Γιατί τους Βολιώτες τους λένε Αυστριακούς;
Posted by sarant στο 7 Σεπτεμβρίου, 2023
Ο Βόλος, και γενικά ο νομός Μαγνησίας, έχει έρθει στην επικαιρότητα από το καταστροφικό (και φονικό) χτύπημα της καταιγίδας Ντάνιελ (ή Ντανιέλ; το γράψανε Daniel και δεν μας είπαν πώς τονίζεται). Στο χτεσινό μας άρθρο είχαμε λοιπόν αναφορά στην είδηση για τους δυο αγνοούμενους Αυστριακούς τουρίστες, που ευτυχώς βρέθηκαν σώοι, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν (τώρα που γράφω το άρθρο) τρεις αγνοούμενοι πέρα από τους δυο βεβαιωμένους νεκρούς. Αναπόφευκτα λοιπόν κάποιοι θυμήθηκαν ότι οι Βολιώτες έχουν το παρατσούκλι «Αυστριακοί», και εξίσου αναπόφευκτα ανέκυψε το ερώτημα «Γιατί τους λένε έτσι;»
Η πολύ σύντομη απάντηση είναι «Δεν ξέρω».
Η κάπως λιγότερο σύντομη απάντηση είναι: Δεν ξέρω σίγουρα, έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες· ίσως επειδή τον 19ο αιώνα, που η συγκοινωνία με τον Βόλο γινόταν κυρίως διά θαλάσσης, τη γραμμή την εξυπηρετούσαν πλοία της αυστριακής εταιρείας Τριεστίνα.
Η όχι σύντομη απάντηση είναι το σημερινό άρθρο, όπου παίρνω την ευκαιρία και επαναλαμβάνω, επαυξημένο, ένα παλιότερο άρθρο του 2016.
Λοιπόν, όλοι ξέρουμε ότι οι Βολιώτες έχουν το παρατσούκλι «Αυστριακοί», όπως π.χ. οι Κοζανίτες αποκαλούνται Σούρδοι ή οι Σερραίοι λέγονται ακανέδες -στη συνέχεια του άρθρου θα δούμε και κατάλογο με τα «ακληρήματα», όπως λέγονται αυτές οι περιπαικτικές ονομασίες, κάθε τόπου. Όμως, ενώ για τους Σούρδους και τους Ακανέδες υπάρχει πειστική (ή σχεδόν) εξήγηση για το παρατσούκλι, για τους Αυστριακούς (Βολιώτες) δεν υπάρχει -αντίθετα, ακούγονται πολλές απόψεις.
Στο σχετικό άρθρο του slang.gr διαβάζουμε:
- Διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες – σαν τους Αυστριακούς
- Διότι είναι ψυχροί άνθρωποι – σαν τους Αυστριακούς
- Διότι είναι μοχθηροί – επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ’ τους Τούρκους.
- Διότι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα Αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.
Αυτά τα λένε οι Λαρισαίοι. Οι εξηγήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι Βολιώτες είναι:
- Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη Αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό Αυστριακή προστασία.
- Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά την Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους «Έλληνες το γένος» (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, Αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.
Προσθέτω και τη δική μου εξήγηση, που την έχω ακούσει από τον πατέρα μου:
- τον 19ο αιώνα, που η συγκοινωνία με τον Βόλο γινόταν κυρίως διά θαλάσσης, τη γραμμή την εξυπηρετούσαν πλοία της αυστριακής εταιρείας Τριεστίνα.
Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιοι οι Βολιώτες δεν δυσανασχετούν για το προσωνύμιο, αντίθετα ένας σύνδεσμος οπαδών του Ολυμπιακού Βόλου λέγεται The Austrian Boys.
Αυτά τα τοπωνυμικά παρατσούκλια, πάντα σχεδόν χλευαστικά ή έστω σατιρικά, λέγονται για τους καταγόμενους από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, λέγονται και «ακληρήματα». Τα «ακληρήματα» είναι τίτλος ενός βιβλίου του Μανόλη Σέργη, που είναι αφιερωμένο στο θέμα, και που το έψαχνα καιρό μέχρι που ο φίλτατος Παντελής Μπουκάλας μού το χάρισε. Παρόλο που αξίζει ειδική παρουσίαση, εδώ θα περιοριστώ στο να συμπληρώσω τον κατάλογο ενσωματώνοντας κάποια ακληρήματα από τη σελίδα 37 του βιβλίου και από το κεφάλαιο με τα κυκλαδίτικα ακληρήματα (που λογαριάζω να το παρουσιάσω και σε ιδιαίτερο άρθρο κάποτε).
Τον όρο «ακλήρημα» μαζί με τον αντίθετό του (ευκληρήματα) τον χρησιμοποιεί και μια εργασία που έπεσε στα χέρια μου, με τον τίτλο Ακληρήματα – ευκληρήματα Καρπάθου. Εννοείται ότι οι μειωτικοί χαρακτηρισμοί είναι πολύ περισσότεροι από τους επαινετικούς, διότι αν δεν ειρωνευτείς τον κοντοχωριανό σου πώς θα τονώσεις το αίσθημα της αυτοεκτίμησής σου;
Στην καρπαθιώτικη εργασία βλέπουμε μερικά παραδείγματα από μικροακληρήματα (τον όρο μόλις τον έπλασα εγώ) δηλαδή αλληλοσατιρισμούς σε τοπική κλίμακα, χαρακτηρισμούς ειρωνικούς για τους κατοίκους των χωριών του νησιού π.χ. μπαλουξήδες για τους Πηγαδιώτες, γάρους ή γαρολυμπίτες για τους Ολυμπίτες, Εβραίους για τους κατοίκους από το Απέρι κτλ. Πολλά «μικροακληρήματα» έχει και το βιβλίο του Σέργη, αντλημένα από τη Νάξο, που είναι και ο τόπος καταγωγής του συγγραφέα. Για παράδειγμα, οι Απεραθίτες αποκαλούν «Ισούφηδες» (στριμμένους, αφιλόξενους) τους Φιλωτίτες, ενώ οι άλλοι Ναξιώτες αποκαλούνν «Ληστοπεράτες» και «Κλεφταπεραθίτες» τους Απεραθίτες. Στο άρθρο το δικό μας δεν θα μεταφέρω αυτά τα μικροακληρήματα, διότι είναι σαφώς σε άλλη κλίμακα -κλίμακα χωριού, ας πούμε, ενώ οι περισσότεροι αλληλοφαυλισμοί του άρθρου είναι πανελλήνια γνωστοί.
Σε παλιότερο νήμα στη Λεξιλογία, που είχε ξεκινήσει με την απορία ελληνομαθούς φίλου, ο οποίος ρωτούσε γιατί τους Μυτιληνιούς τούς λένε κασμάδες, είχε φτιαχτεί ένας κατάλογος, που έχει εμπλουτιστεί από τα εδώ άρθρα και σχόλια και τώρα τον εμπλουτίζω περαιτέρω με τις παραπάνω πηγές.
Νεοελληνικά ακληρήματα
Αγρινιώτες: Φούληδες / Κοκορετσάδες / Αγριμιώτες (από τον Σέργη)
Αθηναίος = γκάγκαρος (ο όρος χρησιμοποιείται μόνο για τους παλιούς Αθηναίους, που η οικογένειά τους ζει εδώ και αρκετές γενεές στην Αθήνα).
Αιανή Κοζάνης: κορακογάμηδες
Αιτωλοακαρνάνες: Απέκηδες (απ’ εκεί) από τους Πατρινούς.
Αμφισσαίοι: Κουδουνάδες, γκαμηλοκουδουνάδες, σκυλοσκατάδες. (Ονομαστά τα κουδούνια της Άμφισσας, ονομαστές και οι καμήλες που είχε και τα ταμπάκικα που ήθελαν αρκετές ποσότητες σκυλόσκατων)
Αντιπαριώτες: Κουρούνες (από τους Παριανούς)
Αργίτες = πράσα, πρασάδες (διότι έτρωγαν το πράσο με το οποίο χτυπούσαν το γαϊδούρι τους)
Αρκάδες = σκόρδα, σκορδάδες (τοπικό προϊόν), επίσης αβγοζύγηδες.
Αρτινός = νεραντζόκωλος (τοπικό προϊόν)
Βολιώτης = Αυστριακός (βλ. διάφορες εκδοχές στο slang.gr. Μια εκδοχή που δεν αναφέρεται είναι ότι τον 19ο αιώνα η συγκοινωνία με τον Βόλο -όπως και με τα περισσότερα μέρη- γινόταν κυρίως διά θαλάσσης, με πλοία της αυστριακής εταιρείας Τριεστίνα).
Βορειοελλαδίτες = Βούλγαροι
Γεραπετρίτες: αγγουράδες (τοπικό προϊόν)
Γιαννιώτης = παγουράς (λέγεται ότι πήγαν να αδειάσουν τη λίμνη των Ιωαννίνων με παγούρια, αλλά οι ντόπιοι λένε ότι πολλοί Γιαννιώτες κυκλοφορούσαν με παγούρια διότι υδρεύονταν από τη λίμνη)
Δεσκατιώτες: ζιαβέλια (ζαβοί)
Εβρίτης = γκατζόλης, γκάτζολος (γκατζόλι λέγεται το γαϊδούρι στην περιοχή, ιδίως στο Σουφλί. Η λέξη είναι τουρκικό δάνειο. Από την ίδια ρίζα και η γαζέλα). Επίσης γαλαζοβράκης, από τους Ξανθιώτες.
Εδεσσαίοι: Γάλλοι (λόγω γλωσσικού ύφους, λέει ο Σέργης).
Ελλαδίτης (από τους Κύπριους) = καλαμαράς
Ελληνοαμερικάνοι: μπρούκληδες
Ηρακλειώτες: Καστρινοί, και Κουμαρτζήδες / Φραγκοφονιάδες από τους Ρεθυμνιώτες (λέει ο Σέργης)
Θερμιώτες: τυρογαλάδες, κριθάρια
Θεσσαλονικιοί = καρντάσια· και μπαγιάτηδες (ο όρος χρησιμοποιείται για τους γηγενείς παλιούς Θεσσαλονικιούς -όχι, ας πούμε, για τους πρόσφυγες)
Ιτιώτες: Ασαίοι, μαζώματα. (Η Ιτέα άρχισε να κατοικείται μετά το μεγάλο σεισμό του 1870 που ισοπέδωσε την Άμφισσα).
Καβαλιώτες: ψαροκασέλες
Καλαμαριώτες: τσαμούρια (λάσπες δηλαδή)
Καλαματιανός = σύκο, σωματέμπορας
Καρδιτσιώτες: Καραγκούνηδες, Καραγκουνοκέφαλοι.
Καρπενησιώτες: στειλιάρια
Κασιώτες της Αιγύπτου: καμινέτα, επειδή όταν επέστρεφαν έφερναν στο νησί αυτό το πρωτοφανές τεχνολογικό επίτευγμα.
Κερκυραίοι = παγανέλια (το παγανέλι είναι μικρό ωδικό πουλί’ κατ’ άλλη εκδοχή, πρόκειται για παραφθορά του ‘μπραγκανέλια’, μικρόψαρα. Ωστόσο δεν αποκλείεται να είναι από το παγανός. με κάποια σημασία του. Η μελέτη του θέματος εκκρεμεί από το 2016).
Κιμωλιάτες: Σγαρίλιοι (συχνό όνομα για τους γαϊδάρους στη Μήλο, όπου βγήκε το παρατσούκλι)
Κοζανίτης = σούρδος (πιθανώς από το λατ. surdus=κουφός για τον πονηρό που κάνει ότι δεν ακούει), γιαπράκι (τοπικό έδεσμα)
Κορίνθιος = Λαΐδα (εταίρα της αρχαιότητας)
Κρητικός = πέτσακας (η λημματογράφηση στο slang.gr δεν δίνει ετυμολογία), σβούρος (ομοίως) Ωστόσο, είναι πιο σωστό να πούμε ότι αυτοί οι μειωτικοί χαρακτηρισμοί είναι των ίδιων των Κρητικών για μερίδα συμπατριωτών τους).
