Ο Άτλαντας του Γκας Πορτοκάλος

Κάτι ευτράπελο για σήμερα, αν και αρκετοί από εκείνους που το πλασάρουν το θεωρούν σοβαρό.

Εννοώ ένα κειμενάκι που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες στο Διαδίκτυο. Ο τίτλος ποικίλλει, εδώ ας πούμε το βρήκα να τιτλοφορείται «Ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας» -ένας τίτλος, παρεμπιπτόντως, που όταν τον βλέπουμε πρέπει να γινόμαστε δύσπιστοι.

Παραθέτω το κείμενο:

Λέγεσαι Αμερική αλλά δεν λέγεσαι Αμερική, καθ ότι ο Αμέρικο Βεσπούτσι ήταν βαφτισμένος Όμηρος. Μικρόν τον φώναζαν Ομέρικο και παραποιήθηκε σε Αμέρικο.

Η συμπαθέστατη Γερμανία. Αυτοί αυτοαποκαλούνται Deutschland. Το πρώτο συνθετικό είναι το Deus δηλαδή Δίας, και το δεύτερο είναι land από την λέξη λας= πέτρα από όπου και το λατομείο. Τουτέστιν η Γερμανία είναι η χώρα του Δία.

Η φιλτάτη Αγγλία, εκείνο το British που προέρχεται από την λέξη Βρυτός δηλαδή παρθένος, ήταν η Αγγλία η χώρα με τις πολλές παρθένες. Από αυτού βγαίνει και το Αγγλικό virgin από όπου και η πολιτεία της Αμερικής Virginia προς τιμήν της Βασίλισσας που ήταν παρθένος.

Ιταλία, είναι ‘’εις άλω’’, εις την θάλασσαν, πιστεύω πως έχετε δεί πως μπαίνει η Ιταλία ορμητικά μέσα στην Μεσόγειο.

Ισπανία, οι ίδιοι λένε την πατρίδα τους Espana , και σωστά την αποκαλούν έτσι αφού η χώρα λόγω των πολλών βροχών έχει πολλά δάση και ήταν αφιερωμένη στον κακόμορφο Έλληνα θεό των δασών Πάνα. Εις τον Πάνα λοιπόν.

Αίγυπτος, είναι χαρακτηρισμένη έτσι επειδή βρίσκεται υπτίως του Αιγαίου. Εκεί θα βάλουμε έναν τοποτηρητή μιάς και θα ελέγχουμε και την διώρυγα του Διός. Οι Άραβες διαβάζουν από δεξιά προς αριστερά και το SUEZ διαβάζεται ως ΖΕΥΣ.

Η Ινδία, ο Δίας είχε έναν μονάκριβο αναγνωρισμένον γυιό που τον έλεγαν Ιν. Ο Ιν του Δία.

Λίγο πιο κεί είναι μία μεγάλη Κινεζική περιοχή που λέγεται Yunnan, δηλαδή Ιωνία.
Για πάμε και στην Ιαπωνία που εύκολα διαβάζεται ‘’η Άπω Ιωνία’’.

Ολόκληρη η Ήπειρος Ασία πήρε το όνομά της από τον αδελφό της Εκάβης Άσιο που σκότωσε στην Τροία ο Αίας ο Τελαμώνιος .

Και η Ευρώπη πήρε το όνομά της από την μεγαλομάτα Ευρώπη, κόρη του Αγήνορα και της Τηλεφάεσσας, εγγονής του Ποσειδώνα.

Ευρώπη ηταν η κόρη του Αγηνόρα, βασιλιά της Φοινίκης, Το όνομα της ίσως σημαίνει «ανοιχτομάτα» (ευρύς +ωψ) ή προέρχεται από την ακκαδική λέξη erebu(δύω).

Ήταν ένα όμορφο, νεαρό κορίτσι που μια μέρα βγήκε στην εξοχή να μαζέψει λουλούδια και εκεί συνάντησε τον Δία με την γνωστή αδυναμία στις όμορφες κοπέλες. Φυσικά, δε του πέρασε απαρατήρητη
Η Ελλάδα είναι μία παγκοσμιότητα γεωγραφική και ιστορική. Εμείς έχουμε την υποχρέωση να την γνωρίσουμε και να την αναγνωρίσουμε.

