Ελενοκωνσταντινικά μεζεδάκια και πάλι

Ελενοκωνσταντινικά, επειδή σήμερα είναι Κωνσταντίνου και Ελένης. Και «και πάλι», διότι βεβαια κι αλλη φορά έχει συμβεί να πέσει Σάββατο η 21η Μαΐου, οπότε έχω χρησιμοποιήσει ξανά τον τίτλο αυτόν, όπως επίσης και τον αντίστροφό του, τον «Κωνσταντινελενικά».

Θα μπορούσα να τα πω και «ταξιδιωτικά» διότι τη βδομάδα που μας πέρασε ήμουν (και ακόμα είμαι) σε ταξίδι. Κι αν τα άλλα άρθρα που διαβάσατε μέσα στη βδομάδα τα είχα γράψει από πριν, τούτο εδώ, το μεζεδοάρθρο, αναγκαστικά γράφτηκε σε συνθήκες εκστρατείας. Οπότε, να με συμπαθάτε. 

Φίλη στέλνει τη φωτογραφία που βλέπετε -και ρωτάει: Ενάμιση μηνών ή ενάμιση μηνός είναι ο γιος; (να της ζήσει)

Κανονικά, λέμε ένας μήνας, ενάμισης μήνας, άρα ενάμιση μηνός (ή ενάμιση χρόνου / ενάμισι έτους, όταν μεγαλώσει το μωρό).

Υπάρχει βέβαια και η έλξη, από τα διάφορα «δυόμισι μηνών», «εξίμισι μηνών» κτλ. που εξηγεί γιατί γράφτηκε «ενάμιση μηνών».

Ίσως πάλι να είναι και αγγλισμός. Οι Αγγλοσάξονες ξεκινάνε τον πληθυντικό αμέσως μετά το 1, δηλ. λένε one and a half years, ενώ εμείς από το 2.

* Αυτό περίσσεψε από την προηγούμενη εβδομάδα. Γράφει η Ναυτεμπορική ότι στη συνέντευξη του Αλ. Τσίπρα στο Κόντρα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για «πολιτική που ελλοχεύει κινδύνους για τα εθνικά μας συμφέροντα» και που «απέχει πάρα πολύ από την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ»

Προφανώς, αν έτσι ειπώθηκε, είναι λάθος. Εγκυμονεί κινδύνους η πολιτική, ο κίνδυνος ελλοχεύει.

* Κι ένα σχετικό με την επίσκεψη Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο.

Τίτλος στο in.gr:

Δείτε live την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο και την υποδοχή του Τζο Μπάιντεν

Ποιος υποδέχτηκε τον Τζο Μπάιντεν, δεν μάθαμε.

* Η οθονιά από το Μέγα. H Φωτεινή Πιπιλή θυμάται την αρχή της καριέρας της, όταν ήταν «η πρώτη γυναίκα ρεπόρτερ στην ελληνική τηλεόραση ανάμεσα σε 35-30 ανδρών«.

Μάλλον υπήρχε αρχικά «μεταξύ», το οποίο άλλαξε σε «ανάμεσα σε» αλλά το «ανδρών» παρέμεινε, κι έτσι η σύνταξη έγινε Μποστική -που βασανίζεις νέους και θάπτεις των κορών!

* Καλός φίλος μου στέλνει απόσπασμα άρθρου από το Ποντίκι, για τη συλλογή των μεταβατικοποιούμενων ρημάτων, όπως λέει. Ο λόγος για την αγωγή που κατέθεσαν μέλη του Παναθηναϊκού:

Στην αγωγή που κατέθεσαν σήμερα το πρωί στο Πρωτοδικείο Αθηνών προσπαθώντας να κωλυσιεργήσουν τη διαδικασία, ζητούν την ακύρωση όλης της γενικής συνέλευσης, με το πρόσχημα ότι το πρότζεκτ «Βοτανικός» έπρεπε να είχε υπερψηφιστεί από τα 2/3 του συνολικού αριθμού των μελών και όχι των ψηφισάντων, αλλά κι ότι δεν έπρεπε να υπάρξει επιστολική ψήφος.

Το κωλυσιεργώ προς το παρόν είναι ακόμα αμετάβατο. Θα μπορούσαμε να πούμε «να κωλυσιεργήσουν» σκέτο, ή «να παρεμβάλουν προσκόμματα στη διαδικασία».

* Μου το έστειλε φίλος χωρίς να με ενημερώσει για τα συμφραζόμενα, που λέμε. Κάτι διαφημιστικό για τουριστικούς προορισμούς φαίνεται να είναι.

Το «προνόμια» δεν ξέρω πώς εξηγείται, αλλά το «διανομή» σίγουρα έπρεπε να είναι «διαμονή». 

