Πανελλαδικά μεζεδάκια

Και ονομάζουμε έτσι το σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο, όχι μόνο επειδή η βδομάδα που μας πέρασε ήταν η πρώτη των πανελλαδικών εξετάσεων, που φέτος άρχισαν αργότερα από το συνηθισμένο εξαιτίας της πανδημίας, αλλά και επειδή κάποια από τα (μεγαλύτερα) κομμάτια της πιατέλας αναφέρονται, άμεσα ή έμμεσα, στις εξετάσεις αυτές.

Πριν συνεχίσω, να ευχηθώ σε όσους φίλους του ιστολογίου έχουν παιδιά που συμμετέχουν στις εξετάσεις, κάθε επιτυχία! (Δεν τρέφω την ελπίδα ότι μας διαβάζουν, τουλάχιστον ταχτικά, παιδιά που συμμετέχουν στις εξετάσεις).

Ήδη το προχτεσινό μας άρθρο είχε τον τίτλο «Λογοκλοπή στις πανελλήνιες εξετάσεις;» -αν και το σωστό είναι πανελλαδικές- και ήταν αφιερωμένο στις εξετάσεις στη Γλώσσα όπου στους υποψήφιους του παλαιού συστήματος δόθηκε ένα κείμενο βασισμένο σε άρθρο του συγγραφέα κ. Αλέξη Σταμάτη στο Βήμα, μεγάλα κομμάτια του οποίου ήταν παρμένα σχεδόν αυτολεξεί από διάφορα αγγλικά άρθρα και βιβλία, σε (όχι καλή) μετάφραση του κ. Σταμάτη.

Παρόλο που δεν πρόκειται για διδακτορική διατριβή αλλά άρθρο εφημερίδας, το να δανείζεσαι αυτούσιες παραγράφους χωρίς να αναφέρεις πηγές είναι λογοκλοπή. Βαριά κουβέντα αλλά φοβάμαι ακριβής.

Όμως το θέμα είχε και συνέχεια, που τη βάζω εδώ για να υπάρχει.

Προχτές δημοσιεύτηκε στο Βήμα άρθρο του κ. Σταμάτη περί τηλεργασίας. Σε κάποιο σημείο φίλοι εντόπισαν άκομψους όρους όπως «εκτελεστική σουίτα» και «σπίτια καταμέτρησης» -κι αυτο, χτύπησε καμπανάκι. Και πράγματι, ύστερα από λίγη έρευνα αποδείχτηε ότι και στο χτεσινό άρθρο του κ. Σταμάτη ολόκληρες παράγραφοι έχουν παρθεί από αγγλικό κείμενο!

Προσέξτε τις εξής παραγράφους του ελληνικού άρθρου :

Στα μέσα του 19ου αιώνα, ειδικά στην Αμερική, οι γραφιάδες, οι κλητήρες αυτοί, οι σημερινοί υπάλληλοι – μια λέξη που προκύπτει από την πυραμίδα της εργασίας, από τη συγχώνευση της φράσης ὑπ’ ἀλλήλους -, δούλευαν σε μικρούς χώρους που ονομάζονταν «σπίτια καταμέτρησης». Ολα φυσικά ήταν ανδροκρατούμενα. Οι άνθρωποι αυτοί θεωρούνταν περίεργοι τύποι οι οποίοι δεν έκαναν «πραγματική δουλειά». Αλλά η οικονομική ανάπτυξη είχε άλλα σχέδια: Οι μεγάλες ιστορικές μετατοπίσεις από τις γεωργικές στις βιομηχανικές οικονομίες και στη συνέχεια από τις βιομηχανίες στις οικονομίες της πληροφορίας, αλλά και η οργάνωση του χώρου εργασίας, ευνόησαν το συγκεκριμένο σύστημα δουλειάς και οι υπάλληλοι άρχισαν να κυριαρχούν στο εργατικό σώμα. Τα κτίρια γραφείων εξελίχθηκαν σε χώρους με ορθολογική κατάτμηση, σχεδιασμένα τόσο για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όσο και για την ενίσχυση της παραγωγικότητας των εργαζομένων. Οταν επιτράπηκαν και οι γυναίκες στο γραφείο, οι αλλαγές έγιναν επαναστατικές. Οι πόλεις γέμισαν ψηλά κτίρια και ουρανοξύστες αποκλειστικά με χώρους γραφείων.
(….) Ετσι, από την εκτελεστική σουίτα με την ξύλινη επένδυση έως τα «γραφεία ανοιχτού τύπου», όπου το 60% των Αμερικανών εργάζονται μέχρι και σήμερα (με το 93% να τα απεχθάνεται), με τη βοήθεια της τεχνολογίας, σε ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον, θα περνούσαμε σε ένα σύστημα όπου θα μπορούσαμε να εργαστούμε οπουδήποτε οποιαδήποτε στιγμή.

