Τα ελληνικά της υπουργού ΠΔΒΜΘ κ. Άννας Διαμαντοπούλου

 

Πρόσφατα, πριν από δέκα μέρες,  η υπουργός Παιδείας κ. Άννα Διαμαντοπούλου μίλησε προς τους καθηγητές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε συνάντηση «διαλόγου και εργασίας» που έγινε, συμβολικά, στους Δελφούς. (Σε εποχές αιματηρών οικονομιών, τουλάχιστον από τον λαό, η λογική θα έλεγε να γίνει η συνάντηση στην Αθήνα, αλλά τέλος πάντων -ίσως παραείμαι αυστηρός).

Το πλήρες κείμενο της ομιλίας της μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.

Τις τελευταίες μέρες κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο μια κριτική της ομιλίας της κ. Διαμαντοπούλου, γραμμένη από τον φίλο Γιώργο Κεντρωτή, ποιητή, μεταφραστή, καθηγητή στο Ιόνιο πανεπιστήμιο. Σκέφτηκα να το ανεβάσω, αλλά δίσταζα, επειδή δεν πολυσυνηθίζω τις αναδημοσιεύσεις και επειδή δεν έχω αποφασίσει αν συμφωνώ με την  προσέγγιση του Κεντρωτή. Όμως, από την άλλη, ο Κεντρωτής δεν επισημαίνει σκέτα λάθη, κι έπειτα οι φίλοι του ιστολογίου θα μπορέσουν να έχουν με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια: να σχολιάσουν τα ελληνικά της κ. Διαμαντοπούλου, να σχολιάσουν την κριτική του φίλου Κεντρωτή (ο κρίνων κρίνεται) και, ίσως το ουσιαστικότερο, να πουν τη γνώμη τους για τις απαιτούμενες αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο μεταξύ, πήρα και ηλεμήνυμα από φίλο του ιστολογίου που εμμέσως ζητούσε να αναρτηθεί το κείμενο του Γ. Κεντρωτή, οπότε σας το παρουσιάζω. Παρεμπιπτόντως, ο τίτλος του άρθρου είναι του Γ. Κεντρωτή, εγώ θα έβαζα άλλον. Να προσθέσω επίσης ότι το ιστολόγιο έχει αφιερώσει παλιότερα ένα άρθρο στην κ. υπουργό Παιδείας.

Λοιπόν, το κείμενο του Γ. Κεντρωτή, με μερικά δικά μου σχόλια σε χρώμα εθνοπρεπές. Τα λόγια της κ. Υπουργού, για να ξεχωρίζουν ακόμα πιο πολύ, τα έκανα πλάγια.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ, καθηγητής Θεωρίας της Μετάφρασης στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Η Υπουργός ΠΔΒΜΘ κ. Άννα Διαμαντοπούλου ζήτησε όπως εντός τρίμηνης αποκλειστικής προθεσμίας συζητηθούν στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας οι δελφικές εξαγγελίες της, προκειμένου να προχωρήσει με τους επιτελείς της το 2011 στη μεγαλόπνοη ίδρυση του Νέου Πανεπιστημίου. Το κείμενο της ομιλίας της στον ομφαλό της γης διανεμήθηκε, μάλιστα, επισήμως στους εμπλεκόμενους φορείς προς μελέτη και σχολιασμό. Λυπάμαι που το γράφω, αλλά η κ. υπουργός υπονόμευσε με το γραπτό της όσα έργα οραματίζεται να επιτελέσει για τη σωτηρία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Δεν θα θίξω την ουσία των σχεδιαζομένων, μερικά εκ των οποίων παραβιάζουν ευθέως τη συνταγματική τάξη (όπως, λ.χ., η ευμέθοδη κατάργηση του αυτοδιοικήτου των ΑΕΙ), και τούτο διότι το προς συζήτηση κείμενο είναι σχεδόν ακατανόητο. Υπερβολές; Για να δούμε. Διευκρινίζω ότι ό,τι παρατίθεται εν συνεχεία εντός εισαγωγικών προέρχεται από την επίσημη γραφίδα της κ. Υπουργού.
«Το Ψηφιακό Σχολείο εν δράση». Ανορθογραφία βοώσα.
Ανορθογραφία, ασφαλώς, αλλά γιατί; Επειδή η κ. Δ. (ή ο κειμενογράφος της) θέλησε να φορέσει τα μεταξωτά σαλβάρια της δοτικής. Αν έλεγε «σε δράση» δεν θα ήταν ακριβώς το ίδιο; Η δοτική όμως πλασάρεται καλύτερα, είναι επισημότερη -και εκδικείται. Με ενοχλεί βέβαια και η ανορθογραφία, αλλά μόνο επειδή δείχνει τσαπατσουλιά, που φοβάμαι ότι θα επεκτείνεται και στα υπόλοιπα.

