Τριταυγουστιανά μεζεδάκια

Η 4η Αυγούστου είναι μια από τις πολύ λίγες ημερομηνίες που έχουν αξιωθεί να παράξουν (σικ, ρε) λέξεις της γλώσσας μας -έχουμε την πρωτομαγιά και το επίθετό της, πρωτομαγιάτικος, έχουμε και την πρωτοχρονιά, που βέβαια δεν λέει τ’ όνομά της, αλλά άλλην εγώ δεν θυμάμαι, εκτός από την 4η Αυγούστου, που έχει δώσει το επίθετο «τεταρταυγουστιανός». Από την άποψη αυτή, η δικτατορία του Μεταξά διαφέρει από την πιο πρόσφατη χούντα της 21ης Απριλίου 1967, διότι τα καθάρματα που την υπηρέτησαν έχουν επίθετο που αναφέρεται σε ολόκληρη την ημερομηνία, «τεταρταυγουστιανοί», ενώ τα καθάρματα που υπηρέτησαν τη νεότερη χούντα λέγονται απλώς απριλιανοί ή χουντικοί. Αλλά για την 4η Αυγούστου θα πούμε δυο λόγια μεθαύριο, προς το παρόν ο μήνας έχει τρεις και τα μεζεδάκια μας είναι τριταυγουστιανά.

Και ξεκινάμε με ένα υπουργικό μαργαριτάρι, από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος εκτός από τη δημόσια διοίκηση ανέλαβε να μεταρρυθμίσει και τη γραμματική, αν κρίνουμε από το βιντεάκι στο οποίο σας παραπέμπω, κι αν το τρέξετε έως το 3.15 θα ακούσετε να λέει «εντοπισμό των πλεονάζοντων θέσεων, οι οποίοι θα αξιολογηθούν…» Έτσι εξηγείται που δεν θέλει ν’ αφήσει καθηγητή ζωντανό 🙂

Ξέραμε για κριτικούς λογοτεχνίας, κριτικούς θεάτρου, κινηματογράφου, αλλά τους κριτικούς εταιρειών τους μάθαμε πρόσφατα, χάρη σε ένα άρθρο της Καθημερινής, που το μετέφρασε κάποιος που δεν ξέρει ότι το αγγλικό critic δεν μεταφράζεται πάντοτε «κριτικός».

Το καλό του Διαδικτύου, κι ας μη βολεύει τους αλιείς μαργαριταριών, είναι ότι δίνει τη δυνατότητα να διορθώνονται εύκολα και ανέξοδα τα μαργαριτάρια και τα απλά τυπογραφικά λάθη. Το κακό είναι ότι όποιος διορθώνει πρέπει να προσέχει και να μην αρκείται σε όσα βλέπει η πεθερά. Έτσι. σε πρόσφατο άρθρο των Νέων όπου υπήρχε ο βγαζομάτης τίτλος «Σε κατεπείγον λογιστικό έλεγχο του δημόσιου χρέους προχωρά η Κίνα«, ύστερα από διαμαρτυρίες αναγνωστών ο τίτλος διορθώθηκε («σε κατεπείγοντα»), διορθώθηκε και η αναφορά στην πρώτη παράγραφο, αλλά στην τέταρτη παράγραφο, όπου προφανώς δεν βλέπει η πεθερά, το άκλιτο «τον κατεπείγον» έμεινε. Όπως έμεινε και το «Συμβούλιο της Επικρατείας» που δεν είναι καθόλου Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά Υπουργικό Συμβούλιο.

Κάποιος πρέπει να δωρίσει το Παπυράκι στον ΣΚΑΙ, μου γράφει φίλος μου: τώρα μόλις, ακούσαμε για τη φωτιά στον Μεσσαρά Ηρακλείου… Σιγά μην το ανοίγανε αν τους το δώριζε κανείς. Αφού οι πραγματικοί άντρες δεν ανοίγουν λεξικό ή άλλο σύγγραμμα αναφοράς!

Σε άρθρο της περασμένης εβδομάδας λέγαμε για τις εκφράσεις που δηλώνουν πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και είπαμε και παρεμπιπτόντως για τον Λούκυ Λουκ που πυροβολεί πιο γρήγορα κι από τον ίσκιο του, όμως το υπουργικό μας συμβούλιο, αν πιστέψω τον ιστότοπο news247.gr, κατάφερε έναν πολύ πιο εντυπωσιακό άθλο ταχύτητας, αφού συνεδρίασε προχτές «στον απόηχο της ελληνικής προεδρίας της ΕΕ το 2014». Όμως, για να έχει απόηχο κάτι πρέπει ήδη να έχει συντελεστεί, δεν συμφωνείτε; Ένα μελλοντικό συμβάν, όπως είναι η ελληνική προεδρία της ΕΕ (πρώτο εξάμηνο 2014), δεν μπορεί να έχει απόηχο, μπορεί;

Είπε τις προάλλες από το βραδινό δελτίο ειδήσεων του Μέγκα ο Γ. Σαραντάκος ότι «η Κομισιόν ενέγειρε ενστάσεις» για το διαφορετικό καθεστώς ΦΠΑ των ποτών. Συνεπώνυμε, ενέγειρε δεν υπάρχει, μόνο «ήγειρε», γιατί το ρήμα είναι «εγείρω». Πες «διατύπωσε», πες «πρόβαλε», πες «εξέφρασε», το ενέγειρε μην το ξαναπείς.

