σαουδικής Αραβίας με στόχο το 2023 να πραγματοποιηθούν για πρώτη φορά πτήσεις από τις χώρες αυτές.

Προφανώς εννοεί χώρες της αραβικής χερσονήσου. Αναρωτιέμαι αν την κοτσάνα πρέπει να τη χρεώσουμε στον κ. Κικίλια ή στο ΑΠΕ.

* Κι ένα υποτιτλιστικό, που το έχω από την περασμένη εβδομάδα.

O φίλος μας ο Jago, που το αλίευσε, μου λέει ότι είναι από ένα επεισόδιο του Criminal Minds στο Disney+. Πώς ο Ripper από Αντεροβγάλτης έγινε Σπαστήρας, δεν το ξέρω. Εκτός βέβαια αν το πρωτότυπο είχε κάτι άλλο και είναι σωστός ο υπότιτλος.

* Κι άλλο ένα υποτιτλιστικό, από την ταινία «Επικηρυγμένος Βασιλιάς» στο Netflix.

Ο φίλος που το στέλνει λέει «ίσως το θεωρήσεις ασήμαντο».

Δεν είναι και σημαντικό, θα ήθελα όμως να σχολιάσω κάτι.

Το πρόβλημα εδώ δεν είναι η «λανθασμένη» προστακτική κατά τη γνώμη μου. Είναι, περισσότερο, η επιλογή της προστακτικής. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να λέει ούτε «Επέμενε» ούτε «επίμενε»,  εδώ που τα λέμε ούτε «επέμεινε» ούτε «επίμεινε» (αν και αυτός ο τύπος κάαααπως λιγότερο εξωτικός μού ακούγεται). Θέλω να πω, θα έλεγα «Να επιμείνεις» ή κάτι τέτοιο, αν διάλεγα αυτό το ρήμα.

* Μου λέει φίλος:

Αβασίλευτα μεζεδάκια

Βεβαίως τα ονομάζω έτσι αφού όλη τη βδομάδα συζητάμε για τον Τέως, τον έκπτωτο βασιλιά Κωνσταντίνο και την κηδεία του, που θα γίνει μεθαύριο και θα μπορούσε να την έχει οργανώσει ο Σρέντινγκερ, αφού θα γίνει μεν «ιδιωτικά» και όχι με τιμές αρχηγού κράτους, αλλά σε μέρος της επιλογής της οικογένειας του μακαρίτη, με τελετή στη Μητρόπολη και, σύντομο έστω, λαϊκό προσκύνημα, με αναβαθμισμένη κυβερνητική παρουσία και με αξιόλογη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού για αστυνομική παρουσία, προετοιμασία του χώρου στο Τατόι κτλ.

Και αφού θα παραστεί ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης στην κηδεία, είναι δίκαιο να πούμε ότι τη Δευτέρα θα κλάψει ο κάθε πικραμμένος.

Και ξεκινάμε με ένα μεγαμεζεδάκι σχετικό με τον μακαρίτη, που μας το προσφέρει απλόχερα το in.gr. Βάζω οθονιά μήπως και το διορθώσουν, αλλά αν θέλετε να διαβάσετε ολόκληρο το μακροσκελές άρθρο το λινκ είναι εδώ.

H πρώτη παράγραφος του αποσπάσματος είναι αριστούργημα:

Κατ’ αρχήν ο δεσμός είχε προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 1965, αλλά ο θάνατος του βασιλιά Παύλου Α’ της Ελλάδας στις 6 Μαρτίου 1964 επέσπευσε τα μεγαλεία.

Ποιος δεσμός; Ποια μεγαλεία;

Το άρθρο είναι ενυπόγραφο, το υπογράφει η συντάκτρια Έφη Αλεβίζου, αλλά και μόνο αυτή η παράγραφος φωνάζει από μακριά ότι πρόκειται για μετάφραση από κάποια γλώσσα.

