Μεταμπρεξιτικά μεζεδάκια

Από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πια μέλος της ΕΕ -μ’ άλλα λόγια, συντελέστηκε το Μπρέξιτ, αν και πίσω έχει η αχλάδα την ουρά, αφού μέσα σε 11 μήνες (παρά δύο μέρες, λέει ο ακριβολόγος) οι δυο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν τη μελλοντική τους σχέση -κάτι που, κανονικά, παίρνει χρόνια.

Το σημερινό εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο, που δημοσιεύεται ετεροχρονισμένο διότι χτες που ήταν η συνηθισμένη του μέρα έπεφτε πρώτη του μηνός και είχαμε το μηνολόγιο, είναι το πρώτο μετά το Μπρέξιτ -οπότε, ο τίτλος είναι αναμενόμενος. Ωστόσο, δεν έχουμε μεζεδάκια για το Μπρέξιτ.

* Και ξεκινάμε με ένα μαργαριτάρι που είναι αρμοδιότητα του ληξιάρχου της Νομανσλάνδης.

H φυλή Amazon, λοιπόν, κέρδισε αγωγή εναντίον εταιρείας πετρελαίου και μπόρεσε να διασώσει χιλιάδες στρέμματα τροπικού δάσους.

Μακάρι να αληθεύει η είδηση -διότι συνήθως τέτοια αισιόδοξα νέα από μακρινές χώρες δεν είναι πάντοτε αληθινά- αλλά το όνομα της φυλής ασφαλώς δεν είναι Amazon, δεν έχει αρχίσει (ακόμα) ο κολοσσός του ηλεμπορίου να εμπορεύεται ή να σπονσοράρει εθνότητες.

Απλώς, το αγγλικό ήταν Amazon Tribe Wins Lawsuit Against Oil Company… Το όνομα της φυλής, παρεμπιπτόντως, είναι Waorani.

* Kαι συνεχίζουμε νομανσλανδιανά, αποκαλύπτοντας μια μεγάλη χώρα που μέχρι τώρα παρέμενε άγνωστη. Το εύρημα το ψάρεψε ο φίλος Δρ. Ζίμπενμαλ και το ανακοίνωσε στο Φέισμπουκ και σας το μεταφέρω εδώ. Ξέρετε ποια είναι η Αλμεγλένη;

Δεν ξέρετε, οπότε το λογικό είναι να το γκουγκλίσετε. Και αν το γκουγκλίσετε, παίρνετε τα εξής αποτελέσματα.

Το ερώτημα που τίθεται σχετικά με τις πολιτικές που ακολουθούν είναι η αντικατάσταση αντικειμένων αντικατάστασης και αντιπαράθεσης στην Αλμεγλένη.

ή

Σχετικά με την Αλμεγλένη, οι διαμαρτυρόμενοι διαμαρτύρονται για την κατηγορία των δράσεων της Γαλλικής Δράσης, οι οποίοι επιστρέφουν στην κατηγορία των …

Αν προσέξετε τα ευρήματα στο Γκουγκλ, πρόκειται για κείμενα γαλλικά, που μεταφράστηκαν από κάποιο ιδιαίτερα ατζαμίδικο μηχανάκι, το οποίο για κάποιο λόγο την Allemagne, τη Γερμανία δηλαδή, επέλεξε να τη μεταμορφώσει σε Αλμεγλένη.

Πώς και γιατί έγινε αυτό, δεν το ξέρω -άβυσσος η ψυχή των μεταφραστηριών.

* Υπάρχουν τα αποφθέγματα, τα σοφά λόγια μεγάλων ανδρών (και γυναικών, και γυναικών). Υπάρχουν και τα αποφεύγματα, όπως λέμε στο ιστολόγιο τα ψεύτικα αποφθέγματα, που αποδίδονται σε κάποιον που δεν τα είπε.

Φίλος του ιστολογίου με πληροφορεί ότι υπάρχει και το πάντρεμα των δύο παραπάνω λέξεων, δηλαδή τα… αποφθεύγματα. Εδώ βλέπετε, και από επαγγελματικόν ειδησεογραφικό ιστότοπο μάλιστα, τα πιο σπουδαία αποφθεύγματα του Οδ. Ελύτη!

