Βαγιομεζεδάκια

Κυριακή των Βαΐων αύριο, αλλά τον τίτλο «μεζεδάκια των Βαΐων» τον  έχω ήδη χρησιμοποιήσει, οπότε νεολογίζω.

Η Κυριακή των Βαΐων ονομάστηκε έτσι επειδή όταν μπήκε ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα τον υποδέχτηκε ο λαός με κλαδιά φοινικιάς, που λέγονταν βαΐα: ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ὁ Ἰησοῡς εἰς Ἱεροσόλυμα ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτοῡ» λέει ο Ιωάννης. Σε ανάμνηση, την Κυριακή στην εκκλησία μοιράζουν τα βάγια («όποτε πάω στην εκκλησιά, βάγια μοιράζουνε», έλεγε ένας ήρωας του Παπαδιαμάντη, που εκκλησιαζόταν μόνο κάθε Κυριακή των Βαΐων), αν και τα βάγια δεν είναι απαραιτήτως κλαδιά φοινικιάς, συχνά είναι δάφνη ή μυρτιά. Μετά βαΐων και κλάδων, έμεινε η έκφραση για τη θριαμβευτική υποδοχή κάποιου, ενώ και το φοινικόδασο του Βάι, στην ανατολική Κρήτη, από εκεί πήρε την ονομασία του.

Αλλά όλα αυτά θα μπορούσαμε να τα πούμε και τις άλλες μέρες, ενώ σήμερα, που είναι Σάββατο, το μενού έχει μεζεδάκια.

Kαι ξεκινάω με μια διαδεδομένη ακλισιά που με πληγώνει, εδώ από το newsletter του Βήματος, όπου ο Γκάρι Κασπάροφ χαρακτηρίζεται «ζωντανός θρύλος του σκάκι».

Mε πληγώνει διότι κι εγώ υπήρξα σκακιστής, όχι βεβαίως  θρύλος αλλά απλός παίκτης του σκακιού, και όχι του σκάκι.

Όσοι παίζουν τακτικά σκάκι το κλίνουν κανονικά, όσοι δεν παίζουν καθόλου ή μόνο πολύ περιστασιακά μπορεί και να το αφήσουν άκλιτο. Άρα, το κάνουν  αυτό επειδή (θεωρούν ότι) είναι ξένη λέξη ή επειδή τους φαίνεται για υποκοριστικό;

Μάλλον το δεύτερο (αλλά ποιας λέξης; ). Πάντως, αν γκουγκλίσετε τη  φράση  «θρύλος του σκάκι» θα τη δείτε να επαναλαμβάνεται όχι λίγες φορές, άλλοτε για τον  Κασπάροφ άλλοτε για τον  Κάρποφ ή κάποιον άλλον.

* Η φίλη που μου έστειλε το προηγούμενο, έστειλε άλλη μια περίπτωση ακλισιάς, αυτή τη φορά με κανονικό υποκοριστικό, από συνταγή μαγειρικής:

Σε ένα μπολ βάζουμε το τυρί φέτα, το ανθότυρο και τα θρυμματίζουμε. Προσθέτουμε το τυρί κρέμα και ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθούν. Παίρνουμε μια ποσότητα με ενα κουταλάκι του γλυκού και δίνουμε σχήμα μπαλάκι.

H ακλισιά αφορά (φυσικά) μόνο τη  γενική. Στην επόμενη  πρόταση της συνταγής «πανάρουμε τα μπαλάκια τυριού» και μετά «προσθέτουμε τα παναρισμένα μπαλάκια».

Πράγματι τα υποκοριστικά σε -άκι (εδώ έχουμε γνήσιο υποκοριστικό) αντιστέκονται στη γενική, και για να πω την  αλήθεια η ακλισιά στο «σε σχήμα μπαλάκι» δεν είναι τόσο ενοχλητική όσο αν  έλεγε, ξερωγώ, «του μπαλάκι». Εγώ πάντως θα έγραφα «σε σχήμα μπαλακιού». Και όχι βεβαίως «σφαιριδίου» εκτός αν ήθελα να  ειρωνευτώ -παναρισμένα σφαιρίδια!

* Συνεχίζουμε ακλισιάρικα με τη γυναικοκτονία «στους Άγιοι Ανάργυροι».

Αυτό ακούγεται λίγο σαν ιδιωματικό (ή σαν μάγκικο, όπως έλεγε ο Χάρυ Κλυνν ‘έχουμε κρυφούς φωτισμοί’).

* Σε είδηση  από το Χαϊδάρι, διαβάζουμε:

Στην έκταση του πρώην camping στο Δαφνί, ανάμεσα στον Κήπο και την Γιορτή, υπήρχαν δύο παλιές τσιμεντένιες δεξαμενές 30 τόνων η κάθε μία. Η διοίκηση του Κήπου αποφάσισε να τις αξιοποιήσει στην προσπάθεια αναβάθμισης των μέτρων προστασίας, στην οποία η άμεση παροχή νερού για την πλήρωση των πυροσβεστικών μέσων έχει πολύ τεράστια σημασία.

Πολύ τεράστια δεν μπορεί να  είναι  η σημασία,  όπως δεν υπάρχει και  ολίγον έγκυος.

Αλλά ο φίλος που το στέλνει επισημαίνει επίσης  το «δεξαμενές τριάντα τόνων». Ασφαλώς δεν αναφέρεται στο βάρος των  τσιμεντένιων τοιχωμάτων, αλλά στην περιεκτικότητα. Τριάντα τόνοι είναι το βάρος βέβαια αν  περιέχει νερό η δεξαμενή, αλλιώς διαφέρει. Και έχουν  πάντα όγκο 30 κυβικών μέτρων.

* Κι ένα ορθογραφικό, μάλλον πεζό, αλλά ο φίλος που το στέλνει θεωρεί ότι είναι ασυνήθιστο να υπάρχει στο κύριο άρθρο μιας μεγάλης εφημερίδας. Αλλά τώρα πια οι περισσότερες μεγάλες εφημερίδες δεν  έχουν διορθωτή, οπότε… δίλλημα,  κι ας είναι ανάποδα τα διπλά σύμφωνα.

* Άρθρο για έναν επιστήμονα που κλήθηκε από το εξωτερικό, ήρθε, είδε και απήλθε:

Αυτή η αλλαγή στην οργάνωση και λειτουργία του ΙΙΒΕΑΑ είναι απολύτως απαραίτητη για να ξεφύγει από τα προβλήματα που το ταλαντεύουν για πολλά χρόνια και για να επιτρέψει στους ερευνητές του να πάρουν την τύχη του ιδρύματος στα χέρια τους. Το Ίδρυμα όμως συν εποπτεύεται και από την Ακαδημία Αθηνών, μια σχέση που μπορεί να του δώσει μια διαφορετική δυναμική και ξεχωριστή αίγλη αρκεί αυτή η σχέση να μπει σε σύγχρονες και υγιείς βάσεις.

Εντάξει, η σχιζολεξία στο «συνεποπτεύεται» μπορεί να οφείλεται και στον κορέκτορα -οι κορέκτορες αντιπαθούν τις πολυσύλλαβες λέξεις και δεν  διστάζουν να τις διαμελίζουν. Αλλά «τα προβλήματα που το ταλαντεύουν» δεν στέκει. Ταλανίζουν ήθελε να γράψει ο συντάκτης.

Η πλάκα είναι ότι το ταλανίζω και το ταλαντεύομαι έχουν την ίδια ρίζα, ετυμολογικά μιλώντας. Κάποτε ίσως γράψουμε.

Εξαπριλιάτικα μεζεδάκια

Τη Δευτέρα που μας πέρασε είχαμε 1η Απριλίου, δηλαδή Πρωταπριλιά, και είπαμε πρωταπριλιάτικα ψέματα (όσοι είπαμε, τέλος πάντων). Σήμερα έχουμε 6η Απριλίου και σερβίρουμε μεζεδάκια, που με λίγη  καλή θέληση μπορούμε να τα πούμε «εξαπριλιάτικα». Στο παρελθόν έχω βάλει τίτλο «Δευτεραπριλιάτικα μεζεδάκια», δυο φορές μάλιστα, σήμερα είπα να κάνω ένα άλμα.

Όσο για τα πρωταπριλιάτικα ψέματα, δεν είπαμε πολλά, διότι έχει χάσει το νόημά του το έθιμο -τι ψέμα να  πεις σε μια χώρα όπου σφάζεται μια γυναίκα έξω από το αστυνομικό τμήμα όπου είχε πάει να ζητήσει βοήθεια, μπροστά στα μάτια του φρουρού, ο οποίος υπηρετούσε ενώ είχε προφυλακιστεί και ενώ είναι υπόδικος για υπόθεση με πλαστά διαβατήρια;

Στο Τουίτερ πάντως είδα μερικά γουστόζικα πρωταπριλιάτικα πειράγματα, όπως αυτό που είπαν για τον φίλο μας τον Δύτη, που κάποιος φίλος του έδωσε συγχαρητήρια για την έκδοση της μονογραφίας του «Καταγραφή των κρυφών σχολειών που λειτούργησαν στον ελλαδικό χώρο κατά την τουρκοκρατία», εκδόσεις Γεωργιάδη – Βιβλιοθήκη των Ελλήνων.

Υπήρξαν και  πιο σοβαρά πρωταπριλιάτικα, όμως για πιο λίγους, όπως το τουίτ για μια χιττιτική πινακίδα που αφηγείται την άλωση της Τροίας.

Στα σόσιαλ συζητήθηκε επίσης πολύ, και κάμποσοι το πίστεψαν, το πρωταπριλιάτικο της Ζούγκλας, που αποκάλυπτε, τάχα, τα SMS που αντάλλαξε η Μαρέβα Γκραμπόφσκι με τον Βαγγέλη Μαρινάκη. Εδώ η  αρχική «είδηση».

