Ρώμος Φιλύρας: αθησαύριστα ποιήματα και συμπληρωματικά βιβλιογραφικά
Posted by sarant στο 8 Δεκεμβρίου, 2013
Πριν από έξι μήνες, είχα παρουσιάσει εδώ τη δίτομη έκδοση «Ρώμος Φιλύρας: Άπαντα τα ευρεθέντα» που κυκλοφόρησε στις αρχές του χρόνου σε επιμέλεια του Χ. Καράογλου και της Αμαλίας Ξυνογαλά. Στον Ρώμο Φιλύρα (1888-1942) είχα αφιερώσει ένα άρθρο πέρυσι το καλοκαίρι, και είναι από τους ποιητές που θεωρώ πολύ σημαντικούς, και γι’ αυτό χαρακτήρισα “εκδοτικό γεγονός” την έκδοση, μια και ως τώρα τα ποιήματα του Φιλύρα ήταν διεσπαρμένα σε πολλά και δυσεύρετα βιβλία.
Στη συνέχεια, έγραψα ένα εκτενέστερο άρθρο για το περιοδικό Οροπέδιο, στο οποίο παρέθετα όλα τα αθησαύριστα ποιήματα του Φιλύρα που είχα βρει στο αρχείο μου, δηλαδή ποιήματα που τα βρήκα δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά και που δεν περιλαμβάνονται στα «Άπαντα τα ευρεθέντα». Βλέπετε, με τον Φιλύρα συμβαίνει το εξής: επειδή από το 1928 ως τον θάνατό του ήταν κλεισμένος στο Δρομοκαΐτειο, όσον καιρό βρισκόταν στο Άσυλο δεν σταμάτησε να γράφει, και καθώς δεχόταν συχνά επισκέψεις χάριζε ποιήματά του, με τις φούχτες μάτσα τσαλακωμένα χαρτιά, σε όποιον τον επισκεπτόταν. Ποιήματα άλλοτε μεγαλοφυή και άλλοτε παραληρηματικά, συχνά και τα δυο μαζί, άλλα μισοτελειωμένα κι άλλα καθαρογραμμένα. Πολλά από αυτά δημοσιεύτηκαν σε έντυπα της εποχής, άλλα λανθάνουν και κανείς δεν ξέρει πόσα τέτοια χαρτιά βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών και πόσα έχουν χαθεί και πεταχτεί.
Οπότε, κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι δεν θα βρεθούν αύριο κι άλλα ποιήματα του Φιλύρα, ή μάλλον είναι εντελώς βέβαιο ότι θα βρεθούν κι άλλα. Απτό παράδειγμα: μετά που έγραψα το άρθρο για το Οροπέδιο, που πρέπει να δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού, σκαλίζοντας κάτι περιοδικά για άλλο πράγμα βρήκα κι άλλο ένα αθησαύριστο ποίημα του Φιλύρα, που δεν το είχα συμπεριλάβει στο άρθρο του Οροπεδίου! Οπότε τώρα στο σημερινό άρθρο ενσωματώνω όσα καινούργια ευρήματα έχουν προκύψει στο μεταξύ, ανάμεσα στα οποία και η φωτογραφία του Φιλύρα που βλέπετε εδώ αριστερά.
Το σημερινό άρθρο δεν είναι τυχαίο: η δίτομη έκδοση Ρώμος Φιλύρας: Άπαντα τα ευρεθέντα πρόκειται να παρουσιαστεί το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι στη Στοά του Βιβλίου. Η εκδήλωση προβλέπεται να είναι πολύ ενδιαφέρουσα, με σημαντικούς ομιλητές, και χαίρομαι που θα μπορέσω να πάω κι εγώ. (Θα είμαι στην Αθήνα, και στις 16 Δεκεμβρίου παρουσιάζονται στο αμφιθέατρο του ΕΙΕ (στις 8.15) τα «δικά μου» Γράμματα από το Παρίσι του Βάρναλη, όπως μπορείτε να δείτε σε σημερινή μου συνέντευξη στην εφημ. Αυγή, που θα την παρουσιάσω και εδώ τις επόμενες μέρες).
Επειδή το άρθρο του Οροπεδίου ήταν ήδη αρκετά μεγάλο πριν από τις συμπληρώσεις, θα παραλείψω την εισαγωγή του, η οποία άλλωστε επαναλαμβάνει πράγματα που έχω ήδη γράψει στο παλιότερο άρθρο μου.
[…]
Το σημερινό σημείωμα έχει στόχο να βάλει μια πρώτη ψηφίδα στη συμπλήρωση της εξαίρετης δουλειάς των Καράογλου-Ξυνογαλά, με ορισμένα αθησαύριστα ποιήματα που δεν περιλαμβάνονται στην έκδοσή τους και με συμπληρωματικά βιβλιογραφικά στοιχεία.
Πρόκειται για πέντε ποιήματα ήδη δημοσιευμένα σε παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Τα κατατάσσω με χρονολογική σειρά της πρώτης τους δημοσίευσης. Στο πνεύμα των επιμελητών των Απάντων των ευρεθέντων, μετατρέπω σε μονοτονικό και στη σημερινή ορθογραφία.
