Μεζεδάκια πριν ανοίξουν τα σχολεία

Το σημερινό είναι το τελευταίο Σάββατο πριν ανοίξουν τα σχολεία στις 11 Σεπτεμβρίου, οπότε ας πάρουν από εκεί την ονομασία τους τα μεζεδάκια μας. Για να πω την αλήθεια, δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιώ έναν παρόμοιο τίτλο -το είχα ξανακάνει το 2013.

Φέτος βέβαια τα σχολεία ανοίγουν με μια Υπουργό Παιδείας που μοιάζει η θηλυκή εκδοχή του Περίανδρου Πώποτα από το Καφέ της Χαράς, αν κρίνω από διάφορες δηλώσεις της όπως η τελευταία για το μάθημα της ιστορίας που πρέπει να πάψει να έχει κοινωνικό χαρακτήρα αλλά να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση. (Καθαρά ιδεολογική και ανόητη στην ουσία είναι κατά τη γνώμη μου και η απόφαση να καταργηθεί η κλήρωση για τους σημαιοφόρους του δημοτικού -δεδομένου ότι το 70-80% των παιδιών παίρνει 10, απλώς θα πυροδοτηθούν καβγάδες ανάμεσα στους γονείς και πιέσεις προς τους δασκάλους).

Όμως σήμερα δεν συζητάμε επί της ουσίας, οπότε κλείνω την αναφορά στα εκπαιδευτικά μας με κάτι που έγραψα στο Τουίτερ:

Και η φυσική πρέπει να καλλιεργεί εθνική συνείδηση. Αντί γι’αυτές τις ακαταλαβίστικες εξισώσεις αρκεί να διδάσκει πως ο Αϊνστάιν έκλεψε τη θεωρία της σχετικότητας από τον Καραθεοδωρή.

Φυσικά, στο μάθημα της Γλώσσας πρέπει να προστεθεί μια ενότητα για τα 5.000.000 λέξεις και άλλη μία για τη μία ψήφο, ενώ βέβαια δεν θα πρέπει να λείπει και η αναφορά στον ανύπαρκτο εύζωνο Κουκκίδη.

* Τη βδομάδα που μας πέρασε, όμως, η επικαιρότητα ήταν και στη Μεγάλη Βρετανία, αφου συνεχίζεται, με αδιάκοπες ανατροπές, το ψυχόδραμα του Μπρέξιτ. Στη δική μας γωνίτσα είχαμε κι άλλη μια αιτία να συζητάμε το Νησί: την πρόταση Μητσοτάκη να δανείσει το Βρετανικό Μουσείο τα Ελγίνεια, καθώς και τη συζήτηση που πυροδοτήθηκε ως προς το αν η αίτηση για δανεισμό συνεπάγεται αναγνώριση της κυριότητας και αν, ως εκ τούτου, η πρόταση Μητσοτάκη ήταν γκάφα.

Δεν έχω ασχοληθεί με το θέμα, οπότε δεν θέλω να εκφέρω γνώμη -κι αν είχα δεν θα την διατύπωνα εδώ και τώρα. Όμως αναφέρω την υπόθεση επειδή πρόσεξα τον εξής τίτλο (από skai.gr) και θέλω τη γνώμη σας αν είναι αμφίσημος ή όχι:

Αν υποθέσουμε ότι δεν ξέρουμε τίποτα για το θέμα, τι συμπέρασμα βγάζετε από τον τίτλο; Ποιος θα δανειστεί τα γλυπτά; Το Λονδίνο;

Νομιζω πως η ονοματική σύνταξη φταίει για τη αμφισημία. Αν το διατυπώναμε: Ο Μητσοτάκης ζητάει από το Λονδίνο…. δεν θα υπήρχε προβλημα. Βέβαια, ο τίτλος θέλει σφιχτή διατύπωση.

* Σε άρθρο για τον τυφώνα Ντοριαν και τις καταστροφές που προξένησε, πρόσεξα κάτι το ωραίον:

Καταστροφικό ήταν το πέρασμα του τυφώνα Ντόριαν από τις νήσους των Μπαχαμών, με τους ανέμους του να «αγγίζουν» τα 300 χιλιόμετρα την ώρα.

Αφενός έχουμε τα περιττά εισαγωγικά (που τα βρίσκουμε και πιο κάτω στο βίντεο που «κόβει» την ανάσα) και αφετέρου την βαρύγδουπη γενική «των Μπαχαμών» -που δεν είναι λάθος αλλά είναι κωμική. Το πέρασμα του τυφώνα από τις Μπαχάμες, θα έγραφα.

