Ο δωδέκατος πιο βρόμικος αρνητής και άλλα μουστάκια

Είχα γράψει πριν από καιρό για τα δημοσιογραφικά «μουστάκια στην Αριστερά», δηλαδή για τα ελληνικά ρεπορτάζ που έγραφαν Der Linke το όνομα του γερμανικού αριστερού κόμματος (αντί Die Linke), διότι, σου λέει, αφού είναι Γερμανοί θα θέλουν ντερ, λες και θα τους έπεφτε η μύτη να γράψουν Αριστερά ή Αριστερό Κόμμα.

Τώρα ανεβήκαμε ένα σκαλί παραπέρα: όχι μόνο μουστάκι αλλά και μάσκα, διότι στο κυριακάτικο ρεπορτάζ για τις νέες πρωτοβουλίες του Αλέκου Αλαβάνου, κάποιοι έγκυροι κύκλοι περιγράφουν μια εισήγηση με πνεύμα συγκρουσιακό προς τον δεξιό ευρωπαϊσμό, η οποία φλερτάρει με κινήσεις που κινούνται στο τόξο της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και ιδίως με το γερμανικό κόμμα της αριστεράς (DER LINGE). Τα ελληνικά του άρθρου δεν θα τα σχολιάσω, πάντως το γερμανικό δεν είναι der, αφού η αριστερά είναι γένους θηλυκού, άρα die, και δεν είναι linge (όπως είναι τα ασπρόρουχα στα γαλλικά) αλλά Linke. Die Linke, όχι der Linge –και απορεί κανείς, αφού δεν το ξέρουν γιατί δεν το αφήνουν στα ελληνικά που το καταλαβαίνουμε όλοι; Τόση όρεξη για φιγούρα πια;

Πιο εκνευριστικό βρίσκω ότι το λάθος αναπαράγεται ανεξέταστα. Το παραπάνω απόσπασμα το πήρα από την Ελευθεροτυπία, αλλά το ίδιο το βρίσκω σε ένα σωρό «έγκυρους» ιστότοπους, όπως στη Ναυτεμπορική, στο Βήμα ή στο in.gr. Να προσέξουμε ότι παντού το ρεπορτάζ έχει τις ίδιες αυτούσιες φράσεις,  με μόνη διαφοροποίηση στον τίτλο. Από τότε που βγήκε η κοπυπάστη χάθηκε το φιλότιμο, θα έλεγε κανείς ή αυτό που λέει η παροιμία: Πώς πάνε οι στραβοί στον Άδη; Ο ένας πίσω από τον άλλον.

Αντίθετα, δεν έχει ακόμα διαδοθεί σε πολλούς ιστότοπους, μόνο σε μερικά ιστολόγια, η «είδηση» που τη βρήκε ένας φίλος στη zougla.gr, ότι τρεις Αμερικανοί δικάζονται επειδή έκαναν ποδήλατο στο Ιράν, που διεκδικεί φαντάζομαι και βραβείο ευρηματικού τίτλου, διότι ασφαλώς δεν δικάζονται επειδή έκαναν ποδήλατο, αλλά επειδή μπήκαν παράνομα στο Ιράν.

Μέσα στο ρεπορτάζ διαβάζουμε ότι «διέσχισαν το Ιράν με ποδήλατο», που από μόνο του θα ήταν μεγάλο κατόρθωμα διότι το Ιράν δεν είναι Μονακό, θέλεις φαντάζομαι κάτι μήνες να το διασχίσεις με ποδήλατο, αλλά το ποδήλατο υπάρχει μόνο στη φαντασία (λέμε τώρα) του μεταφραστή.