Με εξαίρεση τη μικρή προσθήκη για την ετυμολογία της λέξης υπάλληλος, όλο το άλλο κείμενο μοιάζει εκπληκτικά με το εξής, που είναι παρμένο από το κείμενο παρουσίασης του βιβλίου Cubed, του Αμερικανού συγγραφέα (και πολιτικού) Nikil Saval:

In the mid-nineteenth century clerks worked in small, dank spaces called “counting-houses.” These were all-male enclaves, where work was just paperwork. Most Americans considered clerks to be questionable dandies, who didn’t do “real work.” But the joke was on them: as the great historical shifts from agricultural to industrial economies took place, and then from industrial to information economies, the organization of the workplace evolved along with them—and the clerks took over. Offices became rationalized, designed for both greater efficiency in the accomplishments of clerical work and the enhancement of worker productivity. Women entered the office by the millions, and revolutionized the social world from within. Skyscrapers filled with office space came to tower over cities everywhere. Cubed opens our eyes to what is a truly «secret history» of changes so obvious and ubiquitous that we’ve hardly noticed them. From the wood-paneled executive suite to the advent of the cubicles where 60% of Americans now work (and 93% of them dislike it) to a not-too-distant future where we might work anywhere at any time (and perhaps all the time).

Δεν ερεύνησα αν κι άλλα κομμάτια του άρθρου είναι δανεικά από την ίδια ή άλλη πηγή. Αλλά το ξέρει άραγε ο κ. Σαβάλ ότι ο κ. Σταμάτης πήρε τα αποσπάσματα από το βιβλίο του; Το ξερουν στο Βήμα ότι ο κ. Σταμάτης χρησιμοποίησε εκτενές απόσπασμα από άλλο βιβλίο χωρίς να αναφέρει την πηγή; Πληρώθηκαν άραγε δικαιώματα από το Βήμα για τη χρήση του αποσπάσματος; Ρωτάω παράλογα πράγματα, ε;

Και όχι, δεν έχω σκοπό να μετατραπώ σε Παρατηρητήριο Δανείων Αλεξη Σταμάτη, αλλά η σύμπτωση της επανεμφάνισης του λογοκλεπτικού φαινομένου ήταν τόσο σατανική που δεν μπόρεσα να αντισταθώ στον πειρασμό!

* Μια και μιλάμε για εξετάσεις, σε κάποιον ιστότοπο είδα και την εξής εικονογραφημένη κοινοτοπία, που υποτίθεται ότι δίνει θάρρος στους υποψηφίους -στην πραγματικότητα στους γονείς τους.

Να γίνω βαρετός; Θα πω ότι η απόστροφος μετά το «εξ» είναι περιττή -είναι λάθος, αν θέλετε.

Να γίνω και κακός; Τα τρία θαυμαστικά σε ένα κείμενο είναι σχεδόν άσφαλτος δείκτης ότι το κείμενο δεν αξίζει τίποτα. Ως τώρα δεν έχω βρει διάψευση του θεωρήματος αυτού, αλλά αφήνω περιθώριο γι’ αυτό και είπα «σχεδόν».

* Η δράστις ξαναχτυπά.

Σε άρθρο για την επίθεση με βιτριόλι, διαβάζουμε:

Τα βίντεο άλλωστε από την παραμονή της επίθεσης με βιτριόλι πιστοποιούν ότι ο σχεδιασμός από την δράστις ήταν πολύ εντατικός.

Δεν σας αρέσει η δράστρια, που κλίνεται ομαλά, και θέλετε μεταξωτές περισκελίδες; Φάτε τώρα τη δράστις.