Πηγή: Διαδίκτυο 

Πρόκειται, όπως βλέπετε, για μιαν ανθοδέσμη από… φαιδρά πορτοκάλεια, όπως τα λέει ο φίλος μας ο Άγγελος, από εξωφρενικές ελληνοκεντρικές ετυμολογίες που θέλουν με το ζόρι να παράξουν (σικ, ρε) τα ονόματα πολλών γνωστών ηπείρων και χωρών του πλανήτη από ελληνικές λέξεις και ρίζες. Αν ο συμπαθέστατος Γκας Πορτοκάλος ήθελε να φτιάξει έναν Άτλαντα ελληναράδικων ετυμολογιών, κάπως έτσι θα ξεκινούσε.

Έχει νόημα να ασχοληθούμε στα σοβαρά με τέτοια ομοβροντία χαζομάρας; Νομίζω πως έχει διότι, παρόλο που οι περισσότεροι που διακινούν τον πορτοκάλειο Άτλαντα ξέρουν ή υποψιάζονται πως οι περισσότεροι από τους ισχυρισμούς του είναι αβάσιμοι, έχουν ωστόσο την αίσθηση πως κάποιοι πιθανώς να αληθεύουν. Έτσι μου είπε άλλωστε και ένας φίλος του ιστολογίου, που μου προώθησε το ανοητούργημα ζητώντας τη γνώμη μου.

Κι έπειτα, μην κρίνουμε από τον περίγυρό μας. Μπορεί εδώ να το διαβάζουμε και να γελάμε (έτσι έγινε και στα Υπογλώσσια πριν από καμιά δεκαριά μέρες), αλλά ζούμε ανάμεσά τους. Πριν από είκοσι περίπου μέρες, το κείμενο αυτό το προώθησε στο Φέισμπουκ ένας χρήστης με αρκετά πλατύ κύκλο γνωριμιών, πλοίαρχος το επάγγελμα, και απέσπασε 1300 λάικ,  και διθυραμβικά σχόλια του τύπου «Δεν είναι τυχαίο που ήσουν ο πρώτος μαθητής στην τάξη μας» ή «Σε ευχαριστούμε που μας έμαθες τόσα πράγματα» ενώ 1400 χρήστες κοινοποίησαν το κείμενο στους δικούς τους φίλους. Παναπεί, το έχουν διαβάσει δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, και όχι πάντοτε κριτικά ή για να γελάσουν.

Πριν προχωρήσουμε στην εξέταση του κειμένου που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες, να πούμε ότι αποτελεί συντόμευση ενός εκτενέστερου, που είχε δημοσιευτεί στις αρχές του χρόνου ως χρονογράφημα, με υπογραφή Φοίβος Ιωσήφ. Κάποιος το συντόμευσε απαλείφοντας κάποιες εθνικοπατριωτικές πιρουέτες (πχ «Η Αμερικανική Κυβέρνηση οφείλει σήμερα να παραδώσει άμεσα τις Πολιτείες της Μινεσότα και του Οχάϊο στην πρώτη στρατιά Λάρισας. Αν θέλουμε να έχουμε διεθνές δίκαιο.») που είναι δυσκολο να πει κανείς αν γράφτηκαν στα σοβαρά ή με σκοπό την παρωδία.

Λοιπόν, ξεκινάμε με την Αμερική ή μάλλον με το όνομα Αμέρικο. Δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι αποτελεί παραφθορά του Ομέρικο. Το όνομα Αμέρικο (Amerigo) ανάγεται στο Amalric-Amalaric, όπως ονομαζόταν ένας βασιλιάς των Βησιγότθων που είχε παρτίδες με τους Βυζαντινούς (Αμαλάριχο τον λέει ο Προκόπιος), που αναλύεται ως ο ρήγας (ric) της φυλής των Amal. Παρακλάδια του ονόματος αυτού είναι το αγγλικό Emery, τα ιταλικά Amerigo και Arrigo, το γαλλικό Amaury ή το ουγγρικό Imre. Καμιά σχέση με τον Όμηρο λοιπόν.

Πάντως, αυτός ο ισχυρισμός είναι από τους λιγότερο παράλογους του κειμένου, διότι δεν προϋποθέτει κάποια πανάρχαια ταξίδια Ελλήνων σε μακρινές χώρες αλλά, απλώς, ελληνική αρχή ενός ονόματος.

Πάμε τώρα στη Γερμανία, την Deutschland. Φυσικά το πρώτο συνθετικό δεν έχει καμιά σχέση με τον Δία. Όπως μας λένε τα λεξικά, το Deutsch ανάγεται στο παλαιογερμανικό diutisk, diutisc (“λαϊκός”), που ανάγεται στο πρωτογερμανικό *þiudiskaz (“του λαού”). Ήδη στον Πλούταρχο, το όνομα αποδίδεται Τεύτονες. Από την ίδια ρίζα και το Dutch για τους Ολλανδούς.