Κι ένα αδιόρατο μεταπρωταπριλιάτικο στα Νέα ή έστω λάθος σχετικά με την 1η Απριλίου:

Ζέστη και σκόνη πράγματι μάς ταλαιπώρησαν τη μέρα εκείνη, που όμως δεν ήταν  «σήμερα, Τρίτη 01/04», ήταν Δευτέρα!

* Φίλος στέλνει ένα διαφημιστικό ταβέρνας, στο οποίο, πάνω πάνω, υπάρχει η ενδιαφέρουσα ανορθογραφία «διοξίδειο».

Τι σχέση έχει με την ταβέρνα το διοξείδιο του θείου δεν ξέρω, αλλά έτσι γραμμένο μού θυμίζει κάποιο ίδρυμα ή νοσοκομείο ή κάτι τέτοιο, το Διοξίδειο, που  θα το έχτισε ομογενής ευεργέτης, ο Διοξίδης, σαν το Ωνάσειο ή το Ζάππειο.

(Παρεμπιπτόντως, αν το ξέρατε, τα λεξικά Μπαμπινιώτη προτιμούν την -ετυμολογικώς ορθή, όπως λένε- γραφή  «οξίδιο» και «διοξίδιο»).

* Εκτενές άρθρο στο news247 για τον Ιμάμογλου που νίκησε στις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη.

Ο οποίος Ιμάμογλου έπαιζε τερματοφύλακας στα νιάτα του, σε ερασιτεχνικό επίπεδο, όπως και ο Ερντογάν άλλωστε. Διαβάζουμε ότι «χρησιμοποίησε το πιο δημοφιλές σπορ της γείτονας, ως εργαλείο της ρητορικής του».

Ο φίλος που το στέλνει παραξενεύεται από τον τύπο «της γείτονας». Πράγματι, η γείτων της γείτονος ή η γειτόνισσα της γειτόνισσας. Αλλά ενώ λέμε «η γείτων» και εννοούμε την Τουρκία (και στις μέρες μας μονο την  Τουρκία λέμε έτσι), δεν υπάρχει τύπος «η γείτονα» και βέβαια  η γειτόνισσα λέγεται μόνο κυριολεκτικά, για πρόσωπα. Αν θέλαμε να αποφύγουμε το «της γείτονος» θα λέγαμε «της γειτονικής χώρας ή «στους γείτονες».

Στο ίδιο άρθρο,  που έχει κάμποσες αβλεψίες, προσέχω τη φράση «προσπάθησε να τον υπογράψει η Φενέρμπαχτσε», που ακολουθεί την παράδοση μεταβατικοποίησης του διαρρέω ή του επικοινωνώ.

* Και συνεχίζω μεταβατικά, δηλαδή στο ίδιο θέμα.

Φίλος γλωσσολόγος στέλνει απόσπασμα από δήλωση της μητέρας της Ελένης Τοπαλούδη: Μου αιμορραγούν την ψυχή.

Πάλι ένα αμετάβατο που γίνεται μεταβατικό. Και συνεχίζει ο φίλος: Μάλλον είχε δίκιο η Θεοφανοπούλου-Κοντού, η μεταβατικοποίηση είναι σοβαρή τάση της γλωσσικής αλλαγής.

Συμφωνώ, του λέω, νομίζω ότι μπορούμε να λήξουμε τη σχετική συζήτηση.

Αρκεί να μην το διαρρεύσουμε, μου απαντάει, γιατί θα αγανακτήσουμε τον κόσμο που θα νομίζει ότι το επικοινωνούμε επειδή θέλουμε να τους τρέξουμε.

* Κι ένα ωραίο λαθάκι σε ανακοίνωση της Περιφέρειας Πελοποννήσου, που επαναλαμβάνει σε περίληψη εγκύκλιο του Υπουργείου Γεωργίας (που τη βρίσκετε εδώ).

Πρόκειται για προειδοποίηση για το λεπιδόπτερο Spodoptera frugiperda, που αποτελεί απειλή για κάποιες  καλλιέργειες.

Οι κάμπιες λοιπόν, προνύμφες στην ειδική ορολογία, εμφανίζουν «καβαλιστική συμπεριφορά». Δηλαδή; Μελετάνε την Καμπάλα; Κάμπιες να μελετάνε την Καμπάλα θα ήταν σουρεαλιστικό, αλλά αν δούμε το πλήρες κείμενο του Υπουργείου, απ’ όπου έγινε η περίληψη, θα καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται:

Οι μεγαλύτερες προνύμφες εμφανίζουν καβαλιστική συμπεριφορά ώστε τελικά μια με δύο προνύμφες σε κάθε θέση ανάπτυξης να επιβιώνουν.

Προφανώς κανιβαλική συμπεριφορά εμφανιζουν οι προνύμφες, αλληλοτρώγονται και επιβιώνουν οι πιο δυνατές.

Δευτερομαρτιάτικα μεζεδάκια

Δεν θέλει και πολλή φιλοσοφία για ποιο λόγο τα ονομάζω έτσι, 2 Μαρτίου έχουμε σήμερα. Δεν έβρισκα και άλλον τίτλο, εδώ που τα λέμε,  οπότε χωρίς πολλούς προλόγους ξεκινάω με τα περιεχόμενα  της πιατέλας μας.

Το περασμένο σαββατοκύριακο είχαμε το επεισοδιακό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, και το πρώτο μας μεζεδάκι είναι αντλημένο από το σχετικό ρεπορτάζ. Θα μάθατε μάλλον ότι παρά λίγο να γίνουν  νέες εσωκομματικές εκλογές ανάμεσα στον  Στέφανο  Κασσελάκη και την  Όλγα Γεροβασίλη.

Ωστόσο, στο ρεπορτάζ του in.gr έγινε ένα σαρδάμ, και τη θέση της Όλγας Γεροβασίλη πήρε μια συνονόματή της, η Όλγα Κεφαλογιάννη:

Φυσικά, το λάθος διορθώθηκε -αλλά κάθε άλλο παρά ακαριαία, κι έτσι προλάβαμε να πάρουμε οθονιά.

* Και ένα ακόμα μεζεδάκι από ρεπορτάζ για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή τη φορά από την ΕφΣυν -όπως βλέπετε, παρόλο που άρχισα να συνεργάζομαι με την εφημεριδα, με μια στήλη που δημοσιεύεται κάθε Τετάρτη, δεν αποσιωπώ τα γλωσσικά της αστοχήματα (αν και, επειδή τη διαβάζω περισσότερο από άλλες εφημερίδες,  είναι επόμενο να ανακαλύπτω δικά της λάθη).

Το λάθος βρίσκεται στην τελευταία αράδα της παραγράφου, και έχει αρκετό ενδιαφέρον.

Αυτό που χτυπάει αμέσως στο μάτι είναι το ορθογραφικό. Το ρήμα είναι «προοιωνίζω» (ή «προοιωνίζομαι», θα το δούμε πιο κάτω). Αναρωτιέμαι αν η περίεργη αυτή ορθογραφία είναι επηρεασμένη από τον ιονισμό, από τις ιονίζουσες ακτινοβολίες!

Κι έπειτα, ποιο είναι το σωστό; Προοιωνίζομαι ή προοιωνίζω; Θα μπορούσα να  γράψω ένα σύντομο αρθράκι, αλλά να πούμε ότι το αρχαίο ρήμα  είναι «οιωνίζομαι». Τον 19ο αιώνα πλάστηκε νέο ρήμα, «προοιωνίζομαι», κατ’ επίδραση  ρημάτων όπως προλέγω, προμηνύω, προφητεύω. Και αργότερα, πάλι κάτω από την επίδραση τέτοιων ρημάτων, εμφανίστηκε και ενεργητικός τύπος «προοιωνίζω».

Τα λεξικά μας καταγράφουν και τον ενεργητικό τύπο, έστω ως δεύτερον· μόνο το λεξικό Μπαμπινιώτη λέει πως είναι «καλύτερο να αποφεύγεται». Κατά τη γνώμη μου, αφού δεχόμαστε τη δημιουργία του «προοιωνίζομαι» τον  19ο αιώνα, δεν έχουμε λόγο να αρνηθούμε τη δημιουργία του «προοιωνίζω» τον 20ό αιώνα.

Θα μπορούσα να γράψω κι άλλα, αλλά μεζεδάκια έχουμε σήμερα, οπότε κυρίως πιάτα δεν σερβίρονται.

(Αν  πάντως έγραφα άρθρο, θα έθιγα και το ερώτημα: ιονίζουσα ή ιοντίζουσα είναι η ακτινοβολία; )

* Προχωράμε σε κάτι μεταφραστικό, από μηχανάκι μάλλον. Ο ιστότοπος ενός δανέζικου καταστήματος διατίθεται και σε ελληνική εκδοχή:

Όπως βλέπετε,  μπορείτε να  βρείτε «Διακοσμήσεις κόμματος» και «Ρούχα κόμματος». Αλλά ποιου κόμματος; Άλλες διακοσμήσεις θα βάλουμε στα γραφεία ενός αριστερού ή κομμουνιστικού κόμματος, άλλες σε ένα κεντρώο ή σε ένα δεξιό. Όσο για ρούχα…

Αλλά βέβαια, η μετάφραση θα έγινε μέσω αγγλικών -και στα αγγλικά το κόμμα είναι party, αλλά party είναι και το  πάρτι. Διακοσμήσεις για πάρτι και ρούχα για πάρτι πουλάει η εταιρεία.

