Απολωλά κι από μικρά μαθαίνεις να αχθοφορείς

Κάμποσα μεζεδάκια έχουν μαζευτεί, οπότε επιβάλλεται να τα σερβίρω, μια και είναι φρέσκα –τα περισσότερα.

Ξεκινάμε από ένα προχτεσινό μαργαριτάρι· μαργαριτάρι με καρφί, όμως. Ο κ. Καρατζαφέρης θεώρησε όπως φαίνεται καλό να δώσει στη δημοσιότητα την ευχετήρια επιστολή που έστειλε στον αειθαλή Κ. Μητσοτάκη για τα 92α γενέθλιά του. Ο λόγος της δημοσιοποίησης προφανώς ήταν ότι ανάμεσα στις ευχές υπήρχε μια πρόκα πρώτου μεγέθους με άλλους αποδέκτες (σε θέματα εθιμοτυπίας, ως γνωστόν, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ σκίζει). Το κακό ήταν ότι η πρόκα συνοδευόταν από ένα μεγαλούτσικο μαργαριτάρι, διότι ο κ. πρόεδρος έγραψε: Κύριε Πρόεδρε, δεχθείτε τις ολόθερμες ευχές μου για τα “εφηβικά” γενέθλιά σας. Σας εύχομαι μακροημέρευση και πνευματική καθαρότητα που σήμερα διαθέτετε, με την ευθυκρισία που σας διακρίνει και με την ευρυχωρία συναισθημάτων που αχθοφορείτε». Ως εδώ, περικοκλάδες. Και τώρα η μαργαριτοφόρα πρόκα: «Όσον αφορά κάποια απολωλά πρόβατα, μην τα συνερίζεστε, ‘ου γαρ οίδασι τι λέγουσι και τι ποιούσι’».

Απολωλά, όπως λέμε από λωλό κι από μικρό μαθαίνεις την αλήθεια. Το μαργαριτάρι επισήμανε ο Στέφανος Κασιμάτης στην Καθημερινή, που το θεώρησε «σφραγίδα γνησιότητας», δεδομένου ότι ο κ. Καρατζαφέρης μοιράζει απλόχερα τα μαργαριτάρια στις δημόσιες τοποθετήσεις του, ενώ η Χ. Κοραή στην Ελευθεροτυπία έβαλε σε παρένθεση το σωστό: απολωλότα. Αντίθετα, το Βήμα για μια ακόμα φορά προστάτεψε τον ακροδεξιό πολιτικό, μια και διόρθωσε το μαργαριτάρι, μην το δει ο κόσμος.

Το διόρθωσε, αλλά ο Θεός τιμωρεί, διότι, τουλάχιστον στην ηλέκδοση, το διόρθωσαν λάθος: απολωλώτα!

Θα γυρίσω όμως στην προηγούμενη πρόταση του κ. Καρατζαφέρη: με την ευρυχωρία συναισθημάτων που αχθοφορείτε. Η ευρυχωρία συναισθημάτων έχει πια γίνει κλισέ, αλλά τι σας λέει το «αχθοφορώ»; Ο Κασιμάτης χαρακτήρισε επιτηδευμένο το λεξιλόγιο, η Χρ. Κοραή περιορίστηκε να βάλει θαυμαστικό σε παρένθεση, θαρρώ όμως ότι είναι στα όρια του σολοικισμού. Διότι αχθοφορώ, μάλλον σπάνιο ρήμα της αρχαίας, σημαίνει κουβαλάω βάρος, είμαι βαρυφορτωμένος, χρησιμοποιείται ή μάλλον χρησιμοποιόταν κυρίως για υποζύγια ή για χαμάληδες. Πώς μπορεί κανείς να αχθοφορεί συναισθήματα –ή, ακόμα χειρότερα, την ευρυχωρία συναισθημάτων;

Τώρα, πώς γίνεται ο ίδιος άνθρωπος που ψαρεύει στο Λίντελ Σκοτ σπάνιες λέξεις να μην ξέρει να κλίνει το απολωλός πρόβατο, θα σας γελάσω. Οι κακές γλώσσες πάντως, λένε ότι ο κειμενογράφος του κ. προέδρου ετοίμασε το κείμενο γράφοντας «Όσον αφορά κάποιο απολωλός πρόβατο…» και έφυγε, και τότε ο κ. πρόεδρος σκέφτηκε να μετατρέψει την επίμαχη φράση στον πληθυντικό για να έχει το καρφί περισσότερους αποδέκτες. Το σενάριο αυτό εξηγεί θαρρώ πειστικά τα γεγονότα.