1) ΣΟΝΕΤΟ
Φ. Λ.
Γλυκούλι μεσουράνημα η ζωή σου
και φθάνω αργά, μα είναι καιρός ακόμη,
στο χείλι σου αν δεν κελαηδεί μια γνώμη,
θα τρυγέψεις, θα σφίξεις την ψυχή σου.
Με χείλη διψασμένα εγώ στην κόμη
θ’ αφήσω σου φιλιά, που μιας Αβύσσου
το σύρσιμό τους πνοηστό, μαζί σου,
να γίνω ένα κι ας μη θεν οι Νόμοι!
Στη φθινοπωρινή, ξέθωρη ώρα,
άσπρων μαλλιών κι αν ήταν υποψία,
θαν τα φιλούσα πιο θερμά, με θεία
Έξαρση, κι αν ρυτίδας στη μορφή σου
τη χαρακιά τη μαγική αντικρίσω,
πιστήν αγάπη να μην πάρω πίσω.
Δημοσιεύτηκε στο λαϊκό περιοδικό «Τα Πανελλήνια», στο τχ. 1 (26 Σεπτεμβρίου 1921), σελ. 2, με υπογραφή Ρώμος Φιλύρας και με σήμανση ημερομηνίας 19-9-21. Πάνω από τον τίτλο υπάρχει ο επίτιτλος «Σιλουέτες». Τα αρχικά Φ.Λ. προφανώς αναφέρονται σε γυναίκα, όπως συχνά συνηθιζόταν τότε. Ο Φιλύρας συνεργάστηκε σποραδικά (βλ. βιβλιογραφικά στοιχεία στη συνέχεια) με αυτό το εικονογραφημένο εβδομαδιαίο περιοδικό, που είχε αρκετήν εκλεκτή φιλολογική ύλη (π.χ. αρκετά ανέκδοτα διηγήματα του Δημοσθ. Βουτυρά).
2) Η ΒΑΡΟΝΗ ΣΤΑΦ
Από την επιθεώρησιν «Αθηναϊκό σαλόνι» (Ελληνογαλλικόν)
Η μαντάμ Σταφ είμ’ η Βαρόνη
στο Ελλάδα ήρθα: «Βουαλά!»
στον κόσμον όλον είμαι η μόνη
στο ντισκούρ ντυ σαβουάρ.
Του σαβουάρ σουί ντοτόρα,
μοναδική μες στο Παρί
διδάσκω απταίστως και μπονόρα
το φέρσιμο της ντερνιέ κρι.
Πώς να κρατείτε το πιρούνι,
κομάν ιλ φο με σικ μανζέ
πώς να τρυπάτε το τακούνι,
και πώς να παίρνετε μεζέ.
Πώς να κοιτάζετε με πόζα,
κι αφ’ υψηλού τους θεατάς,
από τη λόξα με σκερτσόζα
βλέμματα τας ηθοποιάς.
«Ιλ ε σαρμάν» ν’ αναφωνείτε
πουρ λα πιές ντε λα πρεμιέρ
και τίποτ’ ας μην εννοείτε
σι βουζ ετιέ α λα ντερνιέρ.
Στον καβαλιέρο σας με νάζι
ντε ντιρ – α λ’ ουβερτύρ ντυ φοξ
απότομα να μην αρπάζει
τα χέρια σας, δεν είναι μποξ.
Ε ο ταγκό, α λα φιγκύρ –
σαν τρεμοσβήνει κάθε φως,
σας αγκυλώνει η μανικύρ ––
καημένε, τσίμπα μ’ ελαφρώς!
Η Μαντάμ Σταφ είμ’ η Βαρόνη,
στο Ελλάδα ήρθα, πουρ βουάρ,
στον κόσμον όλον είμαι η μόνη
α λ ο ντισκούρ ντυ σαβουάρ.
Δημοσιεύτηκε στο Ημερολόγιο «Σατανάς», στην έκδοση του 1924 (που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1923), με υπέρτιτλο «Το μάθημα του σαβουάρ βιβρ». Το Ημερολόγιο «Σατανάς» ήταν περιοδική έκδοση σατιρικού-φιλολογικού χαρακτήρα, που εκδιδόταν τον Δεκέμβριο κάθε χρόνου, από το 1923 έως το 1930. Στον στίχο 11 κατά πάσα πιθανότητα είναι «λόζα» αντί για «λόξα». Δεν κρίνω σκόπιμο να μεταφράσω τους γαλλισμούς, αλλά το υ στη μεταγραφή αποδίδει το γαλλικό u. Η βαρόνη Σταφ (Staffe) είχε γράψει στα τέλη του 19ου αιώνα το περίφημο βιβλίο «Το μπουντουάρ της κυρίας» (Le cabinet de toilette) που θεωρήθηκε Βίβλος του σαβουάρ βιβρ επί πολλές δεκαετίες.
3) ΣΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΕΚΛΕΚΤΕΣ
Την ευτυχία πρώτη φορά τη νιώθω,
στο πλάι σας το γλυκό κι είστε δικές μου,
αγαπημένες και σ’ εμέ, τον πόθο
και των τριών να δάμαζα, καλές μου.