Όσο για το land, τα λεξικά θεωρούν ότι πρόκειται για γερμανική ρίζα που δεν είναι βέβαιο αν έχει ινδοευρωπαϊκή προέλευση ή αν ανήκει στο υπόστρωμα. Σε κάθε περίπτωση, για να έχει περάσει το ελληνικό δάνειο σε μια τόσο βασική και τόσο αρχαία λέξη, θα πρέπει να υπάρχουν πανάρχαιες επαφές, που να μαρτυρούνται από ενδιάμεσους τύπους σε άλλες γλώσσες, στοιχεία που απουσιάζουν ολότελα στην προκειμένη περίπτωση.

Πάμε στη Βρετανία. Το πορτοκαλούργημα διατείνεται ότι το British προέρχεται από το βρυτός που θα πει παρθένα, αλλά το λεξικό δεν γνωρίζει τέτοια λέξη -βρύτος ήταν είδος μπίρας στην αρχαιότητα. (Χλιαρή μπίρα, θα πει κάποιος που θυμάται τον Αστερίξ!) Ίσως ο πορτοκαλουργός να εννοούσε το όνομα Βριτόμαρτις, που ηταν ένα από τα ονόματα της Άρτεμης, αλλά και πάλι αυτό θεωρείται ότι προέρχεται από το βρίτον = αγαθόν.

Σε κάθε περίπτωση, η αρχή του Britain βρίσκεται στο όνομα των Κελτών κατοίκων της Βρετανίας πριν τους εκδιώξουν οι Αγγλοσάξονες. Οι Έλληνες γεωγράφοι της ρωμαϊκής εποχής, σαν τον Διόδωρο Σικελιώτη και τον Ποσειδώνιο, αναφέρονται στις “Πρεττανικές” νήσους και στους Πρεττανούς, μια ονομασία που πρέπει να εμφανίζεται πρώτη φορά στα (χαμένα σήμερα) γραπτά του εξερευνητή Πυθέα του Μασσαλιώτη και που κατά πάσα πιθανότητα αποτελεί μεταφορά κάποιου κελτικού όρου. Στα κείμενα αυτά, οι Πρεττανοί εμφανίζονται να ζουν “κατά τον παλαιόν βίον” και να είναι διάσημοι για τη δύναμη και την αγριάδα τους (“διαβεβοημένης αλκής και αγριότητος”). Από εκεί το λατινικό Brittania και Britannia.

Η Ιταλία δεν έχει γενικώς παραδεκτή ετυμολογία -το όνομα Ιταλία είναι ήδη αρχαίο. Πάντως το «εις άλω» αποκλείεται να είναι η αρχή του, μεταξύ άλλων επειδή απέχει έτσι κι αλλιώς πολύ (αν μάλιστα σκεφτούμε την τότε προφορά).

Όσο για την Ισπανία με τις… πολλές βροχές (πού τις βρήκε ο πορτοκαλιστής, ήθελα να ξέρω -στην Πορτογαλία μήπως;) το πώς την ονομάζουν σήμερα οι κάτοικοί της δεν ενδιαφέρει και πολύ, εφόσον το λατινικό Hispania και το ελληνικό Ισπανία υπήρχαν πολλούς αιώνες πριν σχηματιστεί η ισπανική γλώσσα. (Μια θεωρία λέει ότι στην αρχή έχουμε φοινικική ρίζα. Κάποιοι δέχονται ότι η αρχική σημασία ήταν «χώρα των κουνελιών»).

Η άποψη ότι η Αίγυπτος ετυμολογείται από το «υπτίως του Αιγαίου» πλασάρεται από αρκετούς, ανάμεσά τους και τον Άδωνη Γεωργιάδη, ατυχώς αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Εδώ μπορείτε να τον δείτε να το λέει, σε μάθημα της (πολυβραβευμένης πλέον) σχολής του. Όπως είχαμε γράψει σε εκείνο το άρθρο: Τέτοιες «ετυμολογίες» φωνάζουν από μακριά πως είναι επινοήσεις. Αν ανοίξουμε ένα λεξικό, το Ετυμολογικό του Μπαμπινιώτη, κάποιο αγγλικό ή έστω το etymonline θα δούμε ότι η ελληνική λέξη Αίγυπτος προέρχεται από το ακκαδικό Hikuptah, που αντιστοιχεί στο αιγυπτιακό Ha(t)-ka-ptah «Ο ναός της ψυχής του θεού Φθα» , δηλαδή η πόλη Μέμφις που συνδεόταν με αυτή τη θεότητα. Το όνομα της πόλης χρησίμευσε ως όνομα για ολόκληρη τη χώρα.