Όμως είπα πολλά για τον κ. Καρατζαφέρη και για να μην κατηγορηθώ για μονομέρεια θα πω και λίγα για ένα μαργαριτάρι του Συνασπισμού. Στο μήνυμα του τμήματος πολιτισμού του ΣΥΝ για τον θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη, εξαίρεται ο εκλιπών επειδή «εισήγαγε κενότατες τεχνικές». Επειδή δεν φαντάζομαι να είναι υπόγεια κριτική, υποθέτω ότι εννοούσαν καινότατες. Αλλά, σύντροφοι, χάθηκε ο κόσμος να πείτε «καινοτόμες τεχνικές», «καινούργιες τεχνικές», κάτι τέτοιο τέλος πάντων; Τι τις θέλατε τις «καινότατες»; Έτσι δημιουργείται το επίσημο ύφος;

Ένα άλλο θεματάκι είχε αναφερθεί πριν από λίγον καιρό στα σχόλια, και η αγαπητή Ιμορταλιτέ μού έστειλε σκαναρισμένη τη σελίδα από το περιοδικό Έψιλον (δεν υπάρχει ονλάιν), όπου ο αγαπητός παρόλ’ αυτά Χρ. Κάσδαγλης περνάει γενεές δεκατέσσερις τον πρωθυπουργό, όχι για το μνημόνιο ή για τους χειρισμούς του, αλλά επειδή… λέει ΟκτώΜβριος. Ο Χ.Κ. υποστηρίζει ότι κάθε χρόνο τρέμει την ώρα και τη στιγμή που θα φτάσει ο σκληρός μήνας Οχτώβρης, επειδή δεν αντέχει να ακούει πολιτικούς, διασκεδαστές, και δημοσιογράφους να τον λένε Οκτώμβριο. Όλο το κείμενο του Χ.Κ. το ανέβασα εδώ για να το δείτε.

Πάντως, μια και –όπως θα ξέρουν οι πιστοί θαμώνες του ιστολογίου– το συγκεκριμένο λάθος (Οκτώμβριος) το κάνουν οι Έλληνες εδώ και τουλάχιστον οχτακόσια χρόνια, αν όντως το λέει έτσι και ο πρωθυπουργός (εγώ δεν τον έχω ακούσει), αυτό μάλλον πιστοποιητικό ελληνοπρέπειας αποτελεί παρά το αντίθετο! Όσο για τον Χ. Κάσδαγλη, προτιμώ να σκεφτώ ότι έγραψε τόσα για το θέμα αυτό επειδή δεν είχε πώς να γεμίσει τη σελίδα του.

Τέλος, ο Στάθης αναδημοσίευσε χτες ένα μέρος του κειμένου του Γ. Κεντρωτή με σχολιασμένα αποσπάσματα της ομιλίας της κ. Διαμαντοπούλου στους Δελφούς, που το είχαμε κι εμείς συζητήσει τις προάλλες, και, συνεχίζοντας, καταφέρεται με δυσεξήγητο μένος εναντίον του όρου «μελέτη εφικτότητας», που τον θεωρεί βαρβαρότητα, όπως και τη σκέτη «εφικτότητα», αν και όχι κατανάγκη πασοκική:

Και μόνον ότι η εταιρεία αυτή (υποκαθιστώντας τους επτά σοφούς) συντάσσει «μελέτη εφικτότητας» (!!!) για τα προγράμματα σπουδών, αποδεικνύει ότι αρκεί να’ναι κανείς τρισβάρβαρος για να θεωρείται μοντέρνος και κάργα προχώ.