Κύπριοι = κουμπάροι
Κύπριοι της Αγγλίας: Τσάρληδες (από τους άλλους Κύπριους)
Κώοι = μπόχαλοι (επειδή το μπουκάλι το λένε ‘μποχάλι’)
Λασιθιώτες, του Οροπεδίου: κασογόνατοι, επειδή λερώνουν (κάσες είναι η βρωμιά) τα γόνατά τους μαζεύοντας την πατάτα
Λαρισαίος = τυρί (τοπικό προϊόν), πλατύποδας (δηλ. καμπίσιος, επομένως χωρίς καμάρα στο πόδι)
Λέσβιος = γκασμάς (η Μυτιλήνη λέγεται Κασμαδία στα φανταρίστικα, επειδή έχει πολύ σκάψιμο).
Λευκαδίτες: Μπουρανέλοι
Λιβαδιώτες: καβουράδες (επειδή θρυλείται ότι γκρέμισαν ένα γεφύρι για να σώσουν ένα καβούρι)
Λιδωρικιώτες: Ξινογαλάδες
Μανιάτες = κακαβούλια (ιδίως οι Μεσομανιάτες λέγονται έτσι από τους άλλους Μανιάτες)
Μεσαρίτες (κάτοικοι της πεδιάδας της Μεσαράς): πασπαρίτες (πάσπαρος είναι η σκόνη στα κρητικά).
Μεσολογγίτες: ψαρόμυαλοι
Μηλιοί: λάζαροι (επειδή έτσι έλεγαν τη φρατζόλα το ψωμί)
Ναξιώτες: κλεφταξιώτες, Βαραβάδες
Ναυπλιώτης = κωλοπλένης (χρησιμοποιούσαν τις τουρκικές τουαλέτες με το ρουξούνι).
Νοτιοελλαδίτης = χαμουτζής
Ξηροχωρίτες (Ιστιαιείς): Κιαπλέδες (από τη φρ. «Και που λες…»).
Ορχομένιοι: βλασταράδες
Παριανοί: Πατούχηδες (από τους Ναξιώτες, επειδή ως ξυπόλητοι είχαν μεγάλο πέλμα)
Πατρινός = μινάρας (τοπική βρισιά)
Πειραιώτες = μαουνιέρηδες
Πελοποννήσιοι συλλήβδην: καταυλακιώτες· επίσης, σκεμπέδες, κουφροσκεμπέδες (σκατοκοιλαράδες, λέει ο Σέργης)
Πόντιοι, Ανατολίτες = Αούτηδες (επειδή έλεγαν «αούτος» το «αυτός»)
Πρεβεζάνος = σαρδελάς (τοπικό προϊόν, επίσης θρυλείται ότι βάζουν τις σαρδέλες στο κλουβί)
Πύργος και ν. Ηλείας: Κολομβία
Ρόδιος = τσαμπίκος (τοπικό όνομα)
Σαλαμίνιοι: μπακαούκες
Σαμιώτες: ζουγκλαίοι, ουγκαντέζοι (φανταρίστικα ονόματα, από την οργιώδη βλάστηση του νησιού, που οι φαντάροι το λένε Ζούγκα και Ουγκάντα)
Σερραίοι = ακανέδες (τοπικό λουκούμι)
Σιφνιοί: τσουκαλάδες
Σλαβόφωνοι (δεν υπάρχουν) = νεζνάμηδες (επειδή απαντούσαν νε ζναμ = δεν ξέρω)
Τρικαλινός = κασέρι (τοπικό προϊόν), σακαφλιάς
Φλωρινιώτες: Γάλλοι (λόγω γλωσσικού ύφους, λέει ο Σέργης). Επίσης Απόγονοι της Γιουργίας, σε διάφορα σάιτ, από το όνομα μιας διάσημης πόρνης της πόλης.
Όσοι πιστοί, μπορούν να συμπληρώσουν.
Να σημειωθεί ότι συγγενικός κλάδος είναι οι σατιρικές ιστορίες που λέγονται πειραχτικά για τους διάφορους τόπους -και που καταλήγουν κάποτε σε φονικό, όπως στο διήγημα Πειράγματα του Καρκαβίτσα, όπου όμως δεν υπάρχει κανένα τοπικό παρατσούκλι, αλληλοφαυλισμός, τέτοιο τέλος πάντων.
Συγγενικό επίσης με το θέμα μας είναι το παλιό τραγούδι «Ο υμνούμενος», που το έχω παρουσιάσει σε παλιότερο άρθρο. Ωστόσο, έχω μια επιφύλαξη αν όλοι οι χαρακτηρισμοί του λειτουργούν και αντίστροφα, δηλαδή το ότι λέει, ας πούμε, «Μυτιληναίος λαθρέμπορας Πυργιώτης ζόρικος» σημαίνει ότι πολλοί Μυτιληνιοί ήταν λαθρέμπορες κατά το στερεότυπο, όχι ότι η λέξη ‘λαθρέμπορες’ ειχε φτάσει να σημαίνει τους Μυτιληνιούς.
Αλλά για λόγους πληρότητας, να παραθέσουμε και αυτό το τραγούδι και να τελειώσουμε με αυτό.
Μεταφέρω το γιουτουμπάκι εδώ:
-Ρε κυρ-Γιώργη, πίνεις-πίνεις και δεν μας λες τίποτα.
-Μα τι διάολο θες να σου πω, αφού θέλω πρώτα να κανονίσω τα ορεκτικά μου με το κρασάκι μου, να πιω το κατοσταράκι μου πρώτα και ύστερα να δούμε τι διάολο θα γίνει.
-Να μας πεις τον εξάψαλμο κυρ-Γιώργη.
-Άντ’ εβίβα λοιπόν, εβίβα ρε παιδιά, εβίβα.
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο.
Αθηναίος γκάγκαρος.
Περαιώτης μαουνιέρης.
Αιγενίτης κανατάς.
Ναυπλιώτης ντιστεγκές
Τριπολιτσιώτης μπεκρής.
Μανιάτης κουμπουράς.
Λειβαδίτης μπαμπακάς.
Δημητσανίτης μπαρουτάς
και Τσιριγώτης «έβαλε τη σαρδέλα και κελάηδησε»
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο.
Μεσολογγίτης ψαράς.
Αγρινιώτης καπνουλάς.
Χιώτης μαστιχάς.
Κρητικός επαναστάτης.
Λιδωρικιώτης γαλατάς.
Μυτιληναίος λαθρέμπορας.
Πυργιώτης ζόρικος
και Πατρινός «τι χαμπάρια μάστορα»
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο.
Υδραίος ψαρόμυαλος.
Βατικιώτης κρεμμυδάς.
Σαντοριναίος ελαφρόπετρα.
Τζιώτης στενόκαρδος.
Μεγαλουπολίτης λουστρατζής.
Σμυρναίος κορτάκιας.
Θεσσαλονικιώτης κατεργάρος.
Βολιώτης «γεια σου κυρ-Αντρέα»
Κεφαλλονίτης βλάστημος.
Κερκυραίος κλαπαδόρας.
Καρπενησιώτης σκαλτσοβιομήχανος.
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο
Όπου Χιώτης Παντελής
και Καρυστιανός Αλής.
Ηπειρώτης φούρναρης.
Συμιακός σφουγγαράς.
Ελληνοαμερικάνος μπίσνεζμεν.
Αγιοπετρίτης καρβουνιάρης.
Συριανός λουκουμιτζής
και Κορίνθιος «ο Θεός να σε φυλάει».
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο.
Αϊβαλιώτης ζωέμπορας.
Σιφναίος τσουκαλάς.
Αξιώτης πηγαδάς.
Ανδριώτης λεμονάς.
Καρπαθιώτης χτίστης.
Επτανήσιος κανταδόρος
Κυπραίος κουτοπόνηρος.
Σπαρτιάτης παλικαράς
και Νεορκέζος «κούμπωσ’ το σακάκι σου».
Τον υμνούμενο, τον δοξολογούμενο.
Εβίβα ρε παιδιά, εβίβα ρε λεβέντες μου.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 
Νέο Kid said
Βορειοελλαδίτες= Βούλγαροι ;
Δεν παίζει αυτό! Μόνο σε γήπεδα! ( από λίγους χαμουτζήδες που φοβούνται την κραταιά ομάδα του Πανθεσσαλονίκειου…)
Γιώργος Λυκοτραφίτης said
Η όλη παρουσίαση, απόλυτα σημερινή σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά υπερβολική ή ξεπερασμένη σε άλλες, φέρνει στο νου κάτι που σίγουρα έχει επιζήσει, σε πείσμα των προσπαθειών του κάθε Υπουργείου Παιδείας (και άλλων οπωσδήποτε): την Βαβυλωνία, του Δημήτρη Βυζαντίου.
Πουλ-πουλ said
Καλημέρα
Και ‘μεις που κάναμε φαντάροι το Κιλκίς, τους ντόπιους, τους λέγαμε Μαλούρδους. Πόθεν, δεν γνωρίζω.
Μαουνιέρηδες ήταν το προσωνύμιο των ολυμπιακών, πριν καθιερωθεί το «γαύροι».
Stavros Chatzis said
Διαφωνώ, Kid. Το «Βούλγαροι» χρησιμοποιούταν παλιότερα και εκτός γηπέδου, πάντα για να προσβάλει.
Και φυσικά, στο γήπεδο δεν αναφέρεται μόνο στους οπαδούς του ΠΑΟΚ αλλά σε όλους τους οπαδούς ομάδων της Θεσσαλονίκης (δεν ξέρω για Βόρεια Ελλάδα).
LandS said
Πύργος και ν. Ηλείας: Κολομβία
Όχι Πατριαρχείον (της Αρετής) ;
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
Πάντως η κυβέρνηση που μετέχει ο Γεραπετρίτης μας προμηθεύει τεράστιες ποσότητες αγγουριών ικανού διαμετρήματος.
Γιάννης said
Καλημέρα.
Οι Φλωρινιώτες & Εδεσσαίοι λέγονται Γάλλλοι (με τρία λ), λόγω της πολύ παχιάς εκφοράς του λάμδα.
Εξ αυτού του λόγου τα σλαβομακεδόνικα που ομιλούνται στην περιοχή ονομάζονται και αρχαία Γαλλλικά!
Yorikas said
Κύπριοι = τσαμέδες
Pedis said
Αυτό το Βούλγαροι είναι μαλακία. Σβήστο. Από ηλίθιους, ποδοσφαιρόφιλους ηλίθιους, και μόνον, χρησιμοποιείται κι αν.
Και οι Ηπειρώτες, Αλβανοί, που έχουν και το ίδιο καλούπι στο κορκοκέφαλο. Άει τώρα …
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
Πολλά ἀπό αὐτά ΔΕΝ εἶναι πετυχημένα (νά πῆς τόν Χιώτη μαστιχᾶ, τό καταλαβαίνω/ νά πῇς τόν Τριπολιτσιώτη μπεκρῆ, ;;;;);, ἄλλα εἶναι κακοηθέστατα, ἐκπεμπόμενα ἀπό ἀνθρώπινες σαβοῦρες καί ἐπισύροντα τήν ποινή τῆς μπουνιᾶς στήν μάπα (Βούλγαροι) καί ἄλλα ..θοῦ Κύριε! ( Γαλλίδες-ξεΓαλλίδες, πολλές Φλωρινιώτισσες καί Ἐδεσσαῖες εἶναι πανέμορφες! 🙂 )
Καλημέρα σας!
gpointofview said
Στα τοπικά του ερημητηρίου οι Ιτιώτες λέγονται Σκαλιώτες (από την Σκάλα πριν γίνει η πόλη) και οι Σαλωνίτες, γομάρια
nikiplos said
Πολύ ωραίο το σημερινό. Ήταν ό,τι πρέπει να γελάσει το χειλάκι μας λιγάκι από τη μαυρίλα.