«Συγγραφή διπλωμάτων και πτυχιακών εργασιών». Τί είναι αυτό;

«Καταλήξαμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο μπορούμε όλοι να πατήσουμε και να συνεχίσουμε». Λογικώς δυσπροπέλαστη η σημασία των γραφομένων. Αυστηρός ο φίλος Κεντρωτής.

«Έχει πολύ μεγάλη σημασία η εθνική συναίνεση γιατί δε χωράει να έχουν βάθος χρόνου και να γίνουν σεβαστά από όλες τις κυβερνήσεις». Ακατανόητος ο –και λόγω Δελφών– υπουργικός χρησμός. Ούτε εγώ βγάζω νόημα.

«Οι Σύγκλητοι των Πρυτάνεων». Δεν υπάρχει τέτοιος θεσμός.

«Να μπούμε σε μια διαδικασία διαρκούς συνεδρίασης των Συγκλήτων, οι οποίες κατά τη διάρκεια του τρίμηνου διαλόγου –ο διάλογος δε θα είναι στο διηνεκές, θα ξεκινήσει τώρα και θα τελειώσει στο τέλος Δεκεμβρίου– να μπορούν συνεχώς να συμμετέχουν οι Σύγκλητοι και οι Σύνοδοι Προέδρων και Πρυτάνεων». Ας επιχειρήσει όποιος αντέχει (ακόμα και με συντακτική ανάλυση της περιόδου) να καταλάβει τί εννοείται πίσω από αυτές τις ατάκτως ερριμμένες στο χαρτί του υπουργικού κειμένου λέξεις. Ο προφορικός λόγος τα έχει αυτά. Βέβαια, όταν αναρτάς το κείμενο στην ιστοσελίδα του υπουργείου δεν το αφήνεις άνιφτο κι αστόλιστο, το επιμελείσαι λίγο. Η τσαπατσουλιά που λέγαμε.

«Το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα καθορισθούν αυτοί οι δύο πόλοι». Οι πόλοι, ως ορίζοντες ακρότατα όρια, μόνο να καθορίζουν μπορούν (έστω και κάποιο πλαίσιο), και όχι το όποιο πλαίσιο τούς όποιους πόλους του. Το όλο σύνταγμα δεν διεκδικεί, ασφαλώς, δάφνες ελληνοπρεπούς λόγου. Αυστηρός, είπαμε.

«Το Συμβούλιο Διοίκησης, στο οποίο συμμετέχουν πανεπιστημιακές δυνάμεις από το Πανεπιστήμιο». Λαπαλισάδα! Ε, ναι.

«Των νέων μορφών-θεσμών, τους οποίους». Ασυμφωνία γένους. Μάλλον δίκιο έχει, αλλά σ’ αυτά τα υβρίδια η επιστήμη δεν έχει πει την τελευταία της λέξη.

«Και βεβαίως κατανοούμε όλοι ότι μιλούμε για εξωτερική πλέον αξιολόγηση και να τη συνδέσουμε με συγκεκριμένους δείκτες». Αοριστολογία παντρεμένη με σολοικισμό.

«Στην πιστοποίηση των Ιδρυμάτων από εμπειρογνώμονες με διεθνή σύνθεση». Ακυρολεξία.

«Υπό την ομπρέλα». Κομψό! Μεταξωτά σαλβάρια και πάλι. Αφού λέει ‘ομπρέλα’, δεν έχει κανένα λόγο να πει «υπό». Να έλεγε αιγίδα, να το συζητήσουμε.

«Επειδή το μεγάλο στοίχημα της χώρας είναι η ανάπτυξη, ξέρουμε όλοι ότι η ανάπτυξη δεν έρχεται με νόμους». Συντετριμμένος ομολογώ ότι το αγνοούσα. Περιττό σχόλιο και λίγο άδικο διότι η φράση συνεχίζει.

«Πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος, για το οποίο πρέπει να ξέρουμε πολύ καλά στη συζήτησή μας τα όρια στα οποία μας επιτρέπει να κινηθούμε». Αυτό ας το θυμάται η κ. Υπουργός, διότι στο σημείο εκείνο ομιλεί περί «εδρών» (που εδώ και δεκαετίες έχουν καταργηθεί στα ΑΕΙ), ενώ λίγο παρακάτω ομιλεί για «τάξεις» (λες και το Πανεπιστήμιο είναι Δημοτικό Σχολείο).

