Καβαφικά μεζεδάκια

Καβαφικά τα σημερινά μεζεδάκια, επειδή τις προάλλες είχαμε στη μπλογκόσφαιρα τη φασαρία με τους στίχους του Καβάφη πάνω σε λεωφορεία και τρόλεϊ. Μάλιστα, όταν είδα τα επιχειρήματα ορισμένων υποστηρικτών του εγχειρήματος, ότι με τους τεμαχισμένους στίχους παρακινείται το κοινό να τρέξει στα βιβλιοπωλεία και να αγοράσει τα ποιήματα του Καβάφη, σκέφτηκα προς στιγμήν να αλλάξω τον τίτλο σε «βαφικά μεζεδάκια», ώστε να σας παρακινήσω διά του τεμαχισμού, αλλά τελικά δεν το έκανα. (Θυμίζω ότι ως Κ. Βάφης είχε υπογράψει μιαν έξοχη καβαφική παρωδία ο Ν. Καρβούνης).

Η ιστορία με τον ψιλοκομμένο Καβάφη πάντως έδωσε τη δυνατότητα να εκφραστεί το λαϊκό χιούμορ, με έξοχες φοτοσοπιές που όλοι θα είδατε (εδώ ένα δείγμα, αν και δεν είναι όλες εξίσου πετυχημένες). Έσπευσαν βέβαια κάποιοι να χαρακτηρίσουν «ασέλγεια» την αντίδραση της μπλογκόσφαιρας, πράγμα που το βρίσκω τερατώδες. Πάντως, οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος Ωνάση είχαν τουλάχιστον την εντιμότητα να παραδεχτούν το λάθος τους με τον στίχο «είν’ επικίνδυνο πράγμα η βία» και (όπως υποσχέθηκαν) να τον συμπληρώσουν ώστε να μη φαλκιδεύεται το νόημα του ποιητή.

Για το ιστολόγιο πάντως, το άρθρο που έγραψα προχτές αναδημοσιεύτηκε αρκετά, με αποτέλεσμα η Πέμπτη που μας πέρασε να σπάσει το ρεκόρ επισκέψεων του ιστολογίου μέσα σε μια μέρα, με πάνω από 20.000 επισκέψεις. Για την ιστορία, το προηγούμενο ρεκόρ ήταν από τον Απρίλιο του 2012, τότε με την Κατερίνα Μουτσάτσου που δεν ήταν Χελίν, με 18900 επισκέψεις. Προτιμώ το ρεκόρ να το έχει ο Καβάφης, αν και, σε βάθος χρόνου, άλλα είναι τα άρθρα που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και τους περισσότερους επισκέπτες, εκείνα που έχουν σταθερή ροή επισκεπτών όλο τον χρόνο (με πρώτο το άρθρο για τα στιχάκια του στρατού).

Τέλος πάντων, ας αφήσουμε τις περιαυτομπλογκίες και ας περάσουμε στα μεζεδάκια.

* Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ με τίτλο «Δικαιώθηκε η Κωνσταντίνα Κούνεβα» τα εξής:

Ευθύνες για τη δολοφονική επίθεση κατά της Κωνσταντίνας Κούνεβα, στις 22 Δεκεμβρίου του 2008, καταλόγισε στην εργοδότρια εταιρεία ΟΙΚΟΜΕΤ, με απόφαση που εκδόθηκε το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά, επιδικάζοντας στην εταιρεία το ποσό των 250.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 80.000 είναι άμεσα καταβλητέα.

Αν κυριολεκτεί η είδηση, μαύρη δικαίωση είναι για την Κούνεβα, αφού το δικαστήριο αποφάσισε ότι η εργοδότρια εταιρεία πρέπει να εισπράξει αυτό το μεγάλο ποσόν. Ευτυχώς όμως, απλώς ο δημοσιογράφος δεν ξέρει τι σημαίνει «επιδικάζω». Όταν το δικαστήριο μας επιδικάζει ένα ποσό, αναγνωρίζει ως βάσιμη την απαίτησή μας και αποφαίνεται ότι πρέπει να το πάρουμε (από τον αντίδικό μας συνήθως). Για την περίπτωση της εταιρείας που καταδικάστηκε να πληρώσει, το σωστό ρήμα είναι «καταλογίζω». Την ίδια είδηση, με το λάθος ρήμα, την είχαν και τα Νέα (και το είχε επισημάνει στη Λεξιλογία η φίλη Αλεξάνδρα) αλλά μετά το διόρθωσαν.