Καθ’ ότι η «εφικτότητα» δεν είναι απαραιτήτως ένας ακόμα πασόκιος βαρβαρισμός, αλλά είναι οπωσδήποτε ένα ακόμα ίχνος της βλακείας που μαζί με την αγραμματοσύνη, τον «εκσυγχρονισμό» και τις «μεταρρυθμίσεις» «συνωστίζονται» τα τελευταία χρόνια, ποιος θα μας εκπαιδεύσει καλύτερα στην υποταγή, στην ήσσονα προσπάθεια, στον ωχαδερφισμό, εν τέλει στην προσαρμογή στη «Μηχανή»!

Εγώ την εφικτότητα τη χρησιμοποιώ, και νομίζω ότι είναι χρήσιμος όρος –άλλο η μελέτη σκοπιμότητας (advisability study) και άλλο η μελέτη εφικτότητας (feasibility study), όσο κι αν παλιότερα χρησιμοποιούσαμε τον όρο «μελέτη σκοπιμότητας» και για τους δύο. Καλού-κακού όμως, πήρα και τη γνώμη των ομοτέχνων μου στη Λεξιλογία, οι οποίοι επίσης συμφωνούν.

Πάντως, και στον Στάθη και σε μερικούς άλλους, με εκπλήσσει η βιαιότητα με την οποία καταφέρονται εναντίον όσων αμφισβητούν τις βεβαιότητές τους σε γλωσσικά θέματα, όταν ας πούμε ανακαλύπτουν να χρησιμοποιείται ευρέως μια λέξη που δεν την ξέρουν ή που θεωρούν ότι δεν υπάρχει ή ότι δεν έπρεπε να υπάρχει. Βέβαια, έχει κι ένα δίκιο ο Στάθης, ότι η λέξη «εφικτότητα» δεν υπάρχει στα μεγάλα λεξικά μας –ίσως επειδή η μελέτη εφικτότητας ανήκει μάλλον στην ειδική ορολογία των οικονομοτεχνικών μελετών.

Πολλά είπα, να κλείσω με κανα-δυο ευτράπελα από τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις στη Γαλλία, όπου οι εργαζόμενοι αντέχουν παρά τις προβλέψεις και επιμένουν. Λοιπόν, όπως ξέρετε ίσως, για κάθε κινητοποίηση, διαδήλωση, απεργία κτλ., τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης δίνουν δύο νούμερα για τη συμμετοχή, ένα «σύμφωνα με τα συνδικάτα» και ένα «σύμφωνα με την αστυνομία». Εννοείται ότι οι δυο αριθμοί διαφέρουν πολύ, για παράδειγμα η προχτεσινή συγκέντρωση στο Παρίσι είχε 67.000 κόσμο σύμφωνα με την αστυνομία και 330.000 σύμφωνα με τα συνδικάτα –στη Μασσαλία ακόμα χειρότερα, η αστυνομία έδωσε το 1/10 απ’ ό,τι τα συνδικάτα. Σε μια διαδήλωση προχτές υπήρχε και το εξής πανό: Σαρκοζί. 1.40 σύμφωνα με τα συνδικάτα. 1.80 σύμφωνα με την αστυνομία.!

Φυσικά, ήταν πολλά τα πανό που υπόσχονταν στον Σαρκοζί πρόωρη σύνταξη το 2012. Ωστόσο, και τους Γάλλους τούς ενδιαφέρει τι λένε για τις κινητοποιήσεις στο εξωτερικό και άκουγα προχτές στο ραδιόφωνο τον παρουσιαστή να ρωτάει τρεις ανταποκριτές εξωτερικού, τι λέει η κοινή γνώμη των χωρών τους για την απεργία των Γάλλων που δεν θέλουν να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62.

Ο ανταποκριτής από τη γαλλόφωνη Ελβετία, είπε ότι οι Ελβετοί δεν καταλαβαίνουν και πολύ τη στάση των Γάλλων, διότι στη χώρα του σπανιότατα γίνονται απεργίες.

Ο ανταποκριτής από τις ΗΠΑ είπε ότι οι Αμερικανοί δεν καταλαβαίνουν και πολύ τη στάση των Γάλλων, διότι στη χώρα του σπανιότατα παίρνει κανείς σύνταξη.

Ο ανταποκριτής από το Καμερούν είπε ότι στη χώρα του σπανιότατα φτάνουν στα εξήντα….

(Δεν τα είπαν έτσι ακριβώς, ομολογώ, τα προσάρμοσα λίγο)