* Επειδή ταξιδεύω δεν πρόσεξα πολύ τα της πρωθυπουργικής επίσκεψης στις ΗΠΑ. Διάβασα στα σόσιαλ ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε, στα αγγλικά, ότι ο ελληνικός λαός είναι μαθημένος να λέει oxi, όπου το oxi το πρόφερε αγγλοπρεπώς. Αλλά τώρα που κοιτάζω δεν βρίσκω επιβεβαίωση.

Προσέχω όμως το εξής απόσπασμα από την ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο:

«Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να απευθύνομαι σε αυτή την κοινή συνεδρίαση υπό την προεδρία δύο γυναικών… Οποιοδήποτε κράτος που δεν αξιοποιεί το ταλέντο των γυναικών, δαπανά το ήμισυ των πόρων του, σύμφωνα με τον Πλάτωνα»

Βρίσκω πολλά προβλήματα στο απόσπασμα αυτό. Υποθέτω ότι ο κ. Μητσοτάκης μίλησε αγγλικά, οπότε το «οποιοδήποτε …που» το χρεώνουμε στη μετάφραση, όπως στη μετάφραση θα χρεώσουμε και το «δαπανά» αντί για το «σπαταλά» που ταιριάζει στο νόημα. 

Ωστόσο, επί της ουσίας, και χωρίς να είμαι ειδικός στον Πλάτωνα, κάθε άλλο μάλιστα, το βρίσκω απίθανο να έκανε τέτοια αναφορά στο «ταλέντο των γυναικών». Μπορεί κανείς να βοηθήσει να ταυτίσουμε το απόσπασμα; (Βέβαια, εκ πείρας ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί το χωρίο αρχαίου συγγραφέα που αντιστοιχεί στα αγγλικά αποφθέγματα που βρίσκει κανείς σε διάφορα μανατζερίστικα γνωμικολόγια). 

* Ορθογραφικό μαργαριτάρι στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Βάζω και οθονιά μήπως το διορθώσουν. 

Όλα καλά, όμως άλλο η άμιλλα και άλλο τα άμυλα!

* Πολλοί επισήμαναν τη γκάφα που έκανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Οικονόμου, όταν, απαντώντας στην αντιπολίτευση, είπε:

«Οποιος μεμψιμοιρεί και δοκιμάζει να διαστρεβλώσει τα παγκοσμίως προφανή για την τεράστια επιτυχία της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, είναι, όπως έλεγε εύστοχα ο Σωκράτης: «τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ ει”.

Δεν το είπε ο Σωκράτης αυτό (δηλαδή, μπορεί και να το είπε, αλλά δεν το είπε πρώτος αυτός) αλλά ο Σοφοκλής -το έγραψε, πιο σωστά και βάζει να το λέει ο Οιδίποδας στον, πράγματι τυφλό, Τειρεσία.

Ένα άλλο φάουλ του κ. Οικονόμου, που το επισήμαναν λιγότεροι, είναι ότι, εφόσον εντάσσει το ρητό στη σημερινή του ομιλία δεν μπορεί να λέει: «όποιος το λέει αυτό είναι ‘τυφλός…. ει'», διότι αυτό το ει στο τέλος σημαίνει «είσαι». Θα έπρεπε να πει: όποιος το λέει αυτό είναι τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματα.

Ωστόσο, δεν συμφωνώ με όσους (π.χ. εδώ) επικρίνανε τον κ. Οικονόμου ότι τάχα με το ρητό αυτό ταυτίζει τον Κ. Μητσοτάκη με τον Οιδίποδα και δεν συμμαζεύεται. Το ρητό είναι παροιμιώδες από αιώνες (παρήχηση του τ κι έτσι, άλλωστε) οπότε έχει αποσπαστεί από τα συγκεκριμένα συμφραζόμενά του.

* Φιλος γλωσσολόγος στέλνει ένα αριστούργημα γενικομανίας από αθλητικόν ιστότοπο.

Σε περιγραφή του αγώνα Ολυμπιακού – ΑΕΚ διαβάζουμε: Το ματς, φυσικά, δεν σηκώνει κριτικής….

Έχουμε συνηθισει στην απλή περίπτωση γενικομανίας, να διαβάζουμε ότι κάτι «(δεν) επιδέχεται (π.χ.) κριτικής». Αυτό είναι αρκετά συχνό λάθος, που εξηγείται από την έλξη από το «είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως» (κτλ.).

Όμως εδώ δεν έχουμε το, τέλος πάντων, λόγιο επιδέχομαι, αλλά άλλο ρήμα, παρόμοιας σημασίας βέβαια αλλά σε εντελώς διαφορετικό, λαϊκό επίπεδο ύφους -και το «δεν σηκώνει κριτική» να φοράει στραβά το φράκο της γενικομανίας και να γίνεται «δεν σηκώνει κριτικής».

Μακάρι να είναι λάθος της πληκτρολόγησης….