Θα μου πείτε, τόσο κακό είναι πια τα περιττά εισαγωγικά; Με τρομάζει λιγάκι η ιδέα να πρέπει ψυχαναγκαστικά σε κάθε μεταφορά να βάζουμε εισαγωγικά. Αν το βίντεο «κόβει» την ανάσα, τότε γιατί να μη γράψουμε και Αποφάσισα να «κόψω» το τσιγάρο ή Δεν «κόβεις» τις σαχλαμάρες; Ή τους δίνω ιδέες;

* Εκλεκτός φίλος του ιστολογίου στέλνει την ακόλουθη φωτογραφία από κέντρο υγείας του Λεκανοπεδίου στο οποίο βλέπουμε μία ευφυέστατη λύση για να ξεπεραστεί επιτέλους ο τελευταίος μεγάλος διχασμός που ταλανίζει ακόμα την πολύπαθη πατρίδα μας.

Εννοώ, βέβαια, τον διχασμό ανάμεσα σε όσους προτιμούν τη γραφή «ορθοπεδικός» και σε όσους είναι οπαδοί της γραφής «ορθοπαιδικός». Τόνοι μελάνης (και ηλεμελάνης) έχουν χυθεί στη λυσσαλέα αυτήν αντιπαράθεση (δείτε και το παλιό μας άρθρο).

Και επειδή πολλοί ορκισμένοι «πεδιστές» αρνιούνταν να επισκεφτούν «ορθοπΑΙδικό» ιατρείο ενώ και οι αδιάλλακτοι «παιδικοί» δεν πλησιάζουν «ορθοπεδικό», η λύση βρέθηκε με το συναμφότερον ώστε κανείς να μην μένει παραπονεμένος.

Είστε πιστός του «ε»; Πηγαίνετε στο Ισόγειο, στο 8.

Δεν δέχεστε άλλο από το «αι»; Για σας είναι ο πρώτος όροφος, γραφείο 110.

Ήταν πολύ απλό, αλλά έπρεπε κάποιος να το σκεφτεί.

* Είπαμε πιο πάνω για το Μπρέξιτ και τις συζητήσεις στην Αγγλία. Πρόσεξα στη Γκάρντιαν την εξής πρόταση:

The chancellor, Sajid Javid, has refused to deny that he objected to the expulsion of the 21 Tory MPs who voted against the government on bill to block a no-deal.

Αρνήθηκε να διαψεύσει ότι αντιτάχθηκε στην αποπομπή όσων ψήφισαν εναντίον της κυβέρνησης στην πρόταση να αποκλειστεί η μη επίτευξη συμφωνίας.

Γεμάτη είναι η πρόταση με αρνητικές και αντιθετικές λέξεις και έννοιες!

* Διαβάζω σε άρθρο στο info-war: »Οι πλούσιοι ξέρουν ότι έρχεται μια μεγάλου μεγέθους καταστροφή λόγω του κλίματος και προετοιμάζονται για να την επιζήσουν – εκείνοι, όχι εμείς.»

Είπαμε, σήμερα δεν μπαίνουμε στην ουσία κι έτσι δεν θα πω για τους πλούσιους που θα επιζήσουν από την καταστροφή ενώ εμάς θα μας φάει το μαύρο σκοτάδι.

Θα επισημάνω όμως ότι εδώ το ρήμα «επιζώ» χρησιμοποιείται μεταβατικά, «επιζώ την καταστροφή».

Κανονικά, η σύνταξη αυτή δεν στέκει. Οι περισσότεροι θα χρησιμοποιήσουν σύνταξη με γενική, επιζώ της καταστροφής, εγώ πάλι, όπως είδατε, προτιμώ το «επιζώ από την καταστροφή»

Το «επιζώ την καταστροφή είναι βέβαια αγγλισμός (he survived the disaster). Eίναι οικονομικός τρόπος σύνταξης και ισως στο μέλλον να καθιερωθεί. Προς το παρόν, πάντως, θα τον διόρθωνα αν τον είχα σε επιμέλεια κειμένου.

* Κι αλλη μια παρόμοια περίπτωση, που την είδα στο Φέισμπουκ, στην ομάδα συζήτησης του ΜΗΛΝΕΓ, του ηλεκτρονικού λεξικού των εκδόσεων Πατάκη.