* Δεν ήξερα ότι η Βικιπαίδεια έχει άρθρο για τον αγγλικό ύμνο, το God Save the Queen (ή the King, κατά περίπτωση). Έχει τελικά. Όμως, ας διορθώσει κάποιος ένα λαθάκι.

Γράφει: Είναι ο εθνικός ύμνος του Ηνωμένου Βασιλείου, και ένας από τους δύο εθνικούς ύμνους της Νέας Ζηλανδίας από το 1977, όπως και αρκετών εδαφών του Ηνωμένου Βασιλείου που έχουν επίσης και τους δικούς τους τοπικούς ύμνους. Είναι επίσης ο βασιλικός ύμνος που παίζεται συγκεκριμένα παρουσία του μονάρχη όλων των προαναφερθέντων χωρών…

Η τελευταία πρόταση δεν είναι πολύ ξεκάθαρη, αλλά ασφαλώς το «προαναφερθέντων χωρών», αν και στρωτό, πρέπει να διορθωθεί. Εγώ δεν θα έβαζα «των προαναφερθεισών χωρών» που είναι το αχώνευτο σωστό, αλλά «των παραπάνω χωρών». Εξάλλου, κάπως περίεργο μού φαίνεται το «όλων των προαναφερθ*ων» όταν ρητά ονομάζονται μόνο δύο χώρες -όλες, οι εξής δύο;

* Tηλεργάζομαι ακόμα, αλλά πήγα προχτές στο γραφείο μου και διαπίστωσα ότι τώρα στα ασανσέρ πρέπει να μπαίνουμε ένας-ένας, που δεν θα είναι πολύ εύκολο αν η προσέλευση είναι όπως προ κορονοϊού. Υπήρχε ένα πικτόγραμμα στην πόρτα του ασανσέρ που μας ενημέρωνε.

Φίλος στέλνει μια επιγραφή από ελληνικό ασανσέρ που, χωρίς να έχει κάποιο αναντίρρητο λάθος, δεν είναι και πολύ καλογραμμένη.

«Παρακαλούμε την είσοδο»; Και γιατί «για την εξυπηρέτησή σας»;

Νομίζω ότι φταίει εδώ η ονοματική σύνταξη. «Παρακαλούμε να μπαίνει ένα μόνο άτομο, για την ασφάλειά σας», θα έγραφα εγώ.

* Και κάτι ακόμα για τις εξετάσεις, πάλι για το θέμα της Γλώσσας, αλλά για τις εξετάσεις με το νέο σύστημα και συγκεκριμένα για μια ερώτηση που τέθηκε.

Φίλος του ιστολογίου έστειλε τη γνώμη του, που την μεταφέρω σχεδόν αυτούσια:

Συγνώμη για την παρεμβολή, ίσως ταιριάζει στα Σαββατιάτικα μεζεδάκια. Το θέμα που έπεσε εχθές έγγραφε:
«Ποια είναι η σχέση σας με την ανάγνωση βιβλίων και ποιος ο ρόλος της στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου;»

Για να είμαι ειλικρινής, καίτοι καταλαβαίνω εν πολλοίς τι εννοεί, είναι διατυπωμένο κάπως … στραμπουληγμένα το β’ υποερώτημα.

Δεν πολυκατανοώ τι θέλει να πει ο «ποιητής». Γιατί δεν ρώταγε ευθέως πόσο από τον προσωπικό χρόνο αφιερώνουμε; Ο Ρόλος στη γενικότερη διαχείριση, μπορεί να ερμηνευτεί και σαν τι βιβλία διαβάζω ώστε να μπορώ να διαχειριστώ καλύτερα τον προσωπικό μου χρόνο. Ζητάται να αποτιμήσω έναν ρόλο ενός παράγοντα στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού μου χρόνου. Να υποθέσω πως υφίσταται και ειδικότερη διαχείριση του προσωπικό μου χρόνου;

