Παρακυπριακά μεζεδάκια

Όπως (σχεδόν) κάθε Σάββατο, έτσι και σήμερα το μενού γράφει μεζεδάκια, δηλαδή πολλά μικρά θέματα, κυρίως γλωσσικά ή μεταφραστικά μαργαριτάρια, αλιευμένα από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα την προηγούμενη βδομάδα. Και είναι κυπριακά, ή μάλλον παρακυπριακά, τα μεζεδάκια, όχι επειδή έχουν αλιευτεί σε κυπριακά μέσα, αλλά απλώς λόγω της επικαιρότητας, επειδή αυτές τις μέρες η Κύπρος διαπιστώνει ότι δεν είν’ εύκολες οι θύρες εάν η χρεία τες κουρταλεί. Βέβαια, αρκετά από αυτά εντοπίστηκαν σε κείμενα σχετικά με την κυπριακή κρίση.

Και με ένα από αυτά ξεκινάμε, τη μετάφραση που έκανε η ηλεκτρονική έκδοση του Βήματος στο άρθρο του Πολ Κρούγκμαν, που είχε τίτλο Cyprus: the sum of all FUBAR. Σύμφωνα με το Βήμα, αυτό αποδίδεται: «Κύπρος: το άθροισμα όλης της γα**μένης κατάστασης», και ακολουθεί η επεξήγηση: -όπου F.U.B.A.R. είναι αρκτικόλεξο των λέξεων «Fucked up beyond all recognition» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «γα**μένοι άνευ προηγουμένου»-. Το fubar είναι αμερικάνικη στρατιωτική σλανγκ, με πρώτη καταγραφή το 1944 -όλοι οι στρατοί αγαπάνε τα αρκτικόλεξα. Αλλά δεν μου αρέσει καθόλου η απόδοση του Βήματος.  Πολλές φορές το αμερικάνικο fuck και κυρίως τα παράγωγά του (fucking, fuck up κτλ.) δεν αντιστοιχεί στο ελληνικό γμτ, και εδώ θα ήταν πολύ καλύτερη μια απόδοση με σκατά, με μπάχαλο ή με χάος μέσα. Κάπου διάβασα «το απόλυτο μπάχαλο». Ακούω άλλες ιδέες.

Και πάλι για την Κύπρο, άκουσα σε ένα κανάλι τον καθηγητή Γιάννη Βαρουφάκη να υποστηρίζει ότι το Γιούρογκρουπ «διέβη τον Ρουβικώνα», αλλά ο ποταμός της Βόρειας Ιταλίας, που τον διάβηκε με τις λεγεώνες του ο Καίσαρας κι έτσι παραβίασε τον νόμο της Συγκλήτου λεγόταν Ρουβίκων, Ρουβίκωνας σήμερα, και «τον Ρουβίκωνα» στην αιτιατική. Στην ίδια συνέντευξη, ο καθηγητής είπε ότι «οι καταθέσεις κάτω από 100.000 εγγυώνται». Μόνο που το «εγγυώμαι» είναι ρήμα αποθετικό (σαν τα επεξεργάζομαι, διαπραγματεύομαι κτλ.). Τα κράτη εγγυώνται τις καταθέσεις, οι καταθέσεις είναι εγγυημένες. Ή δεν είναι (πια).

Δύο μαργαριτάρια στη συσκευασία του ενός είχε το άρθρο του skai.gr πριν από μερικές μέρες: Στον μεν τίτλο, το συνηθισμένο με την ακλισιά της τρόικας («εντός ή εκτός τρόικα η Κύπρος») και στην αρχή του άρθρου «Τα δύο ευρεία σενάρια». Δεν καταλαβαίνω γιατί ένα σενάριο να είναι «ευρύ», αλλά αν έχουμε δύο σενάρια θα είναι «ευρέα», όχι «ευρεία». Όχι ότι διορθώνεται πολύ η κατάσταση αν γράψουμε το γραμματικά σωστό «ευρέα σενάρια», που είναι σχεδόν κωμικό. Καλύτερα να έλεγε κάτι σαν: Σε αδρές γραμμές, τα δυο σενάρια….

Διαβάζω σε έναν ενημερωτικό ιστότοπο τον εξής τίτλο: Βαρύτατη μομφή για Ρουπακιώτη-Δένδια σχετικά με την φυγάδευση Κυριακίδη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν δεν ξέρουμε τα πραγματικά περιστατικά, ο τίτλος σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ φυγάδευσε τον Κυριακίδη (θα του βρήκε και ράσα για να τον ντύσει καλόγερο), και ότι αυτό αποτελεί μομφή για τους δύο υπουργούς. Βέβαια ξέρουμε ότι δεν έγινε έτσι, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί τους υπουργούς (και όχι άδικα, ίσως) για τη φυγάδευση του Κυριακίδη. Το «από τον ΣΥΡΙΖΑ» έπρεπε να πάει αμέσως μετά το «μομφή»: Βαρύτατη μομφή από τον ΣΥΡΙΖΑ….

Τραγικό γεγονός, αλλά και τραγικό άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση των Νέων (πιθανώς και στην έντυπη, δεν ξέρω). Πιο πολύ χτυπάει στο μάτι ότι «Αμέσως μετά έστρεψε το όπλο του στο κεφάλι του και αυτοπυρπολήθηκε θανάσιμα», αλλά όλο το άρθρο είναι γραμμένο με το πόδι (απόστροφος στο εξ, «συνέπεια» αντί για «συνεπεία»)/

Και κλείνω με μια από τις χειρότερες σχιζολεξίες που έχω δει, σε άρθρο στο tvxs.gr: «μια πολύ-εθνική ομάδα». Με ενωτικό, και με τόνο στο πρώτο συνθετικό -παρά λίγο να φύγει και το ενωτικό και να έχουμε και αλλαγή νοήματος (μια πολύ εθνική ομάδα!) Και μια άλλη, με κάποια ελαφρυντικά, στο Βήμα: Ηθικό-οικονομισμός, το νέο δόγμα Μέρκελ-Σόιμπλε. Λέω ότι έχει ελαφρυντικά, διότι εδώ, που έχουμε έναν νεολογισμό (Ηθικοοικονομισμός), το ενωτικό συγχωρείται ή ακόμα και δικαιολογείται (Ηθικο-οικονομισμός). Αυτό που σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογείται και δεν συγχωρείται, είναι ο τονισμός του πρώτου συνθετικού, φαινόμενο που νομίζω ότι είναι σχετικά καινούργιο. Ο τόνος αυτός είναι περιττός, αφύσικος, λαθεμένος. Να το ξαναπώ: ακόμα κι αν βάζουμε ενωτικό, ποτέ δεν βάζουμε δεύτερο τόνο.