Αληθινές, γιατ’ είστε, με ποθείτε
και σας ποθώ σαν φυσική αρμονία,
σαν πρωτόπλαστος, σαν Ανταίος, σαν Ήρως,
επάνω απ’ την αντρίκεια μου μανία.
Υγεία μού δίνει η γενναία ορμή σας,
μου πλαταίνει τα στήθη, μ’ αντρειεύει.
κι αν στις κραυγές του Πόθου, στο φιλί σας
ξεχειλούσα, η ιδέα με μαγεύει.
Σαν στοιχείο, απ’ τους δρυμούς που πνέει
πνεύμα του Ανέμου, να χυθώ στις κλίνες,
μαζί σας ένα να γινώ κι οι Ωραίοι
στων Αιώνων να μ’ ανυμνούν τις δίνες.
Τ’ όνειρο της Ζωής Μου, της Ζωής Σας,
ω! να γινόμουν για πολύ κι αιώνια,
ο θρίαμβός μου να ’σαστε, δική σας
η δόξα, που τα χείλη μας –αηδόνια
να μελωδούν παντοτινά κουαρτέτο,
που τίποτα ποτέ να μη χωρέσει
σε ύφος οργίων, λαχανιασμών καρνέτο
φιλί επιγλωσσιτό, χυμών η βρύση.
Κι ύστερα, τη μια χαρωπή φιλία
μια στοργική αγάπη, σφραγισμένη
με φυσική την αίσθηση, ομιλία
που τρέμει, στην ενθύμηση δοσμένη.
Δημοσιεύτηκε στην αθηναϊκή εφημερίδα «Πρόοδος» στις 23 Ιουνίου 1926, με υπέρτιτλο «Το τελευταίο ποίημα του Φιλύρα» και κατακλείδα «(Ανέκδοτον)». Συνοδευόταν από σκίτσο του Φιλύρα, με υπογραφή Σ.Α. Εκτός λάθους, πρόκειται για την πρώτη από τις δύο συνεργασίες του Φιλύρα με αυτή τη μάλλον βραχύβια εφημερίδα που τους πρώτους μήνες της ζωής της (εκδόθηκε τον Μάιο του 1926) είχε αξιόλογη λογοτεχνική ύλη (συνεργάτης ήταν, μεταξύ άλλων, ο Κ. Βάρναλης με αισθητικά και ταξιδιωτικά άρθρα).
4) ΟΣΚΑΡ ΟΥΑΪΛΝΤ
Όταν μια κόπια έκανες την εποχή σου,
ζητώντας τραγικότητα στη φύση
και στη ζωή, στη φυλακή αναζήσει
κι εκεί ‘χε η σκέψη σου στην ξεστοχή σου.
Σαλώμη, Τραγωδία η πρόθεσή σου
ξέπεσε στ’ άσχημο, να ξεδιαλύσει
τον Πόνο από την κόσμηση, η αισθητική σου
χλεύη, κατάντια, αυτοεξευτέλισμα να χύσει.
Και στη λοκάντα, σαν εβγήκες ξεχασμένος
από σοφούς ποιητές και νέους ανθρώπους
πικρός, στυγνός, καλός κι αγνοημένος
Ξεψύχησες μονάχος σ’ άλλους τόπους
κι ο λοκαντιέρης στον πελάτη του στεφάνι
τον όποιον μ’ άγιο σεβασμό σού βάνει.
Δημοσιεύτηκε στο Ημερολόγιο «Σατανάς», στην έκδοση του 1930 (που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1929). Το κείμενο της δημοσίευσης έχει «χλένη» στον όγδοο στίχο αλλά είναι ολοφάνερο τυπογραφικό λάθος.
5) ΠΑΛΜΟΙ
Άγγελε θείε της σύντομης ζωής μου,
φως της θλιμμένης άχαρης στρωμνής μου,
της μάθησής σου η πείρα να υπερβαίνει
τη Λάουρα του Πετράρχη που είναι ξένη.
Θάψτε τους πρωτινούς κι αφήστε εμένα,
στων αιθερίων μου λογισμών τα φρένα
ή ασύλληπτον ή τίποτε, μαζί σας,
να πω την αρετή πως είναι η γη σας.
Αφού είναι, κι αν η γνώση είναι μαζί μας,
δε θέλομε άλλο δάκρυο στη ζωή μας
από τους θησαυρούς που είναι η ψυχή σας,
κι εγώ ο φτωχός ας μείνω στην αυλή σας.
Δημοσιεύτηκε στο τεύχος αρ. 26 του περιοδικού «Παναθήναια» (18.6.1933, σελ. 1001). Πρόκειται για ένα λαϊκό περιοδικό που κυκλοφόρησε στα τέλη του 1932 -απλή συνωνυμία με το σημαντικότατο λογοτεχνικό περιοδικό των αρχών του 20ού αιώνα, τα «Παναθήναια» του Κίμωνα Μιχαηλίδη (καθώς και με τα ομογενειακά Παναθήναια που έβγαιναν στη Νέα Υόρκη στη δεκαετία του 1920). Στα νεότερα «Παναθήναια» συνεργάζονταν και δόκιμοι λογοτέχνες, αλλά τον τόνο τον έδινε, περισσότερο απ’ ό,τι, ας πούμε, στο «Μπουκέτο», η ελαφρά ύλη.