Αποδελτιώθηκαν οι εξής φράσεις:

• Εκείνο που τον διαφέρει από τις ερμηνείες των υπολοίπων για το θέμα είναι ότι διείσδυσε στην ψυχολογία των χαρακτήρων του έργου
• Είναι πιο ειλικρινής και αυτό τον διαφέρει από τους άλλους πολιτικούς

Προφανώς, το διαφέρω δεν είναι μεταβατικό, τουλάχιστο στη νόρμα της γλώσσας. Στις παραπάνω προτάσεις, θα λέγαμε «αυτο τον διαφοροποιεί απο τους άλλους», όχι «αυτο τον διαφέρει».

Νομίζω ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, και αυτό θα το διόρθωνα αν το έβλεπα σε επιμέλεια.

* Φυσικά, η τάση για «μεταβατικοποίηση» των ρημάτων είναι υπαρκτή. Το ‘διαρρέω’ και το ‘επικοινωνώ’ ειναι απλώς τα πιο πρόσφατα που καθιερώθηκαν ή βρίσκονται σε πορεία καθιέρωσης.

Και για να τριτώσει το θέμα με τα μεταβατικά, αναφέρω και το ρήμα «φταίω», σε φράσεις όπως:

Δεν πρέπει να φταις το σχολείο για τις αποτυχίες του παιδιού σου.

Αυτό είναι φυσικά επιρροή από τα αγγλικά (blame school for…) και συνηθίζεται πολύ στην Κύπρο. Εκεί ίσως είναι καθιερωμενο.

* Η αστεία φωτογραφία της εβδομάδας σε διαφήμιση φωτογραφείου, που την ψάρεψα στα Υπογλώσσια.

Ωραία λογοπαίγνια με τις διπλές σημασίες των ρημάτων (ως γνωστόν, η αγγλική είναι φτωχή γλώσσα κι έτσι τα ρήματά της έχουν πολλές σημασιες).

Θα φωτογραφίσουμε ή θα πυροβολήσουμε τη γυναίκα σας, θα κορνιζάρουμε ή θα ενοχοποιήσουμε την πεθερά σας -και θα τις κρεμάσουμε και τις δυο!

* Ο ευπρεπισμός της εβδομάδας σε τίτλο σχετικά με το Παγκόσμιο πρωτάθλημα μπάσκετ: «Εκατοστάρα» 103-97

Όσοι παίζαμε μπάσκετ, και όσοι έχουμε πάει φαντάροι, όλοι λέγαμε (και, θαρρώ, λέμε) «κατοστάρα», όχι «εκατοστάρα».

Να δείτε που σε λίγο θα δούμε γραμμένο ότι κάποιος «έχει το μυαλό του στην οικονόμα» και δεν θα εννοούν κάποιαν που κάνει οικονομίες αλλά την κονόμα!

* Και παλι για το πρωτάθλημα μπάσκετ και τον αγώνα με τη Νέα Ζηλανδία. Σε αθλητικόν ιστότοπο διαβάζουμε ότι η αντίπαλη ομάδα μάς δυσκόλεψε, “βοηθείσας και της κακής άμυνας των διεθνών”.

Σχολιάζει ο φίλος που το στέλνει:
Ζόρικο πράγμα οι μετοχές. Εκτός αν πράγματι ήθελε να χρησιμοποιήσει την μετοχή παθητικού αορίστου του “βοώ”, ότι δηλαδή την έκραξαν, την ξεφώνισαν την κακή άμυνα.

* Και κλείνω με κάτι το χιλιοειπωμένο.

Πολύ συνηθισμένο λάθος είναι ο αριθμός των λ στα σύνθετα του «βάλλω».

Συνήθως, όποιος αμφιβάλλει, βάζει δύο λ διότι, σου λέει, «το πολύ ποτέ δεν έβλαψε».

Εδώ θέλει «θα συμβάλει» διότι είναι στιγμιαίο. Αν έχετε αμφιβολία, βάλτε ένα άλλο ρήμα πχ «βοηθώ». Θα βοηθά–>θα συμβάλλει, θα βοηθήσει–> θα συμβάλει.

Ωστόσο, ένας φίλος στο Τουίτερ είχε διαφορετική άποψη. Μου έγραψε:

Κι όμως, αν κρίνουμε από το πόσες φορές θα «ολοκληρωθούν» τα έργα (πόσες κορδέλες θα κοπούν, από πόσες διαφορετικές κυβερνήσεις, περιφέρειες, νομαρχίες κλπ.), μια χαρά είναι και ο εξακολουθητικός μέλλοντας

Δεν έχει και άδικο, τι λέτε;

Καλό σαββατοκύριακο όμως. Και μπορεί το ιστολόγιο να έχει πάψει να εξαρτάται από τον σχολικό κύκλο, αν όμως εσείς κινείστε σε αυτούς τους ρυθμούς «καλή σχολική χρονιά!»