Ποια γλώσσα; Όταν πιο κάτω διαβάζουμε ότι «απέκτησε δύο παιδιά, την Αλεξία της Ελλάδος και τον Πάμπλο», λες και γέννησε τον… Μιχάλη Ράπτη, υποψιαζόμαστε ότι το άρθρο έχει στραβομεταφραστεί από τα ισπανικά. Η υποψία μας ενισχύεται και από το «η Χούντα των συνταγματαρχών έλαβε χώρα στις 21 Απριλίου» και από το εξής φοβερό, εκτός οθονιάς:

…στις 18 Σεπτεμβρίου 1964, παντρεύτηκαν στον ορθόδοξο καθεδρικό ναό της Αγίας Μαρίας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Αθήνα

Αυτό δεν είναι δυνατόν να το έχει γράψει Έλληνας. Στα ελληνικά δεν λέμε ‘Αγία Μαρία’, ενώ στα ισπανικά λένε Santa Maria, και επιπλέον, αν δεν έχουμε κατέβει από τον πλανήτη Άρη ξέρουμε ότι πρόκειται για τη Μητρόπολη!!

Και πράγματι το άρθρο είναι στραβομεταφρασμένο από το εξής ισπανικό άρθρο. Εκεί διαβάζουμε πράγματι ότι:

y el 18 de septiembre de 1964 se casaron en la catedral ortodoxa de Santa María de la Anunciación en Atenas. [Η Αγία Μαρία που λέγαμε!]

και ότι

En principio el enlace se había previsto para enero de 1965, pero el fallecimiento del rey Pablo I de Grecia el 6 de marzo de 1964 precipitó los fastos. [Enlace, ο γάμος αλλά και ο δεσμός, los fastos, η τελετή αλλά και τα μεγαλεία]

Δηλαδή η κ. Έφη Αλεβίζου πήρε ένα ισπανικό άρθρο, το στραβομετάφρασε και έβαλε φαρδιά-πλατιά το όνομά της χωρίς αναφορά της πηγής, απ’ όσο βλέπω. Λογοκλοπή λέγεται αυτό, αλλ’ ο θεός αγαπάει και τον Νικοκύρη.

* Κι άλλο ένα για την κηδεία. Σε δελτίο ειδήσεων του Κόντρα ακούμε (περί το 5.30 στο βίντεο) τη δημοσιογράφο να μας λέει ότι «έχουν προσκεκληθεί» ο τάδε και ο δείνα. Το είπε τουλάχιστον δύο φορές.

* Και συνεχίζουμε με ένα παλιότερο μεζεδάκι, ελαφρώς μπαγιάτικο αφού είναι χριστουγεννιάτικο, που όμως αξίζει να το δείτε, αφού σπάνια θα βρείτε κατσίκες σχεδιάστριες.

Σε ένα άρθρο για χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, διαβάζουμε για ένα ξωτικό που παρέδιδε δώρα μέσω (!) ενός έλκηθρου που το είχαν σχεδιάσει κατσίκες!

Το αγγλικό πρωτότυπο, βέβαια, θα έλεγε drawn by…

Το έσερναν κατσίκες το έλκηθρο, δεν το σχεδίασαν!

* Κι ένα ακόμα μπαγιάτικο, που λόγω πληθώρας ύλης περίσσεψε από τα μεζεδάκια της περασμένης εβδομάδας. Σε άρθρο για την παραίτηση του βουλευτή Χειμάρρα διαβάζουμε:

Ο Τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει πως ουσιαστικά παραιτήθηκε υπό το βάρος των προαναγγελθέντων αποκαλύψεων για την εικονική μεταβίβαση της δεύτερης εταιρείας του, SMART IKE.

Ο Δεκατρίας (διήγημα του Κωστή Ανετάκη)

Με πολλή χαρά παρουσιάζω σήμερα ένα ακόμα διήγημα του φίλου Κωστή Ανετάκη. Η χαρά οφείλεται στο ότι το διήγημα αυτό το πήρα από ένα βιβλίο του Ανετάκη που μόλις κυκλοφόρησε, με τίτλο Ο Ευριπίδης της ταφής και υπότιτλο Δέκα ιστορίες γυρεύουν δολοφόνο, από τις εκδόσεις Ανάτυπο.

