Διασπασμένα μεζεδάκια

Που βέβαια τα λέω έτσι επειδή μέσα στη βδομάδα είχαμε την εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, με την αποχώρηση του καλύτερου (λέω εγώ) τμήματος στελεχών του. Αυτό το γεγονός μάς δίνει τον τίτλο, αλλά επί της  ουσίας έγραψα  μερικά πράγματα στο χτεσινό άρθρο, ενώ είπα και κάτι ακόμα στην ΕφΣυν, όταν ζήτησαν τη γνώμη μου (κάπου μέσα στο άρθρο αυτό λέω κι εγώ τα δικά μου).

Αλλά σήμερα δεν θα ασχοληθούμε με την ουσία του θέματος. Σάββατο είναι, μεζεδάκια έχουμε. Αλλά θα ξεκινήσω με μια γέφυρα, δηλαδή κάτι σχετικό με τη διάσπαση, αλλά όχι ευθέως πολιτικό. Ζήτησα λοιπόν από το ChatGPT να μου φτιάξει ένα σονέτο για τη  διάσπαση ενός αριστερού κόμματος,  και ιδού τι προέκυψε.

O φίλος μας ο Στάζιμπος στο Τουίτερ έδωσε παραγγελία σε ένα ανταγωνιστικό ρομποτάκι, το Bard, και μάλιστα του έδωσε και περισσότερες  προδιαγραφές -αν θέλει ας το βάλει στα σχόλια.

* Και συνεχίζω διασπαστικά ή διασπασμένα, με μια παρατήρηση που έγινε εδώ σε σχόλιο αλλά αξίζει να μπει και στα μεζεδάκια.

Πολλοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, λοιπόν, είπαν για «ανεξαρτοποίηση» (και όχι ανεξαρτητοποίηση) βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή την απλολογία δεν θυμάμαι να την έχω καταγράψει.

Όσοι μας διαβάζουν ταχτικά ξέρουν ότι έχουμε ασχοληθεί κάμποσες φορές με την απλολογία, που όταν γίνεται μπροστά μας (στρατικοποίηση, περιβαντολόγος) τη θεωρούμε λάθος,  ενώ όταν έχει ήδη γίνει (αμφορέας, αστροπελέκι) δεν ενοχλεί.

* Είχαμε και την τσάντα με τα εργαλεία, που έπεσε από τον  διαστημικό σταθμό και δεν ξέρουμε σε ποιανού το κεφάλι θα πέσει (αν  έχει ήδη πέσει και δεν το πληροφορήθηκα, διορθώστε με.

Γράφει λοιπόν σχετικό άρθρο:

Από την Ιαπωνία, το αντικείμενο πέρασε πάνω από την Κίνα και μέσω Ασίας αφίχθη την Τρίτη 21/11 στην Ευρώπη.

Το Virtual Telescope Project το αποθανάτισε στη Ρώμη, στις 15/11.

Κανονικά είναι λάθος αυτό. Λέμε «απαθανατίζω» δηλ. κάνω  κάτι/κάποιον αθάνατο, με την αρχαία (επιτατική) σημασία του «από-«, η οποία διατηρείται και σήμερα για να  μην ξέρουμε αν  η απόφραξη είναι βούλωμα ή ξεβούλωμα.

Θα αποθανατιστεί κάποιος, αν του πέσει  στο κεφάλι η τσάντα με τα εργαλεία.

* Και ένα αδωνίτικο μαργαριτάρι, από  πρόσφατο «λόγιο» τουίτ του υπουργού:

Ταιριάζει να παρουσιάσει ο Άδωνης έναν τόμο για το αρχείο του Ναπ. Ζέρβα, αλλά οι  μεταξωτές μετοχές θέλουν και επιδέξιο χειριστή, κι ο Άδωνης δεν  είναι, δέκα χρόνια έκανε  να τελειώσει το Ιστορικό-Αρχαιολογικό.

Γράφει «τον  προσφάτως εκδοθέν τόμο» κάνοντας λάθος στο γένος. Ο εκδοθείς τόμος, τον εκδοθέντα τόμο. Το εκδοθέν βιβλίο, ίδιο σε αιτιατική και σε ονομαστική.