Πέρα από τα αθησαύριστα ποιήματα, προσθέτω στα επόμενα τα στοιχεία ορισμένων δημοσιεύσεων ποιημάτων του Φιλύρα που δεν καταγράφονται στα «Άπαντα τα ευρεθέντα». Το κομμάτι αυτό είναι ίσως κάπως κουραστικό, έχει όμως τη χρησιμότητά του.
Σημαντικότερες είναι δυο βιβλιογραφικές αναφορές για δημοσιεύσεις παλαιότερες από αυτές που καταγράφονται στα «Άπαντα τα ευρεθέντα».
Καταρχάς, πρόκειται για το ποίημα «Σε πορτρέτο», που έχει καταγραφεί ως δημοσιευμένο στην εφημερίδα Κορινθία του Κιάτου στις 20.3.1938. Ωστόσο, είχε πρωτοδημοσιευτεί πολλά χρόνια νωρίτερα, στο περιοδικό Τα Πανελλήνια (τχ. 4, 22.10.1921), με τον τίτλο «Στο πορτρέτο της Δος Αλίκης Θεοδωρίδη» με τον υπότιτλο «(Έργο Αλμπέρ Μιλλ)».
Έπειτα, το ποίημα «Έρημοι», το οποίο στα Άπαντα τα ευρεθέντα καταγράφεται ως δημοσιευμένο στο νεανικό λογοτεχνικό περιοδικό Αργώ τον Ιούλιο του 1943 (μετά τον θάνατο του Φιλύρα δηλαδή), έχει πρωτοδημοσιευτεί δέκα χρόνια νωρίτερα, στις 10.12.1933, στην εφημερίδα Ανεξάρτητος, ενταγμένο σε άρθρο για τον ποιητή με τον τίτλο «Ο Ρώμος Φιλύρας πρόκειται να εξέλθει από το Δρομοκαΐτειον», που δυστυχώς δεν επαληθεύτηκε. Το εκτενές άρθρο (το υπογράφει ο Γ. Δημάκος) συνοδεύεται από φωτογραφία του ποιητή. Αντιγράφω εδώ το ποίημα επειδή έχει κάποιες απειροελάχιστες διαφορές από το κείμενο που παραδίδεται στην Αργώ:
Έρημοι
Νυχτώνει στον Προφήτη Λια.
Δυο-τρία φώτα μόνο·
κι έχομ’ εδώ στην ερημιά
περάσει τόσο χρόνο!
Σε λίγο σβήνουνε τα δυο
κι έν’ απομένει μόλις
και πέρα είναι κατάφωτη
κι όλη στην τύρβη η πόλις.
Έπειτα, σβήνει και το φως
που έμενε μονάχο
κι είναι σαν να βρισκόμαστε
σαν κρεμαστοί από βράχο.
Επίσης, το ποίημα «Στου περβολιού την κολυμπήθρα» (Α128), αρχικά δημοσιευμένο το 1905, έχει επίσης δημοσιευτεί με τίτλο «Στο περιβόλι» και με μια διαφορά στον πρώτο στίχο («Ήρθεν ο Μάης και βλόγησε τα μύρα») στο λαϊκό περιοδικό Εικονογραφημένος Παρνασσός (τεύχος 106, 6 Μαΐου 1912, σελ. 2) στο οποίο ήταν τότε αρχισυντάκτης ο Φιλύρας.
Τέλος, αξίζει να σημειωθούν οι ακόλουθες μεταγενέστερες δημοσιεύσεις ποιημάτων του Φιλύρα (σε παρένθεση ο αριθμός του τόμου και της σελίδας):
Ανάσταση (Α111): Ακρόπολις 18.4.1910
Από τη «Ραψωδία της ερημιάς» [Η Μέρα χάραξε κι απλώθη] (Α56): Πρόοδος, 4.9.1926
Αττικός Αιθέρας (Α205): Κυριακάτικος Εθνικός Κήρυξ, 14.6.1925
Εσύ (Β11): Μπουκέτο, τχ. 124, 29.8.1926
Καρτέρι (Α210): Ελεύθερος Λόγος, 22.5.1925· Κυριακάτικος Εθνικός Κήρυξ, 14.6.1925· Έθνος, 19.3.1939
Μικρή ιστορία (Α257): Θεσσαλία 3.9.1926
Μισεμός (Β84): Θεσσαλία 5.11.1927
Ο γόης ΙΙ (Α97): Έθνος 15.3.1939
Ο θάνατος του βοσκού (Α192): πρδ. Τα Πανελλήνια, τχ. 70, 26.1.1923
Ο θρήνος των προσφύγων (Α290): Πατρίς 14.5.1923
Ο Μάρτης (Α311): στην παραλλαγή β) Σφαίρα τχ. 370, 6.3.26
Πουλιά (Β316): Έθνος 20.10.1938
Πρωτοχρονιάτικες ευχές (Β20): Ένωσις του Ελληνισμού, 3.1.1925
Ρόδα (Α53): στην παραλλαγή β) Ταχυδρόμος Μυτιλήνης 11.1.1931
Στο νέο χρόνο (Β19): Θεσσαλία 1.1.1926
Στο χωρισμό της (Α211): Ελεύθερος Λόγος, 21.5.1925
Στον Άδη (Α194): Έθνος, 4.2.1939
Το στερνό (Β89): Θεσσαλία, 26.1.1928
Τοπίο (Α191): στην παραλλαγή γ) Έθνος, 2.10.1940
Φτάνει… (Α343): Μπουκέτο, τχ. 497, 10.9.1933.