Ο τίτλος του βιβλίου θα είναι γνώριμος σε πολλούς αναγνώστες του ιστολογίου. Πράγματι, το (έξοχο) διήγημα που χάρισε τον τίτλο του στο βιβλίο το είχαμε παρουσιάσει στο ιστολόγιο το 2017., ενώ στη συνέχεια παρουσιάσαμε κι άλλες δουλειές του Ανετάκη.

Το βιβλίο ήδη παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη (ο Κωστής είναι Θεσσαλονικιός) και θα παρουσιαστεί και στην Αθήνα την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου. Πολύ θα ήθελα να παρευρεθώ, αλλά δεν θα είμαι στην Ελλάδα την επόμενη εβδομάδα. Οπότε, αναπληρώνω την απουσία μου με το να παρουσιάσω σήμερα ένα άλλο διήγημα από το βιβλίο του Ανετάκη.

Μια και το ιστολόγιο έχει επιβάλει εμπάργκο σχολίων στο Καταραμένο Μουντιάλ και όσο να’ναι κάποιοι θα νιώθουν στέρηση, διάλεξα ένα διήγημα με θέμα ποδοσφαιρικό, διασκεδαστικό και καλογραμμένο. Ο Ανετάκης είχε κέφια και δεν τσιγκουνεύτηκε τις διακειμενικές αναφορές, που τις εξηγεί σε υποσημείωση στο τέλος του βιβλίου, οπότε δεν τις μαρτυράω για να μην σποϊλάρω. Γούστο έχουν και τα ονόματα διάφορων πρωταγωνιστών, όπου Καβάσης σημαίνει κλητήρας, τσιράκι, ο Τζελάτης (ο επιλεγόμενος καιο Χασάπης) σημαίνει «δήμιος», ο ένας πρόεδρος λέγεται Αγοραστάκης, ενώ ο διαιτητής Μουστερής (πελάτης). Όλα αυτά τα επώνυμα είναι υπαρκτά, βέβαια.

Ο Σέρβος ποδοσφαιριστής λέγεται Πιάσιτς, που δεν ξέρω αν υπάρχει, σιγουρα υπάρχει Πιάνιτς, ενώ ο τερματοφύλακας Κερβεράκης  είναι φόρος τιμής στον Κερβέρογλου του Χάρρυ Κλυνν. Για να γκρινιάξω με μια παρωνυχίδα, η ομάδα της Χίου θα έπρεπε να λέγεται Πανχωραϊκός ή Παγχωραϊκός -αλλά είναι λεπτομέρεια.

Το εξώφυλλο του βιβλίου και η πρόσκληση στην παρουσίαση:

Ο Δεκατρίας

“Όλα όσα ξέρω για την ηθική
μου τα έμαθε το ποδόσφαιρο” Αλμπέρ Καμί

Το Καταραμένο μουντιάλ

Την Κυριακή αρχίζει στο Κατάρ το 22ο Παγκόσμιο Κύπελλο, που εμείς εδώ στην Ελλάδα συνήθως να το λέμε Μουντιάλ (ως γνωστόν, το Μουντιάλ είναι ελληνική λέξη). Το Μουντιάλ του Κατάρ θα είναι μοναδικό από πολλές απόψεις, και όχι μόνο -ή όχι κυρίως- επειδή είναι το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο που θα φιλοξενηθεί από μουσουλμανική χώρα.

Η ιδιαιτερότητα που χτυπάει στο μάτι, βέβαια, είναι ότι την Κυριακή έχουμε 20 Νοεμβρίου -πράγματι, το αλ Μουντιάλ (το προηγούμενο το είχα πει Μουντιαλόφσκι) θα διεξαχθεί από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου, για πρώτη φορά χειμώνα (ή έστω χειμώνα για το βόρειο Ημισφαίριο).