* Ο δημοσιογράφος Χρήστος Κτενάς έκανε το εξής σχόλιο στο Φέισμπουκ που το βρίσκω ενδιαφέρον και το αντιγράφω:

Κάνει το πρακτορείο ειδήσεων ΑΠΕ-ΜΠΕ ένα ορθογραφικό λάθος και σε τηλεγράφημα του λέει πως: «το αφγανικό τηλεοπτικό δίκτυο 1TVNews.af μετέδωσε ότι την ευθύνη για την κατάρριψη του αεροσκάφους ανέβαλαν οι Ταλιμπάν».

Προσοχή: Ανέβαλαν και όχι ανέλαβαν.

Ανθρώπινο, δεν τρέχει τίποτα, έχει συμβεί σε όλους μας. Το ζήτημα είναι πως το τηλεγράφημα αυτό έχει αναπαραχθεί από δεκάδες site, με το ίδιο λάθος, το οποίο έχει γίνει ακόμη και τίτλος!

Συμπέρασμα: Κανείς δεν διαβάζει τι ανεβάζει; Για να διορθώσει και το προφανές;

Ο Κτενάς έχει δίκιο και το λάθος παραμένει ακόμα και σε ιστότοπους που θεωρούνται σοβαροί.

* Κι ένα θέμα ορολογίας. Το λάθος του ΑΠΕ (ανέβαλαν αντί για ανέλαβαν) δεν είναι ορθογραφικό, αν θέλουμε να είμαστε αυστηροί. Είναι λάθος πληκτρολόγησης. Παλιά τα λέγαμε τυπογραφικά λάθη, στις εφημερίδες και στα βιβλία, αλλά τώρα πώς θα τα πούμε; Οι Άγγλοι έχουν το typing error που νομίζω πως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται.

Κατά καιρούς βλέπω να προτείνονται διάφορα εξωτικά, όπως πληκτρολίσθημα, αλλά καμιά ικανοποιητική λύση δεν έχω βρει, πέρα από το κάπως μακρύ «λάθος πληκτρολόγησης».

* Πολλές φορές έχω γράψει ότι με εκνευρίζει πολύ, πάρα πολύ, η μόδα πολλών να γράφουν στην ίδια λέξη ανακατεμένα και τα δυο αλφάβητα, πχ googleάρω, μόδα μάλιστα που πηγαίνει αντίθετα σε μια βασική αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης, την αρχή της ελάσσονος προσπάθειας.

Τις προάλλες, παρακολουθώντας μια συζήτηση στα σόσιαλ είδα το εξής που με έκανε ν’ ανατριχιάσω:

Το παίζω standardαρακι!!

Συζητούσαν για κάποιο ενδεχόμενο, που ο φίλος το θεωρεί στανταράκι, υποκοριστικό της λέξης στάνταρ, μιας λέξης απολύτως ενταγμένης στο ελληνικό λεξιλόγιο, που μάλιστα δεν αντιστοιχεί απόλυτα σε καμιά ξένη λέξη, αφού το αγγλικό standard προφέρεται «στάνταρντ» και το γαλλικό «σταντάρ».

Κι όμως, θεώρησε φυσικό να αναζητήσει και να γράψει τη λέξη με το λατινικό, standard και μετά να προσθέσει το -άκι, και τα μπέρδεψε και πρόσθεσε το -αράκι και το έκανε στανταρνταράκι.

Αλλά θα χρειαστεί ξεχωριστό άρθρο για το θέμα.

* Από το δελτίο της ΕΤ3, το λάθος στο σουπεράκι έγινε ιότροπο στα σόσιαλ.

Γραπτό σαρδάμ θα το λέγαμε.

* Φίλος γλωσσολόγος στέλνει λίκνο προς άρθρο του Πρώτου Θέματος όπου ο βουλευτής Θεσσαλονίκης κ. Κούβελας (γιος του λαπαδόφοβου Σωτήρη) δηλώνει γενικομανώς ότι ο ΠΑΟΚ αξίζει του σεβασμού μας.