Θέλουν προσοχή αυτά, γιατί αν τα διδάξει λάθος στα σκυλάκια στην  Ελληνική Αγωγή μπορεί να λυσσάξουν.

* Φίλος του ιστολογίου στέλνει μια οθονιά από τη Βικιπαίδεια, από το άρθρο για έναν παλιό ηθοποιό, τον  Στιβ Ριβς, που έπαιζε  κυρίως ρόλους αρχαίων μπρατσαράδων.

Όπως βλέπετε, το άρθρο προφανώς είναι μεταφρασμένο από τα αγγλικά, κι έτσι έχουν  μείνει αγγλισμοί στα ονόματα. Ο Αινέας (δυο φορές) είναι βέβαια  ο Αινείας (Αeneas αγγλικά) ενώ τα Ρομύλους και Ρόμους είναι  ο Ρώμος και ο Ρωμύλος. Κι άλλα πρέπει να υπάρχουν, πχ ο Πρίμο Ζέγκλιο σχεδόν  σίγουρα είναι Τσέλιο (Zeglio). Και βέβαια  υποδυόμενοι, όχι *υποδυώμενοι!

Θα μου πείτε, γιατί δεν πάω να κάνω τις διορθώσεις στη  Βικιπαίδεια. Καλά λέτε, αλλά κάποιος θα μας διαβάσει και  θα φιλοτιμηθεί να  τις κάνει.

* Και κάτι τουρκικό ή τουρκοελληνικό. Δεν  είναι μαργαριτάρι, αλλά έχει γούστο.

Βλέπετε την πρώτη μετάφραση του Κεφαλαίου του Καρλ Μαρξ στα τουρκικά (1933, από τον Haydar Rifat)

Ο τίτλος Sermaye, που θυμίζει,  προφανώς, τη δική μας σερμαγιά!

Μάλιστα, στα τουρκικά ο καπιταλιστής λέγεται (και) sermayedar.

Για την ακρίβεια, η έκδοση αυτή είναι μετάφραση  μιας γαλλικής  περίληψης του Κεφαλαίου. Το πλήρες κείμενο έγινε προσπάθεια να εκδοθεί λίγα χρόνια αργότερα,  αλλά άρχισαν οι απαγορεύσεις και τελικά εκδόθηκε  μόλις στη δεκαετία του 1960.

Κάποτε ίσως να βάλουμε ένα άρθρο με τουρκικούς τίτλους έργων κτλ. που ηχούν κάπως αστεία στα ελληνικά,  όπως τον  Budala του Ντοστογιέφσκι και  το Kavgam του Χίτλερ.

* Ανταπόκριση από τη Χίο, όπου έβρεξε πολύ το περασμένο Σάββατο και βγήκε ένα ωραίο ουράνιο τόξο. Και γράφει, μεταξύ άλλων, ένα τοπικό σάιτ:

Το φαινόμενο του ουράνιου τόξου συμβαίνει όταν τα ηλιακά φώτα διασπώνται μέσα από σταγόνες νερού στην ατμόσφαιρα, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό φάσμα χρωμάτων. Στην περίπτωση της Χίου, το ουράνιο τόξο εμφανίστηκε μετά από μια περίοδο έντονης βροχόπτωσης, προσφέροντας ένα πολύ όμορφο θέαμα.

Η πρώτη πρόταση φαίνεται ξεσηκωμένη από σχολικό βιβλίο, αλλά βέβαια «το ηλιακό φως», όχι «τα ηλιακά φώτα» -εκτός αν  έχουμε τίποτα δίδυμους ήλιους. Όσο για τη δεύτερη πρόταση,  ακούγεται λίγο αστεία η… ιδιαιτερότητα της Χίου.

* Πώς είναι το θηλυκό του  πορτοφολά; Εγώ λέω «πορτοφολού», αλλά ένα  θεσσαλονικιό σάιτ είχε άλλη γνώμη:

Ο  επιβάτης  αναγνώρισε τρεις θηλυκές πορτοφολάδες.