Αυτό ήταν απαραίτητο, από τη στιγμή που αποφασίστηκε να γίνουν οι αγωνες στο Κατάρ, όπου τον Ιούνιο, που είναι ο συνηθισμένος μήνας τέλεσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ψήνει ο ήλιος το ψωμί και λιώνει την πέτρα. Η κατά τα άλλα λογική αυτή μετάθεση προκάλεσε βέβαια ένα άνευ προηγουμένου ανακάτωμα στα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα όλων των χωρών του κόσμου, ή τουλάχιστον της Ευρώπης -την Κυριακή που μας πέρασε έγιναν οι τελευταίοι αγώνες πρωταθλημάτων στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Θα διακοπούν για ένα μήνα και θα ξαναρχίσουν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Δεν ξέρω τι θα κάνουν οι χώρες εκείνες (πχ Γαλλία, Γερμανία) οι οποίες ήδη συνήθιζαν να διακόπτουν το χειμώνα (συνήθως μέσα Δεκεμβρίου με μέσα Ιανουαρίου) τα πρωταθλήματά τους.

Αυτή ήταν η ιδιαιτερότητα που χτυπάει στο μάτι, αλλά δεν είναι η μόνη. Για να χτιστούν τα στάδια στο Κατάρ, όπου η ποδοσφαιρική υποδομή γενικά απουσίαζε, και μάλιστα να χτιστούν ολοκαίνουργα και με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, δούλεψαν σε συνθήκες κόλασης δεκάδες χιλιάδες κολασμένοι. Οι κατασκευές έγιναν με πολύ εντατικούς ρυθμούς και σε συνθήκες πλήρους απαξίωσης των εργατικών δικαιωμάτων και των κανόνων ασφαλείας. Χιλιάδες άνθρωποι, σύγχρονοι σκλάβοι από την Ινδία, το Νεπάλ, την Σρι Λάνκα και το Μπαγκλαντές, πέθαναν κατά την κατασκευή των γηπέδων και εξ αιτίας αυτής: οι νεκροί υπολογίζονται σε 6500. Η ΦΙΦΑ αδιαφόρησε προκλητικά. Ο Πρόεδρός της Ινφαντίνο δήλωσε χαρακτηριστικά «Όταν δίνεις δουλειά σε κάποιον, ακόμα και σε σκληρές συνθήκες, του δίνεις αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια. Δεν κάνεις φιλανθρωπία, δεν είναι φιλανθρωπία». Ακόμα και τώρα, η ΦΙΦΑ αρνείται να αποζημιώσει αξιοπρεπώς τις οικογένειες των νεκρών εργατών.

Να προσθέσουμε εδώ ότι το Κατάρ είναι καθεστώς αυταρχικό, όπου η εστεμμένη φαμίλια των Αλ Θάνι έχει εκτεταμένο έλεγχο στη χώρα κι έτσι βρίσκεται πιο κοντά σε απόλυτη μοναρχία παρά σε συνταγματική μοναρχία, και ότι έχουν εκφραστεί πολύ έντονες διαμαρτυρίες για την καταπάτηση δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+.

Θα μου πείτε, πρώτη φορά είναι, που διοργανώνεται Παγκόσμιο Κύπελλο σε χώρα που δεν ανταποκρίνεται στα δημοκρατικά στάνταρ; Όχι, δεν είναι η πρώτη φορά. Μάλιστα, το δεύτερο κιόλας Μουντιάλ, το μακρινό 1934, διεξήχθη στη φασιστική Ιταλία (η οποία και το κέρδισε). Κι αν αυτό δεν πιάνεται, όσοι είναι της γενιάς μου ή μεγαλύτεροι θα θυμούνται το Μουντιάλ του 1978, που έγινε στην Αργεντινή τον καιρό που βρισκόταν στην εξουσία η χούντα του στρατηγού Βιντέλα. Τότε υπήρχαν εκκλήσεις για μποϊκοτάζ από φιλελεύθερους και αριστερούς στην Ευρώπη, όπως και στη χώρα μας (θυμηθείτε το τραγούδι του Βασίλη Νικολαΐδη) αν και το ΚΚΕ, επειδή ο στρατηγός Βιντέλα είχε κάνει κάποια ανοίγματα προς την ΕΣΣΔ, ήταν αντίθετο και υποστήριζε (ο αείμνηστος Κώστας Κάππος είχε αναγκαστεί να το πει) πως ο Βιντέλα ήταν κεντρώος δικτάτορας τάχα. Και άλλες φορές εκφράστηκαν αντιρρήσεις για τη φιλοξενία του Μουντιάλ στη μία ή στην άλλη χώρα, πιο πρόσφατα στο αμέσως προηγούμενο Μουντιάλ της Ρωσίας.