«Και πάλι δεν είναι εύκολο μέσα από το πλαίσιο που θέτει το Σύνταγμα, αλλά είναι μία αδήριτη ανάγκη». Ποιά αδήριτη ανάγκη μάς παρωθεί, αλήθεια, σε αντισυνταγματικούς πειρασμούς; Πολύ εύστοχο σχόλιο!

«Τα Περιφερειακά Συμβούλια θα παίξουν έναν κυρίαρχο ρόλο σε αυτή την ιστορία των συγχωνεύσεων και των συνενώσεων». Φευ, «ιστορία»… Αυστηρός, ξαναείπαμε.

«Ένα από τα “εκ των ων ουκ άνευ” διακυβεύματα». Το μόνο που μπορεί να είναι “εκ των ων ουκ άνευ” είναι conditiones,  ήτοι προϋποθέσεις. Όλα τα άλλα (μαζί και τα «διακυβεύματα») είναι άσχετες και κακόζηλες χρήσεις. Άμα το καλοσκεφτείς, δίκιο έχει, αλλά στον προφορικό λόγο δεν είμαστε τόσο αυστηροί. Και βέβαια εμένα τα διακυβεύματα δεν με ενοχλούν. Με ενοχλεί η κατάχρηση του «εκ των ων ουκ άνευ» -δύο φορές στην ίδια ομιλία, παραπάει.

Θα μπορούσα να αντιγράψω πολλά ακόμα, αλλά και τούτα μόνο αρκούν. Αναμεμειγμένα δε με αταβιστικές επιβιώσεις φοιτητοπαραταξιακής ρητορικής των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης του ’74 (όπως, λ.χ., «Η ελληνική κυβέρνηση και ο ίδιος ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί σε όλα τα επίπεδα»· «Η μεγάλη αυτή αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει»· «Όπου εδώ πραγματικά μπαίνει ένα πρώτο δίλημμα»· «Που το έχουμε βάλει και στο νέο νόμο»· «Οι αλλαγές πρέπει να είναι πολύ βαθιές και να αφορούν το DNA της λειτουργίας των Πανεπιστημίων»· «Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σε όλες τις χώρες να υπάρχει μία ραγδαία προσπάθεια συνένωσης ακόμα και πολύ μεγάλων Πανεπιστημίων»· «Και εδώ υπάρχει μία σειρά από ζητήματα»), αλλά και με κενές περιεχομένου γενικολογίες και αδόλεσχα στερεότυπα (όπως, π.χ., «Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε πρωτόγνωρες προκλήσεις»· «Η ηθική ευθύνη είναι αναντίλεκτα συλλογική»· «Οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και απολύτως αναγκαίοι»· «Η διεθνοποίηση σημαίνει να δώσουμε περισσότερη Ελλάδα στον κόσμο και να ελκύσουμε περισσότερο κόσμο στην Ελλάδα»· «Διεθνοποίηση και εξωστρέφεια της ακαδημαϊκής διαδικασίας»· «Εσείς εκπροσωπείτε σήμερα τις δυνάμεις της διανόησης και της αλλαγής στη χώρα»), δημιουργούν ένα συνεχή βόμβο, που ταλαιπωρεί τον νου και ξεκάνει την υπομονή και του πλέον καλοπροαίρετου και ανεκτικού αναγνώστη. Τί να μελετήσεις; Τί να σχολιάσεις;

Μπορείς να μιλήσεις για όποια ουσία των εξαγγελιών της κ. Υπουργού, όταν ο τύπος, που τις περιβάλλει, δεν σου το επιτρέπει; Όχι, βέβαια! Και πώς, αλήθεια, θα πείσεις όσους σε παρακολουθούν ότι όντως μπορείς να επιφέρεις την οποιαδήποτε αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα, όταν δεν μπορείς να πεις στα ελληνικά αυτό που θέλεις και σκοπεύεις να κάνεις;

Αλίμονο…

Λοιπόν; Ήταν μήπως αυστηρός ο Γ. Κεντρωτής ή και λίγα είπε; Πώς σας φαίνονται -πέρα από τα υποτιθέμενα ή υπαρκτά λάθη- οι θέσεις της κ. Υπουργού;

το οποίο κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, μου το έστειλαν με ηλεμήνυμα, και μάλιστα όχι ένας αλλά δυο, οπότε