Πριν από 50 χρόνια – Το τελευταίο προδικτατορικό σκίτσο του Μποστ

Ο Μποστ αρέσει στο ιστολόγιο και, ελπίζω, σε αρκετούς αναγνώστες και φίλους. Εδώ και δυο-τρία χρόνια ανεβάζω, πότε-πότε, σκίτσα του Μποστ που σχολιάζουν γεγονότα που συνέβηκαν πριν από 50 χρόνια (εδώ το αμέσως προηγούμενο άρθρο αυτής της σειράς). Με το σημερινό άρθρο η επετειακή αυτή σειρά παίρνει τέλος, αφού ο Μποστ, κουρασμένος από τη δουλειά της εφημερίδας, σταμάτησε τη συνεργασία με την Αυγή στα τέλη Ιουλίου του 1966 και αφιερώθηκε στο μαγαζί του («Λαϊκέ εικόνε», στην οδόν Ομήρου).

Έτσι το σημερινό σκίτσο το χαρακτήρισα «το τελευταίο προδικτατορικό σκίτσο του Μποστ», αν και θα ήταν ίσως ακριβέστερο να κάνω λόγο για «το τελευταίο σκίτσο που δημοσίευσε προδικτατορικά ο Μποστ σε έντυπο με το οποίο συνεργαζόταν τακτικά» -ακριβέστερο ίσως, αφού δεν μπορώ να αποκλείσω κάποια περιστασιακή δημοσίευση στο εννιάμηνο έως τη δικτατορία της 21ης Απριλιου, αλλά μακρινάρι σίγουρα.

Ο Μποστ ξανάρχισε τακτική συνεργασία με τον Ταχυδρόμο το 1973, όταν, στα πλαίσια της «φιλελευθεροποίησης» του δικτατορικού καθεστώτος, η χούντα κατάργησε την προληπτική λογοκρισία και άφησε κάποια περιθώρια κριτικής. Οπότε, το 2023, καλά να είμαστε, θα ξαναπιάσουμε την επετειακή μας σειρά. Ως τότε, θα βάζουμε Μποστ εκτός επετείου.

Δυστυχώς το σημερινό σκίτσο δεν έχει ως θέμα του κάποιο τρανταχτό γεγονός που το θυμόμαστε και σήμερα, αλλά διάφορα μικροσυμβάντα της τρέχουσας επικαιρότητας, που ο Μποστ τα συνθέτει, με τον γνωστό του απαράμιλλο τρόπο, σε ένα ενιαίο σύνολο. Βρισκόμαστε στα τέλη Ιουλίου 1966, έναν χρόνο μετά το παλατιανό πραξικόπημα των Ιουλιανών του 1965, και η κυβέρνηση Στεφανόπουλου, παρά την ισχνή πλειοψηφία της, δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί.

Το σκίτσο δημοσιεύτηκε στην Αυγή την Κυριακή 31 Ιουλίου, πριν από 50 χρόνια παρά δύο μέρες.

Στα τέλη Ιουλίου 1966 η Αθήνα είχε μείνει χωρίς μέσα συγκοινωνίας, καθώς απεργούσε το προσωπικό της ΑΣΠΑ (λεωφορεία), ενώ η διοίκηση της ΗΕΜ (τρόλεϊ) είχε κηρύξει λοκ-άουτ λόγω απεργιών του προσωπικού της. Έτσι, οι συγκοινωνίες γίνονταν με στρατιωτικά φορτηγά, όπως αυτό του σκίτσου, με αποτέλεσμα συνωστισμό όπως αυτόν της φωτογραφίας (που είναι από εφημερίδα της εποχής).

Στρατιωτικά φορτηγά πρόλαβα κι εγώ να χρησιμοποιούνται αντί για λεωφορεία, στη δεκαετία του 80. Πέρα από τον οδηγό και τον συνοδηγό, υπήρχε κι ένας φαντάρος στην καρότσα, που βοηθούσε τους επιβάτες να σκαρφαλώσουν. Κρατούσε ένα σιδερένιο ραβδί, και, όταν είχαν όλοι επιβιβαστεί και καθίσει στους δυο πάγκους, κοπανούσε το ραβδί στη λαμαρίνα για να ακούσει ο οδηγός και να ξεκινήσει.

Ο Μποστ, όπως συχνά, συνδέει το κύριο γεγονός του σκίτσου με ένα άλλο της επικαιρότητας: πριν από μερικές μέρες, είχε πέσει θύμα ληστείας, ενώ βάδιζε πολύ κοντά στο Ε’ αστυνομικό τμήμα της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ο γνωστός αρχαιολόγος Νικόλαος Πλάτων, κάτι που είχε κάνει μεγάλη εντύπωση, λόγω και της καθόλου ευκαταφρόνητης λείας που αποκόμισαν οι ληστές (100 χιλ. δραχμές).

Ο Μποστ λοιπόν θεωρεί ότι υπεύθυνη για την κυβερνητική αδιαφορία σχετικά με τις συγκοινωνίες είναι η ληστεία του Πλάτωνος: αν ο αρχαιολόγος είχε πάρει ταξί δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα, οπότε η κυβέρνηση αδιαφορεί για τα λεωφορεία θέλοντας να ωθήσει τους πολίτες να χρησιμοποιούν ταξί!

Δεν λείπουν και άλλες αναφορές στην επικαιρότητα, όπως στη ψήφιση του ενιαίου μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων ή την σύμβαση Λίττον για την εκτέλεση αναπτυξιακών έργων στη Δυτική Πελοπόννησο και την Κρήτη. Τη σύμβαση αυτή την είχε υπογράψει τον Μάρτιο ο Κ. Μητσοτάκης ως υπουργός Συντονισμού και είχε χαρακτηριστεί αποικιακή, διότι παραχωρούσε στην αμερικανική εταιρεία σημαντικά προνόμια. Καθώς το Κόμμα Προοδευτικών είχε ταχθεί κατά της σύμβασης, όπως και αρκετοί βουλευτές της ΕΡΕ, ήταν μάλλον απίθανο να κυρωθεί από τη Βουλή, και τελικά η αμερικανική εταιρεία αποσύρθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου, για να επιστρέψει –χωρίς αντίσταση πια– επί δικτατορίας, οπότε συνήφθη με τυμπανοκρουσίες η σχετική σύμβαση και μάλιστα, αν δεν κάνω λάθος, σχετική αναφορά είχε μπει και στα σχολικά βιβλία της Γεωγραφίας, ότι τώρα που υπογράφτηκε η σύμβαση το μέλλον της Πελοποννήσου αναμένεται λαμπρό. Αν δεν κάνω λάθος, η… εθνοσωτήρια σύμβαση δεν πρόφτασε να εφαρμοστεί.

Οι παρατηρητές των μποστικών λογοπαιγνίων θα σημειώσουν τη γραφή «πλύστους».