Πολλοί θα γελάσουν με τη σχολαστικότητά μου, αλλά μάλλον έχει περάσει πολύς καιρός που έδωσαν Έκθεση στις πανελλαδικές εξετάσεις, ώστε να δουν τι σφαγή γίνεται εκεί, ακόμη και για ένα λανθασμένο «και». Τι παράθυρα σαν τη ροζίτα της Σάρτρ υφίστανται, ώστε πχ το υπουργείο να θεωρήσει πράγματι ασαφές το άνω ερώτημα και να δώσει «οδηγίες» για βαθμολόγηση. Οδηγίες που συνήθως δίνονται από τα μεγάλα φροντιστήρια Αττικής και Θεσ/νίκης. Για παράδειγμα στο παραπάνω θα μπορούσαν να βάλουν το άριστα για εκείνους που θα αναπτύξουν για τον ρόλο των βιβλίων ώστε να διαχειριζόμαστε καλύτερα τον προσωπικό μας χρόνο και να δίνουν σε αυτούς ίδιους ακριβώς βαθμούς με εκείνους που προφανώς απάντησαν σε αυτό που εκ πρώτης έρχεται στο νού. Και φυσικά στην ουσία εκείνοι που απαντούν «… το οποίον σκουλήκι», να παίρνουν ακριβώς τον ίδιο βαθμό με εκείνους που ανέπτυξαν για τον Ελέφαντα… Κι επειδή το έργο το έχουμε δει πολλές φορές, δεν είμαι σίγουρος για το πόσο «αμελείς» ήταν εκεί στην επιτροπή θεμάτων…

Οι δημοσιογράφοι, στο συνταγολόγιό τους, έχουν πάντα τον πιασάρικο συνειρμό «έκθεση και πανελλήνιες» –> «αρωγή και ευδοκίμηση» και μετά οικτιρμούς για την επιπολαιότητα των νέων. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

Συγγνώμη για το μακροσκελές…

Κατά τη γνώμη μου, έχει μια βάση αυτό που λέει ο φίλος μας. Όταν ρωτάμε «τι ρόλο έχει η ανάγνωση βιβλίων στη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου;» μπορεί πράγματι να σκεφτεί κανείς ότι εννοούμε πως τα βιβλία αφορούν την (καλύτερη) διαχείριση του χρόνου μας.

* Και μια επιγραφή από αγγλική παμπ που τη βρήκα γουστόζικη.

Φυσικά τα πολυσύλλαβα επίθετα δεν σχηματίζουν παραθετικά με το -er, και εδώ είναι το αστείο, που θυμίζει το Curiouser and curiouser από την Αλίκη στη χώρα των θαυματων.

(Κι εγώ θυμήθηκα και το ρητό ενός στρατηγού του αμερικανικού εμφυλίου, ο οποίος, όταν ρωτήθηκε πού οφείλονταν οι νίκες του, απάντησε: I get there fastest with the mostest! Αν και στη Βικιπαίδεια βλέπω ότι κακώς αποδίδεται στον στρατηγό το ρητό. Κάτι ξέμαθα και σήμερα!)

* Κι ένα μπαγιάτικο, αλλά φίλος βρήκε ένα ΒΗΜΑγκαζίνο από τον Απρίλιο και εκεί που το ξεφύλλιζε διάβασε ένα είχε εκτενές άρθρο για τον Σαρτρ, υπογραφή Μάρκος Καρασαρίνης.

Εκεί αναφέρονταν οι τίτλοι από διάφορα έργα του Σαρτρ, στα ελληνικά, και ανάμεσά τους το Αδιέξοδο.

Πρόκειται όμως για έργο που έχει ανεβεί πολλές φορές στην Ελλάδα, με τον τίτλο Κεκλεισμένων των θυρών, που αντιστοιχεί ακριβώς στον πρωτότυπο τίτλο Huis clos. Ο συντάκτης του άρθρου την πάτησε διότι μετέφρασε τον αγγλικό τίτλο που είναι No Exit.

* Για τον Μεγάλο Περίπατο του Κώστα δεν έχω γράψει στο ιστολόγιο, διότι θέλω να έχω εμπειρία από πρώτο χέρι. Η σημερινή αναφορά είναι επειδή το επόμενο μεζεδάκι μας αλιεύτηκε σε άρθρο σχετικό με το θέμα αυτό.

Ο τίτλος του άρθρου είναι: Αν δεν σπάσεις αυγά, ομελέτα δεν φτιάχνεις.

Ωστόσο, μέσα στο κείμενο τα πράγματα περιπλέκονται. Διαβάζω:

«Αν δεν σπάσεις ομελέτα, δεν φτιάχνεις αβγά, λέει ο θυμόσοφος λαός μας». Κι είναι αλήθεια. Το κυριότερο, πέρα από τις παρεμβάσεις, είναι να αλλάξεις τη νοοτροπία του κόσμου, τις συνήθειές του, να θέλει να κατέβει με το αυτοκίνητο στο κέντρο για να πάρει υφάσματα στη Μητροπόλεως, να ράψει κουρτίνες!