Να συμπληρώσω από το Στρατό: Θεσσαλοί: Καμπίσια σκουλήκια (από τους Θεσσαλονικείς κυρίως)
Για τους πλατυποδες ή πλατυποδαράδες της Λάρισας κυκλοφορεί η εκδοχή, πως όταν μοίραζαν τον Κάμπο, είχαν βάλει τους ψηλέες με τα μεγάλα πόδια να μετρούν γιατί τότε μετρούσαν με τα πόδια λέει… με το μήκος του ποδιού.
Ναυπλιώτες: Κωλοπλένηδες. Το έχω ακούσει από Αργίτη και πολλούς στις λαϊκές της Αττικής. Ταιριάζει με τον Ντιστεγκές, αφού κάποιος που είναι καλοντυμένος, αν μη τι άλλο θα πλένεται κιόλας.
Πυργιώτες: Κωλοπυργιώτες (από Λαλαίους και Τριπολιτσιώτες). Επίσης Γύφτους και παιδεραστές (λογικά από την ιστορία με τα Δουνέϊκα)
Για τους Κορίνθιους, σύμπασα η Πελοποννησος τους αποκαλεί Τσιγκούνηδες κι Εβραίους.
Το «Ρ» της Φωκίωνος Νέγρη said
Μαθήματα πατριδογνωσίας από τον «ξανθό» στο ΣΕΦ την άνοιξη του ’93 με την καλτίλα να ξεχειλίζει από παντού.
Απολαύστε υπεύθυνα:
Χαρούλα said
Τι μόνον για βορειοελλαδίτες; Για τους χαμουτζήδες σιωπή;;;😉😊
Για τους (Γ)κασμάδες είχα ακούσει πως προσπάθησαν να φτιάξουν το αεροδρόμιο μα κασμάδες.
Για τους γαλαζοβράκηδες από τους Ξανθιώτες δεν το ήξερα. Ο νότιος Έβρος το χρησιμοποιει συχνα για τον βόρειο, ενώ ξέρουμε πως αφορά μια ομάδα μόνονπληθυσμού(Μαρήδες)
Έχουμε και τους Τσαμπίκους απ´την Ρόδο, τους Χαλκιδέους τρελονερίτες.
Κώστας Σύψας said
Στο Κιλκίς έλεγαν τους ντόπιους Μαλούρδους. Υπηρέτησα στο Μηχανικό το 1980. Κώστας Σύψας
gpointofview said
Στα ποδοσφαιρικά έχουμε τους κάφρους που εξευγενίστηκαν σε γάβρους, τους βαζέλες, τα χανούμια, τους ιεχωβάδες στην πρωτεύουσα, τα αντεθνικά, τις γριές και τα σκουλήκια στην συμπρωτεύουσα και τα τυριά (ή μυζήθρες) στον κάμπο
LandS said
Το ότι τα περισσότερα είναι προσβλητικά ή και αισχρά, δεν χωράει καμιά αμφιβολία. Αν συνηθίζονται ή συνηθίζονταν από ανθρώπους που μπορεί να θεωρηθούν ανάξιοι λόγου, κατώτεροι κλπ από άλλους, είναι και αυτό αναμφίβολο.
Αλλά χρησιμοποιούνται ή χρησιμοποιήθηκαν. Και σε μια καταγραφή πρέπει να συμπεριλαμβάνονται.
Και μια τέτοια καταγραφή είναι (λαογραφικά αν θέλετε) ενδιαφέρουσα.
Για σκεφτείτε. Το «μινάρας» είναι μία από τις λέξεις αυτές για τους Πατρινούς. Οι περισσότεροι Πατρινοί έχουν ακούσει και άλλα όπως τα «40 πι», το «πάτε τοίχο τοίχο» και άλλα ωραία.
Α! Το ποδόσφαιρο είναι Λαϊκή Κουλτούρα και μάλιστα μαζική.
ΓιώργοςΜ said
Λεξικογραφημένοι κι οι κιαπλέδες! Είμαι βαθιά συγκινημένος…
(Prince πώς την παλεύετε; Μαθαίνω χαμός…)
Χαρούλα said
Τι μαθαίνει κανείς!!!😳
Ο πατέρας μου έλεγε συχνότατα: Αθηναίος γκάγκαρος,
Περαιώτης μαουνιέρης, Χιώτης μαστιχάς, Μυτιληνιός λαθρέμπορας.
Δεν ήξερα πως ήταν καταγεγραμμένος μεγάλος «ύμνος»!😲
sarant said
Καλημέρα, ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!
3-15 Σωστά, Μαλούρδους τους Κιλκισιώτες, το θυμήθηκα κι εγώ από τη θητεία μου. Και «Φυσίκαστρο» το Πολύκαστρο, διότι στο στρατόπεδο φυσάει δυνατά.
sarant said
19 Είδες; Όλα δένουν!
ΓιώργοςΜ said
Περί Βουλγάρων: Το έχω ακούσει να χρησιμοποιείται και εκτός γηπέδων, και μάλιστα σε καλόπιστο πείραγμα, σε κάποιους που τσιμπάνε, συχνά κεκαλυμμένο, πχ «Θα ερχόμουνα μαζί σου το ΣΚ, αλλά έχει λήξει το διαβατήριό μου και δεν θα με αφήσουν να περάσω από τα Τέμπη».
Όπως κάθε προσβλητική λέξη, η ένταση της προσβολής εξαρτάται από την πρόθεση αυτού που την εκστομίζει κι από τα συμφραζόμενα, ιδιαίτερα σε προσωπικό επίπεδο.
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
Ὑπάρχουν βέβαια καί τέτοια διαβρωτικά παρατσούκλια (καί τά φαρμακερά παρελκόμενά τους) περιοχικοῦ χαρακτῆρα. Ἄν ἀκούσῃ κανείς τό τί σέρνει ἕνας θασίτης γιά τούς καβαλιῶτες καί ἀντιστρόφως, θά καταλάβῃ! 🙂
Pedis said
# 17 – Όλα ψιλομαλακίες είναι. Φασιστογενείς γενικεύσεις. Κομπλεξικός επαρχιωτισμός. Ντάξει, μερικά έχουν λίγη πλάκα, ας πούμε όσα έχουν βγεί από μία χαρακτηριστική λέξη, έκφραση ή προφορά που χρησιμοποιείται από κάποιον τοπικό πληθυσμό π.χ. «μινάρες, οι «σε λλλέω», «μπλάρια» κλπ. Αλλά μέχρι εκεί.
Γιατί τους Βολιώτες τους λένε Αυστριακούς; | Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία – Kon/Spira[l] said
[…] Ο Βόλος, και γενικά ο νομός Μαγνησίας, έχει έρθει στην επικαιρότητα από το καταστροφικό (και φονικό) χτύπημα της καταιγίδας Ντάνιελ (ή Ντανιέλ; το γράψανε Daniel και δεν μας είπαν πώς τονίζεται). Στο χτεσινό μας άρθρο είχαμε λοιπόν αναφορά στην είδηση για τους δυο αγνοούμενους Αυστριακούς τουρίστες, που ευτυχώς βρέθηκαν σώοι, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν… — Weiterlesen sarantakos.wordpress.com/2023/09/07/volos/ […]
sarant said
23 Ασφαλώς, αυτά είναι τα δριμύτερα.
Theo said
Καλημέρα,
Κάποια από τα ακληρήματα μάλλον είτε τα εφεύρε ο Σέργης*, είτε λέγονται σε πολύ περιορισμένο κύκλο. Πχ. πρώτη φορά ακούω αυτό για τους Εδεσσαίους και τους Φλωρινιώτες. Και το δικό μας λάμδα δεν είναι τόσο παχύ όσο των Κωνσταντινουπολιτών ή των Θεσσαλονικιών.
Σλαβόφωνοι δεν υπάρχουν σήμερα. Υπάρχουν αρκετοί δίγλωσσοι γηγενείς Μακεδόνες στη Δυτική και στο δυτικό τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας, και υπήρχαν πολλοί και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπως στην Κατράνιτσα (Πύργους Εορδαίας), το χωριό της μητέρας μου. Στο χωριό των γονιών του πατέρα μου, τη Δροσοπηγή Φλώρινας, ήταν (και είναι) τρίγλωσσοι. Μιλούν ελληνικά (με το ηπειρώτικο ιδίωμα, παλαιότερα), αρβανίτικα και βλάχικα.
Το «Βούλγαροι» για τους γηγενείς Μακεδόνες το έχω ακούσει και εκτός γηπέδου στην ‘Εδεσσα από πρόσφυγες, Βλάχους, Αρβανίτες…
*Ο λίκνος σου για το βιβλίο του βγάζει μήνυμα 404. Εδώ φαίνεται ο τίτλος του: http://manolissergis.info/
Theo said
Να συμπληρώσω κάτι:
Ο πατέρας ενός φίλου, που κατέφυγε στην Έδεσσα έφηβος από τα Σέρρας στον καιρό της Κατοχής (και το λάμδα του ήταν χαρακτηριστικά παχύ) και κάποια χρόνια μετά παντρεύτηκε ντόπια, άκουσε ένα φίλο του να του λέει: «Αυτή τη Βουλγάρα θα παντρευτείς;» Φαίνεται πως οι μη γηγενείς Εδεσσαίοι δεν θεωρούσαν τους γηγενείς Σερραίους αλλοεθνείς, όπως τους συμπολίτες τους 🙂
Πουλ-πουλ said
20β.
Ναι, λόγω Bernoulli από τον Αξιό. Αυτό βέβαια δεν μας εμπόδιζε να διασχίζουμε καθημερινά επί ένα μήνα το ποτάμι με τις λέμβους εφόδου.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
>>Παγουράδες//Γιαννιώτες
άδειαζαν λέει τη λίμνη με το παγούρι για να πιάσουν τον φέγγαρο που έβλεπαν μέσα. Αυτό μου έμεινε έτσι, από τα πολύ μικρά μου χρόνια, νομίζω ο δάσκαλος του δημοτικού μας το είπε, ως αστεία ιστορία.
>>κωλοπλένηδες
Απαξιωτικός χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται στην Χαλκιδική για να περιγράψει τους Θεσσαλονικείς που την επισκέπτονται με μοναδικό σκοπό να κάνουν μπάνιο στη θάλασσα.
https://www.slang.gr/definition/28341-koloplenides
sarant said
27 Ωχ, διόρθωσα το λινκ
sarant said
Σχόλιο από ΦΒ
Σχετικά με το κείμενο για τα τοπικά ακληρήματα, το παρατσούκλι «Γάλλοι» για τους Φλωρινιώτες και τους Εδεσσαίους, οφείλεται στον χαρακτηρισμό των σλαβομακεδόνικων, που ομιλούνται σε αυτά τα μέρη, ως «γαλλικά» (αφού τα σλαβομακεδόνικα «δεν» υπάρχουν). Έτσι, οι ομιλούντες «γαλλικά», είναι Γάλλοι, Εδεσσαίοι και Φλωρινιώτες.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
-Τουρκόσπορους, έμαθα τελευταία, ότι λένε στην ανατ. Κρήτη τους κατοίκους πιο δυτικών χωριών. Μου το εξήγησαν τάχα ότι επί Οθωμανών, είχαν πιο πολλούς τούρκους, σε αναλογία με τους κρητικούς. Εγώ νομίζω από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.