Καραστημένο

Στις δηλώσεις που έκανε το βράδυ της Κυριακής, εξοργισμένος από το πέναλτι που δόθηκε σε βάρος του Ολυμπιακού στις καθυστερήσεις του παιχνιδιού Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός, με αποτέλεσμα να στερηθεί η ομάδα του τη νίκη στο ντέρμπι, ο ισχυρός άνδρας του Ολυμπιακού, ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης χαρακτήρισε «καραστημένη τη διαιτησία» του αγώνα.

Προηγουμένως είχε χαρακτηρίσει «στημένο» τον διαιτητή και «στημένη» την [ποδοσφαιρική] ομοσπονδία, και στην τρίτη του αναφορά, θέλοντας ίσως να υπερθεματίσει, είπε οτι «Κερδίσαμε και τη διαιτησία, που από το πρώτο λεπτό ήταν καραστημένη». Θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι η πρόταση αυτή πάσχει, αφού ο Ολυμπιακός δεν κέρδισε το παιχνίδι, ενώ επίσης αν η διαιτησία ήταν «στημένη» από το πρώτο λεπτό θα μπορούσε να είχε δώσει πέναλτι στο γκρέμισμα του Σπόραρ από τον Παπασταθόπουλο στα μισά του β’ ημιχρόνου, όταν το σκορ ήταν 0-0, και όχι να περιμένει τα χασομέρια -εκτός βέβαια αν ο διαιτητής ήταν «στημένος» ή «καραστημένος» για να φέρει το παιχνίδι ισόπαλο και όχι για να νικήσει κάποια ομάδα. Αλλά δεν θέλω να κάνω σχόλιο ποδοσφαιρικό στο άρθρο αυτό.

Θα προσέξατε πάντως ότι ο Βαγγ. Μαρινάκης απέφυγε να εκφραστεί εναντίον της κυβέρνησης, περιορίζοντας τα βέλη του εναντίον της ομοσπονδίας, ενώ προηγουμένως το δεξί του χέρι, ο Γιάννης Βρέντζος, μέλος του ΔΣ της ΠΑΕ Ολυμπιακός, διαβάζοντας από χαρτάκι τις δηλώσεις του υπήρξε πολύ πιο απερίφραστος αφού υποστήριξε ότι «τα τρία τελευταία χρόνια λειτούργησε στην κυβέρνηση καθεστώς παρανομίας, υποκλοπών με συνδέσμους και παρακλάδια σε όλο το οργανωμένο έγκλημα με έδρα το Μέγαρο Μαξίμου και επικεφαλή τον Γρήγορη Δημητριαδη και την βρώμικη λαθραία ποινική παρέα του.» Μένει να δούμε αν οι δηλώσεις ήταν ένα πυροτέχνημα χωρίς συνέχεια ή μια προειδοποιητική βολή. Αλλά ούτε πολιτικό σχόλιο θέλω να κάνω.

Όχι, εμείς εδώ λεξιλογούμε, οπότε θ’ αφιερώσω το άρθρο στον όρο «καραστημένος» και κυρίως στο πρώτο συνθετικό του, στο πρόθημα «καρα-«.

Το πρόθημα «καρα-» έχει τουρκική προέλευση -και από αυτή την άποψη είναι αξιοσημείωτο, μια και δεν είναι τόσο πολλά τα δάνεια προθήματα και επιθήματα, αν και στα επιθήματα έχουμε επίσης το -τζής, για το οποίο είχαμε γράψει προ καιρού, και το -λίκι για το οποίο χρωστάμε άρθρο.

Η βασική λειτουργία που έχει σημερα το πρόθημα καρα-, σύμφωνα με τα λεξικά, είναι να επιτείνει τη σημασία που έχει η κυρίως λέξη, σημασία η οποία είναι, συνήθως, αρνητική.