Δεκτό επί της ουσίας, αλλά ως προς την καταχρηστική γενική απαράδεκτο. Ο φίλος παραθέτει με κέφι ένα μπουκέτο από γενικομανείς συντάξεις:

αξίζει του σεβασμού σας (όχι είναι άξιος του…, τον θεωρώ άξιο του…) μαζί με τα διέφυγε του κινδύνου, επιδέχεται ερμηνείας, δικαιούται επιδόματος, μετέρχεται κάθε μέσου… Κήδεται του ΠΑΟΚ και της γλώσσης μας ο υιός Κούβελας, αποποιούμενος των όποιων ευθυνών της ομάδας των ψηφοφόρων του.

* Ο ευρωβουλευτής Λαγός έσκισε μια τουρκική σημαία (τυπωμένη στον εκτυπωτή του, σε χαρτί Α4) σε συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Φυσικά η πρόκληση προκάλεσε αντιδράσεις στη γείτονα και πολλοί Τούρκοι έγραψαν, άλλοι βρίζοντας κι άλλοι καλώντας τους Έλληνες να αποδοκιμάσουν τον βουλευτή.

Βέβαια, δεν ήξεραν ελληνικά οι περισσότεροι γείτονες -μερικοί προτίμησαν να σχολιάσουν στα αγγλικά, άλλοι όμως προσφύγανε στις υπηρεσίες του Google Translate, το οποίο όμως δεν είναι (ακόμα) πολύ καλό στα ζευγάρια γλωσσών που δεν περιέχουν την αγγλική. Μερικά υβριστικά τουίτ έχουν σαφώς σουρεάλ ύφος, για παράδειγμα:

Έλληνας αναπληρωτής σκύλα υπάλληλος στο Λάγος Leonnis «ότι η Τουρκία κάνει ό, τι θέλετε! Από τι είναι κατασκευασμένη μια Τουρκική Σημαία; Έσχισε έτσι! «Έσχισε τη σημαία μας! Ανεξάρτητα από το ποιος αγνοεί τη σημαία μας, είναι ο μπάτλερ της σκύλας μας. Συνδέστε τον πλησίον σας!

Και καλά, ο αναπληρωτής είναι ο βουλευτής (deputy). Αλλά ο «μπάτλερ της σκύλας μας» είναι ό,τι καλύτερο έχω δει τον τελευταίο καιρό. Συνδέστε τον πλησίον σας λοιπόν!

* Μια παρωνυχίδα στο άρθρο της Σώτης Τριανταφύλλου για τη συριζοπαρμένη Γαλλία, γιατί θα στενοχωρηθώ αν το σχολιάσω επί της ουσίας. Γράφει: πράγμα που αναπόφευκτα μας θυμίζει και πάλι πόσο μοιάζουμε με τους Γάλλους και πώς η δική μας αριστερά μαθήτευσε παρά της γαλλικής.

Όχι όμως. Δεν συντάσσεται με γενική το «παρά», στην πραγματικότητα δεν συντάσσεται με τίποτα, διότι κανονικά θέλει δοτική και δοτική δεν έχουμε στα νέα ελληνικά. Έχουμε στερεότυπες εκφράσεις όπως «Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ» (παλιότερα το είχαν εκσυγχρονίσει σε «Υφυπουργός στον πρωθυπουργό»  αλλά μετά επαναφέρανε τη δοτική), αλλά σε ζωντανή χρήση η δοτική ξενίζει. Περισσότερο όμως ξενίζει η γενική -είναι λάθος, θα έλεγα.

Και πώς θα το πούμε; Απλά. Η ελληνική αριστερά μαθήτευσε πλάι στη γαλλική. Αυτή είναι η δόκιμη σύνταξη, που χρησιμοποιείται και για ζωγράφους, μουσικούς κτλ. που μαθήτευσαν πλάι στον τάδε μεγάλο δάσκαλο.