-Αούτηδες τους Πόντιους
(το άκουσα, πρώτη φορά, πάνε χρόνια, από Θεσσαλό – «ο αδελφός μου παντρεύεται μια αούτα» )
Theo said
@32:
Αυτή η εξήγηση είναι λογικότερη.
Όμως μακεδόνικα δεν μιλάν μόνο στην Έδεσσα και τη Φλώρινα αλλά πολύ ευρύτερα, όπως γράφω στο #27, οπότε ίσως το «Γάλλοι» να περιλαμβάνει όλους τους ντόπιους της περιοχής.
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
οἱ ὀρεσίβιοι,γενικῶς, περιφρονοῦσαν τούς καμπίσιους καί τούς ἀποκαλοῦσαν «σπληνιάρηδες», ἐπειδή, συνήθως, προσβάλλονταν ἀπ᾿ τήν ἑλονοσία πού μάστιζε τόν κάμπο. Οἱ πεδινοί πάλι στόλιζαν τούς «σιαπανίσιους» μέ ἐπίθετα, ὅπως «τφεκαλευράδες» ἤ «καψομούνηδες»!
https://ardin-rixi.gr/archives/199775
από το λινκ,
-Τφάνι: ἀπρόσμενη βροχόπτωση.
Theo said
Οι σιαπανίσιοι της Καρδίτσας αποκαλούν γκαφάλια (κάποιο ζώο, μάλλον μοσχάρι εννοούν, όπως άκουσα από ντόπιο, αλλά στο slang.gr άλλα λένε) τους καμπίσοιυς Καραγκούνηδες.
Corto said
Χαίρετε!
Όπως θα είχαμε επισημάνει και στο παρελθόν, το επιθεωρησιακό σκετς «Ο Υμνούμενος» έχει ηχογραφηθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές, με κάποιες στιχουργικές διαφορές η καθεμία. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρηθούν κάποιες λεπτομέρειες σε κάθε ηχογράφηση, καθώς και να γίνει σύγκριση μεταξύ των εκδοχών. Για παράδειγμα στην εδώ αναφερόμενη εκδοχή από τον Πέτρο Κυριακό ακούγεται: «και Νεορκέζος «κούμπωσ’ το σακάκι σου» «, ενώ στην εκδοχή με τον Μαυρέα ακούγεται: «Τρικαλινός, κουμπώστε τα σακάκια σας». Αξιοσημείωτοι στην εκδοχή με τον Μαυρέα είναι και οι στίχοι «Ηπειρώτης σιμιτζής, μπουζουκοκέφαλος», όπως και «Γκραβαρίτης ζητιάνος» που μας θυμίζει και τον Ζητιάνο του Καρκαβίτσα.
Ίσως θα άξιζε να γραφεί μία συνέχεια του ήδη δημοσιευμένου άρθρου για τον Υμνούμενο, ώστε να αγγιχθούν όλες οι ηχογραφήσεις -αλλά και κάποιες περαιτέρω πτυχές της μεσοπολεμικής επιθεώρησης.
sarant said
37 Κόρτο, αν αναλαμβάνεις να το γράψεις, μπορώ να συμβάλω και βέβαια να το δημοσιεύσω
Corto said
38: Έγινε Νίκο! Θα κάνω μία προσπάθεια, στο στέλνω και το συμπληρώνεις ή το διορθώνεις.
Πιστεύω μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα θα το έχουμε.
ΣΠ said
Ο Αθηναίος είναι κολλημένος στους Αγρινιώτες. Πρέπει να μπει στην επόμενη σειρά.
Αγγελος said
O μακαρίτης Πάτρικ Λη Φέρμορ, στο αριστουργηματικό του «Ρούμελη», έχει δυο σελίδες όχι με ακληρήματα αλλά με τοπικά προϊόντα (λουκούμια για τη Σύρο, χαλβά για τα Φάρσαλα…), που συνδέονται βέβαια σε ορισμένες περιπτώσεις με ακληρήματα (ακανέδες για τις Σέρρες). Αφορμή του είναι η φήμη των Κραβαριτών «μπολιάρων» (=ζητιάνων). Δεν το έχω πρόχειρο εδώ που βρίσκομαι, αλλά θυμάμαι ότι τελειώνει λέγοντας περίπου «Πάντως η φήμη των Πατρινών για paederasty είναι αβάσιμη και οφείλεται μόνο στην παρήχηση: κι η αρχαία λέξη και η χυδαία σημερινή αρχίζουν από π.»
Theo said
@41:
The juxtaposition of Patras and pederasty is no more than comic alliteration; the vulgar as well as the classical word begins with a P.
ΓιώργοςΜ said
33 Το έλεγε και λάθος, αούτος, αούτη, αούτον (=αυτός, αυτή, αυτό)
Theo said
Να το βάλουμε όλο το χωρίο, αν κι ο Φέρμορ γράφει κυρίως για επαγγέλματα:
Villages, towns, regions and islands all over the country have cornered professions. The dwellers along the banks of the Hebrus cut the reeds and strip and bind them into brooms. The closeness of vineyards to pines in Attica and Southern Euroea singles the inhabitants out as the best retsina-vintners. The olive-groves of Amphissa and Kalamata have made their oils famous. Sultanas and currants come from Cretan Malevizi and Corinth. The hardness and workability of the local rock makes Leros in the Dodecanese the source of most of the mill-stones in Greece. The clay at Coroni provides an endless supply of enormous oil-jars and Siphnos equips most of Greece with water pitchers that have changed little since ancient times. (Yes, but why does Siphnos also abound in cooks? Tselemendé, the Greek Mrs. Beaton, was from Siphnos. And in janitors? This humble office is the goal of many unambitious Siphniots. The remainder of the population are poets.) As of old, Paros quarries marble. Athenian houses are full of maids from Tinos and the smaller Cyclades: the Catholic communities surviving from Frankish times maintain convent schools where the girls learn household skills. The village of Ambellákia on Mt. Ossa soared to prosperity on the strength of a local root providing a colour in which the uniforms of the whole Austro-Hungarian army were dyed: ships set sail from Trieste and Fiume and unloaded their white bales at Ragusa; strings of camels crossed Dalmatia, Albania and northern Greece, and came back a month later with their burdens all sky-blue. (The discovery of aniline dyes sent the hamlet into a decline.) There are interesting reasons why Chios became so prominent in international banking; good reasons, too, for the old allegiance of Crete, Epirus and the Mani to the blood-feud. But why were the great cotton fortunes of the Nile amassed by villagers from Mt. Pelion and Vlach emigrants from Thessaly? Why are the distillers of Constantinople mostly from Tsakonia, a Dorian-speaking Dorian-speaking mountain-pocket in the eastern Peloponnese? Abundance of timber accounts for the skill of the Zagorochória, near the Albanian border, in carpentry and lathmaking. The intricate wood-work and the florid altar-screens of the Pindus belong to a wider geographical phenomenon: at a certain height all over Europe the convergence of long winters, early nightfall, soft wood and sharp knives surrounds the mountaineers with shavings and chips. History accounts for Hydra and Spetsai being almost entirely populated by admirals; but why was Hydra, and why is Kalymnos today, the home of most of the sponge-fishers on the Lybian reefs and in Florida? Was it local toughness that made Roumeli the traditional recruiting ground for the Evzone regiments? Why were the Lydian inhabitants of Ai-Vali such famous smugglers? When did Salonica first become known for koulouri -baking and why are boys from Yanina their nimblest vendors? Yanina is also famous for silver-work and filigree, and Paramythia, in the Souli mountains farther south, is deafening with coppersmiths. Thessalian Tyrnavos is the Mecca of ouzo ; but what is the origin of the ribald wielding of earthernware phalluses, with which, on Clean Monday, the young men of Tyrnavos mark the end of Shrove-tide? When, and why, did Pharsala first become the metropolis of halva , that delicious flaky sweetmeat of sesame and honey; or Levádeia, of those small sugar-dusted puffs of pastry called kourabiédes ? What prompted Syra to concentrate on nougat and loukoum? A generation ago, all the boot-blacks of Athens came from Megalopolis in Arcadia; (this humble and amusing community is still the élite of this calling, but their old supremacy is challenged by interlopers from all over Greece). Volo is taxed with tight-fistedness and the islanders of Mykonos with their proneness to exaggeration and their belief in ghosts. The aptness at procuring with which the Corfiots are teased is a joke rooted in the long Venetian occupation of the Heptanese. (Italians are slanderously thought to be pimps to a man. Why Kalamata, with equally little truth, should share this fame, is more mysterious. There is no steadier population.) The juxtaposition of Patras and pederasty is no more than comic alliteration; the vulgar as well as the classical word begins with a P. The islanders of Naxos, when neighbours banteringly call them thieves, smile tolerantly: this reputation springs from the feat of a Naxian who is supposed to have stolen the silver bridle, the gold-embroidered saddle and the ceremonial pistols of King Otho the moment he dismounted after a state entry. Now the Zantiots…
Αγγελος said
A μπράβο, Theo! Αφού (προφανώς) έχεις το βιβλίο, θα άξιζε ίσως να αναρτήσεις όλο τον κατάλογο.
Αγγελος said
Ω, το έκανες ήδη, την ώρα που έγραφα (με διέκοψε κι ένα τηλεφώνημα)! Ευχαριστώ!
Alexis said
Πύργος-Ν. Ηλείας: Άγια Χώματα και Άγιοι Τόποι (σπανιότερα)
Περιέργως, ενώ οι Πυργιώτες έχουν κάκιστο όνομα («ο καλύτερος έχει σκοτώσει τη μάνα του» και άλλα ωραία) δεν έχουν κάποιο γενικά καθιερωμένο μειωτικό παρατσούκλι.
Alexis said
#0: Γιαννιώτης = παγουράς (λέγεται ότι πήγαν να αδειάσουν τη λίμνη των Ιωαννίνων με παγούρια…
Άλλη εκδοχή (πιο κακιά :smile:) λέει ότι ονομάστηκαν έτσι γιατί έχουν στενόμακρα και πλακουτσά κεφάλια, σαν παγούρια.
sarant said
44 Μπράβο!
Corto said
30 & 48:
Περί παγουράδων, υπάρχει και η ερμηνεία ότι προσπάθησαν να αδειάσουν την λίμνη των Ιωαννίνων με παγούρια για να σώσουν την Κυρά-Φροσύνη.
Pedis said
Και η συνυφάδα του δεύτερου ξαδέρφου του κουμπάρου τής κουνιάδας του Αποστόλη, που είναι φίλος μου και τον συμπαθώ ιδιαίτερα αν κι έχουμε χαθεί τελευταία, μου μετέφερε ότι ο ετεροθαλής αδερφός της, με καταγωγή από τα Φάρσαλα, αυτή είναι κάπου από Θεσπρωτία, δεν θυμάμαι ακριβώς, κάποια φορά άκουσε να αποκαλεί τους Κρητικούς φοινίκια. (Α, κρητικιά είναι συμπεθέρα του, που ήταν παρούσα στη σκηνή, και κούνησε το κεφάλι της γελώντας, ότι μάλλον ήδη το ‘ξερε.)
Δεν το βλέπω, θα ‘πρεπε να ‘ναι στη λίστα. 🥳
Πέπε said
> Στην καρπαθιώτικη εργασία
καρπάθικη, αλλιώς το λόγιο καρπαθιακή
> τους κατοίκους από το Απέρι
Απερίτες. Από το Όθος (του Όθους) Οθείτες, από το Σπόα (άκλ.) / τα Σπόα (των Σπόων) Εσποΐτες ή Σποΐτες, από τις Πυλές (Πηλές) Π*λιάτες, από τις Μενετές Μενεδιάτες. Από τα άλλα χωριά κατά το αναμενόμενο. Από το νησί: ο Καρπάθιος (τρισύλλαβο, θjο), η Καρπαθιά (θjα, πάλι τρισύλλαβο αλλά με αλλαγή τόνου). Επίθετο καρπάθικος, ή λογ. καρπαθϊακός (τετρασύλλαβο). Τοπικά ακόμη και το Καρπάθιο Πέλαγος λέγεται Καρπάθικο.
