Η αβάσταχτη ελευθερία του μπλοκάκια

Εδώ και πολλά χρόνια έχει θεσμοθετηθεί από το κράτος ένας τύπος εργαζομένου, ο επονομαζόμενος «μπλοκάκιας», χωρίς κανένα δικαίωμα αλλά με επιτακτικές και συνεχώς αυξανόμενες υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος και τους εργοδότες. Τη φράση αυτή την έχω αντιγράψει από μια προκήρυξη της πρωτοβουλίας εργαζομένων με μπλοκάκι, που έφτασε σε μένα μέσω του ΣΜΕΔ, του Συλλόγου Μεταφραστών, Επιμελητών και Διορθωτών, προκήρυξη που δεν αφορά αποκλειστικά την επαγγελματική κατάσταση των μεταφραστών, αλλά πολύ γενικότερα τους μπλοκάκηδες, τους εργαζόμενους που δουλεύουν με μπλοκάκι.

Παρόλο που αυτός ο τύπος εργαζομένου, ο μπλοκάκιας, υπάρχει πράγματι εδώ και πολλά χρόνια, η λέξη δεν έχει λεξικογραφηθεί στα μεγάλα λεξικά μας, ούτε στο ΛΚΝ, ούτε όμως και στο λεξικό Μπαμπινιώτη, τουλάχιστον έως και την τρίτη έκδοσή του (αν έχει κανείς την τέταρτη έκδοση ας επιβεβαιώσει). Ίσως είναι πολύ νωρίς, ίσως πάλι ισχύει αυτό που έχω ξαναπεί, ότι τα λεξικά μας αποφεύγουν να κατέβουν στην πιάτσα, και άλλωστε η λέξη «μπλοκάκιας» δεν είναι και τόσο κομιλφό, έχει σαφώς υποτιμητική χροιά, όπως και πολλές λέξεις με αυτή την κατάληξη (γυαλάκιας, τρελάκιας, γκομενάκιας, πρεζάκιας, ματάκιας, σαχλαμαράκιας, τηλεορασάκιας, τσαντάκιας, βολεψάκιας, κομπιουτεράκιας κτλ.) Ίσως ο μουστάκιας είναι η μοναδική λέξη με αυτή την κατάληξη που δεν έχει υποτιμητική χροιά (αν και αυτό είναι και υποκειμενικό). ‘Αλλο μειονέκτημα αυτής της κατάληξης είναι που δεν έχει θηλυκό τύπο, κι όσο κι αν κάποιες από τις παραπάνω λέξεις είναι αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο αντρικές, το θηλυκό του μπλοκάκια σαφώς λείπει. Θα πούμε «η μπλοκάκιας» τάχα ή «η μπλοκάκισσα»;

Το περίεργο είναι που η λέξη «μπλοκάκιας» λείπει επίσης από το slang.gr, που είναι (εύλογα) πολύ πιο ενημερωμένο από τα μεγάλα έντυπα λεξικά. Για να είμαι όμως δίκαιος, το slang.gr έχει λήμμα «μπλοκάκι» και με εύστοχον ορισμό. Διότι, αν δεν κάνω λάθος, ο κατεξοχήν μπλοκάκιας δεν είναι απλώς ο εργαζόμενος που αμείβεται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, αλλά ειδικά ο εργαζόμενος που δουλεύει για έναν και μόνο εργοδότη σαν μισθωτός υπάλληλος (με ωράριο, στο χώρο του εργοδότη κτλ.), αλλά αμείβεται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, κάτι που τον φέρνει σε σαφως μειονεκτική θέση. Αν πιστεύουμε πως η διάκριση ως/σαν έχει λόγο ύπαρξης, θα λέγαμε ότι ο μπλοκάκιας δουλεύει σαν μισθωτός αλλά όχι ως μισθωτός.