Τα πρώτα μεζεδάκια του 2024

Το περασμένο Σάββατο είχαμε «τα τελευταία μεζεδάκια του 2023»,  οπότε λογικό είναι σήμερα  να έχουμε τα πρώτα μεζεδάκια του 2024. Εύκολος τίτλος, μακάρι να ήταν όλοι έτσι.

Και αφού μιλάμε για «ποδαρικό στα μεζεδάκια» ταιριάζει να  ξεκινήσουμε με κάτι πρωτοχρονιάτικο -και τι πιο ταιριαστό από πρωτοχρονιάτικες ευχές.

Eυχές που, όπως βλέπετε, απεύθυναν οι «νεοεκλεγείς» τοπικοί άρχοντες. Λογικά, ο ενικός θα είναι «ο νεοεκλεγεύς» -ή μάλλον θα είναι τριγενές και δικατάληκτο, «ο νεοεκλεγής».

Ή αλλιώς, αφού δεν μιλάμε του μπαμπά μας τη  γλώσσα, οι αποκλίνοντες τύποι, όπως η μετοχή «ο νεοεκλεγείς» μένουν άκλιτοι.

* Και συνεχίζω  με ένα που το έστειλε φίλος του ιστολογίου ενώ είχα κλείσει την ύλη του προηγούμενου άρθρου. Το έβαλα όμως στο ψυγείο κι έτσι το σερβίρω τώρα.

Σε άρθρο διαβάζουμε την  περιπέτεια ενός εξάχρονου αγοριού, που «αντί για την Φλόριντα βρέθηκε στο Ορλάντο» (και δεν το λέει μόνο στον τίτλο, να πεις ότι φταίει ο υλατζής!)

Κάποιος να τους πει ότι το Ορλάντο βρίσκεται στη Φλόριντα! Σα να λέμε, πήγε στην Κομοτηνή αντί για τη Θράκη.

(Στην πραγματικότητα, ο μικρός πήγαινε στο Fort Myers, που βρίσκεται κι αυτό στη Φλόριντα, αλλά απέχει 160 μίλια — αυτά τα μετέτρεψαν σωστά στο άρθρο — από το Ορλάντο…)

* Κι αλλο ένα περσινό, σε τίτλο σχετικό με τη Γάζα.

Παράταξη ή πολιτικό κόμμα PLF δεν υπάρχει στην  Παλαιστίνη.

Όπως σωστά σχολιάζει  ο φίλος που το στέλνει:

Το έβαλε το ΑΠΕ, το πήραν όλοι. Η Αυγή τουλάχιστον έπρεπε να ήξερε κάτι παραπάνω. Πρόκειται για το Λαικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP).

Βέβαια, το ακρώνυμο PLF έγινε  διάσημο (ή διαβόητο) τον καιρό της πανδημίας, καθώς ήταν το έντυπο που έπρεπε να έχουμε μαζί μας για να ταξιδέψουμε αεροπορικώς -το θυμάστε;

* Σε παρουσίαση βιβλίου για τα διεμφυλικά παιδιά, διαβάζουμε απόσπασμα από τον πρόλογο των συγγραφέων, όπου αναφέρεται ότι

Ανάλογα με τις χώρες, μέσα σε διάστημα δέκα έως δεκαπέντε ετών, η διάγνωση «δυσφορίας φύλου», η οποία εκφράζει ένα αίσθημα αναντιστοιχίας ανάμεσα στο ανατομικό φύλο της γέννησης και το «υποκειμενικό αίσθημα», αυξήθηκε από 1.000% σε 4.000%. H αναλογία των αιτημάτων αλλαγής φύλου αντιστράφηκε: σήμερα πλειοψηφούν τα κορίτσια, ενώ παλαιότερα επρόκειτο κυρίως για αγόρια.

Κάπως περίεργο είναι όλο αυτό. Λογικά θα αυξήθηκε από 1% σε 4% και θα άφησαν κακώς τις τελείες αντί να  τις κάνουν υποδιαστολές. Αλλά και πάλι, η  τόση ακρίβεια, με τρία άδεια δεκαδικά, περίεργη φαίνεται. Ίσως να εννοούσε ότι αυξήθηκε από 1000% έως 4000%, τι να πω.

Προχριστουγεννιάτικα μεζεδάκια

Τον έχω χρησιμοποιήσει κι άλλες φορές αυτόν τον τίτλο, για μεζεδάκια που δημοσιεύτηκαν το τελευταίο Σάββατο πριν  από τα Χριστούγεννα, αλλά είμαι λιγάκι κρυωμένος κι αυτό δεν βοηθάει πολύ για πρωτοτυπία.

Βρέξει χιονίσει όμως, εσείς περιμένετε τα μεζεδάκια,  που αν είναι (προ)χριστουγεννιάτικα θα πρέπει να είναι και κάπως πιο εκλεκτά από τα συνηθισμένα. Οπότε ξεκινάμε.

Και ξεκινάμε πρωθυπουργικά, με ένα  λαθάκι του Κ. Μητσοτάκη στην  (κατ’ εμέ ολέθρια,  αλλά πρέπει να  το συζητήσουμε) αντισυνταγματική εξαγγελία του για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.

Όπως το γράφει στο τουίτ,  και όπως το είπε και στη  Βουλή, έχει έρθει η  ώρα «να εισάγουμε και στην  Ελλάδα τη  λειτουργία μη κρατικών  ανώτατων ιδρυμάτων».

Είπα, δεν συζητάω σήμερα την  ουσία, ούτε το σόφισμα με το οποίο επιχειρείται να παρακαμφθεί το άρθρο 16 του Συντάγματος. Αλλά «να εισάγουμε»; Θα λέγατε ποτέ «έχει έρθει  η ώρα να καθιερώνουμε τη  λειτουργία»; Όχι, θα λέγατε «να  καθιερώσουμε». Άρα, εδώ χρειάζεται  «να εισαγάγουμε» -δεν θα «εισάγουμε» κάθε  χρόνο τη λειτουργία,  μία φορά θα  παρθεί η ολέθρια και αντισυνταγματική απόφαση.

* Ανορθογραφία σε τίτλο,  σχετικά με τα οικογενειακά των  Πλεύρηδων

O κορέκτορας δεν το πιάνει, κι έτσι το «κάτσε φρόνιμα» γράφτηκε με τρόπο που παραπέμπει στα φρονήματα του νεοναζιστή.

Να πούμε  εδώ ότι ο ιός του Πλεύρη είχε τουιτάρει «Αμαρτίες πατέρων παιδεύουσι τέκνα» οπότε ο πατήρ απάντησε «Βλακείες τέκνων παιδεύουσι πατέρες», διαψεύδοντας παράλληλα την  είδηση ότι παντρεύτηκε.

* Πιο πάνω είδαμε μαργαριτάρι από τον πρωθυπουργό, περνάμε τώρα στον αρχηγό της αξιωματικής  αντιπολίτευσης, τον Στέφανο Κασσελάκη. Μιλώντας πρόσφατα στο Φόρουμ Ψηφιακής Οικονομίας, είπε:

«Τα πάντα αλλάζουν, όπως είχε πει νομίζω και ο Ηρόδοτος πριν από πολλά χρόνια, τα πάντα ρει και ουδέν παγίως μένει»

Φυσικά το είπε ο Ηράκλειτος και θα έλεγα ότι είναι πασίγνωστο, κι αν δεν είχε κρατήσει την επιφύλαξη («νομίζω») θα σκεφτόμουν  πως μάλλον  είναι παραδρομή της γλώσσας παρά άγνοια. Τέλος πάντων,  δεν θα πάρουμε κεφάλια για ένα  λαθάκι αλλά δεν θα το αποσιωπήσουμε κιόλας, εδώ επισημαίναμε και του Τσίπρα τα αστοχήματα.

Το λέω αυτό επειδή στα  σόσιαλ πολλοί φαν του Κασσελάκη αντέδρασαν με εντυπωσιακή βιαιότητα στην επισήμανση του μαργαριταριού, ο δε καθηγητής Αντώνης Λιάκος ειρωνεύτηκε εκείνους που «σαν τους μαθητές του πρώτου θρανίου» έσπευσαν να διορθώσουν τον «ατυχή νέο εξ Αμερικής» (δική του διατύπωση) και τους χαρακτήρισε «κακόμοιρους» και επηρμένους. Περίεργο που δεν είχε κάνει τις ίδιες σκέψεις όταν, εδώ και 28 χρόνια ειρωνευόμαστε τα γλωσσικά και άλλα αστοχήματα πολιτικών, από τη Νότια Ζηλανδία του Μητσοτάκη και τις 360 μοίρες του  Τσίπρα έως το  «μηδέν εις το πηλίκιον» του ΓΑΠ ή την  Απωνία του Έβερτ. Ίσως διάβαζε ο κ. Λιάκος όταν οι σημιτικοί ξεροτηγάνιζαν  τον Έβερτ για τα γλωσσικά του λάθη -αν όμως έχει και τότε γράψει κάτι, θα ζητήσω  συγγνώμη.

Και κάτι λεξιλογικό, η προσθήκη «παγίως» («και ουδέν παγίως μένει») στο ρητό δεν  είναι  πατέντα του Κασσελάκη ή του λογογράφου του, κυκλοφορεί -με ενημερώνει φίλος. Δεν λέω ότι είναι σωστή, δεν είναι. Αλλά θα  βρείτε διατυπώσεις με το «παγίως» (που νομίζω πως δεν  στέκει κιόλας).