Διαβάζω στη χτεσινή Εφ. Συν. ότι ο Γκρίλο έγραψε για την καταδίκη Μπερλουσκόνι: «Ο μεθ’ επαίνων φοροφυγάς, το φιλαράκι της Μαφίας…» Όλα καλά (το ιταλικό γράφει l’evasore conclamato) αλλά γιατί η δάσυνση; Έπαιρνε ποτέ δασεία ο έπαινος; Όχι. Bέβαια, στα ελληνικά το σωστό κλισέ θα ήταν «μετά πολλών επαίνων», για να θυμηθούμε και τον Γ. Σουρή, αλλά δεν ξέρω αν θα ταίριαζε εδώ.

Η αθλήτρια Βούλα Παπαχρήστου, που είχε αποκλειστεί από τους Ολυμπιακούς για το τιτίβισμα που κρίθηκε ρατσιστικό, έκανε τατουάζ με τη ρήση «Μηδέ δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης» Η είδηση σχολιάζεται με ρίγη εθνικής συγκινήσεως σε ελληνοκεντρικόν ιστότοπο. Την παινεύει ένας:

Τάδε έφη Πιτθεύς, ο ιδρυτής της δικαστικής δικαιοσύνης, και πάππος του Θησέως από την μητέρα του Αίθρα!!!!!!!!! Να μου ζήσεις κοπελάρα μου!!!!!

αλλά ένας άλλος μετριάζει τον ενθουσιασμό:

Δεν ειμαι και τοσο σιγουρος οτι γνωριζει τον Πιτθεύς.
Οπως επισης και μονο 1 στους 100 ή και παραπανω Ελληνες, γνωριζει για τον καταυλισμο του Δευκαλιωνα.
Αντιθετως, 99 στους 100, γνωριζουν για τον καταυλισμου του εβραιου νωε. Οπως και σχεδον τα παντα απο την εβραϊκη ιστορια.

Οι μύθοι είναι πλάσματα ανθεκτικά. Από το 2005 κυκλοφορεί ο μύθος ότι τάχα ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας είπε στους μουσουλμάνους της χώρας «αν δεν σας αρέσουν τα έθιμά μας να φύγετε», έχει διαψευστεί επανειλημμένα (κι εμείς έχουμε γράψει, το 2009, που τον είχε διαδώσει τον μύθο ο Καρατζαφέρης, αν κανείς τον θυμάται). Τα χρόνια περνάνε, οι Αυστραλοί πρωθυπουργοί έρχονται και παρέρχονται και κάποιοι αγύρτες εξακολουθούν να αναπαράγουν τον μύθο και μάλιστα σε «ειδησεογραφικούς» ιστότοπους, άρθρα που, εξαιτίας της χρονικής ισοπέδωσης που υπάρχει στο Διαδίκτυο, έρχονται στην επιφάνεια οποτεδήποτε (ας πούμε, μόλις το συνάντησα στο Φέισμπουκ, ενώ το συγκεκριμένο άρθρο είναι περσινό).

Μερικοί μύθοι πάντως ανασκευάζονται. Ίσως θα θυμάστε πως πέρυσι είχα γράψει ότι στην πρώτη σελίδα του βιβλίου του Richard Clogg A concise history of Greece υπήρχε αναφορά στον γνωστό μύθο ότι τα ελληνικά παραλίγο να υιοθετηθούν ως επίσημη γλώσσα της νεαρής αμερικανικής δημοκρατίας. Είχα επικοινωνήσει με τον καθηγητή, ο οποίος τις προάλλες μού έστειλε μέιλ με το οποίο με ενημερώνει ότι στη νέα τρίτη έκδοση, που αυτές τις μέρες διορθώνει τα δοκίμιά της, δεν υπάρχει αναφορά σ’ αυτόν τον μύθο. Όπως έλεγε κι ο Ελισαίος Γιανίδης, «το βγάλαμε κι αυτό το δοντάκι».

Κλίνονται τα μπρατσάκια; Πώς θα έκαναν στη γενική; Για μένα δεν χωράει αμφιβολία, «των μπρατσακιών», αλλά σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να άλλαζα τη σύνταξη για ν’ αποφύγω τη γενική. Ο συντάκτης πάντως της επίσημης ανακοίνωσης για την ανάκληση ενός ελαττωματικού τύπου μπρατσακιών απέφυγε τη γενική όπως ο Μεγαλέξαντρος τον Γόρδιο δεσμό: Προληπτική ανάκληση μπρατσάκια για κολύμβηση με σχέδια Carrefour OD 14932. Ούτε εισαγωγικά, ούτε «του προϊόντος ‘Μπρατσάκια…», τίποτε.

Ελπίζω πάντως τα μπρατσάκια να μην είναι «προϊόν διπλής χρήσης», διότι η άλλη, που γκούγκλισε για χύτρα ταχύτητας στη Χώρα της Ελευθερίας, δέχτηκε ύστερα από λίγην ώρα την επίσκεψη της αντιτρομοκρατικής. Απ’ ό,τι φαίνεται μάλιστα την απολύσανε κιόλας -να μια ωραία μέθοδος που θα μπορούσε να εφαρμόσει και ο κ. Κ. Μητσοτάκης όταν τελειώσει τον «εντοπισμό των πλεονάζοντων θέσεων».