«Γάρος» και «γαρολυμπίτης» δεν είναι ειρωνικά, είναι ευθέως υβριστικά. Γάρος είναι ο γάιδαρος. Μπαλουξής δεν ξέρω τι σημαίνει, αλλά λέγεται και για ένα από τα χωριά της Κάσου και νομίζω ότι έχει θετική απόχρωση. Για τους Πηγαδιώτες δεν το είχα ακούσει, και βασικά οι Πηγαδιώτες (κάτοικοι της πρωτεύουσας του νησιού) δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα, είναι από όλα τα χωριά του νησιού και από αρκετά μέρη εκτός νησιού. (Ο αρχικός πληθυσμός, πολύ μικρός, αποτελούνταν από Απερίτες που αντί να μένουν στο ημιορεινό χωριό, που ήταν τότε η πρωτεύουσα, έμεναν στο επίνειό του.)
> Ηρακλειώτες: Καστρινοί
Αυτό δεν είναι ούτε ακλήρημα ούτε ευκλήρημα. Απλώς η πόλη λεγόταν «Μεγάλο Κάστρο» πριν ονομαστεί Ηράκλειο. Σήμερα δεν έχω ακούσει κανέναν να λέει ούτε Μεγάλο Κάστρο ούτε Κάστρο, το καστρινός όμως χρησιμοποιείται καμιά φορά και διασώζει λίγο την ανάμνηση της παλιάς ονομασίας. (Θυμάμαι ωστόσο την Έφη να σχολιάζει ότι εκείνη το ακούει ακόμη.) Στα χωριά μερικοί το Ηράκλειο το λένε Χώρα.
> Κασιώτες της Αιγύπτου: καμινέτα, επειδή όταν επέστρεφαν έφερναν στο νησί αυτό το πρωτοφανές τεχνολογικό επίτευγμα.
Αντίστοιχο και το νεότερο για τους Καρπάθιους της Αμερικής (=τους μπρούκληδες της Καρπάθου): φρισμπάκια
> Κρητικός = πέτσακας (η λημματογράφηση στο slang.gr δεν δίνει ετυμολογία), σβούρος (ομοίως) Ωστόσο, είναι πιο σωστό να πούμε ότι αυτοί οι μειωτικοί χαρακτηρισμοί είναι των ίδιων των Κρητικών για μερίδα συμπατριωτών τους).
Όχι απλώς είναι πιο σωστό, έτσι είναι. Στην ουσία πρόκειται απλώς για κρητικές λέξεις για ορισμένους ανθρώπινους τύπους (που ο πρώτος, ο πέτσακας, συμβαίνει να είναι χαρακτηριστικά κρητικό φρούτο).
> Μεσαρίτες (κάτοικοι της πεδιάδας της Μεσαράς): πασπαρίτες
Της Μεσ(σ)αράς στην Κρήτη. Γιατί έχει κι αλλού, βλ. μνημειώδες σχόλιο Δημήτρη Μαρτίνου κάπου κάποτε.
> Σαλαμίνιοι: μπακαούκες
Μπακαούκας είναι αρβανίτικο επώνυμο. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Μπορεί για τους άλλους πέριξ Αρβανίτες να είναι κάτι προφανές, ή μπορεί το ακλήρημα να αναφέρεται απλώς και σκέτα στο επώνυμο.
Να προσθέσω: Παν’βαθιώτες (από το Πάνω Βαθύ της Σάμου): μπουρνελάδες. Τα μπουρνέλια είναι τοπική ράτσα ντοματάκια, και το ακλήρημα υπονοεί ότι επειδή είναι βρωμιάρηδες και τρώνε άτσαλα είναι λερωμένοι με ζουμιά και σπόρια από μπουρνέλια.
Και φυσικά πρέπει να προστεθεί το: «Αρτεμωνιάτες από τον Αρτεμώνα της Σίφνου: κουτρούφια»
Πάω σχόλια να δω πόσα από τα παραπάνω ειπώθηκαν ήδη 🙂
Πέπε said
Μενεδιάτες (από τις Μενετές της Καρπάθου): τρακοσάρη(δ)ες, δεηλαδή χαζοί, λειψόμυαλοι – ότι το μυαλό τους δεν είναι μια σωστή οκά όπως θα ‘πρεπε (!!) αλλά 300 δράμια.
Οι ίδιοι μετριοπαθώς λένε το χωριό τους Σούλι, γιατί από κει ξεκίνησε η επανάσταση της Καρπάθου κατά της Ιταλοκρατίας.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
52# Να εικάσω σύνδεση του μπαλουξή με το τρκ balıkçı, ψαράς? Στο Να σου κάμω την ιστορία μου ο αφηγητής λέει για μια πλάκα που σκαρώσανε σε κάποιον της παρέας, «να μπούμε στο χωριό με σηκωμένα πατζάκια να νομίσει ο κόσμος πως είμαστε μπαλουξήες».
Το ζουμί όμως μου διαφεύγει ακριβώς.
spyridos said
Εδώ δίνει 7 εκδοχές και βρίσκει ισχυρότερη την πρώτη.
http://anolehonia.blogspot.com/2013/03/blog-post_6.html
1) Η εκδοχή του Κορδάτου – ότι οι βολιώτες έμποροι αποκαλούνταν Αυστριακοί από τους συναδέλφους τους της Θεσσαλονίκης λόγω της μεγάλης εμπορικής κίνησης με την Αυστρια μέσω του λιμανιού του Βόλου στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (πράγμα που επιβεβαιώνεται από τις εμπορικές στατιστικές – βλέπε π.χ. http://tinyurl.com/cv2jtoz
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
51, >>κρητικιά είναι συμπεθέρα του, που ήταν παρούσα στη σκηνή, και κούνησε το κεφάλι της γελώντας, ότι μάλλον ήδη το ‘ξερε.
Ντάξει ρε Πεντί μ, ήθελα να τον «δώσω» τον κακόγλωσσο Θετταλό (στο σχ.33) που όλους τούς (μας) ειρωνευόταν (οι κρητικοί ήταν γι΄αυτόν «γύφτοι») και ήταν και «καθαρόαιμος» αριστερός κατά τ΄άλλα και ιταλοσπούδαχτος, αν θες να ξες 🙂 .
Ιταλούς α προπό λέγανε μια ομάδα πασόκους (και κάποιους άλλους που, να μη σας κουράζω, δεν το γράφω τώρα)
Theo said
52:
Βλ. και το επώνυμο Καστρινάκη/-ς (906 αποτελέσματα δίνει το 1188).
sarant said
52 Ωραίο σχόλιο
55 Α, ωραία
GeoKar said
Με αμφίπλευρη εκ Βολου καταγωγή, είχα ακούσει όλες τις ενδεχόμενες ερμηνείες πλην της 3ης …Λαρισαϊκής (περί μοχθηρίας) κ της …Νικοκυραιικης (περί αυστριακών πλοίων).
Δυστυχως, όμως, σήμερα η κατάσταση τόσο στην πόλη του Βολου, όσο κ στα χωριά του Πηλίου είναι, απ’ό,τι μαθαίνω, δραματική κ οι καταστροφές τεράστιες 😢 Στο ΝΑ μάλιστα Πήλιο, άκουσα ότι μπορεί να εκκενωθούν οικισμοί δια θαλασσης εξ αιτίας της κατάρρευσης δρόμων κ γεφυρών. Ας ευχηθούμε τα καλυτερα για όλους/ες τους πληττόμενους
GeoKar said
A, Μόλις επιβεβαιώθηκε (φωτογραφικά μέσω σοσιαλ μιδια) η εκκένωση δια θαλάσσης του οικισμού Μικρό στο ΝΑ Πήλιο.
Γιάννης Μαλλιαρός said
Καλημέρα
Να ξεκινήσω με την παρατήρηση πως ο Βόλος είχε κι άλλα παρεδώσε με Αυστριακούς, αυτοί δεν έφτιαξαν το σιδηροδρομικό σταθμό;
Γιαννιώτης = παγουράς (λέγεται ότι πήγαν να αδειάσουν τη λίμνη των Ιωαννίνων με παγούρια… Σύμφωνα με την όλη ιστορία, θέλαν να την αδειάσουν για να βγάλουν το φεγγάρι πούχε πέσει μέσα 🙂
Α, το γράψατε ήδη; Ε, δεν πειράζει, επανάληψη μήτηρ μαθήσεως, λέγαμε στο σκολειό.
Πύργος και ν. Ηλείας: Κολομβία Γιατί άραγε; Επειδή προτιμάνε τη δική τους παραγωγή;
12 «λογικά από την ιστορία με τα Δουνέϊκα» Ακόμα τη θυμάσαι; (Βάρδα να μην ψάχνεις τις ταμπέλες για Δουνέικα, και σούρθει η έκπληξη στο τέλος, λένε 🙂 ).
14 «προσπάθησαν να φτιάξουν το αεροδρόμιο με κασμάδες» Βασικά, πως όταν τους είπαν να πάνε για να το φτιάξουν (το αεροδρόμιο ή το όποιο έργο) πήραν όλοι γκασμάδες και κανένας φτυάρι.
22 Ναι, ναι.
47 «ενώ οι Πυργιώτες έχουν κάκιστο όνομα» όντως, αλλά δεν ξέρω γιατί. Η εμπειρία μου (4 χρόνια έκανα εκεί) άλλα δείχνει. Μάλλον από ζήλια των υπόλοιπων αφού για τον Πύργο και τα πέριξ (Γορτυνία, Τρυφιλία κλπ) ίσχυε το «εγεννήθη άρρεν, κρατήσατε θέσιν»
Νέο Kid said
Ο Μπέος μέσα σε κουβά φορτωτή μοιράζει νερά και φαγιά*! Ο από φορτωτού Θεός! 😄😆🤪
*τα φαγιά δε φαίνονται στο βίντεο, αλλά δε θάναι βίνερ σνίτσελ; (Εδώδιμο προϊόν Βόλου)
Πέπε said
61
> Πύργος και ν. Ηλείας: Κολομβία Γιατί άραγε;
Αλήθεια, γιατί; Σκέφτεται κανείς κάτι με ναρκωτικά, αλλά στερεοτυπικά ο Πύργος είναι γνωστός για τα χασίσια ενώ η Κολομβία για την κόκα. Δεν ταιριάζει. Κάτι άλλο;
54
Αααα! (είδα φως κι έλαμψε ο νους μου)
Χμμμ… (σκέφτομαι και μπερδεύομαι)
…Δεν ξέρω.