Το ότι το SUEZ διαβάζεται ανάποδα ως ZEUS είναι μια από τις χιλιάδες συμπτώσεις. Πολύ παλιά στο ιστολόγιο είχαμε έναν συμπαθητικό σχολιαστή που θεωρούσε πως η σύμπτωση αυτή δεν μπορεί να είναι τυχαία. Αλλά βέβαια είναι εντελώς τυχαία. Και μην ξεχνάμε ότι έχουμε «σύμπτωση» ανάμεσα στη σημερινή γραφή ενός αραβικού τοπωνυμίου και ενός ελληνικού θεωνυμίου στην αγγλική γλώσσα.

Αυτό με τον μονάκριβο «αναγνωρισμένο» γιο του Δία, που λεγόταν Ιν ειλικρινά με ξεπερνάει, δεν μπορώ να φανταστώ πού το ψάρεψαν. Γιους ο Δίας είχε φυσικά πολλούς, ανάμεσά τους τον Απόλλωνα ή τον Ηρακλή. Είχε και γιους με τη «νόμιμη» σύζυγό του, την Ήρα: τον Άρη και τον Ήφαιστο, αλλά Ιν (ή Ις) δεν βρίσκω πουθενά.

Όσο για την Ινδία, ανάγεται στο αρχαιο περσικό hindu, που σήμαινε ποταμός γενικώς, και ειδικώς τον Ινδό ποταμό.

Στην περίπτωση του κινεζικού Γιουνάν, που είναι το όνομα μιας επαρχίας, και που μοιάζει με το Γιουνάν των Αράβων που δηλώνει τους Έλληνες έχουμε μια από τις πολλές εντελώς συμπτωματικές ομοηχίες που υπάρχουν ανάμεσα σε λέξεις διαφορετικών γλωσσών και περιοχών και που οφείλονται σε απλή σύμπτωση. Όσο για την Άπω Ιωνία, είναι για να γελάμε. Παραβλέπει το γεγονός ότι η ελληνική λέξη «Ιαπωνία» είναι εξελληνισμός, που ανάγεται πχ στο πορτογαλικό Japao και στο ολλανδικό Japan, και αυτά σε κινέζικο jih pun, που θα πει «ανατολή του ήλιου», διότι όταν βρίσκεσαι στην Κίνα ο ήλιος ανατέλλει από την Ιαπωνία -και βέβαια οι ίδιοι οι Ιάπωνες τη λένε Nippon τη χώρα τους.

Βέβαια, όλα είναι πολύ πιο εύκολα αν υποθέσουμε πως οι προκατακλυσμιαίοι Έλληνες ναυτικοί είχαν οργώσει τις θάλασσες όλου του κόσμου και είχαν μεταφέρει την ελληνική μητέρα-γλώσσα στους ως τότε άγλωσσους ιθαγενείς σε μακρινές γωνιές του πλανήτη. Έτσι άλλωστε εξηγούνται και τα στενά της Μαλάκας, όπως έχουμε αναλυτικά εκθέσει σε παλιό μας άρθρο.

Πριν από καμιά εικοσπενταριά χρόνια, στην ιντερνετική λίστα Hellas, πολλά μέλη της οποίας ήταν μεταπτυχιακοί φοιτητές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα αγαπημένο χόμπι ήταν να βρίσκουν πορτοκάλειες ετυμολογίες για τις πόλεις και τις πολιτείες της Βόρειας Αμερικής. Ο Μισισιπής, ας πούμε, προέρχεται από το «οι μισοί ιππείς» -αλλά δεν θα δώσω περαιτέρω εξηγήσεις διότι μας διαβάζει και η μαμά μου, ενώ η Μινεσότα ονομάστηκε έτσι επειδή είχαν επί μήνες σκεπασμένα τα αυτιά τους (κάνει πολύ κρύο εκεί πάνω).

Θα μου πείτε, αυτές οι ετυμολογίες είναι για να γελάσουμε. Συμφωνώ -αλλά οι άλλες τι είναι;