Οι τρεις Αμερικανοί (αν ήταν κατάσκοποι, αφελείς τουρίστες ή κάτι ανάμεσα αφήνεται σαν άσκηση στον αναγνώστη) accidentally crossed an unmarked border during a hiking trip in the mountains of Iraqi Kurdistan, παναπεί, όπως λέει ο ιστότοπος που έχει φτιαχτεί για την απελευθέρωσή τους,  πέρασαν κατά λάθος (έτσι λένε οι ίδιοι δηλαδή) τα σύνορα ενώ είχαν βγει για πεζοπορία. Αυτό το άτιμο το hike είναι τόσο κοντά στο bike…

Και βέβαια, με σχεδόν καθημερινό ρυθμό παράγει μεταφραστικά και άλλα μαργαριτάρια ο αγαπητός Χρήστος Μιχαηλίδης στη στήλη του στην Ελευθεροτυπία. Ο Γηγενής είχε χτες (σε σχόλιο σε άσχετο θέμα) επισημάνει τα «ανελέητα λακτίσματα» που ρίχνουν με ρόπαλο οι θαμώνες βρετανικού λούνα παρκ, κάτι που δίνει νέο νόημα στην έκφραση «εναρκτήριο λάκτισμα» και στους Πυξ Λαξ.

Κι έτσι θυμήθηκα ένα δικό του της περασμένης εβδομάδας που το είχα βάλει στο ψυγείο μέχρι να βρω να το συνδυάσω. Μιλώντας για τους «οικοσκεπτικιστές», δηλαδή εκείνους που διαφωνούν με την επικρατούσα άποψη περί κλιματικής αλλαγής, ο ΧΜ φιλοτεχνεί την ακόλουθη πρόταση στην οποία συνδυάζει λογιοτατισμό, μπουρδουκλωμένη σύνταξη και μεταφραστική πατάτα:

ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ προεδρεύει ο υποκόμης Μόνκτον, τον οποίο το αμερικανικό προοδευτικό περιοδικό Mother Jones χαρακτηρίζει ως τον «Δωδέκατο πιο Βρώμικο Αρνητή της Κλιματικής Αλλαγής» (σ.σ. «Dirty Dozen of Climate Denial»), με την ExxonMobil στην πρώτη θέση.

Αυτό που θέλει να πει ο ποιητής είναι ότι το αμερικάνικο προοδευτικό περιοδικό Mother Jones έφτιαξε έναν κατάλογο με τους δώδεκα επιφανέστερους αρνητές της κλιματικής αλλαγής, που τον ονόμασε Dirty Dozen of Climate Denial, τίτλος που παραπέμπει στη γνωστή παλιά ταινία του Όλντριτς με τον Λη Μάρβιν, τον Τέλι Σαβάλας και τον Τσαρλς Μπρόνσον (και άλλους πολλούς), της οποίας ο ελληνικός τίτλος θα ταίριαζε κι εδώ μια χαρά: «Και οι δώδεκα ήταν καθάρματα», έτσι δεν ήταν;

Το «δωδέκατος πιο βρώμικος αρνητής» είναι εφεύρεση του ΧΜ, και εκτός από ξεκαρδιστικά αστείο είναι και ανακριβές, διότι το περιοδικό δεν κατατάσσει στη 12η θέση τον υποκόμη Μόνκτον, αλλά στη δεύτερη!

Παρεμπιπτόντως, το ωμέγα στο «βρώμικος» είναι από τις πιο ανθεκτικές περιπτώσεις εμμονής της παλιότερης ορθογραφίας (η πιο ανθεκτική είναι το «*νεώτερος» για την οποία κάποτε θα γράψω). Παρόλο που όλες οι γραμματικές και όλα τα σύγχρονα λεξικά συμφωνούν ότι γράφεται με όμικρον, ο περισσότερος κόσμος κρατάει το ωμέγα. Ομολογώ ότι κι εγώ συχνά με ωμέγα το γράφω, σαν φόρο τιμής στην παρετυμολογία (σκωλήκων βρώμα και δυσωδία, αφού) αλλά το σωστό, έχει αποδειχτεί πια, είναι με όμικρον.