Τέλος, ας σημειωθούν και οι εξής διορθώσεις στοιχείων στα «Άπαντα τα ευρεθέντα»:
Μόνο την ίδια μου ψυχή (Β129): Μπουκέτο 24.12.1931 [και όχι 2.7.1931]
Τσιγγάνα (Α342): Εικονογραφημένος Παρνασσός τχ. 110 [και όχι 112]
Τώρα σιμώνω στου τάφου τον ουδό (Β130): Μπουκέτο 24.12.1931 [και όχι 2.7.1931]
Ύμνος στη θάλασσα (Β22): Μπουκέτο 22.11.925 [και όχι 15.11.1925]
Ωστόσο, οι ελάχιστες αυτές προσθήκες κάθε άλλο παρά αναιρούν την υποδειγματική δουλειά του Χ. Καράογλου και της Αμαλίας Ξυνογαλά. Επιτέλους ο Φιλύρας παραδίδεται ακέριος στο ελληνικό κοινό, εβδομηνταένα χρόνια μετά τη θανή του στο άσυλο –και μακάρι άλλοι μελετητές να αποσπάσουν από τις δαγκάνες της λήθης κι άλλες ψηφίδες του έργου του!
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 
Δύτης των νιπτήρων said
Η βαρόνη Σταφ, ωστόσο, αληθινή βαρόνη δεν ήτανε. Να τα λέμε αυτά. 🙂
(Χαζό σχόλιο για ένα ωραίο άρθρο)
Δύτης των νιπτήρων said
(Elle a usurpé le titre de baronne alors qu’elle était issue de la petite bourgeoisie)
leonicos said
Ενδιαφέρον το άρθρο αλλά πιο πολύ ενδιαφέρον είναι το με ποιον έχουμε να κάνουμε, τον Νοικοκύρη εννοώ.
Με συγκινεί βαθιά αυτή η ενασχόληση με την λεπτομέρεια για ανθρώπους που ένιωσαν κάτι άλλο από αυτή τη ζωή, αλλά πήγαν εξίσου στράφι, επειδή αισθάνομαι ότι κάτι τέτοιο είμαι κι εγώ, μολονότι δεν κατέληξα ακόμα στο Δαφνί ή το Δρομοκαϊτειο (περνάω απ’ έξω και από τα δύο σχεδόν καθημερινά, και ίσως αυτό με προστατεύει).
Μπορεί να βρεθεί κάποτε και κάτι δικό μου στον Νουμά (Πύργου) που δεν ξέρω αν συνεχίζει να βγαίνει, επειδή σταμάτησε να μου έρχεται από ετών αν και είχα πληρώσει τη συνδρομή μου. Στην αρχή νόμισα ότι θύμωσαν επειδή είχαν δημοσιεύσει το «Αν» του Κίπλινγκ στην έξοχη μετάφραση του Μελισσινού, πολύ ανώτερη από την κυκλοφορούσα του Ρώτα, χωρίς σήμανση του μεταφραστή και τους το έγραψα. Ούτε απάντηση πήρα, ούτε τεύχος ξανά. Αλλά μάλλον κλείσανε.
Η αλήθεια είναι ότι προσωπικά ‘δεν θα έκοβα τις φλέβες μου’ για μερικούς στίχους του Φιλύρα ή του Λαπαθιώτη ακόμα, αλλ’ αυτοί που το κάνουν είναι άξιοι συγχαρητηρίων.
Α προπό… που λένε, τυπώνω ένα μυθιστόρημα χωρίς εκδότη. Λέγεται ‘Ένα βιολί στο φως του φεγγαριού’ και είναι πάρα, μα πάρα πολύ ωραίο. Όποιος το θέλει από την παρέα εδώ, μπορεί να πάρει το ι-μέιλ μου από τον νοικοκύρη, να μου στείλει τη διεύθυνσή του να του το στείλω με αφιέρωση. Δεν το πουλάω. άμα σας αρέσει και θέλετε κι άλλα, μιλάμε για συνεισφορά στην έκδοση του επομένου μου, με διηγήματα, κατά τον Απρίλιο του 2014.
leonicos said
Ρε, Δύτη… τι πάθανε όλοι αυτοί σήμερα; Κανείς ακόμα;
leonicos said
Καλά δεν γράφω άλλο γιατί θα πείτε πως ζήλεψα τις δόξες τις Ππαν
Η απουσία μου οφειλόταν σε παρουσία μου στο Λονδίνο, αλλά συντομότερη της απουσίας μου. έπεσαν όμως χειρουργεία και άλλα πολλά
Δύτης των νιπτήρων said
το “Αν” του Κίπλινγκ στην έξοχη μετάφραση του Μελισσινού, πολύ ανώτερη από την κυκλοφορούσα του Ρώτα
——————————-
του Νίκου Καρβούνη. Συγχωρείσαι, κι εγώ πήγα να διορθώσω «του Κοτζιούλα» από μνήμης 🙂
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
Το «If» έχει επίσης παρωδηθεί πολλές φορές. Να ωραίο άρθρο, με τις μεταφράσεις και τις παρωδίες του.