* Για να μη λένε μερικοί ότι κρύβω τα λάθη των πολιτικών ή των ιστοτόπων που συμπαθώ, ιδού ένα μεγαλούτσικο μαργαριτάρι από το left.gr, σε άρθρο για τις διαμαρτυρίες στον Καναδά ενάντια στην εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου με τη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης (κρατήστε και τον νεολογισμό, αντιστοιχεί στο hydraulic fracturing ή fracking όπως είναι το χαϊδευτικό του):

H βασιλική αστυνομία βουνού του Καναδά (RCMP) λειτουργώντας ως υπηρεσία ασφαλείας της εταιρείας (σας θυμίζει κάτι), συνέλαβε 40 διαδηλωτές για παραβίαση του νόμου περί όπλων….

Αστυνομία βουνού; Από πού κι ως πού; Μη φοβάστε, οι (καναδοί) αστυνομικοί δεν πήραν τα βουνά, τούς έστειλε εκεί ο μεταφραστής του ιστοτόπου, που είδε το Royal Canadian Mounted Police και μπέρδεψε το mounted με το mountain. Έφιππη είναι η αστυνομία, παιδιά!

* Κι αν απορείτε από πού κι ως πού «βασιλική αστυνομία» στον Καναδά, τυπικά ο Καναδάς είναι συνταγματική μοναρχία, με ανώτατο άρχοντα την Ελισάβετ της Αγγλίας.

* Το κρούσμα γενικομανίας της εβδομάδας, από τον συγγραφέα Βαγγέλη Ραπτοπουλο: …προσπάθησε να απεκδυθεί των ευθυνών του για την προβολή της Χρυσής Αυγής στο παρελθόν.

Και βέβαια, η γενική μπορεί να φαντάζει επίσημη και φιγουράτη, να προσδίδει στο κείμενο την πατίνα του ένδοξου παρελθόντος, να φέρνει λίγο στο αρχαιοελληνικό ή έστω στο βυζαντινό, όμως η σκληρή αλήθεια είναι ότι κανείς αρχαιοέλληνας ή έστω βυζαντινός δεν σύνταξε το ρήμα απεκδύομαι με γενική. Η αρχαιοελληνίζουσα επίχριση είναι τόσο αυθεντική όσο οι χλαμύδες του Μασίστα στις ταινίες που βλέπαμε πιτσιρικάδες (ως πιτσιρικάδες, θα έγραφα αν ακολουθούσα την τελευταία μόδα).

Διότι ο απόστολος Παύλος λέει «απεκδυσάμενοι τον παλαιόν άνθρωπον», ο Ωριγένης γράφει «απεκδυσάμενος τας αρχάς και τας εξουσίας», ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός λέει «απεκδυόμενοι την ασέβειαν», αργότερα ο Πορφυρογέννητος γράφει «απεκδυόμενος τον πόλεμον», δηλαδή υπάρχει μια ιστορία τόσων αιώνων όπου το ρήμα απεκδύομαι συντάσσεται με αιτιατική. Από πού κι ως πού πρέπει τώρα στον εικοστό πρώτον αιώνα να αρχίσουμε να βάζουμε παντού γενικές;

* Ο ετεροχρονισμός της εβδομάδας, από τη συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου, η οποία, συνεχίζοντας τις επιθέσεις της σε οτιδήποτε το αριστερό, τα έβαλε με τον Λένιν, ή τέλος πάντων με ένα βιβλίο του, γράφοντας: ένα, κατά τη γνώμη μου, απαράδεκτα ειρωνικό και φτηνό λιβελογράφημα του Λένιν, με τίτλο «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκυ»: το βιβλιαράκι αυτό, που κατηγορεί τον Κάουτσκυ ως πράκτορα του διεθνούς καπιταλισμού και της «κοινοβουλευτικής ηλιθιότητας», αποτελεί ένα από τα μανιφέστα του πολιτικού εξτρεμισμού στα τέλη του 19ου αιώνα.

