Κουκούνι

Στο διάγγελμά του για την πανδημία του κορονοϊού, ο πρωθυπουργός, ανάμεσα στ’ άλλα, είπε:

Οι συναθροίσεις αποτελούν τις μεγαλύτερες παγίδες. Γι’ αυτό και τις απαγορεύουμε. Μένουμε, λοιπόν, σπίτι. Αυτό που άλλοτε το είπαν cocooning και έγινε τάση και μόδα για τους νέους, σήμερα είναι ανάγκη και χρέος για όλους.

Η συμβουλή είναι σωστή, βέβαια, αλλά εμείς εδώ υποτίθεται ότι λεξιλογούμε, έστω και υπό τη δαμόκλεια σπάθη του κορονοϊού, οπότε θα σταθούμε, αρχικά, όχι στο πράγμα αλλά στη λέξη, σε «αυτό που άλλοτε το είπαν cocooning».

Τι είναι το κοκούνινγκ; Οι παλιότεροι (αλλά όχι πολύ πολύ παλιοί) θα το θυμούνται, αλλά δεν ξέρω αν το ξέρουν και οι πιο νέοι, ας πούμε οι κάτω των σαράντα -θα έλεγα «κάτω των 30» αλλά πόσοι μας διαβάζουν (και σχολιάζουν) σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία;

Αν δεν ξέρετε τη λέξη, δεν θα βρείτε ορισμό της στα συνήθη λεξικά, αλλά το slang.gr τη λημματογραφεί και την ορίζει με αρκετό μπρίο:

Από το αγγλικό cocooning, όπου cocoon = το κουκούλι του μεταξοσκώληκα, της κάμπιας κλπ.

Κάνω κοκούνινγκ σημαίνει αποκηρύσσω για ένα διάστημα φίλους, παρέες, μπαράκια κλπ και κλείνομαι μέσα στο προστατευτικό περίβλημα του σπιτιού μου όπου έχω προηγουμένως αποθηκεύσει:

1. ποσότητα έτοιμων φαγητών, παγωτού και σοκολάτας ικανή να αντιμετωπίσει την επαύριο πυρηνικού ολοκαυτώματος.
2. ένα καπνοχώραφο τσιγάρα, ή/και μια φυτεία – αναλόγως
3. τα ‘Φιλαράκια’ – την πλήρη σειρά DVD 1994-2004, δηλ. 238 επεισόδια (πιστέψτε με, το έχω ψάξει).

Για το διάστημα που διαρκεί το κοκούνινγκ απλώς σέρνομαι από το κρεβάτι στο ψυγείο και από το ψυγείο στον καναπέ μπροστά στην τηλεόραση και τούμπαλιν. Δεν απαντώ στο τηλέφωνο και φυσικά δεν βγαίνω έξω – δεν έχω λόγο να πάω καν στο περίπτερο ή στην Έβγα διότι αυτά τα έχω προβλέψει.

Όταν κοκούνινγκ κάνει ένας άντρας μόνος του, κάπου στο μείγμα μπαίνει και PC ή παιχνιδομηχανή π.χ. τρεις σαιζόν Championship Manager απνευστί. Όταν κοκούνινγκ κάνει μια γυναίκα μόνη της, γίνονται απαραίτητα διάφορα χουχουλιάρικααντικείμενα, μάσκες προσώπου κλπ. Κοκούνινγκ μπορεί να κάνει κι ένα ζευγάρι, αλλά η ισορροπία είναι ασταθής και δεν διαρκεί πολύ. Μετά το αναπόφευκτο σεξ του πρώτου 24ωρου, η γυναίκα θέλει να χουχουλιάσει, ο άντρας θελει να πάει στο κομπιούτερ, καβγαδίζουν και τελικά λένε ‘δεν πάμε και μια βόλτα να δούμε και κάναν άνθρωπο’. Κοκούνινγκ με πάνω από δυο άτομα π.χ. ένα ζευγάρι κι ένας φίλος/-η ή δυο ζευγάρια, καταγράφεται μεν, αλλά συνήθως μετεξελίσσεται σε πάρτι με ούζα.

Ιδανική διάρκεια για κοκούνινγκ είναι ένα Παρασκευο-σαββατο-κύριακο. Μπορεί να τραβήξει μέχρι τετραήμερο, άντε πενθήμερο, αν βολέψουν οι αργίες. Ο,τιδήποτε πάνω από πενθήμερο είναι ανησυχητικό και ελέγχεται ως σύμπτωμα κατατονικής κατάθλιψης.

Κοινωνικά, το κοκούνινγκ ανθεί σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας καθώς είναι ένας καλός τρόπος περιορισμού των εξόδων. Είναι επίσης εύσχημος τρόπος αποφυγής της ταλαιπωρίας που συνδέεται με τις εξόδους του Πάσχα, του Δεκαπενταύγουστου κλπ.

Το λήμμα αυτό είναι γραμμένο το 2008 -και ήδη το κοκούνινγκ ήταν λέξη παλιωμένη. Αυτό τεκμαίρεται και από ένα άρθρο του 2009, που το βρίσκω στη Λεξιλογία, σχετικά με την αργκό των (τότε) νέων, όπου στο λήμμα «σάπινγκ» (από το «σαπίζω», με τη σημασία «δεν κάνω τίποτα, κάθομαι όλη μέρα στον καναπέ») υπάρχει η σημείωση: Να μη συγχέεται με το παλιότερο «κοκούνινγκ», που ήταν η αγγλική έκφραση cocooning και είχε τη θετική έννοια του αράγματος στο ζεστό σπιτικό.