Έτσι, προσφέρεται και για ευκαιριακούς σχηματισμούς, όπως ο «καραστημένος διαιτητής» του κ. Μαρινάκη. Δεν ήταν απλώς στημένος, αλλά καραστημένος. Παρόμοια, μια λέξη που ακούγεται πολύ τελευταία είναι ότι «το έχω καρατσεκάρει» ή «το έχω καρατσεκαρισμένο». Δεν το έχω απλώς τσεκάρει (ή ελέγξει, αν προτιμάτε), δεν το έχω, έστω, διπλοτσεκάρει, αλλά το έχω «καρατσεκάρει».

Αλλά να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Στα τουρκικά, kara είναι ο μαύρος, είναι και ο σκούρος, και ο σκοτεινός. Όμως είναι επίσης, λέει το λεξικό, ο άτυχος, ο γρουσουζικος. Ήδη στα τουρκικά, το kara χρησιμοποιείται στη σύνθεση όχι μόνο για να δείξει το μαύρο χρώμα (π.χ. biber το πιπέρι γενικώς, karabiber το μαύρο πιπέρι) αλλά και ως επιτατικό προς το χειρότερο. Ας πούμε, karabelâ είναι ο μεγάλος μπελάς, ενώ karahaber, κατά λέξη μαύρο χαμπέρι, είναι η είδηση για θάνατο ή καταστροφή.

Οδυσσέας Νταβονάκος, ένας ακόμα ανύπαρκτος ήρωας;

Τη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε τα εγκαίνια του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, που υποτίθεται ότι ονομάστηκε Αγιά-Σοφιά αλλά επισήμως φέρει τον όχι και τόσο ελληνοπρεπή τίτλο OPAP Arena (ακόμα και η σύνταξη είναι αγγλική). Δεν έτυχε να σχολιάσω το παχυλό κιτς που χαρακτήρισε την εκδήλωση, σήμερα όμως θα ασχοληθώ με το θέμα, αναδημοσιεύντας ένα άρθρο του Άκη Γαβριηλίδη, που εστιάζει σε μια μόνο πτυχή, μια πτυχή που ενδιαφέρει το ιστολόγιο. 

Το νέο γήπεδο της ΑΕΚ κοσμείται από το άγαλμα ενός δικέφαλου αετού, εύλογα βέβαια αφού αυτό είναι το έμβλημα της ομάδας. Επίσης, στον πρώτο αγώνα της, τη μπάλα την τοποθέτησε στη σέντρα ένας εκπαιδευμένος (όχι δικέφαλος όμως) αετός -κάτι που προκάλεσε διαμαρτυρίες ζωοφιλικών σωματείων. Ο αετός ονομάζεται Οδυσσέας. 

Με ανάρτησή του στο Φέισμπουκ, ο γνωστός αθλητικογράφος Στράτος Σεφτελής υποστήριξε ότι ο αετός ονομάστηκε Οδυσσέας προς τιμήν του Οδυσσέα Νταβονάκου, που ήταν λέει, οπαδός της ΑΕΚ και διατηρούσε περίπτερο στην Κωνσταντινούπολη, και δολοφονήθηκε από Τούρκους επειδή επέμενε να προβάλλει ελληνικές εφημερίδες (με πρωτοσέλιδο την ΑΕΚ) στο περίπτερό του. 

Την ιστορία του κ. Σεφτελή την αναπαρήγαγαν ανερώτητα δεκάδες ιστότοποι, ανάμεσά τους και πολλοί μεγάλης επισκεψιμότητας (παράδειγμα εδώ ή εδώ). 

Ο Άκης Γαβριηλίδης, συνάδελφος μεταφραστής και συγγραφέας, ζήτησε από τον Στράτο Σεφτελή, στη σελίδα του στο Φέισμπουκ, κάποια τεκμηρίωση για την ύπαρξη του Οδυσσέα Νταβονάκου, δεν πήρε απάντηση εκτός από υπεκφυγές (ότι ο δημοσιογράφος δεν αποκαλύπτει τις πηγές του) και βρισιές, και έγραψε το άρθρο που θα αναδημοσιεύσω πιο κάτω. 