Όπως το βλέπω, μου θυμίζει «πορτοκαλάδες», αν είναι γένους θηλυκού. Αναρωτιέμαι, στον ενικό θα έγραφε «μια θηλυκή πορτοφολάς»; Λίγο σαν τριτόκλιτο μοιάζει (η πορτοκαλάς – της πορτοκαλάδος).

Και βέβαια, καταλαβαίνουμε ότι  το σάιτ είναι από τη Θεσσαλονίκη και χωρίς να δούμε ότι λέγεται  thessnews, διότι λέει «επιβάτης του αστικού». Στην Αθήνα θα λέγαμε «του λεωφορείου».

* Αποχώρησε  από τον  ΣΥΡΙΖΑ ο Δημήτρης Παπαδημούλης  και στην  επιστολή του γράφει:

Με την παρούσα επιστολή μου θέλω να σας ενημερώσω για την απόφασή μου να μην είμαι πλέον μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Ήταν μια καθόλου εύκολη απόφαση. Την έλαβα μετά από πολλή σκέψη, με αισθήματα ευθύνης, λύπης, αλλά και αγωνίας για το μέλλον της σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς στην πατρίδα μας.

Λέμε  όμως στα ελληνικά «Ήταν  μια καθόλου εύκολη απόφαση»; Αφύσικο το βρίσκω, εκδήλωση του «τρόμου της  διπλής άρνησης». Εγώ θα έγραφα «Δεν ήταν καθόλου εύκολη απόφαση». Ή, πιο περικοκλαδάτο, «Ήταν μια κάθε άλλο παρά εύκολη απόφαση».

(Στην αρχαΐζουσα καθαρεύουσα θα μπορούσε ίσως να σταθεί σε τέτοια θέση το «καθόλου», διότι σήμαινε «εντελώς»!)

* Kι ένα ακόμα σχετικό με τα συριζέικα. Έγραφε το news247.gr:

Μόνο τυχαίο είναι το κόκκινο χρώμα με το οποίο έχουν κοσμήσει το προφίλ τους….

Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε με το σλόγκαν «Τυχαίο; Δεν νομίζω».

Έβαλα την οθονιά, διότι στο μεταξύ το διόρθωσαν, «Μόνο τυχαίο δεν είναι το κόκκινο χρώμα…»

* Φίλος που του αρέσει η κλασική,  στέλνει ένα  γιουτουμπάκι με επιλογές από διάφορους συνθέτες, που συνοδεύεται από το εξής αυτόματα μεταφρασμένο κείμενο:

Ρυθμίστε σε έναν εξαιρετικό κόσμο κλασικής μουσικής με το «The Best Classical Music 2023». Ανακαλύψτε τις πιο σημαντικές συνθέσεις του Μπετόβεν, του Μότσαρτ και άλλων εικονικών συνθέτων που θα σας προσφέρουν το τέλειο περιβάλλον για να μελετήσετε, να εργαστείτε και να χαλαρώσετε.

Το «ρυθμίστε» της αρχής αποδίδει το αγγλικό Set in…. (Set in  an exceptional classical music world with «the best classical music 2023»). Προσέξτε και το «εικονικών συνθέτων», λες και είναι «τα εικονικά σύνθετα»! Λες και δεν αρκούσε το «εικονικός» μόνο του, που βέβαια ψευδόφιλο είναι.

* Και κλείνω με ένα  πολύ αστείο μεταφραστικό.

Η σκηνή είναι από την ταινία Raymond and Ray. Το αγγλικό λέει

You know the sound of nails on a chalkboard

Και ο ηθοποιός κάνει τη χαρακτηριστική κίνηση.

Κι όμως ο υποτιτλιστής το αποδίδει:

Ξέρεις τι ήχο κάνει το καρφί στον μαυροπίνακα;

Διότι η αγγλική είναι φτωχή γλώσσα κι έχει την ίδια λέξη, nail, για το καρφί και το νύχι.

Και αυτό ήταν το  τελευταίο νύχι στο φέρετρο. Καλό σαββατοκύριακο, αδιάσπαστο!