* Σε άρθρο για την περίφημη τροπολογία που κατατέθηκε από την κ. Μενδώνη για να αλλάξει εκ των υστέρων τον αθλητικό νόμο (και θα μας βάλει σε μεγάλα μπλεξίματα με τις διεθνείς αρχές) το όνομα της υπουργού γράφεται «Πινδώνη».

Τα άλλαξαν όλα, ακόμα και το όνομα της υπουργού, σχολίασε φίλος.

* Και μια σχιζολεξία σε είδηση για την ίδια τροπολογία:

Η τροπολογία θα κατατεθεί από το Υφυπουργείο Αθλητισμού με την διαδικασία του κατ’ επείγοντος….

Κατα-συγχίστηκα που το είδα!

* Μουστάκια και σεξισμός σε αθλητική είδηση.

Ο τίτλος: Καλλονή διαιτητής «κατσάδιασε» τον Φέντερερ.

Και στο άρθρο: Η όμορφη διαιτητής με καταγωγή από τη Σερβία…

Ακόμα κι αν είναι ασυνήθιστος ο τύπος «διαιτήτρια» (διότι μέχρι πριν από 10-20 χρόνια ελάχιστες γυναίκες διαιτήτευαν) δεν υπάρχει κανένας λόγος να χρησιμοποιούμε τον αρσενικό τύπο και να βάζουμε μουστάκια. Ή μάλιστα, ένας λόγος παραπάνω να χρησιμοποιούμε τον τύπο «διαιτήτρια» ώστε να πάψει να είναι ασυνήθιστος.

Ο σεξισμός πάλι έγκειται στο ότι δεν θα λέγαμε «Γοητευτικός διαιτητής κατσάδιασε τον Φέντερερ», έτσι δεν είναι ;

* Το προηγούμενο μεζεδάκι είχε και μια τρίτη πτυχή, τα κατά τη γνώμη μου περιττά εισαγωγικά στο ρήμα «κατσάδιασε». Γιατί περιττά; Διότι δεν έχουν λόγο -πράγματι τον κατσάδιασε. Εδώ, τα εισαγωγικά λειτουργούν σαν… γάντια. Πιάνουμε με τα γάντια τη λαϊκή λέξη για να μη λερωθούμε!

Αλλά στο άθλημα των περιττών εισαγωγικών είχαμε μιαν αξιοπρόσεκτη επίδοση, που την εντόπισε φίλος γλωσσολόγος στο Φέισμπουκ (άλλος από τον προηγούμενο, έχω πολλούς).

Εισαγωγικά, αυτή η «μάστιγα» -σχολίασε ευφυώς.

Τρία ζευγάρια εισαγωγικά σε ένα σουπεράκι δεκαπέντε λέξεων!

Και τα τρία τα βρίσκω περιττά. Βέβαια, πάλι καλά που δεν έβαλε εισαγωγικά και στη «μποέμισσα» ή στα «ταμπού»!

* Ιότροπο έγινε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βιντεάκι από το 2ο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ανάπτυξης, που έγινε στη Λάρισα. Εκεί, οι διοργανωτές είχαν έναν μεγάλο πίνακα, όπου οι υπουργοί έπρεπε να γράψουν τις δεσμεύσεις τους -τάχα για να μην ξεχαστούν.

Και ο υπουργός Μεταφορών κτλ. κ. Κώστας, επάγγελμα Καραμανλής, θέλησε να γράψει ότι δεσμεύεται να βρεθεί οριστική λύση στο ζήτημα της εκτροπής του Αχελώου. Αλλά δείτε το στο βίντεο:

Η περιγραφή από την Ελληνοφρένεια:

«Δεσμεύομαι να βρούμε την τελική λύση στο αδιέξοδο του Αχε…» γράφει ο υπουργός και σταματάει:

• «Δύο λάμδα ή ένα;» ρωτάει τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό…
• «Ένα» του απαντάει ο περιφερειάρχης…
• «Ωμέγα ή όμικρον;» ξαναρωτάει…
• «Ωμέγα» του ξαναλέει ο περιφερειάρχης…

…Οπότε ενθουσιασμένος που τα κατάφερε ο υπουργός βάζει τον τόνο στο «ου» και δίνει μια γαλλική εσάνς στην προφορά του Αχελώου…