Λεπτομέρεια: Το βιβλίο του Λένιν γράφτηκε το 1918 -και το λάθος δεν είναι «μόνο» 20-30 χρόνια (από τα τέλη του 19ου αιώνα ως το 1918), που θα μπορούσαμε τέλος πάντων, με αρκετή καλή θέληση, να τα παραβλέψουμε. Είναι ότι η κατάσταση στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία μέσα σ’ αυτά τα 30 χρόνια άλλαξε άρδην, ότι το 1888 από το 1918 διαφέρουν όσο η μέρα με τη νύχτα. Οπότε, γιατί ασχολείσαι με πράγματα που δεν τα ξέρεις;

* Η ακλισιά της εβδομάδας από άρθρο για ένα περίεργο θαλάσσιο ζώο που ξεβράστηκε κάπου στην Αμερική: Βρήκαν χέλι 5,5 μέτρων σε ακτή της Νότια Καλιφόρνια, μας πληροφορεί ο τίτλος και η ακλισιά επαναλαμβάνεται και στο κυρίως άρθρο. Διότι, βλέπετε, η μια λέξη παρασέρνει την άλλη. Κι έτσι, η ακλισιά της Καλιφόρνιας επόμενο είναι να παρασύρει και τη Νότια. Που θα έπρεπε να είναι «νότια», διότι δεν αποτελεί μέρος της ονομασίας της πολιτείας, δεν είναι δηλαδή η περίπτωση της Νότιας Καρολίνας. Εγώ πάντως στις μεταφράσεις μου όλες τις αμερικάνικες πολιτείες που τελειώνουν σε -α τις κλίνω κανονικότατα. Και της Αϊόβας; Και της Αϊόβας βέβαια.

* Λέγαμε ότι η μια λέξη παρασέρνει την άλλη (έλξη το λέμε αυτό πιο επιστημονικά) και δείτε μια πολύ χαρακτηριστική περίπτωση. Για την υπόθεση της Χρυσής Αυγής διορίστηκαν δύο γυναίκες, δικάστριες, ως ειδικές ανακρίτριες. Το δικάστριες που έγραψα δεν πολυλέγεται, αλλά το ανακρίτρια είναι σχεδόν καθιερωμένο. Αυτές όμως έχουν και το βαθμό του εφέτη, ο οποίος ως τώρα έχει αντισταθεί και παραμένει ερμαφρόδιτος -σπάνια λέμε εφέτρια. Οπότε, δείτε το αλαλούμ:

Το ορισμό δύο εφετών ειδικών ανακριτριών οι οποίες θα αναλάβουν τις έρευνες για την υπόθεση της εγκληματικής δράσης της Χρυσής Αυγής αποφάσισε το πρωί της Πέμπτης η Ολομέλεια του Εφετείου της Αθήνας.

Ως ειδικές ανακρίτριες ορίστηκαν η Ιωάννα Κλάπα και Μαρία Δημητροπούλου, εφέτες που υπηρετούν στην Αθήνα και κρίθηκαν κατάλληλες για να διεκπεραιώσουν τις έρευνες της σοβαρής αυτής υπόθεσης. ….
Σύμφωνα με προγενέστερες πληροφορίες, οι δύο ειδικοί εφέτες δεν αποκλείεται να απαγγείλουν και νέες κατηγορίες