Το κοκούνινγκ λοιπόν ήταν μια μόδα, το άραγμα στο σπίτι, κυρίως τα σαββατοκύριακα ή τριήμερα, από επιλογή και όχι από καταναγκασμό. Απευθυνόταν σε νέους ενήλικες, που μένουν μόνοι τους ή σε ζευγάρι, χωρίς παιδια. Στα περιοδικά του Κωστόπουλου, έδινε κι έπαιρνε.

Η εντύπωσή μου, το είπα και πριν, είναι πως η λέξη δεν χρησιμοποιείται σήμερα στην Ελλάδα και τόσο πολύ -αν κάνω λάθος, με διορθώνετε.

Η αμερικάνικη λέξη εμφανίστηκε το 1986. Tον όρο τον έπλασε μια Αμερικανίδα μελλοντολόγος με το ασυνήθιστο όνομα Faith Popcorn και ορίζει το cocooning ως «the impulse to stay inside when the outside gets too tough and scary», such as turning a home into a nest. Όπως η προνύμφη περιβάλλεται το κουκούλι και μεταμορφώνεται τελικά σε πεταλούδα, έτσι και ο νέος ενήλικας κλείνεται στο σπίτι του -εφοδιασμένος στην αρχή με βιντεοπαιχνίδια, τηλεόραση και βιντεοταινίες, μετά με το Διαδίκτυο.

Δεν έχω δει ελληνική μετάφραση της λέξης. Άλλοι την γράφουν με το λατινικό, άλλοι τη μεταγράφουν, κοκούνινγκ. Θυμάμαι όμως, πριν από καμιά τριανταριά χρόνια, σε μια παρέα, που κορόιδευαν μια γνωστή τους που είχε πει, εις επήκοον πολλών, στον αγαπημένο της, «Μωρό μου, τι λες να κάνουμε κουκούνι το σαββατοκύριακο;» -και το έβαλα στον τίτλο σαν τον μοναδικό γνωστό εξελληνισμό του ορου.

Κουκούνι και κουκούλι μοιάζουν πολύ αλλά δεν έχουν ετυμολογική συγγένεια.

Το κουκούλι είναι από την ιδια οικογένεια με την κουκούλα, από το λατινικό cuculla, από το οποίο και η κούκλα (τα έχουμε γράψει αυτά σ’ ένα παλιό άρθρο που θα άξιζε αναδημοσίευση).

Το κουκούνι πάλι, ή έστω το cocooning, έχει ελληνική την αρχή, αφού το cocoon ανάγεται, λένε τα λεξικά, στο παλαιογαλλικό coque «κέλυφος,» και αυτό στο λατινικό coccum από το ελληνικό «κόκκος», μια λέξη που έχει δώσει πολλές νεότερες όπως κόκκινος, κουκί, κόκαλο, κουκούτσι, κουκουνάρι -και κουκούνι, ας πούμε, είδος αντιδανείου επομένως. Το έχουμε πει, όλα από εμάς τα πήρανε.

Οπότε, τώρα που πρέπει να μένουμε στο σπίτι, ο πρωθυπουργός θυμήθηκε μια λέξη που θα την έλεγε στα νιάτα του, το κοκούνινγκ. Και βέβαια έχει δίκιο για την ανάγκη να περιοριστούν οι βόλτες και οι μετακινήσεις.

Πάντως, οι εικόνες με συναθροίσεις στις παραλίες δεν είναι ελληνική πατέντα -και στη Γαλλία είχαμε την Κυριακή (αλλά και μετά) εικόνες συνωστισμού ή ομαδικής εξόδου σε πάρκα (στη φωτογραφία στο παρισινό Buttes Chaumont) -διότι δεν έχουν όλοι παραλίες.

Και στη μεν Γαλλία θεσπίστηκαν ακόμα πιο αυστηροί περιορισμοί των μετακινήσεων. Διαβάζω ότι ο κάθε πολίτης που θα βγει έξω πρέπει να έχει μαζί του μια βεβαίωση, που την κατεβάζει από το διαδίκτυο και τη συμπληρώνει ή τη γράφει στο χέρι αν δεν έχει εκτυπωτή, στην οποία δηλώνει από πριν πού πρόκειται να πάει -και οι μόνες αιτίες που γίνονται δεκτές είναι: στη δουλειά, στο σουπερμάρκετ, στο φαρμακείο, στον γιατρό, και γύρω γύρω το τετράγωνο για άσκηση ή για να βγάλεις βόλτα τον σκύλο.

Ανάλογα μέτρα ισχύουν στην Ισπανία και την Ιταλία. Οπότε τα σκυλιά, που κάποτε παρακαλούσαν να τα βγάλεις βόλτα, τώρα έχουν ξεθεωθεί, αφού τα παίρνουν για βόλτα όλα τα μέλη της οικογένειας, με τη σειρά. Μάλιστα στο ισπανικό τουίτερ κάποιος, στ’ αστεία προς το παρόν, έβαλε αγγελία ότι νοικιάζει τον σκύλο του για βόλτες, 10 ευρώ την ώρα.

Στην Ελλάδα ακόμα δεν έχουμε φτάσει σε τέτοια μέτρα, αλλά πρέπει να μένουμε μέσα.

Αν και το να μείνεις στο σπίτι είναι μια κουβέντα. Όσοι έχουν οικονομική άνεση, πολλά δωμάτια, πολλά τετραγωνικά, όλα τα κομφόρ, τηλεοράσεις, συνδρομές και δεν συμμαζεύεται, αυτοί ευχαρίστως μπορούν να κάνουν κοκούνινγκ. Όσοι φτωχοί στριμώχνονται σ’ ένα γυμνό καθιστικό πέντε άτομα μπροστά στην τηλεόραση, δεν κάνουν κοκούνινγκ, κλείνονται μέσα.