Ας αφήσουμε όμως τα λεξικογραφικά. Κάποιοι μπλοκάκηδες, που πλήττονται από τον άκρο κατακερματισμό ο οποίος επιτρέπει στον εργοδότη να τους χειραγωγεί, έχουν αρχίσει μια προσπάθεια συνάντησης, συσπείρωσης, συνεννόησης. Σήμερα το βράδυ στις 8 μ.μ., γίνεται νέα συνεδρίαση της πρωτοβουλίας των μπλοκάκηδων (αυτοί προτιμούν τον όρο «εργαζόμενοι με μπλοκάκι») στην οδό Λόντου 6, 2ος όροφος, στα Εξάρχεια. Πρόκειται για διακλαδική συνάντηση, δηλαδή συμμετέχουν όχι μόνο μεταφραστές αλλά και μηχανικοί, καθηγητές φροντιστηρίων, δικηγόροι, και κάθε λογής εργαζόμενοι τους οποίους η αστείρευτη εργοδοτική φαντασία έχει μετατρέψει σε «ελεύθερους συνεργάτες» ώστε να μπορεί να βγάζει παραπανίσια κέρδη από την αβάσταχτη ελευθερία τους. Στο δεύτερο μέρος της προκήρυξης που θα διαβάσετε, υπάρχουν πολλές και πολύ διαφωτιστικές μαρτυρίες μπλοκάκηδων. Αν θέλετε, προσθέτετε και δικές σας.

Είπα όμως πολλά, οπότε παραθέτω χωρίς άλλο λόγο την προκήρυξη, που αν τη θέλετε και φορμαρισμένη για να την εκτυπώσετε την έχω ανεβάσει εδώ. Και θυμίζω ότι η συγκέντρωση-συζήτηση είναι σήμερα στις 8, στην οδό Λόντου 6, δεύτερος όροφος, στα Εξάρχεια.

Δεν είμαστε ούτε επιχειρηματίες ούτε εργοδότες
ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΜΠΛΟΚΑΚΙ

Εδώ και πολλά χρόνια έχει θεσμοθετηθεί από το κράτος ένας τύπος εργαζομένου, ο επονομαζόμενος «μπλοκάκιας», χωρίς κανένα δικαίωμα αλλά με επιτακτικές και συνεχώς αυξανόμενες υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος και τους εργοδότες. Έχει διαμορφωθεί έτσι ένα ευρύ εργατικό στρώμα ειδικευμένων και ανειδίκευτων εργαζομένων, σε διάφορους κλάδους επαγγελμάτων (δημοσιογράφοι, καθαριστές, τεχνικοί, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στην ψυχική υγεία, καλλιτέχνες, πωλητές, μεταφραστές, επιμελητές κ.ο.κ.), οι οποίοι αντιμετωπίζονται από το κράτος ως επιχειρηματίες και από τους εργοδότες ως σκλάβοι.

Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να ορίσουμε εμείς οι ίδιοι, κι όχι το κράτος ή οι εργοδότες, ποιοι είμαστε: Δεν είμαστε ούτε επιχειρηματίες ούτε εργοδότες. Δεν εκμεταλλευόμαστε την εργασία κανενός. Δεν είμαστε «αφεντικά του εαυτού μας». Είμαστε εργαζόμενοι με μπλοκάκι.

Η επισφαλής μας θέση (χαμηλοί μισθοί/αμοιβές, υψηλή φορολογία/αυτασφάλιση, αδυναμία απεργίας, κατακερματισμός, κανένα δικαίωμα σε περίπτωση απόλυσης/«παύσης της συνεργασίας» κ.λπ.), σε συνδυασμό με το κοινωνικό γόητρο που υποτίθεται ότι παρέχει η λεγόμενη «αυτοαπασχόληση» (η «καρδιά της μεσαίας τάξης», σύμφωνα με τους «ειδικούς»), έχει καθορίσει μέχρι τώρα την αδυναμία μας να οργανωθούμε και να διεκδικήσουμε καλύτερους όρους εργασίας και, ει δυνατόν, να ακυρώσουμε την ίδια την ύπαρξη του εργαζόμενου («εσωτερικού» ή «εξωτερικού») με μπλοκάκι.

Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να συλλογικοποιήσουμε τις επιθυμίες και τη δράση μας ενάντια στον γενικευμένο κατακερματισμό.