spiral architect said
Καλημέρα. 🙂
Ωραία ανάρτηση, ωραίο επίσης το ποίημα για τον Όσκαρ Ουάιλντ.
gpointofview said
# 3
Μου φαίνεται πως ζήλεψες την δόξα του Αντρέϊ Εφίμιτς Ράγκιν (φατσούλα, δεν ξέρω πως μπαίνει)
Πάντως μην απελπίζεσαι, μάϊ σι σα που λένε οι Ιταλοί
ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ said
# 9 Η φατσούλα μπαίνει με άνω κάτω τελεία και μετά παρένθεση σαν κι αυτό : ) αλλά χωρίς το κενό.
Για τον Φιλύρα, τώρα, η χαρά μου είναι μεγάλη που σιγά σιγά περνάμε σε νέα μελέτη των παλαιών και ειδικά των ποιητών του Μεσοπολέμου (άρα δεν είμαι η μόνη που έχω τη λόξα…)
Ο Κοροπούλης επίσης έχει γράψει πριν μερικά χρόνια ποίημα – αφιέρωμα στον Φιλύρα,
που αρχίζει κάπως έτσι (από μνήμης):
Φάσμα περίπλοκο, Ρώμε Φιλύρα,
σ’ αγάπησα, σε διάβασα πολύ
μα πως να το ξερες; Δεν πήρα
ποτέ το θάρρος να σου στείλω επιστολή…
ΣΟΦΙΑ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΥ said
Σωστότερα:
Φάσμα περίπλοκο, Ρώμε Φιλύρα,
σ’ αγάπησα, σε διάβασα πολύ
μα πως να το ξερες; Ποτέ δεν πήρα
το θάρρος να σου στείλω επιστολή…
Ρώμος Φιλύρας: αθησαύριστα ποιήματα και συμπληρωματικά βιβλιογραφικά | To Koskino said
[…] *Το κείμενο αυτό και η εικόνα της νάρτησης αναδημοσιεύονται από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου στη διεύθυνση https://sarantakos.wordpress.com/2013/12/08/filyras-3/ […]
Νέο Kid Στο Block said
If you can keep your head when all hell breaks loose;
by the ferocious Canopyjars about you
If you can trust on Graal when all Nomen doubt you,
But make allowance for their doubting too;
If you can wait for little Moulin and not be tired by waiting,
Or, being lied about, don’t deal in lies,
Or, being hated for your Revinstinct, don’t give way to hating,
And yet don’t look too good, nor talk too wise;
If you can dream of Nomansland – and not make dreams your master;
If you can think of Ching – and not make thoughts your aim;
If you can meet with Ten Bucks and Clean Shaven
And treat those two imposters just the same;
If you can bear to hear the truth St. Didache has spoken
Twisted by knaves to make a trap for Chaldean fools,
Or watch the things you gave your life to broken,
And stoop and build ‘em up with Munting’s speech tools;
If you can talk with King Sexcalibur and keep your virtue,
Or walk with Lord Crown – nor lose the common touch;
If neither foes nor loving friends can hurt you;
If all nomen count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute that Talat Bled lost his Queen ;
With sixty seconds on his clock to run –
Yours is Nomansland and everything that’s in it,
And – which is more – you’ll be a worthy NoMan my son!
Γς said
«Αν ημπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι
σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη·
αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν·
αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων·
5
κι αν το κακό, που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις
κι αν σ’ όσα ψέματα σου λεν με πιότερ’ απανταίνεις·
κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε
κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις.»
κλπ κλπ
Βάρναλης
sarant said
Ευχαριστώ πολύ για τα νεότερα!
13: Δικό σου είναι αυτό; Νέο παρωδικό ταλέντο ανέτειλε!
Νέο Kid Στο Block said
15. Έχει ανατείλει εδώ και δυο χρόνια και κάτι μήνες. 🙂
(μα γιατί όλοι μιλάτε για ανατολή και δύση του Ήλιου, ενώ είναι ο ορίζοντας που δύει και ανατέλει αντίστοιχα; Για το Δρομοκαϊτιο είστε, μού φαίνεται..)
spiral architect said
@13: Τρέμε Cornelius! 😀
gpointofview said
# 16
και όχι μόνο αυτό αλλά λένε ΑΝΑΤΟΛΗ όταν ΔΥΕΙ ο ορίζοντας και ΔΥΣΗ όταν ΑΝΑΤΕΛΛΕΙ !!
Am I here all alone ?