Να σπάσεις αυγά και να φτιάξεις ομελέτα, αυτό είναι εύκολο, το κάνω κι εγώ. Ο δαιμόνιος αρθρογράφος όμως καταφέρνει την αντίστροφη αντίδραση, από την ομελέτα να φτιάξει αυγά! Αυτό ομολογουμένως θα ηθελα να το δω!

* Δεν ξέρω αν είναι αυθεντικό -και, αν και, υποθέτω πως η μετάφραση έχει γίνει από μηχανάκι.

Aλλά βρήκα γουστόζικο το μαστουρωμένο σπίτι, που μάλιστα νοικιάζεται είτε επιπλωμένο είτε ανεπιπλωμένο. Να μας πουν οι παρεπιδημούντες στην Κύπρο αν είναι καλή η τιμή.

Και όπως έλεγε κι ο Ντίλαν, Εverybody must get stoned.

* Kι ένα γουστόζικο ορθογραφικό, με παρετυμολογία, από ρεπορτάζ για κάποια εκκλησιαστικά σκάνδαλα.

«Θα πρέπει να καταστεί σαφές πως οιοσδήποτε οργανισμός επιθυμεί ν’ αξιοποιήσει ένα κεφάλαιο δανεισμού ή μη, με βάση τα Αυστραλιανά δεδομένα της εδώ αγοράς, οφείλει να προστρέξει στην αναζήτηση ακινήτων. Πολύ δε περισσότερο σε μία περίοδο που οι νομισματικές αξίες κλειδωνίζονται και λόγω του COVID-19».

Αλλά όποιος κλυδωνίζεται δεν κλειδώνεται.

Πάντως στο ίδιο κείμενο βρίσκω επίσης δυο φορές την οικία να γράφεται «οικεία» ενώ, πιο πάνω, το ίδρυμα, που κατηγορείται ότι δαπάνησε πολλά για την αγορά του διαμερίσματος όπου θα διαμένει ο Αρχιεπίσκοπος, κατηγορεί τους επικριτές του για «παρακρατικά τσιράκια ενός ιδιότυπου τομαροκεντρισμού». Πρωτότυπο.

* Είδα κάπου να σχολιάζεται το εξής απόσπασμα από πρόσφατη ομιλία του Προκόπη Παυλόπουλου:

Και πάλι με απλές λέξεις, η χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να στηριχθεί κανονιστικώς μόνο πάνω στην αντηρίδα του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Χρηματοπιστωτικού Δικαίου, με «σκληρό πυρήνα» την σταθερή κανονιστική βάση ενός ισχυρού Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Δικαίου.

Όλα καλά, αλλά την αντηρίδα δεν τη λες και απλή λέξη. Δεν είναι όλοι πολιτικοί μηχανικοί.

* Κι ένα ορθογραφικό ομόηχο.

Όλοι περίμεναν, λέει, έτοιμα ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης, αλλά ο συνήγορος της κατηγορουμένης δεν το κατέθεσε.

Ίσως δεν ήταν αίτημος.

* Και κλείνω με ένα που μου έστειλε ο γκρινιάρης φίλος μου. Τίτλος άρθρου στην Καθημερινή:

Παρίστανε τον γιατρό προκαλώντας τον θάνατο δύο ανηλίκων και ενός ηλικιωμένου

Σχολιάζει ο γκρινιάρης φίλος μου: Ποιος ξέρει πόσες τέτοιες τριάδες αθώων θυμάτων θα πήρε στο λαιμό του μέχρι να τον ανακαλύψουν…

Και του απαντάω: Πώς όμως έβρισκε πάντοτε δύο ανήλικους κι έναν ηλικιωμένο;

Εδω που τα λέμε, και αόριστο να είχε δηλ. Υποδύθηκε τον γιατρό… και πάλι εγώ θα απέφευγα τη σύνταξη αυτή. Παρίστανε το γιατρό και προκάλεσε τον θάνατο…

Αλλά ίσως είμαστε γκρινιάρηδες. Καλό σαββατοκύριακο, ωστόσο!