Όπως βλέπετε, ενώ ο έμφυλος τύπος «η ανακρίτρια» συνδυάζεται αρμονικότατα με το επίθετο «ειδική», το επίκοινο (ερμαφρόδιτο) «εφέτης» παρασέρνει το «ειδική» και του φοράει μπούργκα, κι έχουμε «οι ειδικοί εφέτες», που σημαίνει ότι στον ενικό είναι…. αλήθεια, πώς θα αποκαλούσαν την κυρία Δημητροπούλου οι οπαδοί της γραμματικής μπούργκας; Γιατί, αν ο πληθυντικός είναι «ειδικοί», ο ενικός δεν μπορεί να μην είναι «ειδικός». Η ειδικός εφέτης ανακρίτρια μήπως; Ή μήπως «η ειδικός εφέτης ανακριτής»;  Τερατώδη και τα δύο, αλλά εδώ που τα λέμε και το «σωστό» οι ειδικές εφέτες είναι για να γελάς.

Και βέβαια, οι εφέτες … κρίθηκαν κατάλληλες, που κι αυτό άκομψα ακούγεται. Πόσο καλύτερο δεν είναι το «η ειδική εφέτρια ανακρίτρια», «οι δυο εφέτριες κρίθηκαν κατάλληλες»!

* Το «κενού περιεχομένου» που το είχαμε επισημάνει την περασμένη βδομάδα αν θυμάμαι καλά, ολοένα και εξαπλώνεται. Τώρα έφτασε και στο έγκυρο Βήμα, που θέλει να γίνουμε συνδρομητές για να διαβάζουμε ότι: [βρέθηκαν] δύο φιαλίδια βουτανίου κενού περιεχομένου. Κενά περιεχομένου, λέει ο κόσμος. Ή, εδώ που τα λέμε, λέει σκέτο «κενά» ή «άδεια», γιατί και το «κενά περιεχομένου» είναι λιγάκι πλεονασμός εδώ που τα λέμε.

* Η σχιζολεξία της εβδομάδας στον καθηγητή Γιώργο Βέλτσο, ο οποίος, σε ένα απίστευτο σεξιστικό σχόλιο που δημοσιεύτηκε στο Βήμα (αλλά στη συνέχεια κατέβηκε), χρησιμοποίησε τον τύπο «επ’ ακριβώς»! Βέβαια, μπροστά στο χυδαίο σχόλιο είναι λίγο άτοπο να κρίνεις την ορθογραφία (σαν να λες ότι ο δολοφόνος κάπνιζε σε ζώνη που απαγορεύεται). [Και όχι, δεν αναπαράγω το σχόλιο, και όποιος το αναπαράξει (σικ) θα φάει ποινή]

* Η αφύσικη διατύπωση της εβδομάδας από τον Άδωνη, ο οποίος, μιλώντας για τη στημένη ιστορία στο νοσοκομείο της Κέρκυρας δήλωσε: Αυτό το απεχθές γεγονός με αναγκάζει να έχω διατάξει ήδη επείγουσα Ένορκη Διοικητική Εξέταση…

* Σε ρεπορτάζ για το ίδιο περιστατικό μια φίλη άκουσε από κάποιον να λέει ότι είναι «ανθυρόστομος», έτσι μου έγραψε. Της είπα ότι η σωστή ορθογραφία είναι «ανθηρόστομος» 🙂

* Ενώ στον Σκάι, πάλι για το ίδιο περιστατικό, εγώ άκουσα με τ’ αυτιά μου την ανταποκρίτρια να λέει ότι «ενημέρωσαν τον εκτελών χρέη διοικητού». Είναι που οι αρχαίες μετοχές έχουν ενσωματωθεί ομαλά στη νεοελληνική γλώσσα.

Και τελειώνω με κάτι που έγραψα χτες στο Φέισμπουκ:

* Άκουσα ότι η αστυνομία θα κάνει έρευνες σε καταυλισμούς Ρομά στη Θεσσαλία επειδή στον καταυλισμό των Φαρσάλων βρέθηκε το ξανθό κοριτσάκι. Φαντάζομαι ότι στη συνέχεια θα κάνει και έρευνες στα σπίτια όσων διατελέσανε εκδότες καθημερινών εφημερίδων, επειδή βρέθηκαν όπλα στο σπίτι του κ. Πάλλη, πρώην εκδότη του Πρώτου Θέματος