Επίσης, κάτι άλλο που έχει πει ο Ηράκλειτος (και όχι ο Ηρόδοτος) είναι: Κρύπτειν ἀμαθίην κρέσσον ἢ ἐς τὸ μέσον φέρειν. (Είναι καλύτερο να κρύβεις την αμάθειά σου παρά να τη φανερώνεις)

* Και κάτι μετεωρολογικό.

Έπνεαν τις προηγούμενες μέρες άνεμοι έως 9 μπορόφ.

Θυμίζω ότι  ο Γεβγκένι Μπορόφ ήταν Ρώσος φυσικός, που επινόησε μια κλίμακα μέτρησης της έντασης των ανέμων,  που πήρε το όνομά του.

Τον  καιρό του  ψυχρού πολέμου, κάποιοι, για να  μη διαφημίζουν το αντίπαλον  δέος, αποφάσισαν να αναγραμματίζουν τις αναφορές στον Ρώσο, κι έτσι άρχισε να  διαδίδεται η ονομασία «κλίμακα Μποφόρ».

(Να βάλω γελαστή φατσούλα ή να μη βάλω; )

Το Pummaró και άλλες σάλτσες

Στην προχτεσινή του ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε μια αναφορά που μου δίνει έναυσμα για το σημερινό άρθρο. Διευκρινίζω ότι η συνεδρίαση ακόμα συνεχίζεται την ώρα που γράφω, δεν ξέρω την  έκβασή της, οπότε λέω να λεξιλογήσω -και όχι μόνο- για ένα γενικότερο ζήτημα.

Λοιπόν, επικρίνοντας τους εσωκομματικούς του αντιπάλους, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε, ανάμεσα σε άλλα:

Νομίζουν ότι θα πάρουν ένα 3%, αλλά τα αριστερόμετρά τους ούτε 0,3% δε θα γράψουν.

Γιατί όσο εκείνοι θα κάνουν δήθεν αριστερή πολιτική με τεράστια κείμενα γεμάτα αόριστες σάλτσες -πολιτική του Pummaro-, η δική μας Αριστερά θα επαναφέρει το Κράτος Δικαίου και τα εργασιακά δικαιώματα, θα λύσει το θέμα της Στέγης, θα παρέμβει στο Κλίμα, στη Φτώχεια, στα Δικαιώματα.

Το παράθεμα το παίρνω από τουίτ του Στ. Κασσελάκη, πιθανώς προφορικά να υπάρχει κάποια μικρή απόκλιση  στη διατύπωση.

Κατηγόρησε λοιπόν τους «αριστερομέτρες» ότι ελάχιστη  απήχηση έχουν και ότι τα κείμενά τους είναι «τεράστια» και γεμάτα «αόριστες σάλτσες».

Όπως βλέπετε, η ομιλία περιείχε τοποθέτηση προϊόντος. Οπότε, γι΄αυτές τις σάλτσες, μεταφορικές και κυριολεκτικές, θα λεξιλογήσουμε σήμερα.

Το ΛΚΝ, εκδομένο το 1998, δίνει τον εξής ορισμό της  σάλτσας:  ρευστό και λιπαρό παρασκεύασμα από λάδι ή βούτυρο, αλάτι, διάφορα μπαχαρικά, ντομάτα κτλ., με το οποίο περιχύνουμε διάφορα φαγητά

Πρόκειται για κυριολεκτικό ορισμό, βέβαια. Το περίεργο είναι ότι το ΛΚΝ δεν αναφέρει τη μεταφορική σημασία της λέξης, που υπήρχε ασφαλώς και το 1998. Το λεξικό Μπαμπινιώτη, όπως και το Χρηστικό, τη μνημονεύουν. Μου αρέσει περισσότερο  ο ορισμός του  Μπαμπινιώτη, κι ας είναι  πιο φλύαρος:

σάλτσες (μτφ.) Κάθε  περιττό ή υπερβολικό στοιχείο που προστίθεται σε αφήγηση, για να κάνει το περιεχόμενό της πιο εντυπωσιακό ή για να καλύψει την απουσία ουσιαστικού περιεχομένου. Μην παίρνεις κατά γράμμα αυτά που λέει, γιατί του αρέσει να βάζει σάλτσες. / Άσε τις σάλτσες και μπες στην ουσία!

Θα επανέλθω στη μεταφορική αυτή χρήση, αλλά ας ξεκινήσουμε από την ίδια τη  λέξη, ή μάλλον  από την  ετυμολογία της. Προέρχεται από το ιταλικό salsa, ενδεχομένως μέσω διαλεκτικού τύπου, salza. Η ιταλική λέξη ανάγεται στο δημώδες λατινικό salsa, ουσιαστικοποιημένο θηλυκό της μετοχής salsus = αλατισμένος, μετοχή του ρήματος salio = αλατίζω, από το sal = αλάτι. Και η αγγλική και γαλλική λέξη για τη σάλτσα, το sauce, στο ιταλικό salsa ανάγεται.

Ανήκει δηλαδή η σάλτσα σε μια πολυπληθή οικογένεια λέξεων  που ανάγονται στη λατινική λέξη για το αλάτι. Όπως έχουμε γράψει παλιότερα, από το λατινικό sal έχουμε κι άλλες λέξεις στο λεξιλόγιό μας. Τη σαλάτα, βέβαια, από το βενετικό salata, κατά λέξη αλατισμένη· αλλά και το σαλάμι ή τη σαλαμούρα.

Τον παλιό καιρό το αλάτι έπαιζε πολύ σημαντικό  ρόλο επειδή ήταν μέσο συντήρησης των  τροφίμων κι αυτό έχει αφήσει αποτυπώματα σε πολλές γλώσσες. Ας πούμε, επειδή οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι εισπράττανε από το κράτος ένα χρηματικό επίδομα για να αγοράζουν το αλάτι τους, και αυτό το επίδομα λεγόταν salarium, αλατικό ας πούμε, από εκεί προέκυψε το αγγλ. salary, ο μισθός.

Εσείς κομπλάρετε;

Την ιδέα για το σημερινό άρθρο την πήρα από μια πρόσφατη τοποθέτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, του Στέφανου Κασσελάκη, που συζητήθηκε αρκετά στα σόσιαλ.

Από τη Νέα Υόρκη λοιπόν, και απαντώντας στον Αντένα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε, ανάμεσα σε άλλα:

Αν η άποψη αυτών που διαφωνούν είναι επί συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων θα καταλάβουν πολύ γρήγορα ότι συμφωνούμε. Σε τι διαφωνούμε; Στον διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας, στην δημόσια υγεία, στην αναθεώρηση του στρατεύματος; Αυτοί οι άνθρωποι δεν συμπαθούν το προφίλ μου, το βιωματικό μου προφίλ, αυτό δεν είναι πολιτική πρόταση, αυτό είναι κόμπλεξ. Αρα λοιπόν, ας ξεκομπλαριστούν, τι να πω. Εγώ είμαι εδώ για τον κόσμο. Τι δουλεύει για τον κόσμο; Nα μπορέσουμε να σπάσουμε τους μηχανισμούς των συμφερόντων.

Προφανώς η «αναθεώρηση του στρατεύματος» ειπώθηκε από παραδρομή· στο στράτευμα επιθεώρηση γίνεται, όχι αναθεώρηση. Υποθέτω ότι ο Στ. Κασσελάκης εννοεί τις (ριζικές πράγματι) μεταρρυθμίσεις που έχει εξαγγείλει στην οργάνωση του στρατού, με κατάργηση της στρατιωτικής θητείας και αντικατάστασή της από εξάμηνη κοινωνική θητεία, ένα  θέμα που αξίζει συζήτηση κάποια στιγμή  -αλλά δεν  θέλω να σταθώ τώρα σε αυτό,  μια και δεν έχει δώσει λεπτομέρειες του σχεδίου του.

Θα σταθώ όμως  στο «βιωματικό προφίλ», μια κάπως παράδοξη έκφραση, που προβλημάτισε πολλούς. Υποθέτω ότι σημαίνει «ο τρόπος ζωής μου» ή «η προηγούμενη ζωή μου», αν και δεν είμαι σίγουρος.

Οπότε, λέει ο κ. Κασσελάκης, το να μην συμπαθούν οι διαφωνούντες το προφίλ του δεν είναι πολιτική πρόταση, είναι κόμπλεξ. Και συνεχίζει με την προτροπή: Ας ξεκομπλαριστούν.

Εκ πρώτης όψεως, αυτό φαίνεται να προέρχεται από το ρήμα «κομπλάρω», με σχηματισμό του αντίθετου ρήματος, ξεκομπλάρω, αν και αυτό προσκρούει λιγάκι στη μορφολογία. Αν ήταν το ρήμα «ξεκομπλάρω», θα έπρεπε να έχουμε «ας ξεκομπλάρουν». Ρήμα «κομπλαρίζω» ή «κομπλαρίζομαι» δεν υπάρχει, όμως θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε μεταπλασμό του «κομπλάρω» (ως μεταβατικού).

Να πάμε στη σημασία, τώρα. Σύμφωνα με το ΛΚΝ το «κομπλάρω» σημαίνει:

(προφ.) μένω αμήχανος και διστακτικός μπροστά σε κπ. ή σε κτ., σαστίζω, τα χάνω: Όση πείρα και να ΄χεις, κομπλάρεις καμιά φορά. Aυτός δεν κομπλάρει με τίποτα. || κάνω κπ. να τα χάσει, να μην είναι πια σίγουρος για τον εαυτό του: H παρουσία του με κομπλάρει.

Βλέπετε και την αμετάβατη, και τη μεταβατική χρήση. Υπάρχει και μια άλλη σημασία του ρήματος, που δεν  την  έχει το ΛΚΝ (αλλά την έχουν ο Μπαμπινιώτης, το Χρηστικό και το ΜΗΛΝΕΓς), που τη λέμε για συσκευές και μηχανήματα που κολλάνε, που παρουσιάζουν πρόβλημα λειτουργίας: Έχει κομπλάρει ο λάπτοπ μου και δεν ανοίγει.