Η γραπτή δέσμευση του υπουργού ολοκληρώνεται με τον περιφερειάρχη να σβήνει με το χέρι του το λάθος τονισμό που εκθέτει τον υπουργό, ο οποίος – για να μη ξεχνιόμαστε – υπηρετεί μια κυβέρνηση που επανειλημμένως  έχει επικαλεστεί την αξία της αριστείας!…

* Άρθρο του Σκάι για τις δημοτικές εκλογές στο Παρίσι εκθειάζει έναν υποψήφιο που ενώ προέρχεται από το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να κατέβει ανεξάρτητος, κόντρα στον επίσημο υποψήφιο του κόμματος.

Ο υπότιτλος μας πληροφορεί ότι:

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Βιλάνι, 46 ετών, μαθηματικός που έγινε πολιτικός πριν από τρία χρόνια, είναι πολύ πιθανό να κερδίσει τις εκλογές τον Μάρτιο.

Δύο παρατηρήσεις εδώ. Η πρώτη, ότι ο Cédric Villani είναι Γάλλος, οπότε προφέρεται Βιλανί.

Η δεύτερη, ότι δεν είναι και τόσο πιθανό να κερδίσει τις εκλογές τον Μάρτιο, διότι οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν τέταρτο ή πέμπτο, οπότε ούτε στον δεύτερο γύρο δεν θα περάσει.

* Ένα στιγμιότυπο από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή σχολιάστηκε στα σόσιαλ και το βρίσκω αρκετά διδακτικό.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε, στο τέλος του αποσπάσματος:

Μα είναι δυνατόν να λέτε τέτοια πράγματα; Τόσο εύκολο είναι να λύσουμε το προσφυγικό ζήτημα, με πλωτά φράγματα; Τι είναι οι προσφυγικές λέμβε…οι βάρκες που έρχονται, τσούχτρες είναι να τις εμποδίζουν τα πλωτά φράγματα; Ποιος σας τα λέει αυτά;

Ο σωστός τύπος είναι «οι προσφυγικές λέμβοι» -αλλά όσο κι αν υπάρχουν δευτερόκλιτα θηλυκά από την αρχαιότητα, οι τύποι αυτοί κάπου ηχούν αφύσικα. Δεν τους έχουμε καλοσυνηθίσει και ή τα θηλυκά τα κάνουμε αρσενικά, όπως στα διάφορα «πολλούς διεξόδους», «πολλούς παραμέτρους» ή θέλουμε να τους βρούμε άλλες καταλήξεις που να διαφοροποιούν από το αρσενικό, όπως πήγε να κάνει ο Τσίπρας εδώ με τις «λέμβες» και αμέσως το διόρθωσε με το φυσικό και θηλυκό «βάρκες».

* Και πάλι, το Συμβούλιο Ισορροπίας Γλωσσικών Αστοχημάτων (ΣΙΓΑ) μού επιβάλλει να για λόγους ισορροπίας να παραθέσω κι ένα γλωσσικό σφάλμα από την αντίθετη πλευρά και μάλιστα από την ίδια συζήτηση.

Στο 12.30 περίπου του αποσπάσματος, ο πρωθυπουργός λέει ότι «η κυβέρνηση θα αποταΝθεί στο ανώτερο επίπεδο, στην ηγεσία της διεθνούς και της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου…»

Λαθάκι. Συχνό, αλλά λαθάκι. Το ρήμα είναι αποτείνομαι, θα αποταθώ. Όπως δεν λέμε «θα εντανθεί» ή «θα προτανθεί», έτσι δεν στέκει και το «θα αποτανθεί».

Πώς εξηγείται το περίσσιο ν; Μάλλον με έλξη από το αποφανθεί. Ή έχετε κάποια άλλη εξήγηση;

* Γέμισε η πιατέλα, μερικά που περίσσεψαν ίσως τα παρουσιάσουμε την επόμενη εβδομάδα. Να περάσετε καλά την Κυριακή και να προσέχετε. Μην πίνετε μπίρα Κορόνα γιατί σέρνεται αυτός ο ιός!