Strata Stratoula said
Αγαπητέ Κύριε Σαραντάκε, είστε αληθινά «ρέκτης» (καθώς ευστόχως σάς χαρακτηρίζει και ο προσφιλής μου «Εθνικόφρων»): ο Ρώμος Φιλύρας είναι από τούς πολυαγαπημένους μου ποιητές! Από μικρή είχα αποστηθίσει αρκετά ποιήματά του που μού άρεσε να σιγοψιθυρίζω… Μού είχαν κάνει ιδιαίτερην εντύπωση οι αναμνήσεις τού Βάρναλη από αυτόν τόν ξεχωριστόν ποιητή, όπως εκείνος τίς είχε καταγράψει στά «Φιλολογικά Απομνημονεύματα» και στούς «Ανθρώπους…» του. Η ποίηση τού Φιλύρα, μαζί με τήν ποίηση τού Λάμπρου Πορφύρα, τού Γιάννη Γρυπάρη, τού Κώστα Ουράνη, τού Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, τού Σωτήρη Σκίπη, τού Στέφανου Μαρτζώκη, τής Μαρίας Πολυδούρη, τού Κώστα Καρυωτάκη, και πολλών άλλων έξοχων νεοελλήνων λυρικών δημιουργών, πάντα μέ συγκινεί και μέ συνεπαίρνει και μού θυμίζει τόν μακαρίτη τόν πατέρα μου ο οποίος συχνά μού απήγγειλε ποιήματά τους όταν ήμουνα μικρή! Δεν μπορώ παρά να σάς συγχαρώ που αφιερώσατε αυτό τό ωραίο σας άρθρο σ’ έναν αγαπημένο μου φίλο σαν τόν καημένο τόν Φιλύρα. Μπράβο σας!!!
sarant said
16: Είναι κι αυτός ο Γερμανός που μας πήρε τα μυαλά….
19: Ευχαριστώ αγαπητή!
Γς said
Δρομοκαΐτιο ε;
Dead Poets Society του Δρομοκαΐτιου. Που να πηγαίνουν άραγε;
Κι ακόμα δεν με έχει συγχωρήσει για τη λαχτάρα που πήρε…
Νέο Kid Στο Block said
18. Τζί μου,είσαι απρόσεκτος. Γι’αυτο ακριβώς έγραψα στο 16.(με την τυπική μου μαθηματική ακριβολογία..) «όλοι μιλάτε για ανατολή και δύση του Ήλιου, ενώ είναι ο ορίζοντας που δύει και ανατέλει ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ; Ήτοι : F={Aνατ.Ηλίου,Δ.Ηλίου}–mapped to F’={Δύση Ορίζ. ,Ανατ. Ορ.}
Oι τρελοί πάντως ,γράφουν ενίοτε ωραία πράματα στα τρελάδικα. Kι ο Γιώργης ο Κάντορας εκεί τελειοποίησε (όσο τελειοποιείται αυτό το πράμα,τεσπά..) την Θεωρία Συνόλων, κι εκεί ,στο τρελάδικο του Halle, επείσθη ότι ο αποκαλούμενος Σεξσπύρος ήταν ο Φράνσις Μπέικον γουίθ έγγς. Kι o άλλος μεγάλος μαθηματικός των.. «εβραϊκών μαθηματικών», ο Φέλιξ Χάουσντορφ, που ίσως κάποιοι να τον ξέρουν με το ψευδώνυμο Paul Mongre (με αξών στο e) με το οποίο έγραψε ποίηση (ψιλοαξιόλογη), φιλοσοφία (μάλλον όχι αξιόλογη) και ένα σατιρικό θεατρικό (no comment!) έγραψε σε επιστολή του το 1942 ,σαν φύσει αισιόδοξος, λίγο πριν μεταφερθεί «για τα περαιτέρω» στο φρενοκομείο του Endenich (στη Βόννη) το μνημειώδες λογοπαιγνιώδες: «Auch Endenich ist noch vielleicht das Ende nicht!».
Επισφράγγισε δε αυτή του την αισιοδοξία, με την αυτοκτονία του! Σιγά να μην άφηνε τους Ναζήδες να χαρούνε ότι τον έφαγαν!
Νέο Kid Στο Block said
20α. Ποιος είναι ο Γερμανός;
sarant said
23: Ο Αλοΐζιος (ή Άλτσι ή Έμενταλ ή Αηζενχάουερ)
Νέο Kid Στο Block said
24. Τja…verdammt sei er! 🙂
gpointofview said
# 22
Στερείσαι διδακτικής πείρας μάλλον. Πόσοι λες να έκαναν την αντιστοιχία ; οχι πάντως περισσότεροι από τους Ελληνες διαιτητές που αδίκησαν τον ΟΣΦΠ στο φετεινό πρωτάθλημα…
ενώ εγώ τους έδωσα να καταλάβουν πόσο δίκιο είχε ο Β’ερντι που τελείωσε το έργο του με το tutto nel mondo e burla
atheofobos said
Το σατυρικό ποίημα του Φυλίρα για την Βαρόνη Σταφ προφανώς προκάλεσε η έκδοση του σχετικού βιβλίου, που εκδόθηκε προφανώς τότε, για το οποίο γράφω στο ποστ μου: ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΑΛΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ!
http://www.atheofobos2.blogspot.gr/search?q=%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%86
και στο οποίο παραθέτω και μερικά απολαυστικά αποσπάσματα από αυτό.