Το ρήμα «κομπλάρω» ήταν  πολύ ζωντανό στα νιάτα μου, ας  πούμε στα ογδόνταζ, και η προσωπική μου αίσθηση είναι πως έχει κάπως παλιώσει. Αλλά αυτό θα το συζητήσουμε πιο κάτω.

Διαγραφές…

Προχτές το βράδυ, αργά, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα  από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με ανάρτησή του στο Τουίτερ υποστήριξε ότι «οι κύριοι Βίτσας, Σκουρλέτης, Φίλης που εμφανίστηκαν τις τελευταίες ημέρες στην τηλεόραση για να αντιπολιτευτούν το ίδιο τους το κόμμα, επέλεξαν να θέσουν τον εαυτό τους εκτός ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ», ως  αντίδραση σε τηλεοπτικές εμφανίσεις των τριών στελεχών, στις οποίες είχαν ασκήσει κριτική στον Πρόεδρο. Είχε προηγηθεί, θυμίζω, μια παρόμοια ανακοίνωση για τον Στέφανο Τζουμάκα, πάλι για δηλώσεις σε τηλεοπτική του συνέντευξη.

Λίγο αργότερα, «κύκλοι του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ» διευκρίνισαν ότι ο Πρόεδρος εννοούσε παραπομπή στην Επιτροπή Δεοντολογίας, ενώ χτες ο Αντώνης Κοτσακάς, πρόεδρος της Ε.Δ., εξέθεσε τη διαδικασία που αναμένεται να ακολουθηθεί.

Κι έτσι, παρόλο που η διαδικασία ακόμα δεν έχει μπει σε κίνηση, οι διαγραφές έγιναν η λέξη της ημερας, τουλάχιστο στο συριζοχώρι (που από πολλές απόψεις μοιάζει με το βομβαρδισμένο Μπαχμούτ). Να λεξιλογήσουμε γι’ αυτήν, θυμώντας (σικ, ρε) και τιμώντας τη βασική μας ενασχόληση, ότι εμείς εδώ λεξιλογούμε.

Η διαγραφή  λοιπόν στα νέα ελληνικά είναι,  όπως αρέσει στα λεξικά να λένε, «η ενέργεια και το αποτέλεσμα του ρήματος διαγράφω». Πρακτικά σημαίνει, αφενός, το να σβήσεις  κάτι, ας  πούμε «διαγραφή μιας παραγράφου από το κείμενο» ή, κατ’ επέκταση, να καταργήσεις κάτι, ας πούμε «διαγραφή χρεών». Με αυτή τη σημασία, η διαγραφή έχει συνώνυμα το σβήσιμο, την  εξάλειψη, την απαλοιφή.

Σπανιότερα, διαγραφή είναι ο σχεδιασμός: η διαγραφή ενός κύκλου,  μια σημασία που την έχει ο Μπαμπινιώτης αλλά όχι το ΛΚΝ. Και μεταφορικά, διαγραφή μπορεί να είναι η σχηματική περιγραφή, π.χ. η διαγραφή των χαρακτήρων στο τάδε μυθιστόρημα γίνεται με φυσικότητα.

Κάνοντας μια στάση, βλέπουμε ότι διαγραφή μπορεί να είναι, συχνότερα, το σβήσιμο, αλλά μπορεί να  είναι και το γράψιμο, πράγμα που είναι απόρροια των διαφορετικών σημασιών  του ρ. διαγράφω: διαγράφω δύο λέξεις = σβήνω δύο λέξεις, διαγράφω κύκλους πάνω στο χαρτί = σχηματίζω κύκλους.

Αλλά το πάμε γύρω-γύρω, διότι δεν είπαμε τη σημασία που μας ενδιαφέρει. Διαγραφή λοιπόν επίσης είναι:

Ο αποκλεισμός και απομάκρυνση κάποιου από ένα οργανωμένο σύνολο, από μια οργανωμένη ομάδα ανθρώπων -ο ορισμός από το ΛΚΝ, που δίνει τη φράση Αθρόες διαγραφές μελών από το κόμμα.

Αυτές οι διαγραφές μάς ενδιαφέρουν. Και επειδή είπαμε ότι λεξιλογούμε, πώς λέγεται αυτός που έχει διαγραφεί;

Εγώ λέω «διαγραμμένος», ενώ κάποιοι προτιμούν τον  αναδιπλασιασμό, «διαγεγραμμένος». Δεν το θεωρώ απαραίτητο, κάθε άλλο. Σε άλλα σύνθετα του γράφω, τον αναδιπλασιασμό τον κρατάω, ιδίως όταν έχουν γίνει στερεότυπες εκφράσεις ή ουσιαστικά. Εγγεγραμμένα μέλη, περιγεγραμμένος κύκλος, όχι βέβαια… εγγραμμένα και περιγραμμένος. Υπογεγραμμένη βέβαια και προσγεγραμμένο γιώτα (όταν είναι πλάι στο άλλο φωνήεν και όχι υπογεγραμμένο).

Αλλά μπορεί θαυμάσια να πω «φέρε μου υπογραμμένο το συμβόλαιο» και όχι «υπογεγραμμένο» και σίγουρα θα πω «οι διαγραμμένοι του ΠΑΣΟΚ» και όχι «οι διαγεγραμμένοι».

Κάποιοι ακολουθούν μιαν ενδιάμεση λύση, χωρίς τον πλήρη αναδιπλασιασμό -λένε «οι διεγραμμένοι», τύπος που βγάζει αρκετές γκουγκλιές, π.χ. πρόσφατα οι τρεις «διεγραμμένοι» βουλευτές των  Σπαρτιατών. Δεν νομίζω ότι στέκει αυτός ο τύπος γραμματικά, άλλωστε σε αρχαία κείμενα δεν απαντά.

Οι διαγραφές στους Σπαρτιάτες είναι ένα από το πιο πρόσφατα συμβάντα στον πολιτικό και κοινοβουλευτικό μας βίο (αφού στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί). Είχαμε και τη διαγραφή ενός βουλευτή από την  Πλέυση Ελευθερίας.

Με τον Στέφανο;

Λένε πολλές φορές ότι ο Πόλεμος του Κόλπου, το 1990, ήταν  ο πρώτος πόλεμος που είχε ζωντανή τηλεοπτική κάλυψη -ιδίως από το CNN, που τότε ήταν  το μοναδικό αμιγώς ειδησεογραφικό κανάλι με εικοσιτετράωρη  λειτουργία.

Παρόμοια, η εσωκομματική διαπάλη (να το πω κόσμια) στον ΣΥΡΙΖΑ είναι η πρώτη, στην Ελλάδα τουλάχιστον, διάσπαση (και αποσύνθεση) κόμματος που διεξάγεται όχι σε κλειστά γραφεία όπως ήταν οι παλιότερες κομματικές διασπάσεις αλλά σε πανελλήνια θέα στα μέσα κοινωνικής  δικτύωσης και στα κανάλια της τηλεόρασης.

Οι προηγούμενες διασπάσεις κομμάτων ή ήταν αμελητέες ή/και πρόσκαιρες(όπως π.χ. όταν αποχώρησε από την  ΝΔ η Ντόρα Μπακογιάννη και ίδρυσε το θνησιγενές κόμμα  της) ή έγιναν σε καιρούς που δεν υπήρχαν  κοινωνικά μέσα και «ζωντανή κάλυψη». Περιέργως, τη  μεγαλύτερη δημοσιότητα σε υπό εξέλιξη διάσπαση, ως τώρα,  την έχει δώσει το ΚΚΕ, το οποίο όχι μόνο άνοιξε τις στήλες του Ριζοσπάστη σε εκτενέστατο και παθιασμένο προσυνεδριακό διάλογο, αλλά και μετέδωσε σε απευθείας μετάδοση  από την τηλεόραση όλες τις ομιλίες όλων των συνέδρων  -αν και βέβαια οι μετασυνεδριακές διαδικασίες ρήξης που οδήγησαν στη διάσπαση έμειναν σε κλειστό χώρο.

Αντίθετα, η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η πρώτη σοβαρή εσωκομματική ρήξη που γίνεται μέσα σε περιβάλλον απόλυτης κυριαρχίας των κοινωνικών μέσων. Οπότε, δεν συμφωνώ ότι πρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτά τα κωμικοτραγικά που γίνονται στον ΣΥΡΙΖΑ, εννοώ τα δημόσια ξεκατινιάσματα, είναι κάτι  που αφορά ειδικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν θυμηθώ τις εσωκομματικές  εκλογές στο ΠΑΣΟΚ το 2007, που τις είχα ακροθιγώς παρακολουθήσει όχι στα σημερινά σόσιαλ αλλά στα ιστολόγια, η τότε αντιπαράθεση  ήταν επίσης οξύτατη, όπως είναι άλλωστε π.χ. στο αγγλικό Εργατικό Κόμμα σήμερα, στο Τουίτερ. Είναι ίσως η ανθρώπινη φύση, αλλά είναι και πολύ αποκαρδιωτικό, ακόμα περισσότερο όταν κι εσύ ο ίδιος που το διαπιστώνεις χώνεσαι ως τον λαιμό σε αυτή τη δίνη.

«Με τον Στέφανο;» ρωτάει  ο τίτλος, αλλά ποιον Στέφανο; Στο πιο πρόσφατο επεισόδιο είχαμε δύο  πρωταγωνιστές με το όνομα αυτό.

Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε διά του Φέισμπουκ ότι «ο Στέφανος Τζουμάκας έθεσε τον εαυτό του εκτός του κόμματος» και τον παραπέμπει στην Επιτροπή Δεοντολογίας διά τα περαιτέρω.

Αιτία ήταν όσα υποστήριξε ο Στέφανος Τζουμάκας σε συνέντευξη στον ΣΚΑΙ, ιδίως ότι η ολιγαρχία και η διαπλοκή έχουν εγκατασταθεί μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ.

Ωστόσο, βάσει του άρθρου 19 του Καταστατικού, μπορεί μεν να γίνει παραπομπή στην Επιτροπή Δεοντολογίας, όχι όμως και να ανακοινωθεί εκ των προτέρων το αποτέλεσμα της παραπομπής. Επιπλέον, για τις ποινές της αναστολής ιδιότητας μέλους και της διαγραφής, απαιτείται αφενός αυξημένη πλειοψηφία και αφετέρου γνώμη του οργάνου στο οποίο ανήκει ο παραπεμπόμενος (εν προκειμένω της ΚΕ).

Είπε κάτι και πέσαμε να τον φάμε (Μια συνεργασία του Μιχάλη Ρουμελιώτη)

Δημοσιεύω σήμερα μια ακόμα συνεργασία του φίλου μας Μιχάλη Ρουμελιώτη. Τον περασμένο μήνα είχαμε βάλει ένα άρθρο του για τη μπαρουφολογία στον δημόσιο λόγο, ενώ στις αρχές του χρόνου είχαμε δημοσιεύσει ένα άλλο δικό του κείμενο, τις Συστάσεις γραμματικής προς φοιτητές. 

Σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα, το έναυσμα για το σημερινό άρθρο δόθηκε μέσα στο ιστολόγιο και μάλιστα το έδωσα εγώ. Συζητούσαμε πριν από δέκα μέρες για τις δηλώσεις Κασσελάκη περί παρένθετης μητέρας και τις δηλώσεις Μπέου, οπότε, ενώ είχε κάπως καταλαγιάσει η συζήτηση, την επόμενη μάλιστα μέρα, ο φίλος μας ο Μιχάλης προσήλθε αργοπορημένος στην κουβέντα και είπε, ανάμεσα στ’ άλλα: «υπάρχει στόν κουρνιαχτό που σηκώθηκε με τίς δηλώσεις Κασσελάκη – και Μπέου έπειτα – κάτι πολύ πιο βασικό και προφανές και προβληματικό, που σαν να μην τό βλέπει κανείς. Είπε ο άνθρωπος κάτι εκεί πέρα, και πέσαμε όλοι να τόν φάμε. (Τό ίδιο και για τόν Μπέο). Και δεν είναι η πρώτη φορά. Σωστό ή λάθος, σιγά τ’ αυγά. (…) Εγώ θυμάμαι κάτι που λέγαμε κάποτε ελευθερία τού λόγου, ως κάτι σημαντικό και θεμελιώδες. Και νοιώθω σαν να ξύπνησα ξαφνικά στήν κυριαρχία τών οργουελικών «goodthink» και «badthink».

(Σαν τόν Σεφέρη ένα πράμα, και τ’ όνειρό του, που βρέθηκε στό μέλλον να πλειστηριάζουν τόν Παρθενώνα εν αγαστή συμφωνία όλοι γύρω για να σώσουν τόν προϋπολογισμό. Έτσι νιώθω.)»

Επειδή κι εγώ έχω προβληματιστεί με τις συνεχείς εκστρατείες στα σόσιαλ που διέπονται από ιερήν οργή, πρότρεψα τον Μιχάλη να γράψει ένα άρθρο να το συζητήσουμε, ξέροντας από τα πριν ότι μπορεί και να μη συμφωνούσα μαζί του. Ο Μιχάλης ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, με αποτέλεσμα το άρθρο που διαβάζουμε σήμερα. 

Όσοι είχαν διαβάσει τα δύο προηγούμενα άρθρα του Μιχάλη θα θυμούνται ίσως μια ορθογραφική του ιδιοτυπία, ότι τονίζει πολύ περισσότερα μονοσύλλαβα απ’ όσα το σχολικό μονοτονικό (αλλά όχι όλα). Και εδώ διατηρώ την ορθογραφία τού συντάκτη.

ΕΙΠΕ ΚΑΤΙ ΚΑΙ ΠΕΣΑΜΕ ΝΑ ΤΟΝ ΦΑΜΕ

Τίς προάλλες, σε συνέντευξη, είπε ο Κασσελάκης ότι θα ήθελε να αποκτήσουν, μέσω παρένθετης μητέρας, δύο αγόρια με τόν φίλο του. Τή δήλωση αυτή τήν έμαθα, όχι απευθείας, αλλά από τόν κουρνιαχτό που σηκώθηκε ακολούθως, κριτικής και επιθέσεων εναντίον του, που μέ έκαναν να τήν ψάξω. Όταν τή βρήκα και τήν άκουσα, μού φάνηκε πολύ πιο καθημερινή, ασήμαντη, και σίγουρα πιο ήπια, απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς από τίς επιθέσεις εναντίον της.

Πήγα τώρα δα να γράψω ότι η δήλωση αυτή μού φάνηκε πολύ πιο καθημερινή απ’ ό,τι περίμενα εγώ – συνειδητοποίησα όμως ότι δεν θα ’ταν αυτό αλήθεια. Έχω συνηθίσει πλέον σ’ αυτό τό μοτίβο, να βλέπω στίς μέρες μας και ν’ ακούω επιθέσεις (όλων τών ειδών) δυσανάλογες σε σχέση με αυτό που τίς πυροδότησε.

Μέσα στόν αντικασσελάκειο κουρνιαχτό, υπήρχε ένα μέρος που δεν στρεφόταν κατά τού Κασσελάκη, αλλά κατά τού Μπέου, για κάποια σχετική «απαράδεκτη», «ομοφοβική» δήλωση κι αυτουνού. Με τόν ίδιο τρόπο λοιπόν έψαξα και τού Μπέου τή δήλωση, και σε σχέση και με αυτήν είχα παρόμοια αντίδραση. Παρόμοια, όχι γιατί τού Μπέου η δήλωση περί υιοθεσίας παιδιών για παραγωγή πούστηδων ήταν εξίσου ήπια – δεν ήταν – αλλά γιατί κι εδώ οι αντιδράσεις εναντίον του ήταν δυσαναλόγου εντάσεως· εδώ έφταναν στόν εισαγγελέα και στό να εκπέσει από τό δημαρχικό αξίωμα.

Με παρένθετη μητέρα;

Εδώ και μέρες συνεχίζεται μια συζήτηση, που ξεκίνησε από μια συνέντευξη του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, του Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος είπε στον Σταύρο Θεοδωράκη, ανάμεσα σε πολλά άλλα:

«Εγώ και ο Τάιλερ, ο Τάιλερ και γω, θα θέλαμε να επεκτείνουμε την οικογένεια μας. Θα θέλαμε να αποκτήσουμε δύο αγόρια, τον Απόλλωνα και τον Ηλία. Θα θέλαμε πάντως να είχαμε δύο αγόρια … με παρένθετη μητέρα γιατί θα θέλαμε η προσωπικότητα του καθενός μας να μεταφερθεί στα παιδιά έτσι ώστε να μπορούμε … προφανώς αγαπάμε ο ένας τον άλλον, να υπάρχει αυτή η συνέχεια. Και προφανώς είναι πολύ σημαντικό ότι άλλα ζευγάρια επιλέγουν την  υιοθεσία και είναι εξίσου οικογένειες».

Έχω καταγράψει, νομίζω με ακρίβεια, αλλά χωρίς τις παρεμβάσεις του Στ. Θεοδωράκη, όσα είπε ο Κασσελάκης. Και έχει σημασία η ακρίβεια διότι, όπως βλέπετε από την  οθονιά, σε πολλά μέσα (παράδειγμα) η δήλωση  μεταγράφηκε ως «θέλουμε να αποκτήσουμε δυο αγόρια» αντί για το «θα θέλαμε», που ίσως προκαλεί (λίγο ή πολύ) διαφορετική εντύπωση ή που ενισχύει πολύ την  εικασία της «παραγγελίας φύλου».

Πολλές ήταν οι κριτικές σε αυτή τη δήλωση,  που κι εμένα δεν μου αρέσει πολύ, αλλά επιμένω να την κρίνουμε για αυτό που είναι κι όχι έτσι όπως κακώς μεταφέρθηκε.

Ο Στ. Κασσελάκης έκανε και διευκρινιστική ανάρτηση (εδώ) στην οποία ομολογεί ότι νιώθει δέος για το πώς, αν μεγαλώσει κορίτσι, θα μπορέσει να της εξηγήσει όσα έχουν  σχέση με τη γυναικεία σεξουαλικότητα και την  έμμηνη ρύση. Βέβαια, το επιχείρημα αυτό παραβλέπει ότι υπάρχουν πάρα πολλές μητέρες που μεγαλώνουν αγόρια και αρκετοί πατεράδες που μεγαλώνουν  κορίτσια, είτε σε μονογονεϊκή οικογένεια είτε σε ομόφυλα ζευγάρια.

Επίσης, δεδομένου ότι ο Στ. Κασσελάκης απέκλεισε για τον εαυτό του και τον Τάιλερ τη λύση της τεκνοθεσίας, δεν διευκρινίζει αν βασίζεται απλως στις πιθανότητες για να αποφύγει το ενδεχόμενο που του προκαλεί δέος.