Λοιπόν, αυτό το χωρίο του Μαυρολέοντος το θυμάμαι, και το θυμόμουν και την ώρα που έγραφα το σχόλιο. Έχω την εντύπωση ότι δε λέει «να νομίσει ο κόσμος» αλλά «να φανεί», και όλο μαζί το είχα καταλάβει διαφορετικά: να φανεί, να γίνει αντιληπτό, να το πάρουν όλοι χαμπάρι πως είμαστε μπαλουξήες, δηλαδή από το χωριό (…όποιο χωριό είναι τέλος πάντων, δε θυμάμαι ποιο). Αν με το «να φανεί» εννοεί «να νομίσουν», τότε όλο αυτό που λες Χτήνε βγάζει πού άρτιο νόημα, και άρα, τουλάχιστον εδώ στο χωρίο, μπαλουξήες δεν είναι προσωνύμιο αλλά απλό ουσιαστικό, που προφανώς θα σημαίνει ψαράδες, τι άλλο;
Μόνο που σκέφτομαι ότι ούτε η Κάσος ούτε η Κάρπαθος είχε ποτέ πάρε δώσε με Τούρκους (μόνο μια φορά που την Κάσο την έκαψαν απ’ άκρου εις άκρον). Θα ήταν περίεργο να έχουν τούρκικη λέξη για μια τόσο κοινή έννοια όπως ο ψαράς – θαλασσινοί όλων των ειδών οι Κασιώτες, και οπωσδήποτε λίγο έστω ψαράδες οι Πηγαδιώτες, παρά τον ορεινό και αγροτοποιμενικό, στεριανό χαρακτήρα της Καρπάθου συνολικά. Να το λέγαν τίποτα Κωνσταντινουπολίτες ξερωγώ, εντάξει. Οι Κασοκαρπάθιοι πού άκουσαν τούρκικα;
Corto said
61: Γιάννη σχετικά με την κακή φήμη του Πύργου Ηλείας κυκλοφορεί η άποψη ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα (ίσως τον 19ο αιώνα) εκεί λειτουργούσε ένα από τα πρώτα Κακουργοδικεία. Βρίσκω αρχεία του Κακουργοδικείου Πύργου, ήδη από το 1874.
https://greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/6kw3-4t77-emme
Λέγεται λοιπόν ότι εκεί γίνονταν πολλές δίκες για βαριά εγκλήματα με κατηγορούμενους από διάφορα μέρη, όχι υποχρεωτικώς ντόπιους. Αλλά καθώς οι άνθρωποι διάβαζαν κάθε τόσο στις εφημερίδες της εποχής ότι ο τάδε δικάζεται στον Πύργο για φόνο ή άλλο βαρύ έγκλημα, θεωρούσαν ότι αυτοί οι κατηγορούμενοι ήταν Πυργιώτες. Βεβαίως όλο αυτό είναι μία θεωρία, δεν αποδεικνύεται.
Λάμπας said
Αρκάδες = σκόρδα, σκορδάδες (τοπικό προϊόν): θυμάμαι το συγχωρεμένο Ηλία Νικολακόπουλο να λέει σε μια διάλεξη ότι ο τρικουπικός τύπος αποκαλούσε τους υποστηρικτές του (Αρκάδα) Δηλιγιάννη «σκορδοφάγους».
47. «Άγια χώματα», γιατί κάθε φορά που τα μνημονεύεις, κάνεις το σταυρό σου!
48. Τους έχω ακούσει και «παγουροκέφαλους». Υπάρχει, βέβαια, και η εκδοχή Γιαννιώτη παλιού φίλου, που, όταν κάποιος μονιμάς στο στρατό τον ρώτησε «Γιατί σας λένε παγουράδες;», απάντησε: » Γιατί, όταν χύνουμε, γεμίζουμε ένα παγούρι.»
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Άγγλοι Γάλλοι πατατάδες
Ιταλοί μακαρονάδες
Έλληνες παλικαράδες *
και λιγάκι κλεφταράδες
* και φασουλάδες
Prince said
18. ΓιώργοΜ, κι εγώ έπαθα πλάκα που’χει τους κιαπλέδες, νόμιζα ότι ήταν δικός σου δάκτυλος!
(Ευτυχώς γυρίσαμε Αθήνα προγραμματισμένα τη Δευτέρα, με την αρχή των φαινομένων. Έπεσε μια θάλασσα νερό. Και την κοπάνησαν κι όλοι οι τουρίστες μεμιάς, παράπλευρη τουριστική απώλεια.)
Μιχάλης Νικολάου said
Καλαματιανοί εμπόροι (συγκεκομμένο)
Δύτης των νιπτήρων said
41, 44 Αυτό μου θυμίζει τον «Κανόνα περιεκτικόν πολλών εξαίρετων πραγμάτων» του Καισάριου Δαπόντε.
Δύτης των νιπτήρων said
69 Ουφ, το ίδιο είχα σχολιάσει και την προηγούμενη φορά… είχα βάλει και το λινκ: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/gerontikon/kaisarios_dapontes_logoi_panhgyrikoi/13_kanwn_exairetwn_pragmatwn.htm
Spiridione said
Έχει βρεθεί αναφορά σε Βολιώτες Αυστριακούς από το 1881 (Στο Μη Χάνεσαι) ότι έτσι τους έλεγαν οι Ευβοιώτες. Επομένως, μπορούμε να αποκλείσουμε κάποιες εκδοχές
Jorge said
Κολομβία , κωλομπαράδες! Τόσο απλά
Γιάννης Μαλλιαρός said
64 Αυτό βγάζει νόημα.
65 Ή γιατί τα έχουν μεγάλα σαν παγούρια. Αλλά όλ’ αυτά είναι δικαιολογίες των ντόπιων για να την πούνε στους άλλους.
Theo said
@71:
Στον λίκνο σου βρίσκω και μια φράση του Παπαδιαμάντη σε διήγημά του γραμμένο το 1891 και μου φαίνεται η πιθανότερη εξήγηση:
Εις άλλος όμως ήτο σκληρός. Ήτο ολιγώτερον τρεπτός από τους αρχαίους θεούς, κι ας τους είχε σχεδόν πατριώτας. Ήτο «Αυστριακός, χειρότερος από Τούρκον», κι έτυχε να γίνει υπάλληλος εις την ελευθέραν Ελλάδα.
Κιγκέρι said
44: >>…When, and why, did Pharsala first become the metropolis of halva , that delicious flaky sweetmeat of sesame and honey…
Συγνώμη, αλλά αυτό που περιγράφει ο Φέρμορ δεν είναι χαλβάς, είναι παστέλι.
(Και στο σημείο που μιλάει για τα Αμπελάκια, δεν καταλαβαίνω γιατί λέει: «…and came back a month later with their burdens all sky-blue.» Εγώ ξέρω ότι τα Αμπελάκια ήταν ονομαστά για την κόκκινη βαφή, από το ριζάρι.)
Theo said
@75:
Γράφει και κάποια πράγματα επιπόλαια και «τουριστικά», γενικότερα, γι’ αυτό και δεν μ’ αρέσει. Πχ. εδώ τη βεντέτα την επεκτείνει και στην Ήπειρο, εκτός απ’ την Κρήτη και τη Μάνη 😦
ΣτοΔγιαλοΧτηνος said
63# Πέπε το κοίταξα, «να μυρίσει πως είμεθα Μπαλουξήες» γράφει. Ούτε κι εγώ ξέρω. Πολύ πιθανό να έχεις δίκιο αλλά κρατάω μια επιφύλαξη, ίσως υπάρχει μια αμφισημία.
Παραπέρα: Οι Μπαλουξήες (Κασιώτες από όπου) είχαν τα μπατζάκια πάνω ως ψαράδες? Μόνο αυτοί? Το κεφαλαίο Μ είναι απαραίτητο? Προσδιορίζει ιδιότητα ή προέλευση?
Αυτό με τα τούρκικα, γιατί οι παλαιόθεν ναυτικοί έλληνες να πάρουν τον μπουλμέ από τους άναυτους τούρκους?
Άσε, έχω βαρύνει απ’ το φαΐ και πρέπει και να φύγω, δράμα.
spyridos said
76
Πρέπει να υπήρχε βεντέτα στην Ήπειρο.
Είχα δει ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ για τη βεντέτα στην Αλβανία γυρισμένο πριν 35 χρόνια.
Θα μου πεις τώρα, άλλο Αλβανία άλλο Ήπειρος και φυσικά δεν θα σε πιστέψω.
sarant said
Ευχαριστώ για τα νεότερα!
71 Πολύ καλό εύρημα και πολύ καλό το άρθρο όπου παραπέμπεις. Βλέπω ότι δίνει βάση στη θεωρία «του πατέρα μου» για τα αυστριακά πλοία.
74 Μπράβο, τώρα που το είπες, θυμήθηκα και τη φράση του Ππδ
sarant said
Προσθέτω δυο συνεισφορές από το Φέισμπουκ
Χιώτες: Ούργιοι
Δραμινοί: Παπατζήδες
Theo said
@78:
Φυσικά, άλλο (βόρεια) Αλβανία, άλλο Ήπειρος.
Υπάρχει κι ένα ωραίο μυθιστόρημα του Κανταρέ, Ο ρημαγμένος Απρίλης που περιγράφει τη βεντέτα και τους κανόνες της, αλλά στη βόρεια Αλβανία, που είναι κοντά στο Κόσοβο και το Μαυροβούνιο, όχι στην Ήπειρο.
Οι Τόσκηδες της νότιας Αλβανίας συγγενεύουν πολύ με τους Έλληνες. Οι βόρειοι Αλβανοί, όχι.
Theo said
@79, τέλος:
Και το ‘χεις αναρτήσει το διήγημα: https://www.sarantakos.com/kibwtos/mazi/ppd_pantarwtas.html 🙂
dimosioshoros said
Να πούμε πως προχθές το Σάββατο 2/9 η Πρέβεζα είχε τη Γιορτή της Σαρδέλας.
Κιγκέρι said
Εμάς η καταγωγή μας είναι από την Ανατολική Ρωμυλία από την πλευρά της μητέρας μου και από την Ανατολική Θράκη από την πλευρά του πατέρα μου. Τον αδερφό μου, λοιπόν, ένας συμμαθητής του τον έλεγε Βουλγαρότουρκο. Εκεινού πάλι ο πατέρας, από ένα καμπίσιο χωριό της Λάρισας, πήγε για σπουδές στο Μόναχο και παντρεύτηκε μια κοπέλα από ’κει, οπότε κι ο αδερφός μου τον έβγαλε Βαυαροκαραγκούνη!
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
81, >>Ο ρημαγμένος Απρίλης που περιγράφει τη βεντέτα και τους κανόνες της
Έγινε σπαραχτική ταινία από τον σπουδαίο Βραζιλιάνο σκηνοθέτη Βάλτερ Σάλες:
Η βεντέτα (Abril Despedaçado)
sarant said
83 Ευτυχισμένη Πρέβεζα, ούτε καίγεται, ούτε πλημμυρίζει!
Theo said
@86:
Το μυθιστόρημα το έχω διαβάσει τρεις ή τέσσερις φορές. Την ταινία την είδα αλλά μου φάνηκε κατώτερη απ ο,τι περίμενα. (Κι αυτό μου έχει συμβεί με πολλά μυθιστόρηματα που τα διάβασα πριν δω την ταινία που βασίστηκε σ αυτά.)
spyridos said
81
Ναι για την βόρεια Αλβανία ήταν το ντοκιμαντέρ.
Δυστυχώς το βιβλίο δεν το έχω διαβάσει.
Το ντ. το είδα τότε με τον πατέρα μου ο οποίος βρήκε πολλά κοινά σημεία με τις βεντέτες στη δυτική Κρήτη.
Σε ότι αφορά τους κανόνες, τους άγραφους νόμους της βεντέτας.
Ο ίδιος φυγαδεύτηκε 13 χρονών από το χωριό από τον παππού μου για να αποφύγει βεντέτα και έτυχε να δει μετά, αρχές της δεκαετίας του 50, στα Χανιά τη δολοφονία του Σαρτζέτη από τον Σταμάτη Πεντάρη.
Με βάση αυτή την ιστορία ξεκίνησε μια τηλεοπτική σειρά διάβαζα.
Στη λογοτεχνία ο Πρεβελάκης αναφέρει απέξω απέξω κάποιους από τους κανόνες της βεντέτας στον «Ήλιο του θανάτου».
dimosioshoros said
@ 86
Ναι, η Δυτική / ΒΔ. Ελλάδα καλά τα πήγε φέτος.
spyridos said
Τον ιπιαμε.
Ορα να δυμε καμια τενια.
Δεν ιμαςτε φιλακομενι να τα βλεπυμε ος το τελος αφτα.
sarant said
90 Ακριβώς….
