Δυο κατοικίδια πουλιά και άλλα μεζεδάκια

Συμβαίνει αρκετές φορές το σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο να παίρνει τον τίτλο του όχι από την επικαιρότητα ή από το ημερολόγιο αλλ’ από ένα επιμέρους μεζεδάκι, που βέβαια πρέπει να είναι ζουμερό, νόστιμο και μεγαλωπό, για να δικαιολογεί μια τέτοια ειδική μεταχείριση.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και σήμερα -και τα «δυο κατοικίδια πουλιά» του τίτλου αναφέρονται σε ένα μαργαριτάρι που εντοπίσαμε μέσα στη βδομάδα.

Δεν ξέρω με ποια μονάδα μετριώνται τα κανονικά μαργαριτάρια, οι πέρλες, αλλά αν υπήρχε τρόπος να μετρηθούν τα μεταφορικά μαργαριτάρια, τα γλωσσικά, μεταφραστικά και άλλα λάθη δηλαδή, το σημερινό θα διεκδικούσε ασφαλώς κάποια διάκριση -κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον. «Αυτό δεν είναι μαργαριτάρι, είναι ο αδάμας Κοχινώρ», που είχε πει κάποιος παλιότερα.

Αλλά να μην σας κρατάω σε αγωνία, στην περίπτωση που δεν το ξέρετε. Ας παρουσιάσω το σπάνιο δείγμα.

Στον ιστότοπο του Πρόταγκον, κι έχει σημασία αυτο διότι έχουμε έναν επαγγελματικό ιστότοπο, όχι το ιστολόγιο κάποιου ερασιτέχνη, δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα ένα άρθρο για μια ταινία του 2011, την Contagion, για την οποία κάποιοι είπαν ότι «πρόβλεψε την επιδημία του κορονοϊού».

Και γράφει το Πρόταγκον: Και ο Ράϊαν Γκίλμπι κριτικός κινηματογράφου του Guardian δεν διστάζει να παραδεχτεί δημοσίως ότι έχασε την ταινία όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά, αλλά την κατέβασε την περασμένη εβδομάδα, και (το χειρότερο) με το που την είδε, έντρομος από φόβο μήπως πεθάνει από την πνευμονία που προκαλεί ο ιός, σκότωσε αμέσως τα δύο κατοικίδια πουλιά του…

Να τρομάξει ο δημοσιογράφος από την ταινία, πάει κι έρχεται. Αλλά τα καημένα τα πουλιά, τι του φταίξανε και τα σκότωσε; Μήπως νόμισε ότι ξαναεμφανίστηκε η «γρίπη των πτηνών»;

Σπεύδω να καθησυχάσω τους φιλόζωους (και φιλόπτηνους) αναγνώστες: ο κριτικός της Γκάρντιαν δεν σκότωσε κανένα πουλί. Ο μόνος που σκότωσε κάτι ήταν ο συντάκτης του Πρόταγκον -σκότωσε τη μετάφραση της είδησης.

Βλέπετε, το πρωτότυπο έλεγε:

Twitter users have been posting variations on the theme of: “Is it just me or did Contagion predict the coronavirus?” I missed Soderbergh’s film when it was released, and I happen also to be frightened of dying from viral pneumonia, so I killed two birds with one download and watched the movie this week.

Δηλαδή, ο Άγγλος κριτικός κάνει ένα λογοπαίγνιο πάνω στην πασίγνωστη έκφραση to kill two birds with one stone, κατά λέξη «σκοτώνω δυο πουλιά με μια πέτρα», αντίστοιχη της δικής μας «μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια» που την ξέρει και η γάτα μου. Λέει δηλαδή «δεν είχα δει την ταινία όταν βγήκε, κι επειδή φοβόμουν μην πεθάνω από ιογενή πνευμονία, μ’ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: κατέβασα την ταινία και την είδα».

Η γάτα μου την ξέρει την έκφραση to kill two birds with one stone, αλλά ο συντάκτης του Πρόταγκον δεν την ήξερε κι έτσι φιλοτέχνησε αυτό το ασύλληπτο μαργαριτάρι. Και για να κάνει πιο «λογικό» τον σκοτωμό των πουλιών, τα έκανε και κατοικίδια -δεν βγήκε ο Άγγλος με την καραμπίνα στους βάλτους να σκοτώνει πάπιες, δικά του πουλιά σκότωσε.

Το μαργαριτάρι το ανακοίνωσα στο Τουίτερ και στο Φέισμπουκ και έγινε ο σχετικός θόρυβος, οπότε το αντιλήφθηκαν κι οι άνθρωποι του Πρόταγκον και το διόρθωσαν και τώρα το επίμαχο απόσπασμα είναι :

Και ο Ράϊαν Γκίλμπι κριτικός κινηματογράφου του Guardian δεν διστάζει να παραδεχτεί δημοσίως ότι έχασε την ταινία όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά, αλλά την κατέβασε την περασμένη εβδομάδα.

Και σχολίασε κάποιος στο Τουίτερ μόλις είδε τη διόρθωση: Τι έγινε, παιδιά, αναστηθήκαν τα πουλάκια;

* Και μετά από αυτό το χορταστικό πρώτο πιάτο, προχωράμε στα υπόλοιπα εδέσματα της πιατέλας.

Ένα εξαιρετικό απόφευγμα ψάρεψα στον τοίχο του βουλευτή Καστοριάς της ΝΔ κ. Ζήση Τζηκαλάγια στο Φέισμπουκ.

Απαντώντας σε μια συμπολίτισσά του που τον επέκρινε διότι αμελεί κάποια θέματα, ο κ. βουλευτής απάντησε: «μπορεί να διαφωνώ μαζί σου αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να λες αυτό που πιστεύεις»!! τότε έφη ο μεγάλος ποιητής Ανδρέας Κάλβος.

Φυσικά, το ρητό αυτό αποδίδεται όχι στον Κάλβο αλλά στον Βολταίρο. Η νεότερη έρευνα βέβαια έχει καταλήξει στο ότι δεν το έγραψε/είπε ποτέ αυτό ο Βολταίρος, αλλ’ είναι εύρημα κάποιας βιογράφου του, αν θυμάμαι καλά. Ωστόσο, παραδοσιακά στον Βολταίρο αποδίδεται η φράση και κανείς δεν θα μεμφόταν τον κ. Τζηκαλάγια.

Όμως, ο κ. Τζηκαλάγιας κάπου είχε ακούσει τον Κάλβο, οπότε θέλησε να αποδώσει στον Κάλβο το ρητό. Και μπέρδεψε και το «τάδε έφη» με το «τότε» και το έκανε «τότε έφη».

Οπότε, απόφευγμα!

* Βουλευτής Α’: Τα’μαθες; Μας εκανε ρεζίλι ο Τζηκαλάγιας. Έγραψε πως το «διαφωνώ με όσα λες…» το είπε ο Κάλβος!
Βουλευτής Β’: Α τον βλάκα! Καλά, δεν ξερει πως το είπε ο Σεφέρης;

* Όταν λέμε να προσέχετε τις προστακτικές σε -ήστε και να μην τις γράφετε με -είστε γιατι μπορεί να σημαινουν κάτι άλλο, έχουμε τον λόγο μας.

Για παράδειγμα, το «Παρακολουθήστε…» είναι προστακτική, προτροπή ή εντολή να παρακολουθήσετε κάτι, ενώ το «Παρακολουθείστε» είναι οριστική, και σας προειδοποιεί ότι βρίσκεστε υπό παρακολούθηση.

Έτσι και στο σουπεράκι της εκπομπής. Προφανώς η αστρολόγος ήθελε να συμβουλέψει το νοήμον κοινό να ενεργεί με προσοχή τη μέρα εκείνη.

Όμως έτσι που διατυπώθηκε είναι η διαπίστωση ότι οι τηλεθεατές… Θού Κύριε!

* Η είδηση είναι παλιά, αλλά δεν χάνει το ενδιαφέρον της. Τι σκέφτεστε όταν διαβάζετε τον τίτλο:

Φοιτητής-ταλέντο από την Πάτρα έλαβε το υψηλότερο ιατρικό βραβείο της χώρας

Προφανώς σκέφτεστε ότι βραβεύτηκε αγόρι, έτσι; Κι όμως, το άρθρο αφορά βράβευση κοπέλας. Μπούρκα κανονική της φόρεσαν της καημένης.

(Αν ήταν μεταφρασμένη η είδηση, θα υπήρχε εξήγηση, είδαν student -αλλά φαίνεται εγχώρια είδηση. Μόνο «φαίνεται» όμως. Δεν αποκλείω να είναι εντελώς διαφημιστικό και μεταφρασμένο).

* Κυκλοφορεί εδώ και μερικές μέρες στα σόσιαλ η επιγραφή που βλέπετε -αν και δεν παίρνω όρκο για την αυθεντικότητά της.

Η πολυκατοικία στα αγγλικά λέγεται… polycathouse.

Όλα από εμάς τα πήρανε, ως γνωστόν!

* Φίλος του ιστολογίου με τον οποίο συζητάμε συχνά διάφορα περιστατικά του «τρόμου της διπλής άρνησης» και ιδίως φράσεις του τύπου «το κάπνισμα δεν επιτρέπεται σε όλες τις πτήσεις», που κατά τη γνώμη του και τη δική μου σημαίνει ότι σε μερικές πτήσεις επιτρέπεται και σε άλλες όχι, μου στέλνει μια παρεμφερή, αλλά όχι εντελώς ίδια, περίπτωση από εγκύκλιο της υφυπ. Παιδείας κ. Ζαχαράκη:

Κατόπιν ερωτημάτων που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας σχετικά με αποστολή στοιχείων μαθητών σχολικών μονάδων Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης σε φορείς, ιδιώτες κτλ, σας γνωρίζουμε ότι δεν επιτρέπεται με οποιοδήποτε τρόπο η αποστολή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Εντάξει, εγώ θα έβαζα «με κανένα τρόπο» αλλά νομίζω ότι και η υπάρχουσα διατύπωση δεν είναι αμφίσημη, νομίζω πως μόνο «με κανένα τρόπο» μπορεί να ερμηνευτεί.

Από την άλλη, το νι χρειάζεται θαρρώ: με οποιονδήποτε τρόπο.

* Η φωτογραφία ήταν να δημοσιευτεί την προηγούμενη βδομάδα αλλά ξεχάστηκε.

Δεν ξέρω από ποιο μέρος είναι η ταμπέλα, και δεν ξέρει ούτε το Google Maps, αλλά το θέμα δεν είναι αυτό, είναι η ιδιότυπη μεταγραφή του οδωνυμίου, που σχολιάστηκε αρκετά στο Φέισμπουκ.

Προσπερνάμε το i που ξεχάστηκε στη μεταγραφή του Ουίλλιαμ. Αν δεχτούμε πως πρωτότυπο είναι το ελληνικό, συμφωνείτε με τη μεταγραφή Ouilliam Saixpir ή θα προτιμούσατε το William Shakespeare;

Δεν έχω ξεκάθαρη άποψη, περιμένω τα σχόλιά σας.

* Η πολιτεία της Αϊόβας (εγώ την κλίνω, όταν γράφω ελληνικά) βρέθηκε στην επικαιρότητα μετά το φιάσκο (αν ήταν φιάσκο και όχι εσκεμμένο) στις εκλογές των Δημοκρατικών.

Φίλος του ιστολογίου παρατηρεί ότι σε πολλούς ιστοτόπους το όνομα της πολιτείας γράφεται χωρίς τόνο (παράδειγμα) δηλαδή: Αϊοβα.

Τούτο σημαίνει πως ο τόνος μπαίνει στην πρώτη συλλαβή, στο Ά -και ξέρουμε πως το προπατορικό αμάρτημα του ελληνικού τύπου, είτε έντυπου είτε ηλεκτρονικού, είναι να μη μπαίνει τόνος στα τονούμενα κεφαλαία.

Αλήθεια, εσείς προφέρετε «Άιοβα»; Οι Αμερικανοί πράγματι τονίζουν στην πρώτη συλλαβή, αλλά βέβαια δεν προφέρουν ακριβώς Άιοβα.

* Σε άρθρο για ένα υπερηχητικό τρένο που σχεδιάζεται, διαβάζουμε ότι στόχος είναι «να συνδεθεί το Σαν Φρανσίσκο με την Καλιφόρνια στο εγγύς μέλλον, με το Hyperloop να καλύπτει τα 600 χιλιόμετρα που χωρίζει τα δύο μέρη σε κάτι λιγότερο από 65 λεπτά!»

Το Σαν Φρανσίσκο με την Καλιφόρνια δύσκολα μπορεί να συνδεθεί κι άλλο, αφού το Σαν Φρανσίσκο βρισκεται στην Καλιφόρνια. Με το Λος Άντζελες, που πράγματι απέχει περίπου 600 χλμ, όλο και κάτι μπορεί να γίνει.

* Και κλείνω με ένα μαργαριτάρι εισαγωγής, που το είδα στη Λεξιλογία. Εκπομπή διαδικτυακού ραδιοφώνου που απευθύνεται σε ιδίως σε Αφροαμερικανίδες συζητάει the importance of black women having steak in a company they work for, and what this shift means to the narrative of black women.

Μόνο που οι εργαζόμενες (και οι εργαζόμενοι) μπορούν να έχουν stake στην εταιρεία και να τρώνε steak στο σπίτι. Αλλιώς, οι steakholders κρατάνε μπριζόλες!