Έγιναν  πολλές δηλώσεις για το θέμα, ξεκινώντας από ήπιες κριτικές και φτάνοντας στις χυδαιότητες του Μπέου, με τις οποίες δεν θέλω να ασχοληθώ. Για το θέμα των αγοριών, ο γνωστός (ηλε)δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος έγραψε:

Η δήλωση «θελουμε να αποκτήσουμε δυο αγόρια ως παιδιά μας» από ένα ζευγάρι ανδρών έχει μια ειδική διάσταση που όσοι την έχουν επικρίνει ως δήλωση, από την σκοπιά των έμφυλων δικαιωμάτων, δεν την έχουν λάβει υπόψη. Η βασική ομοφοβική ρητορική κατά της απόκτησης και ανατροφής παιδιών από ομόφυλα ζευγαρια είναι βέβαια η εγκληματική ταύτιση του ομοερωτικού σεξουαλικού προσανατολισμού με το κακούργημα της παιδοφιλίας. Ακόμη και στην εποχή μας, σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσεα επικρατεί το θέμα «παιδο» για την απόδοση του όρου ομοερωτικός άντρας στην καθομιλουμένη. Αυτή η ρητορική έχει οδηγήσει πολλα ζευγάρια ανδρών στην επιλογή να τεκνοθετήσουν κορίτσια για να αποσείσουν την υπόνοια ότι επιδιώκουν αιμομικτικές σχέσεις με τα παιδιά τους, αν ήταν αγόρια. Είναι μια οριακά φοβική στάση, αλλά είναι σεβαστή καθώς δεν γίνεται με το ζόρι να είναι όλοι ακτιβιστές στην οικογενειακή τους ζωή. Είναι πολύ συνηθισμένο τα ζευγαρια ανδρών να έχουν κόρες. Ένας από τους λόγους είναι και αυτός. Όταν λοιπόν ένας πολιτικός αρχηγός δηλώνει στην αρχικά αφιλτράριστη, άρα και ειλικρινέστερη, δήλωση του ότι θέλει για παιδιά του δύο αγόρια, χωρίς να φοβηθεί την ομοφοβική κατακραυγή, σπάει ένα βαθύ στερεότυπο «ομοκανονικότητας», ότι τα ζευγάρια ανδρών επιλέγουν κόρες κι όχι γιούς. Αυτό δεν έχει απολύτως καμία σχέση με «ευγονική», αφού με την ευγονική επιδιώκεται η απόκτηση του υγιέστερου νεογνού. Δεν προκύπτει από πουθενά ότι το αγόρι είναι υγιέστερο από το κορίτσι στην δήλωση Κασσελακη ή ότι αυτός είναι ο λόγος της επιλογής. Επομένως η μομφή ότι η δήλωση είναι ναζιστική αποτελεί ένα ατυχέστατο Godwin’s law: κάθε συζήτηση στο ίντερνετ αργα ή γρήγορα θα φτάσει στον Χίτλερ. Που σημαίνει, μεταξύ άλλων, υποτίμηση Ολοκαυτώματος. Επομένως, καμία «ευγονική» ως προς το θέμα της επιλογής φύλου.

Φυσικά, στην  τεκνοθεσία μπορείς (καλώς ή κακώς) να επιλέξεις το φύλο του παιδιού σου, αλλά και ο Σωτηρόπουλος προσπερνάει το ότι ο Κασσελάκης μίλησε για παρένθετη  μητέρα.

Η Έλενα Ακρίτα άσκησε κριτική στον Στ. Κασσελάκη επειδή απέκλεισε την τεκνοθεσία:

Ελιοπαθή μεζεδάκια

Θα μπορούσα να  τα πω και «ηλιοπαθή», όχι από τον ήλιο αλλά από τον Ηλία, αν θέλουμε να εξελληνίσουμε έτσι την  καταιγίδα Elias που έπεσε πάνω στην  πολύπαθη Θεσσαλία για να συμπληρώσει την  καταστροφή που είχε  προξενήσει ο Ντάνιελ, αλλά έτσι γίνεται σαφέστερο. Και έπεσε ο Ελίας πάνω στους ταλαίπωρους Βολιώτες 20 μέρες μετά τον Ντάνιελ, ρεζιλεύοντας  όσους είχαν  αποφανθεί πως τέτοια φαινόμενα παρατηρούνται  κάθε  400 χρόνια ή κάθε 16.000  χρόνια -πώς πέρασαν, σαν νερό,  400 χρόνια μέσα σε είκοσι μέρες, ε;

Μεζεδάκι σχετικό με  την καταιγίδα στη Θεσσαλία δεν έχουμε, ξεκινάω με κάτι κάπως σχετικό.

Ανεμοστρόβιλος σηκώνει  λουόμενο σπίτι στην Σαντορίνη

Ο φίλος που το στέλνει  παρατηρεί: Μάλλον «λυόμενο» εννοεί αλλά ποτέ δεν ξέρεις διότι και το δικό μου σπίτι στον Βόλο δυο φορές έγινε λουόμενο από λασπόνερα.

Κουράγιο,  του είπα.

Αλλά θα  είχε πλάκα να συνεχιστεί η είδηση ως εξής:

Ανεμοστρόβιλος σηκώνει  λουόμενο σπίτι στην Σαντορίνη – Οι λυόμενοι το παρακολουθούσαν  έντρομοι

* Και συνεχίζουμε με έναν μεγαπορτοκαλισμό, ένα  άρθρο που ισχυρίζεται ότι «Οι μισές λέξεις των Άγγλων είναι ελληνικές«.  Γιατί όμως τέτοια  εθνική μειοδοσία; Μόνο οι μισές; Εθνομηδενιστής το έγραψε το άρθρο;

Στα πιο σοβαρά τώρα, σκέφτηκα προς στιγμή να γράψω άρθρο που να ανασκευάζει τους εξωφρενισμούς. Όμως,  αφενός το λερναιούργημα είναι μάλλον κακοφτιαγμένο και όχι πολύ διαδεδομένο,  και  αφετέρου φοβήθηκα την εφαρμογή του νόμου που λέει  ότι η ανασκευή της σαχλαμάρας χρειάζεται πολλαπλάσιο χρόνο και κόπο από  την  κατασκευή της, οπότε δεν το επιχείρησα. Εσείς κρίνετε σκόπιμο να γραφτεί  ειδικό άρθρο;

* Και συνεχίζω με ένα μεταφραστικό,  που επανέρχεται σε διάφορες γλωσσικές ομάδες του Φέισμπουκ.

Όπως βλέπετε,  είναι φωτογραφία από βιβλίο, οπότε τα πράγματα σοβαρεύουν, διότι βέβαια το επιφώνημα «Holy shit!» δεν μεταφράζεται έτσι, ούτε κατά λέξη. Θα πεις «Γαμώτο!», «Σκατά!» ή ό,τι άλλο σχετικό -μας  διαβάζει  η μαμά μου και δεν συνεχίζω την ανάπτυξη.

Επειδή το έχω δει κάμποσες φορές σε μεταφραστικές/γλωσσικές ομάδες,  έψαξα λίγο και φαίνεται να προέρχεται από βιβλίο του Dan Brown -με επιφύλαξη το λέω, όχι με βεβαιότητα. Αν κάποιος έχει βιβλία του DB (δεν έχω) και καιρό για  χάσιμο, ας φυλλομετρήσει,  σε αρχή κεφαλαίου θα είναι οι ιερές σκατούλες.

* Μια περίεργη διατύπωση  σε ρεπορτάζ του in.gr πριν από τη  συνάντηση Κασσελάκη-Τσίπρα:

Οι κ. Τσίπρας και Κασσελάκης θα έχουν ολιγόωρη συνάντηση, προτού ο κ. Κασσελάκης αναλάβει τα νέα του καθήκοντα.

Ολιγόωρη; Δηλαδή; Δυο ώρες;

Ακόμα σύντροφοι;

Ο τίτλος μπορεί  να ερμηνευτεί  με πολλούς τρόπους, πάντοτε σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις εκλογές για την  ανάδειξη νέας ηγεσίας.

Ας πούμε, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι σημαίνει «Πώς μπορεί να μένουν ακόμα σύντροφοι αυτοί που εδώ και ένα μήνα, και ιδίως την τελευταία βδομάδα, αντάλλαξαν βαριές κουβέντες;»

Ως προς αυτό, την Κυριακή το απόγευμα, πριν ακόμα κλείσουν οι εσωκομματικές κάλπες, έγραψα στο Φέισμπουκ και στο Τουίτερ:

Στην προεκλογική περίοδο, κάποια μέλη του ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκαν υπέρ της Έφης Αχτσιόγλου, κάποια υπέρ του Στέφανου Κασσελάκη και άλλα δεν εκδηλώθηκαν. Από αύριο, είμαστε όλοι μαζί, για να λύσουμε τα προβλήματα του λαού και του τόπου.

Στο οποίο κάποιος, που δεν ξέρω, ακόμα και τώρα, με ποια από τις δύο πλευρές είχε συνταχθεί, μου απάντησε:

Βγάλαμε καρκίνο εμείς με αυτά που ακούσαμε δύο εβδομάδες και τώρα αγκαλίτσες και φιλιά; Δεν παίζει.

Και του ανταπάντησα:

Κι εσείς βγάλατε τον καρκίνο και οι άλλοι βγάλανε. Τώρα, νερό κι αλάτι. Πιο έξυπνοι είναι στα άλλα κόμματα, που σφάζονται στις εσωτερικές εκλογές αλλά μετά μένουν ενωμένοι;

Οπότε, μια δεύτερη ερμηνεία του ερωτήματος του τίτλου θα μπορούσε να είναι:

Ακόμα, σύντροφοι, συνεχίζετε τον καβγά; Οι εκλογές  τελείωσαν, νερό κι αλάτι, κοιτάμε μπροστά.