Κουτρούφι said
Το παρατσούκλι «κουτρούφι» (#52) είναι το πιο γνωστό τοπωνυμικό στη Σίφνο αλλά υπάρχουν και για άλλα χωριά:
Α. Για το Κάτω Πετάλι: Καππαριώτες (σχετικό με την κάππαρη).
Β. Για το Κάστρο: Χαρούλες. Επειδή χρησιμοποιούν στους διαλόγους τους το «χαρά μου».
Γ. Για το Πάνω Πετάλι: Χιόνες. Για τις γυναίκες κυρίως.
—————————————————–
Μερικά άλλα των Νοτιοδυτικών Κυκλάδων που δεν ξέρω αν τα έχει ο Σέργης.
Οι Σιφνιοί για τους Σερφιώτες: «Χλαμπούτσοι»
Οι Σερφιώτες για τους Σιφνιούς: «Κούνελοι».
Γιάννης Κουβάτσος said
Γι’ αυτό δεν μου λείπουνε οι Έλληνες παίκτες από τις ομάδες μας. Άμπαλοι όσο δεν παίρνει.
sarant said
92 Δεν πρέπει να τα έχει ο Σέργης. Τι είναι το Χλαμπούτσοι;
Κουτρούφι said
94. Το πιθανότερο από την χλαμπούτσα: χοντροκομμένο παλιοπάπουτσο. Το έχουν και στην Κρήτη
sarant said
95 Μάλιστα. Και οι Κούνελοι γεννάνε πολύ;
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
94, 95 «Το καλό παπούτσι, κάνει και καλό χλαμπούτσι» .*
Το παλιοπάπουτσο, το πατημένο πίσω, το ξεχειλωμένο κλπ, το σχεδόν για πέταμα.
*Το λέμε για ομορφογερασμένους ανθρώπους
Κουτρούφι said
#96. Δεν το ξέρω γιατί μας βάφτισαν έτσι.
sarant said
97 Α, ωραίο
98 Οκ 🙂
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
Ὑπάρχουν καί τά μικροακληρήματα πού δέν εἶναι σέ ἐπίπεδο χωριοῦ, ἀλλά σέ ἐπίπεδο περιοχῶν τοῦ ἰδίου πολεοδομικοῦ συγκροτήματος. Λχ στήν Θεσσαλονίκη εἴχαμε τά Τσινάρια (ἀπό τούς κομψευόμενους νεαρούς πού κατέβαιναν ἀπό τήν Πάνω Πόλη), τά Τσαμούρια (ποντιακά =λάσπες) γιά τούς Καλαμαριῶτες, τά Τυρόγαλα γιά Εὔοσμο κλπ 🙂
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
@100. Νῖκο, εἶναι νά μήν δῶ ἀριθμό 99 (ἤ 199) στά σχόλια. Αὐτοπυροδοτοῦμαι! 🙂
denka_kapa said
«Κεφαλλονίτης βλάστημος, Ζακυνθινός ρουφιάνος και Κερκυραίος κερατάς στον κόσμο δεν είν’ άλλος». Παλαιά επτανησιακή αυτοκριτική…
Μιχάλης Νικολάου said
… Πύργος και ν. Ηλείας: Κολομβία …
Από προφορική πηγή «Καλαμποκάδες» στην περιοχή ήταν (είναι?) καλλιεργητές φούντας ανάμεσα στα καλαμπόκια.
«Κολομβία» δεν το ήξερα, αλλά φαίνεται να ταιριάζει και με τους narcos (λόγω προϊόντος) και με το καλαμβόκι (ηχητικά).
sarant said
100-101 🙂
Πέπε said
78 κλπ (βεντέτα):
Ορισμένες περιοχές της Ελλάδας δημιουργούν περισσότερο μπούγιο γύρω από τον εαυτό τους απ’ ό,τι άλλες. Η Κρήτη και η Μάνη είναι ανάμεσα σ’ αυτές (και μάλιστα όχι η Κρήτη, ορισμένες περιοχές του δυτικού μισού με τις οποίες ο μέσος Έλληνας ταυτίζει όλο το νησί). Έτσι, είναι πασίγνωστο ότι στην Κρήτη και τη Μάνη υπάρχει το έθιμο της βεντέτας, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει κι αλλού. Υπάρχει στους Αρβανίτες του Παπαμάρκου (Γκιακ – τι περιοχή είναι;), προσωπικά ξέρω ότι υπάρχει στην Κάρπαθο, άρα γιατί όχι και σε άλλες περιοχές όπου απλώς δεν το διαφημίζουν… (Εντωμεταξύ, όσο άγνωστο είναι στον ευρύ πληθυσμό ότι αυτό το πράγμα υπάρχει στην Κάρπαθο, άλλο τόσο άγνωστο είναι και ότι απουσιάζει παντελώς από την Ανατολική Κρήτη.)
Εξάλλου, οι εν πολλοίς κοινοί κανόνες μεταξύ μανιάτικης και κρητικής βεντέτας πρέπει να μην αφίστανται πολύ και από τους αντίστοιχους σικελικούς κ.ά., πράγμα που δημιουργεί ισχυρή υπόνοια ότι θα πρέπει να πρόκειται για διάσπαρτα επιβιώματα ενός πολύ αρχαίου εθιμικού δικαίου που θα είχε πλατιά διάδοση. Λέω υπόνοιες γιατί δεν έχω διαβάσει τίποτε σχετικό, ωστόσο σίγουρα θα έχουν γίνει μελέτες. Γενικά ισχύει ο κανόνας ότι, όταν κάποιο πολιτισμικό φαινόμενο εντοπίζεται αυτούσιο ή αρκετά παραπλήσιο σε περιοχές απομακρυσμένες μεταξύ τους, έχουμε ένδειξη κοινής προέλευσης από πολύ μεγάλο βάθος χρόνου.
gpointofview said
Το 3-0 (και λίγο ήτανε, στο β’ ημίχρονο παίζανε πασούλες) ήταν λογικό και αναμενόμενο μετά από όσα προηγήθηκαν με τα θέματα Φορτούνη, Κωνσταντέλια, Βαγιανίδη, Αλεξανδρόπουλου όπου αποδείχτηκε πως οι κλήσεις αφορούσαν μόνο παίκτες που είχαν μανατζαρέους της προτιμήσεως τίγρη (π.χ. Χ»γιοβάνης, Τζαβέλας και λοιποί συγγενείς). Τίποτε από όσα έκανε ο χοντρός δεν έχει αφήσει που να μην κάνει ο τίγρης τάχουμε ξαναζήσει αυτά σε μεγαλύτερο βαθμό επί Μανωλά-Π»σταθόπουλου, τότε που μας έκαναν πλάκα τα νησιά Φερόες και το Λιχτενστάιν !!
Κι ο γνωστός γραφικός στόκος -κρίνοντας πάντοτε εκ του αποτελέσματος- θεωρεί τους Ελληνες παίκτες «άμπαλους όσο δεν παίρνει», όταν βέβαια ο ΠΑΟ έπαιρνε πρόκριση με Βαγιανίδη-Ιωαννίδη κι ο ΟΣΦΠ με τους Αλεξανδρόπουλο, Μασούρα και Φορτούνη ήτανε Αύγουστος ακόμα …
Γιάννης Κουβάτσος said
«Εναντίον της βλακείας ακόμα κι οι θεοί αγωνίζονται μάταια» Σίλλερ Φ.
Alexis said
Η κατάσταση στη Θεσσαλία είναι δραματική.
Μιλάμε πλέον για μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές που έχουν πλήξει ποτέ την Ελλάδα.
Φοβάμαι ότι ο τελικός απολογισμός σε ανθρώπινες ζωές θα είναι μεγάλος καθώς υπάρχουν πάρα πολλοί εγκλωβισμένοι/αγνοούμενοι.
Alexis said
#52: Μπακαούκας είναι αρβανίτικο επώνυμο.
Ναι. Το Μπακαούκας-Μπακαουκία είναι ίδια περίπτωση με το Γκάτζολος-Γκατζολία.*
Μία τοπική λέξη (άσχετο αν είναι κύριο όνομα ή όχι) που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση στους μη ντόπιους, κολλάει ως παρατσούκλι σε όλους τους κατοίκους μιας περιοχής.
Κατά τον ίδιο τρόπο και Τσαμπίκος, καρντάσι, μινάρας.
*Και είναι ο απόλυτα μισητός τόπος για τους ναυτάρες του ΠΝ όπως αντίστοιχα ο Έβρος για τα φαντάρια του στρατού ξηράς.
Pedis said
Ελλάδα 2.0
Υποδομές κι έργα πρόληψης για τον πούτσο!
Για οργάνωση, σχέδιο, προσωπικό και μέσα άμεσης δράσης και βοήθειας δε μιλάμε.
Δεν είναι μόνο οι ζωές που χάνονται με την κακοκαιρία, είναι και οι χιλιάδες άλλες που θα χαθούν από τη μιζέρια γιατί δεν θα υπάρχει σπίτι, δουλειά, μηχανήματα, ζώα, γη, παραγωγή … ελπίδα.
gpointofview said
#110
κι όμως ,,,
Τα προληπτικά μέτρα στοιχίζουν «πεταμένα λεφτά» για τις εκλογές ενώ αν δεν υπάρχουν και καούμε ή πνιγούμε οι αποζημιώσεις θα έρθουνε από την κυβέρνηση δημιουργώντας «ηθική υποχρέωση’ να ψηφίσουμε αυτόν που μας «σκέφτηκε» στην ανάγκη μας !!!!
Ειδικά όταν καταβάλλονται παραμονές εκλογών …
Μήπω δεν το είδαμε και με την πολιτική των επιδοτήσεων στις αλόγιστες αυξήσεις που αντιμετωπίστηκαν με τις επιδοτήσεις και τα διάφορα pass ; «Μας φρόντισε η κυβέρνηση» γι αυτό την ψηφίσαμε λένε οι άμυαλοι
gpointofview said
Φιλική συμβουλή προς τους στόκους :
Μοναδική λύση η απομάκρυνση από τον εαυτόν σας το συντομότερον χρονικά και μακρύτερον τοπικά, δυνατόν
Alexis said
#110: Υποδομές κι έργα πρόληψης για τον πούτσο!
Για οργάνωση, σχέδιο, προσωπικό και μέσα άμεσης δράσης και βοήθειας δε μιλάμε.
Τις υποδομές δεν ξέρω αν μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε συλλήβδην «για τον πούτσο».
Γενικά όλα τα ανθρώπινα έργα, όσο άρτια κι αν είναι η σχεδίασή τους, είναι κατασκευασμένα να αντέχουν μέχρι κάποια όρια.
Όταν αυτά τα όρια ξεπεραστούν και μάλιστα κατά πολύ, μοιραία επέρχεται η κατάρρευση.
Για τα υπόλοιπα συμφωνώ βεβαίως, δες και σχόλιο 111.
Pedis said
# 113 – Ελα ρε Αλέξη … ντάξει δεν είναι για τον πούτσο. Είναι εντελώς για τον πούτσο.
ΓιώργοςΜ said
Μην ανησυχείτε πάντως, θα μας στηρίξει η €€
Ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός το 2020 επηρέασε και τη Θεσσαλία, Επηρέασε την Κεντρική Ελλάδα, τα Ιόνια και το κόστος έχει ξεπεράσει τα 700 εκατομμύρια, ενώ από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης πήραμε λιγότερο από 22 εκατομμύρια.
sarant said
109 Σαν να θυμάμαι ότι Μπακαούκας λεγόταν και κάποιο πλοίο που έκανε τη γραμμή Πέραμα-Παλούκια, αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος.
Spiridione said
108. Άγνωστος ο αριθμός των αγνοούμενων σύμφωνα με τον περιφερειάρχη.