Βασικό χαρακτηριστικό της εργασιακής μας συνθήκης είναι ότι δεν έχουμε κανένα δικαίωμα έναντι των εργοδοτών. Την ίδια στιγμή, πρέπει να καταβάλλουμε υπέρογκες εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και μεγάλα ποσά για μια σειρά άμεσων και έμμεσων φόρων. Η εποχή των Μνημονίων έβαλε κι εμάς στο στόχαστρο, όπως και όλους τους υπόλοιπους εργαζομένους, επιβάλλοντας, μεταξύ άλλων, το τέλος επιτηδεύματος, την εισφορά αλληλεγγύης και τη μείωση του αφορολόγητου, με αποτέλεσμα την εξώθησή μας στην ανεργία, την ανασφάλεια, τη «μαύρη» εργασία, την αποδοχή κατάπτυστων εργασιακών όρων και συνθηκών, το φέσωμά μας από τους εργοδότες και την υπερδιόγκωση των οφειλών μας στα ασφαλιστικά ταμεία και στην εφορία. Η νέα σειρά μέτρων διάσωσης του καπιταλιστικού συστήματος επιδεινώνει την κατάσταση ακόμα περισσότερο: αύξηση της φορολόγησης, με επιβολή ενιαίου συντελεστή, και πιθανή αύξηση της παρακράτησης φόρου, κατάργηση του αφορολόγητου των 5.000 ευρώ (με διατήρησή του για όσους δουλεύουν σε έναν μόνο εργοδότη), πιθανή επιβολή νέου χαρατσιού κ.ο.κ. Όποιο κι αν είναι το πόρισμα των εκπροσώπων του κεφαλαίου, ο στόχος είναι ο ίδιος: ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της εργατικής μας δύναμης, ακόμα μεγαλύτερη πειθάρχηση στις προσταγές εργοδοτών και κράτους, ακόμα μεγαλύτερος κατακερματισμός των εργαζομένων με μπλοκάκι σύμφωνα με τους διαχωρισμούς που το ίδιο το κράτος θα ορίσει.

Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να αγωνιστούμε μαζί με τους υπόλοιπους εργαζομένους ενάντια στην εντεινόμενη λεηλασία της ζωής μας. Να δράσουμε άμεσα και αποτελεσματικά ενάντια στα νέα μέτρα. Να αρνηθούμε συλλογικά την επιβολή μιας φορολόγησης που θα οδηγήσει τους περισσότερους συναδέλφους στην ανεργία και τη «μαύρη» εργασία. Να αρνηθούμε συλλογικά το δυσβάσταχτο βάρος της αυτασφάλισης.

Όσοι βρεθήκαμε σε αυτή την πρώτη διακλαδική συνάντηση θεωρούμε ότι η επίθεση που δεχόμαστε ως εργαζόμενοι με μπλοκάκι δεν πρέπει να μείνει κι αυτή τη φορά αναπάντητη. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε για μια ακόμα φορά να λαμβάνονται ερήμην μας αποφάσεις που θα μας οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση. Είμαστε ήδη πίσω από τα γεγονότα. Το απειλητικό ρεύμα μίσους και φόβου στην κοινωνία, ένα ρεύμα που βάζει την εργατική τάξη και τα πραγματικά υλικά της συμφέροντα στο περιθώριο, δεν πρέπει να γίνει καθεστώς. Η ρήξη και η ανατροπή θα συμβεί πρώτα στην κοινωνία, όταν διαλύσουμε το προπέτασμα ότι εργοδότες και εργαζόμενοι είναι «ίσα κι όμοια», όταν προσπαθήσουμε συντονισμένα, οργανωμένα και με πείσμα να διαμορφώσουμε καλύτερους όρους για την επιβίωσή μας, κόντρα στη γενικευμένη μαυρίλα της μνημονιακής εποχής. Ας παλέψουμε έχοντας συνείδηση της ταξικής μας θέσης.

***
Για τους εργαζομένους στα ΜME, η εργασία με απόδειξη παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι), αποτελεί πλέον την κυρίαρχη συνθήκη. Αρχικά, ήταν ο μύθος του φιλόδοξου δημοσιογράφου που «συνεργάζεται» ταυτόχρονα, με πολλά ΜΜΕ και η ελεύθερη αγορά τού ανοίγει τα φτερά χωρίς να τον δεσμεύει σε μια εξαρτημένη σχέση εργασίας. Φυσικά, το ιδεολόγημα αυτό, αποτέλεσε ένα βολικό άλλοθι μόνο για λίγους μεγαλοδημοσιογράφους με την πραγματικότητα να είναι τελείως διαφορετική. Ο χώρος των ΜΜΕ σήμερα αποτελεί το πειραματόζωο των Μνημονίων: εδώ πρώτα εφαρμόζονται όλες οι νέες νομοθεσίες. Εκατοντάδες απολύσεις, ανεργία, επισφαλής και κακοπληρωμένη εργασία είναι οι συνθήκες που αντιμετωπίζει η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων του κλάδου. Για τ’ αφεντικά που θέλουν να μειώνουν όλο και περισσότερο το εργασιακό κόστος των επιχειρήσεών τους, η «συνεργασία» με «ελεύθερους επαγγελματίες», που δουλεύουν με ελάχιστα χρήματα ως σκλάβοι τους, αποτελεί το μοναδικό τρόπο για να βρεις δουλειά στον κλάδο.