Υπάρχει και μια τρίτη ερμηνεία, που τη  σκέφτηκα ακούγοντας την Κυριακή το βράδυ, μετά την  ανακοίνωση  της  νίκης του Στ. Κασσελάκη, τον δημοσιογράφο και πρώην βουλευτή της ΝΔ κ. Μπάμπη Παπαδημητρίου να  λέει στην τηλεόραση της ΕΡΤ:

«Θα γίνει μια καλύτερη και πιο ακριβής χρήση της λέξης σύντροφος. Θα μιλάμε για τον σύντροφο του κ.Κασσελάκη και δεν θα μιλάμε για τους συντρόφους, οι οποίοι, όπως  έλεγα και πριν, μπάι  μπάι, τελειώσανε».

Πράγματι, η λέξη «σύντροφος» έχει,  ανάμεσα σε άλλες,  και αυτές τις δύο σημασίες, και στο σημείο αυτό θα πάρω υλικό από ένα παλιότερο άρθρο, από το μακρινότατο 2013, από το οποίο μας χωρίζουν 10 χρόνια και καμιά πενηνταριά έτη φωτός σε απόσταση, θάλεγε κανείς.

Η λέξη «σύντροφος» μάς έρχεται από την κλασική αρχαιότητα: είναι αυτός που ανατράφηκε μαζί με κάποιον άλλον, που συνδέεται στενά μαζί του, ο συμπαραστάτης· και ήδη από την αρχαιότητα έχει πάρει και μεταφορικές σημασίες, όπως στη γνωστή αποφθεγματική φράση του Δημάρατου που μας παραδίδει ο Ηρόδοτος, ότι «τη Ελλάδι πενίη … σύντροφός εστι», η φτώχεια είναι συνυφασμένη με την Ελλάδα. Σημειώστε  και τον  αττικό τύπο «ξύντροφος».

Στα νεότερα χρόνια η λέξη πήρε διάφορες επιπλέον σημασίες, έτσι σύντροφος ονομάστηκε ο συνεταίρος, και συντροφία η εμπορική εταιρεία, με την συχνή παλιότερα συντομογραφία Σία, π.χ. Γεωργόπουλος και Σία. Τον καιρό πριν από το Εικοσιένα, ήταν συνηθισμένο οι ναύτες, ιδίως στην Ύδρα, να μην πληρώνονται σταθερό μισθό αλλά να συμμετέχουν  με ποσοστό στα κέρδη του πλοίου -και λέγονταν «συντροφοναύτες». Κάποτε δινόταν και σαφέστερη διευκρίνιση: σύντροφοι με μερδικό – σύντροφοι με λουφέ (μισθωτοί, χωρίς ποσοστό από τα κέρδη). Σε κάποιες λαϊκές χρήσεις συντρόφι λέγεται  το σώβρακο.

Σύντροφος λέγεται και αυτός που ζει μαζί μας, με τον οποίο συνδεόμαστε με ιδιαίτερη συναισθηματική σχέση, το ταίρι μας, ο/η σύζυγος κάποτε, ιδίως όταν λέμε για τον σύντροφο της ζωής μας, αλλά και ο ερωτικός σύντροφος, ενώ τελευταία, όλο και περισσότερο, η λέξη «σύντροφος» χρησιμοποιείται στον Τύπο για κάθε ερωτική σχέση εκτός γάμου που είναι κάπως σταθερή αλλά όχι απαραίτητα μακρόχρονη, δηλ. γι’ αυτό που λέγαμε παλιότερα «ο  γκόμενός  μου / η  γκόμενά μου», «το κορίτσι μου / το αγόρι μου»,  «ο  φίλος μου / η  φίλη μου», όροι που είναι λιγότερο ευπαρουσίαστοι ή λιγότερο σαφείς.

Και βέβαια, η λέξη «σύντροφος» είναι προσφώνηση ανάμεσα σε μέλη κομμουνιστικών, αριστερών και σοσιαλιστικών κομμάτων ή κινημάτων. Με αυτή τη σημασία, του ομοϊδεάτη και του συναγωνιστή, η λέξη «σύντροφος» πρέπει να εμφανίστηκε στη γλώσσα μας στα τέλη του 19ου αιώνα. Την έχω συναντήσει στην αναρχοσοσιαλιστική εφημερίδα Επί τα Πρόσω το 1896: «Αι ιδέαι ημών διαδίδονται αθορύβως εις πάσας τας πόλεις και κωμοπόλεις της μικράς ταύτης γωνίας της Γης. Εν Αθήναις οι σύντροφοί μας εργάζονται απαύστως», διαπίστωνε με ικανοποίηση ένα άρθρο.

Κρατιδιακά μεζεδάκια

Ο τίτλος αναφέρεται σε ένα χτεσινό προ(εσω)εκλογικό μήνυμα του Στέφανου Κασσελάκη, για ένα πολιτικό αλλά και γλωσσικό θέμα, που απασχόλησε χτες αρκετά την επικαιρότητα. Επειδή ενδιαφέρθηκα για το θέμα και έγραψα και κάτι γενικότερο για τις αυριανές εσωκομματικές εκλογές, λέω να το αναδημοσιεύσω εδώ, παρόλο που έτσι αλλάζει ο καθιερωμένος χαρακτήρας του σαββατιάτικου πολυσυλλεκτικού άρθρου μας. Μια φορά στο τόσο, δεν πειράζει πολύ όμως.

Ο Στέφανος Κασσελάκης, κάνοντας ζωντανές δηλώσεις, αργά το βράδυ, στο Αιγάλεω, ακούγεται να λεει (δεν είναι ολόκληρο το βίντεο, υπάρχει και πριν και μετά διάλογος, αλλά εδώ είναι το επιμαχο σημειο):

«Είναι απαράδεκτο ο κ. Μητσοτάκης να  μην απαντάει στην  πρόκληση του κ. Ερντογάν για αναγνώριση του δεύτερου μισού, του βο… του κρατιδίου τέλος πάντων του δικού τους, στην Κύπρο».

Αμέσως μετά, ο διπλανός του, μάλλον ο βουλευτής Πέτρος Παππάς, του υποβάλλει: Ψευδοκράτος. Και ο Κασσελάκης επαναλαμβάνει «Ψευδοκράτος» και μετά θυμίζει πως όταν ήρθε ο Ερντογάν επίσκεψη στον Τσίπρα, αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι  η μειονότητα είναι μουσουλμανική -αν και το είπε μπερδεμένα και δεν θα το κατάλαβαν όλοι.

Αλλά η ζημιά είχε γίνει, τόσο εκ δεξιών όσο και από τους εσωκομματικούς του αντιπάλους, όλοι επέκριναν τον Στ. Κασσελάκη για το ατόπημα, ότι αναγνωρίζει με τον τρόπο αυτό τις τουρκικές διεκδικήσεις.

(Προηγουμένως, ο υποψήφιος είχε πετάξει κι ένα μαργαριτάρι, όταν ζήτησε από τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ «να κατευνάσουμε τους τόνους». Οι τόνοι δεν κατευνάζονται όμως. Καλύτερα θα ήταν να κατευνάσει τους οπαδούς του. Ίσως εννοούσε «να κατεβάσουμε τους τόνους»).

Λίγες ώρες αργότερα, ο Στέφανος Κασσελάκης κυκλοφόρησε ένα βίντεο στο οποίο λέει περίπου όσα και στην ανάρτηση στο Φέισμπουκ, που βλέπετε εδώ.

Δε θα με δείτε ποτέ να κρύβομαι.

Ξεριζώθηκα όταν ήμουν 14 χρονών. Είμαι πίσω στον τόπο μου μόνιμα μόλις μερικούς μήνες.

Υπάρχουν φορές που ψάχνω να βρω μια λέξη στα ελληνικά.

Χθες, μέσα στην κούραση και την αϋπνία της περιοδείας, αυτό ακριβώς έπαθα.

Βεβαίως είναι ψευδοκράτος.

Τα Κατεχόμενα – η πληγή στην καρδιά του Ελληνισμού. Τα συμφραζόμενα, η διόρθωση που έκανα μέσα στη δήλωσή μου και το περιεχόμενο της ομιλίας μου πριν ήταν όλα ξεκάθαρα.

Ας μην ανησυχεί κανείς.

Μαθαίνω τις λέξεις πολύ γρήγορα. Είναι θέμα δύο μηνών εξάσκησης για μένα.

Για μένα οι ελληνικές λέξεις έχουν και ελληνικό νόημα μέσα τους….

(και μετά περνάει στα εθνικά θέματα και κάνει κριτική στον Κ. Μητσοτάκη).

Απομόνωσα το γλωσσικό, ας πούμε, κομμάτι της ανάρτησης. Υπερβολικό βρισκω τον όρο «ξεριζώθηκα» -που χρησιμοποιείται για πιο βίαιο εκπατρισμό, αν και θα δεχτώ πως ένα 14χρονο παιδί μπορεί να το βιώσει έτσι.

Σαχλαμάρα βρίσκω το «οι ελληνικές λέξεις έχουν  και ελληνικό νόημα μέσα τους», που ελπίζω να είναι απλώς μια πομφόλυγα και να μην κρύβει αποδοχή των θέσεων περί… νοηματικής γλώσσας.

Αλλά το γλωσσικό λάθος με το «κρατίδιο» αντί «ψευδοκράτος» το θεωρώ ασήμαντο. Και  έγραψα το εξής μανιφέστο στο Φέισμπουκ, που θα σας το σερβίρω εδώ, παρόλο που πολύ θα ήθελα να έχω άδικο σε όσα γράφω.