Όσο για την αγροτική παραγωγή
Alexis said
Κοίταξα λίγο το παλιότερο άρθρο του 2016 και είδα ότι είχε αναφερθεί εκεί ότι το «μινάρας» τείνει να εξαφανιστεί στην καθομιλουμένη των σύγχρονων Πατρινών.
Ξέρει κανένας που ζει στην Πάτρα (ΣΠ) αν ισχύει κάτι τέτοιο και σε τι βαθμό εξακολουθεί να λέγεται;
ΣΠ said
118
Ναι, δεν ακούγεται.
spyridos said
110
Εςτιλαν προςοπικο ρε παλιοκομυνι.
Οριςτε.
spyridos said
BLOG_OTI_NANAI said
Σε περίπτωση που δεν αναφέρθηκε, το έχει καταχωρήσει ο Δημητράκος, αυστριακός=συμφεροντολόγος:
sarant said
122 Μπράβο, κανείς μας δεν σκέφτηκε να το κοιτάξει
Pedis said
Sπαγίδα, Νικοκύρη!
Μαρία said
Ο Άβερελ, ρε παιδιά, που επιβεβαιώνει την παροιμία «ουζούν αντάμ αχμάκ ολούρ» γιατί υπουργοποιείται; Δεν υπάρχουν καλύτεροι στον πάγκο;
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
@123. Νικοκύρη, παρ’ὅλο πού ὁ Δημητράκος εἶναι ἕνα ἀπό τά Εὐαγγέλιά μου (καί παρ’ ὅλο πού ὁ BLOG_ δέν παίζεται σ’αὐτά τά ψαξίματα) νομίζω ὅτι αὐτός ὁ ὁρισμός εἶναι φτωχός ἤ -νά τό πῶ λίγο διαφορετικά- μπορεῖ νά ἔχῃ μιά βάσι, τήν ὁποία πρέπει νά τήν ἀναζητήσῃ κανείς στίς εἰκασίες τοῦ κειμένου σου, πιθανότερη δέ θεωρῶ τήν ἐξήγησι τοῦ πατέρα σου (ΟΧΙ ἐπειδή εἶναι τοῦ πατέρα σου! 🙂 ) [Ἴσως δηλ. τά συμφεροντολογικά τους εἶχαν νά κάνουν μέ τίς -ἐπικερδεῖς ἅμα καί ὑποτελεῖς- σχέσεις τους μέ αὐστριακές ἑταιρεῖες.]
Θά ἐπανέλθω μέ κἀτι σχετικό πού ἔπεσε στά χέρια μου πρόσφατα..
Γιώργος Κατσέας, Θεσσαλονίκη said
@126. (..συνέχεια..) Μετέφραζα πρόσφατα ρεπορτάζ ἀθηναϊκῆς ἐφημερίδας γιά λογαριασμό μιᾶς Τουρκάλας πανεπιστημιακοῦ, πού ἀναφέρονταν στίς βουλγαρικές βομβιστικές ἐπιθέσεις κομιτατζήδων ἐναντίον ὀθωμανικῶν στόχων τό 1908 στήν Θεσσαλονίκη.
Ἔγινε λοιπόν ὁ χαμός, πανικός στήν πόλι, συλλήψεις, ἀνακρίσεις, ἐκτελέσεις, σύντομα ἀποκαταστάθηκε ἡ τάξι, οἱ ἄλλες ἐθνότητες δήλωσαν τήν ἀφοσίωσί τους στίς ὀθωμανικές ἀρχές […] καί τότε «..ὁ Αυστριακός ναύαρχος, ἄμα ἐλθών τῇ 4μμ τῆς Παρασκευῆς [προφανῶς μοῖρα τοῦ Αὐσριακοῦ στόλου ναυλοχοῦσε κάπου ἐδῶ..] ἔσπευσε νά θέσῃ τά ἀγήματά του εἰς τήν διάθεσιν τοῦ Βαλῆ..»
Μποροῦμε κάλλιστα νά ὑποθέσουμε ἐξ αὐτοῦ ὅτι τό ὡς ἄνω προστατευτικό δίκτυο τοῦ αὐστρακοῦ ναυτικοῦ κάλυπτε ποικίλες οἰκονομικές/ναυτιλιακές δραστηριότητές ὁμοεθνῶν τους διενεργούμενες προνομιακά στό Βόρειο Αἰγαῖο- ἄρα..
Γιάννης Κουβάτσος said
Μετά τον Πορτοσάλτε ο Ευαγγελάτος. Ένας – ένας καταλαβαίνουν τελευταίοι αυτό που όλοι ξέρουμε, διότι το ζούμε κάθε μέρα : ότι το «επιτελικό» κράτος είναι ένα διαλυμένο κράτος. Δεν μπορούν να σιωπούν άλλο. Γιατί άραγε σιωπούσαν μέχρι τώρα, εξ ου και η 108η θέση;
«Αλλά δεν μπορούμε πια να σιωπούμε άλλο, έτσι; Αργή αντίδραση, μετά τις φωτιές, τα νερά. Κάτι δεν πάει καθόλου καλά. Καθόλου καλά όμως!»
https://www.gazzetta.gr/plus/2254487/xespasma-eyaggelatoy-gia-ti-diaheirisi-tis-kakokairias-den-mporoyme-na-siopoyme-allo
BLOG_OTI_NANAI said
Λίγο μεταγενέστερο, 1884, Βολιώτες=Αυστριακοί. Επίσης πολύ συχνές αναφορές που συσχετίζουν τον Βόλο με αυστριακά πλοία. Σε ένα στατιστικό, τη 2η θέση κατέχουν τα αυστριακά πλοία, μετά τα ελληνικά, σε εμπορική στατιστική. Και έμμεση αναφορά σε επιστολή, όπου τα ελληνικά ατμόπλοια συγκρίνονται ονομαστικά με τα αυστριακά και τα άλλα αναφέρονται ως «λοιπά».
Pedis said
Δήλωση του κυρίου 41%:
«Θέλω να ζητήσω από όλους και από όλες να είμαστε ενωμένοι, σε αυτή την πολύ μεγάλη πρόκληση, μια ακόμα πρόκληση για την πατρίδα μας. Δεν το βάζουμε κάτω (…) Όλοι μαζί θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε και αυτή την πολύ μεγάλη αναποδιά. Θα μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε αυτά τα οποία η φύση με τόσο πρωτοφανή μανία κατέστρεψε».
sarant said
124 –> 130
127 Λογικό
129 Α μπράβο
BLOG_OTI_NANAI said
Ο χάρτης των εκλογών θα μπορούσε να σχεδιαστεί πάλι με τα δύο αυτά χρώματα, αλλά κόκκινα θα βαφτούν τα καμένα και μπλε τα πλημμυρισμένα:
rogerios said
Μετά από τόσα σχόλια, νομίζω ότι μπορούμε να αποπειραθούμε να δώσουμε μια πειστική απάντηση στο ερώτημα του τίτλου.
1. Από τα ευρήματα του Μπλογκ μπορούμε να συμπεράνουμε με βεβαιότητα ότι το προσωνύμιο είναι παλαιότερο της ενσωμάτωσης του Βόλου στο ελληνικό κράτος.
2. Η πιθανότερη εκδοχή θα ήταν να θεωρήσουμε ότι το προσωνύμιο δόθηκε λόγω του συνολικού πλέγματος σχέσεων με μια σειρά παράγοντες να λειτουργούν σωρευτικά, δηλ. α) την ακτοπλοϊκή σύνδεση που μνημόνευσε ο Νικοκύρης, β) τις στενές εμπορικές και άλλες σχέσεις που ανέφεραν Σπυρίδος και Γιάννης Μαλλιαρός και γ) την ύπαρξη προξενείου.\
Ας προσθέσω κι ένα τέταρτο στοιχείο. Όπως είναι γνωστά, κάποια ευρωπαϊκά κράτη, επειδή θεωρούσαν τα οθωμανικά ταχυδρομεία εντελώς αναξιόπιστα, είχαν πάρει άδεια βάσει διομολογήσεων και λειτουργούσαν τα δικά τους ταχυδρομικά δίκτυα εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Αυτοκρατορία των Αψβούργων ήταν ένα από αυτά. Αυστριακά ταχυδρομικά γραφεία λειτουργούσαν σε αρκετές πόλης που ανήκουν σήμερα στην Ελλάδα: π.χ. Αλεξανδρούπολη, Σέρρες, Γιάννινα, Πρέβεζα, Μυτιλήνη, Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο κ.α. (κατάλογος υπάρχει εδώ ). Τα αυστριακά ταχυδρομικά γραφεία τα διαχειρίζονταν είτε τα κατά τόπους προξενικά γραφεία είτε πρακτορεία της Λλόυντ. Το αυστριακό ταχυδρομικό γραφείο του Βόλου βλέπω ότι λειτούργησε από το 1853 έως το 1881. Υποθέτω ότι Έλληνες που ζούσαν σε άλλα σημεία της αυτοκρατορίας θα πρέπει να λάμβαναν επιστολές από τον Βόλο μέσω αυστριακού ταχυδρομείου… όπως άλλωστε και κάτοικοι του ελληνικού κράτους (υπήρχε αυστριακό ταχυδρομείο και στον Πειραιά). Ίσως κι αυτό να έπαιξε ρόλο… μαζί με όλα όσα αναφέρατε.
BLOG_OTI_NANAI said
133: Σχετικό με Σέρρες και αυστριακό ταχυδρόμο (η άλλη είδηση άσχετη, αλλά ενδιαφέρουσα διότι αναφέρει φεμινιστική δράση με αντρικό ντύσιμο στην Αμερική το 1850):
sarant said
133 Ωραία ανακεφαλαίωση. Το λινκ με τα αυστριακά ταχυδρομικά γραφεία, που δεν δουλεύει, είναι αυτό
http://stamps.endfield.org.uk/ahpos.htm
Μαρία said
https://www.primeminister.gr/2023/09/08/32496
Τη φάγαν την αναποδιά στην απομαγνητοφώνηση. Σου λέει, υπάρχουν και κουφοί.
Pedis said
Η «πρόκληση» τους άρεσε, φαίνεται, και την άφησαν απείραχτη στο δελτίο τύπου.
Κάθε μεγάλη καταστροφή είναι πρό(σ)κληση για κέρδος. Θα ξεπουληθεί εντελώς ο κάμπος.
Μαρία said
137
Η περίπτωση του «Ιανού» ήταν νομίζω ενδεικτική. Δούλεψε καλά το μοντέλο αυτό, με μία μεγάλη κεντρική εργολαβία η οποία έκανε παρέμβαση. Θα πρέπει τώρα να επιστρατεύσουμε ουσιαστικά όλες τις κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας, όλες τις μεγάλες, να μοιράσουμε τα έργα τα οποία πρέπει να γίνουν και γρήγορα να κινηθούμε.https://www.primeminister.gr/2023/09/08/32491
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
Ληξουριώτες και Αργοστολιώτες // Κολομπαίοι και ογροί ή αραχνιασμένοι
http://www.ionion.com/greek/kefalonia/culture/articles/kontra.htm
ΕΦΗ - ΕΦΗ said
138 Για τις αποζημιώσεις του Ιανού, (το 2021 πρέπει να δόθηκαν) άκουσα στο ράδιο έναν ντόπιο (επώνυμα) που είπε χαρακτηριστικά ότι πήραν ακόμη κι άνθρωποι στον 3ο όροφο και ότι είπαν (μάλλον το προέβλεπε η σχετική υ.α.) ότι θα γίνει ενδεικτικός/τυχαίος στο 30% των επιχορηγούμενων και πήγαν στον Τσιάρα διάφοροι επιτήδειοι και του επέβαλαν (με απειλή τις ψήφους, τί άλλο) να μην κάνει κανένα έλεγχο και δεν έγινε ούτε ένας.