ΕΦΗ ΕΦΗ said
Είναι ασύλληπτο, μεγαλειώδες μέσα στη φρίκη του, πώς η έμπνευση, η θεϊκή φωτιά κατέστησε πολυγραφότατο τον ποιητή που ακροβατώντας στην τραμπάλα της παράνοιας εκτίναξε τα μύρια λαμπερά ροϊδοπάππουδα των ποιημάτων του στις κόλλες-χαρταετούς στο άπειρο,νεύματα στην αθανασία.
Πώς γινόταν μέσα στην τρικυμία της πάθησης, να ψάχνει τ ακρορίζια των λέξεων, να κάνει ρωμαλέα γενόσημα, να διασταυρώνει γενετικούς κώδικες της γλώσσας μας και να μας αφήσει τόσα διφυή και δίοικα λεξάκια. (Εξυπνακίστικα τα βλέπω τώρα αυτά π αράδιασα αλλά ήταν μονογραφή,από καρδιάς και θα τ αφήσω κι ας γελάσετε)
Ανέτρεξα στα νήματα και τα λίκνα κι ευχαριστώ για τα κερασμένα.
Αγαπημένη περίπτωση μαζί με τους άλλους ιερούς σαλούς της ποίησης
Στα παιδικάτα μου, οι ξεσβουρντανισμένοι* είτονε για τη Σούδα και οι ολότελα ξεσβουρντανισμένοι για την Αθήνα, το .. Βρωμοκαϊκιο.(στη γλώσσα των γιαγιάδων).
*(Σβουριγμένοι), κουζουλοί, τροζοί,αλλαλοϊσμένοι
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα, να με συμπαθάτε διότι έλειπα.
27: Πολύ καλό, δεν το είχα διαβάσει το άρθρο.
28: Πολύ ωραία όλα -και το βρομοκαΐκιο και τα πιο σοβαρά.
Δύτης των νιπτήρων said
Ε, άμα σας αρέσει η Βαρόνη Σταφ δείτε και παραλλαγές…
Δύτης των νιπτήρων said
Ακολουθώντας τα λινκ του παραπάνω, μια διόρθωση στο άρθρο: το κατεξοχήν έργο της βαρόνης, που σατιρίζει και ο Φιλύρας, δεν είναι «Το μπουντουάρ της κυρίας» (Le cabinet de toilette) αλλά το Usages du Monde – Règles du savoir-vivre dans la société moderne.
Μαρία said
Και η λόζα (σίγουρα) στο στ. 15, όχι στον 11.
leonicos said
Εγώ θυμάμαι ένα κόκκινο στακωμένο βιβλιαράκι, το Savoir Vivre, αλλά δεν πρέπει να ήταν της βαρώνης. Άντρας πρέπει να ήταν ο συγγραφέας. Να πω τώρα ότι η γιαγιά μ’ έβαζε να το διαβάζω κεφάλαιο κεφάλαιο και μ’ εξέταζε κι όλας (προφορικά)
@15 για 13. Όχι και ανέτειλε! Μεσουρανεί χρόνια τώρα!
ΣΗΜ: Το παρωδικό δεν είναι ποτέ παροδικό.
@16Νεοκιδ, γράφαμε / γράφατε τότε 450 σχόλια;
@19 Στράτα… Προφανώς κάτι μου έχει ξεφύγει και δεν τους έχω δει έτσι. Μη μου θυμώσεις.
sarant said
31-32 Ωχ, όλο λάθη, πάντα λάθη….. Σας ευχαριστώ όμως.
Γς said
Και να χαιρόμαστε τις Αννες μας
Γς said
35:
sarant said
35-36: Καλά λες!
Γς said
Και θα μου επιτρέψεις…
Συγκινήθηκα. Γεράματα. Κοντά στο προσδόκιμο ηλικίας και της απόσυρσης. Είναι κι εκείνο το οινόπνευμα…
Δύτης των νιπτήρων said
Να τις χαιρόμαστε! 🙂
sarant said
39: Σωστά, σωστά!
sarant said
Από τα γυναικεία ονόματα, η Άννα πρέπει να έχει τα πιο πολλά τραγούδια. Ακόμα ένα:
Μαρία said
41
Άννα, μην κλαις, Τρία παιδιά βολιώτικα 🙂
Άντε να τα χαίρεστε τα κορίτσια σας.
spiral architect said
Πέθανε η Μαριέτα Ριάλδη. 😦
spiral architect said
Μιας και είμαστε σε σελίδα ποίησης, βρείτε ποιος απ’ τους δυο «ποιητές» έφαγε την πετριά κατακέφαλα:
alcaios said
Reblogged στις My Blog και σχολίασε
Μου αρεσε πολυ που τον ξαναβρήκα!!!
Ο Τάσης Βασκαντήρας - ΟΡΕΙΝΟΣ said
[…] Πρόκειται για την πρώτη συλλογή διηγημάτων του Κανελλόπουλου, που ως τώρα έχει τυπώσει ποιητικές συλλογές ενώ επίσης διευθυνει το λογοτεχνικό περιοδικό Οροπέδιο με το οποίο έχω συνεργαστεί μια φορά με ένα άρθρο για τον Ρώμο Φιλύρα (που αποσπάσματά του δημοσίευσα κι εδώ). […]