Πράγματι, το όνομα «Νταβονάκος» δεν εμφανίζεται ούτε σε αναζήτηση στο γκουγκλ ούτε αν ψάξουμε στις εφημερίδες που υπάρχουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και που βεβαίως καλύπτουν το έτος 1962 (να σημειωθεί όμως ότι το ψαχτήρι της ΕΒΕ είναι ελαττωματικό). 

Κατά συνέπεια, είναι πολύ πιθανό ο «αδικοχαμένος» Οδυσσέας Νταβονάκος να ανήκει στη χορεία των ανύπαρκτων ηρώων, αντάμα με τον εύζωνο Κωνσταντίνο Κουκίδη που δήθεν έπεσε από την Ακρόπολη τυλιγμένος την ελληνική σημαία τη μέρα που μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα το 1941 καθώς και με τον Ισίδωρο Πόσδαγλη που είχε εκδώσει βιβλίο στη δεκαετία του 1950, στο οποίο πρόβλεπε με ακρίβεια όλα όσα θα συνεβαιναν από το 2010 και μετά. Επειδή όμως είναι ένας εθνωφελής ανύπαρκτος, δεν αποκλείω από αύριο να βρεθούν κάποιοι που θα θυμηθουν τον Νταβονάκο, όπως βρέθηκαν και για τον Κουκίδη, για τον οποίο άλλωστε έχει γυριστεί και… ντοκιμαντέρ ενώ έχει εντοιχιστεί και αναμνηστική πλάκα στο σημείο όπου (δεν) βρήκε τον θάνατο, με συμμετοχή μάλιστα στην τελετή και του Μανόλη Γλέζου (που θεωρούσε χρήσιμους τους εμψυχωτικούς μύθους). 

Αναδημοσιεύω στη συνέχεια το άρθρο του Άκη Γαβριηλίδη (εδώ η αρχική δημοσίευση) χωρις απαραίτητα να υιοθετώ τους χαρακτηρισμούς ή τις θέσεις του για διάφορα πρόσωπα και πράγματα. Σημειώνω ότι ο Γ. δεν έχει δίκιο σε ένα σημείο, εκεί που λέει ότι δεν κυκλοφορούσαν καθημερινές αθλητικές εφημεριδες το 1962 -υπήρχε τουλάχιστον η Αθλητική Ηχώ (η οποία, πριν από χρόνια, ήταν διαθέσιμη ολόκληρη στο διαδίκτυο, δωρεάν, αλλά μάλλον κανείς δεν σκέφτηκε να κατεβάσει το πολύτιμο αυτό υλικό). Ωστόσο, έχει δίκιο να αναζητά τεκμηρίωση για την ύπαρξη του Οδ. Νταβονάκου. Και γενικά, αυτή είναι η αξία των τοποθετήσεων του Άκη Γαβριηλίδη, ότι μας κάνει να σκεφτόμαστε και να ξανασκεφτόμαστε πράγματα που θεωρούμε δεδομένα. 

 

Ο αετός της ΑΕΚ και οι μπούφοι της δημοσιογραφίας

Σήμερα, ο αυτοαποκαλούμενος δημοσιογράφος Στράτος Σεφτελής φαίνεται ότι ξύπνησε με μια λογοτεχνίζουσα και δημιουργική διάθεση στο μυαλό του. Τι έκανε λοιπόν; Κάθισε στο πληκτρολόγιό του και ανάρτησε –στο λογαριασμό του στο φέισμπουκ, βεβαίως, όχι σε κάποια εφημερίδα ή ειδησεογραφικό σάιτ- μία απίθανη ιστορία για την προέλευση του ονόματος του αετού που πέταξε στο νέο γήπεδο της ΑΕΚ.

Το όνομα αυτό, για όποιον δεν το γνωρίζει, είναι «Οδυσσέας».

Η ερμηνεία λοιπόν του «δημοσιογράφου» είναι η εξής: