Προσχήματα και αλήθειες του Άξονος (χρονογράφημα του Κώστα Βάρναλη)

Όπως είχα αναγγείλει τις προάλλες, σήμερα θα δημοσιεύσω ένα χρονογράφημα του Κ. Βάρναλη από τον τόμο Πολεμικά, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρχείο, σε δική μου επιμέλεια, και που τον παρουσίασα στο ιστολόγιο την Τετάρτη που μας πέρασε.

Προβληματίστηκα ποιο χρονογράφημα να διαλέξω από τα 81 του βιβλίου. Τελικά αποφάσισα να παρουσιάσω ένα όχι ακριβώς αντιπροσωπευτικό, αλλά που έχει κομβική θέση: το πρώτο χρονογράφημα του Βάρναλη μετά τη γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1941.

Θυμίζω ότι, όπως είπα προχτές, από τις αρχές Ιανουαρίου 1941 ο Βάρναλης σταμάτησε να δημοσιεύει καθημερινό πολεμικό χρονογράφημα στην Πρωία και στράφηκε στις ιστορικές επιφυλλίδες για τις σκοτεινές σελίδες της Ρωμης, που τις συμπεριέλαβε αργότερα στο βιβλίο του «Διχτάτορες» και που δεν τις έχω συμπεριλάβει στα Πολεμικά.

Όταν όμως έγινε η επίθεση της Γερμανίας, ο Βάρναλης διέκοψε τις ιστορικές επιφυλλίδες (είχε εξαντλήσει τη ρωμαϊκή ιστορία και είχε περάσει στην Ιταλία της Αναγέννησης) και επανήλθε στην πρώτη γραμμή, στο μάχιμο χρονογράφημα.

Και το πρώτο χρονογράφημα αυτής της νέας περιόδου, στο φύλλο της Πρωίας της 8ης Απριλίου 1941, είναι αυτό που θα δούμε σήμερα (Το φύλλο της 7ης Απριλιου, της μέρας της επίθεσης, δεν είχε χρονογράφημα: όλη η πρώτη σελίδα ήταν αφιερωμένη στο απαίσιο νέο).

Λοιπόν, το χρονογράφημα του Βάρναλη:

Αλήθειες και προσχήματα του Άξονος

Κυριακή ξημερώματα, πέντε το πρωί, σε πολύ ακατάλληλη ώρα χτύπησε την πόρτα μας η… νέα τάξις. Χτύπησε την πόρτα μας, είναι τρόπος του λέγειν. Έπεσε απάνω στα στήθη μας με όλα του τα φονικά σίδερα, για να επιτύχει εκείνο που δεν το πέτυχε ο δίδυμος αδερφός του εθνικοσοσιαλισμού, ο φασισμός: να μας πάρει και τη γη και την ψυχή.

            Η «επίσκεψη» παρ’ όλο το ακατάλληλο της ώρας δεν ήτανε ξαφνική. Μήνες την περίμενε η Ελλάς τη βάναυση επίθεση του γερμανικού όγκου, όπως χρόνια την περιμένανε όλα τα κράτη της Ευρώπης (κι άλλα την πάθανε κι άλλα δε θα γλιτώσουνε) από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στο κέντρο της ηπείρου μας η πυρκαϊά του εθνικοσοσιαλισμού. Ώστε ούτε η σκέψη ούτε τα στήθη της Ελλάδος αιφνιδιαστήκανε.

            Αλλ’ αν η οργανωμένη βία και η συστηματοποιημένη λαφυραγωγία των μικρών από τους μεγάλους μπορεί να προκαλεί την αγανάχτηση κάθε γερού ανθρώπου, που δεν τόνε σάπισε η θεωρία της «νέας τάξεως» όμως πολύ περισσότερη αγανάχτηση προκαλεί το λεξιλόγιο του Άξονος, όταν ζητεί προφάσεις για τα αδικήματά του, αλλά και όταν συζητεί σοβαρά τα «πιστεύω» του. Προσχήματα και ειλικρίνεια του Άξονος είναι η τελευταία λέξη του κυνισμού.

            Αλλ’ ας ιδούμε  πρώτα τα προσχήματα. Μας επετέθη, λέει, επειδή δεχτήκαμε τους Άγγλους να μας βοηθήσουν, ενώ η ίδια η χιτλερική Γερμανία δεν εμπόδισε το δίδυμο αδερφό της, τη μουσολινική Ιταλία να μας επιτεθεί. Αλλά γιατί επετέθη εναντίον της Νορβηγίας, της Δανίας, της Ολλανδίας (και παλαιότερα εναντίον της Αυστρίας και της Τσεχοσλοβακίας), ενώ δεν είχανε δεχτεί στα εδάφη τους αγγλικό στρατό; Απλούστατα. Τους επετέθη όχι γιατί μπήκαν οι Άγγλοι στα εδάφη τους, αλλά για να τους προλάβει να μη μπουν! Μ’ αυτό το πρόσχημα μπορεί να μπαίνει παντού. Ώστε κι αν δεν έφτανε στην Ελλάδα η αγγλική βοήθεια, όμως η γερμανική επίθεση θα γινότανε. Θα γινότανε, όπως έγινε στη Νοτιοσλαβία, γιατί δεν δέχτηκε να επιτρέψει τη μεταφορά… φαρμάκων και μπαμπακιού διά μέσου των εδαφών της. Αυτό το πολύ πρωτότυπο πρόσχημα για την κατάλυση της ελευθερίας των μικρών κρατών θα μπορούσε να ονομασθεί «υποδούλωση με το μπαμπάκι»! Αλλά το κόλπο δεν έπιασε. Και τότε ο χιτλερισμός εκήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Νοτιοσλαβίας γιατί πειράχτηκε το φιλότιμό του! Εθνικοσοσιαλισμός και φασισμός δεν μπορούνε να ζήσουν χωρίς καταχτήσεις. Έτσι ο ιταλικός φασισμός μάς επετέθη χωρίς αιτία πριν πέντε μήνες, όπως πριν ολίγα χρόνια επετέθη εναντίον της Αιθιοπίας και της Αλβανίας με το πρόσχημα του «ζωτικού χώρου». Όταν ο λύκος ήθελε να φάγει το αρνί, βρήκε την πρόφαση πως του θολώνει το νερό του ρυακιού -κι ας έπινε το κακόμοιρο παρακάτου απ’ το λύκο.

            Άλλος κυνικός όρος της αξονικής «φιλολογίας» είναι η περίφημος «νέα τάξις». Τι εννοεί; Υποδούλωση των μικρών λαών και εγκατάσταση μιας σπείρας τυράννων, που θα παίρνουν από το στόμα των λαών και την τελευταία τους μπουκιά. Αυτό το σύστημα λέγεται με άλλον κυνικότερον όρο «συνεργασία με τον άξονα»! Όσοι δοκιμάσανε αυτήν τη «νέα τάξη» κι αυτήν τη «συνεργασία», δοκιμάσανε τη μεγαλύτερη θεομηνία, που μπορούσε να συμβεί σ’ ένα λαό. Και δεν είναι περίεργο, πως η «νέα τάξη» και η «συνεργασία» επιβάλλονται είτε με τις μπόμπες, είτε με τη φοβέρα της μπόμπας.

            Αυτήν τη «νέα τάξη» η μικρή Ελλάδα την απέκρουσε ηρωικά πριν πέντε μήνες στα βουνά της Αλβανίας και τώρα την αποκρούει στα βουνά της Μακεδονίας. Στον καλόν αυτόν αγώνα, αν η «τλήμων αρετή» δεν είναι λόγια μονάχα[1], η Ελλάδα θα βγει τιμημένη κι ελεύθερη.

            Αλλ’ ας ιδούμε τώρα και τον κυνισμό της αξονικής ειλικρίνειας. Πριν η βροντή των κανονιών σκεπάσει τις ακαδημαϊκές συζητήσεις δηλ. πριν κηρυχθεί ο πόλεμος, οι αξονικοί «επιστήμονες» και πολιτικοί υποστηρίζανε, πως το δικαίωμα της αυτοδιαθέσεως των λαών, δηλ. η εθνική ανεξαρτησία των λαών, έφερε τη δυστυχία στον κόσμο και φέρνει και τον πόλεμο! Γιατί το δικαίωμα αυτό εδημιούργησε πολλά μικρά κρατίδια, που δεν μπορούνε να ζήσουν. Επομένως αν θέλουν να ζήσουν, πρέπει να… μην υπάρχουν! Συμπέρασμα: η ανεξαρτησία βλάπτει τους λαούς, ενώ η σκλαβιά ωφελεί τους… αφέντες.

            Αλλά το κορύφωμα της αξονικής ειλικρίνειας αποτελεί το δόγμα το ρατσιστικό. Ανώτερη ράτσα στον κόσμο είναι η Αρία. Απ’ όλα τα άρια έθνη ανώτερο είναι οι Γερμανοί. Είναι οι πιο καθαρόαιμοι απ’ όλους. Άρα αυτοί πρέπει να κυβερνήσουν όλους τους άλλους. Ώστε με λίγα λόγια και «σαν φασόν»[2] δεν επιτρέπεται να ζήσει κανείς στον κόσμο είτε γιατί είναι μικρός λαός, είτε γιατί δεν είναι απόλυτα καθαρόαιμος. Έτσι οι υπεράριοι και υπερκαθαρόαιμοι Γερμανοί (η ρασιστική θεωρία είναι γερμανική) έχουνε το δικαίωμα να ζουν εις βάρος όλων των άλλων λαών.

            Ύστερα από τέτοια ειλικρινή κηρύγματα, τι χρειάζονται τα προσχήματα;

---

[1] Υπαινιγμός στο «Ω τλήμον αρετή, λόγος άρ’ ήσθα» («Ταλαίπωρη Αρετή, λόγια μόνο ήσουν»), στίχος από χαμένη τραγωδία του Ευριπίδη.

[2] Από τα γαλλικά (sans façon), χωρίς περιστροφές.

Τώρα που ξανακοίταζα το χρονογράφημα, είδα ένα σημείο που θα μπορούσα να το είχα σχολιάσει αλλά τελικά δεν το έβαλα στο βιβλίο. Εννοώ την αναφορά στον λύκο που έφαγε το αρνί με το πρόσχημα ότι του θόλωνε το νερό του ρυακιού, παρόλο που το αρνί έπινε παρακάτω.

Πρόκειται για τον μύθο 155 σύμφωνα με την κατάταξη του Perry, και στα ελληνικά υπάρχει στη συλλογή του Βάβριου, αλλά χωρίς να αναφέρεται ότι το αρνί έπινε πιο κάτω. Αυτή ακριβώς η στιχομυθία υπάρχει στη λατινική συλλογή του Φαίδρου. Επειδή όμως λατινικά δεν ξέρουμε διότι τα κατάργησε ο Γαβρόγλου, βάζω την ελληνική εκδοχή (μύθος 89 του Βάβριου):

Λύκος ποτ’ ἄρνα πεπλανημένον ποίμνης
ἰδὼν βίῃ μὲν οὐκ ἐπῆλθεν ἁρπάξων,
ἔγκλημα δ’ ἔχθρης εὐπρόσωπον ἐζήτει.
«σὺ δή με πέρυσι μικρὸς ὢν ἐβλασφήμεις.»
«ἐγὼ σε πέρυσιν; οὐκ ἐπ’ ἔτος ἐγεννήθην.»
«οὔκουν σὺ τὴν ἄρουραν ἣν ἔχω κείρεις;»
«οὔπω τι χλωρὸν ἔφαγον οὐδ’ ἐβοσκήθην.»
«οὐδ’ ἆρα πηγὴν ἐκπέπωκας ἣν πίνω;»
«θηλὴ μεθύσκει μέχρι νῦν με μητρώη.»
τότε δὴ τὸν ἄρνα συλλαβών τε καὶ τρώγων
«ἀλλ’ οὐκ ἄδειπνον» εἶπε «τὸν λύκον θήσεις,
κἂν εὐχερῶς μου πᾶσαν αἰτίην λύσῃς.

Δεν θα μ’ αφήσεις νηστικό εσύ με το ν’ αποκρούεις την κάθε μου κατηγορία. Έτσι κάνουν οι λύκοι…