* Φίλος Μυτιληνιός (από το Πλωμάρι) στέλνει τον εξης τίτλο από τον καλό τοπικό ιστότοπο «Στο νησί». Προσέξτε τον τίτλο:

2585 επιπλέον άνεργοι έφεραν πανδημία και ενεργειακή κρίση

Επιτέλους, βρήκαμε ποιοι φταίνε για την πανδημία και την ενεργειακή κρίση: αυτοί οι 2585 άνεργοι του Βορείου Αιγαίου!

Αλλά ειπαμε ότι είναι καλός ιστότοπος. Και καλοί ιστότοποι δεν είναι όποιοι δεν κάνουν λάθη αλλά όποιοι τα διορθώνουν γρήγορα. Κι έτσι, λίγες ώρες αργότερα, η διόρθωση («άνεργοι» –> «άνεργους») είχε γίνει. Μπράβο Στο Νησί!

* Λογιοπληξία σε αθλητικό ρεπορτάζ:

Εκατοντάδες, ου μην και χιλιάδες (!) φίλοι του Ολυμπιακού επιφύλαξαν εντυπωσιακή υποδοχή στην αποστολή της ομάδας που λίγο μετά τις 17:00 έφτασε στη Stark Arena ενόψει του πρώτου ημιτελικού του Final 4 απέναντι στην Εφές.

Ή είμαστε τρισχιλιετείς ή δεν είμαστε.

* Σε άρθρο για ένα εντυπωσιακό σπήλαιο που βρέθηκε στην Κίνα, διαβάζω:

Στο τερέν της Κίνας συναντά κανείς πολλούς παρόμοιους γεωλογικούς σχηματισμούς…

Όχι όμως. Στα ελληνικά «τερέν» έχουμε μόνο στα γήπεδα του τένις. Έδαφος να το πούμε.

* Προσεχτικός φίλος διαμαρτύρεται για τη χρήση του «που» στον τίτλο:

Πλεύρης: Οι χώροι που βγαίνει η μάσκα – Οι επίσημες ανακοινώσεις

Και σχολιάζει (είναι φιλόλογος): Αυτό το άτιμο το «που». Είναι αντωνυμία και των τριών γενών και των δυο αριθμών και επίρρημα. Στο μεζεδάκι που ακολουθεί είναι σε θέση εμπρόθετου προσδιορισμού. Αυτή η τελευταία χρήση δημιουργεί μικροσυγχύσεις.

Εννοεί ο φίλος ότι εδώ θα έπρεπε να μπει «οι χώροι στους οποίους» ή «οι χώροι όπου».

Πράγματι, πολύ βολικό το «που» και σε χαλαρό στιλ θα μπορούσαμε να δεχτούμε διατυπώσεις οπως «οι χώροι που….» αντί για «όπου». Σε τίτλο μάλλον θα το διόρθωνα.

Εσείς τι λέτε;

* Κι ένα μαργαριτάρι σε άρθρο για τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ:

Σε θρίλερ εξελίχθηκε η πρώτη θέση στην Περιφέρεια Αττικής. Αρχικά το προβάδισμα διατηρούσε στη σταυροδοσία η Έφη Αχτσιόγλου έναντι της Ρένας Δούρου. Ακολούθως, προχθές της κούρσας της καταμέτρησης ηγούνταν η κ. Δούρου, με την τελευταία ανατροπή να σημειώνεται χθες, όταν η Έφη Αχτσιόγλου «κλείδωσε» την πρωτιά, νωρίς το μεσημέρι.

Ο φίλος που το στέλνει ενοχλείται, και όχι άδικα, από το «ηγούνταν της κούρσας». Και γράφει ότι στα αρχαία το ηγούμαι, όταν έχει σημασία «οδηγώ» (και όχι «διοικώ») συντάσσεται με αιτιατική και ότι εδώ σαφώς ο συντάκτης ήθελε να βάλει «προηγούμαι» -ενώ είναι περίεργο που δεν διάλεξε και τον τύπο «ηγείτο».

Εγώ έχω να πω ότι πολύ πιο απλό (και ακριβέστερο) θα ήταν να γράψει ο συντάκτης ότι «Στη συνέχεια, πέρασε μπροστά στην κούρσα η κ. Δούρου». Πέρα από αυτό, το «προηγούμαι» πολλές φορές μπορεί πολύ καλά να συνταχθεί με αιτιατική στα νέα ελληνικά. Δηλαδή, ενώ θα πούμε «ο Παναθηναϊκός προηγείται του Ολυμπιακού με 2-0», εγώ προσωπικά γράφω «στην κούρσα προηγείται ο τάδε».

* Και κλείνω το άρθρο (είπαμε: η πιατέλα είναι εκδρομική, άρα όχι παραφορτωμένη) με ένα ιατρικό θέμα, που το στέλνει φίλος γιατρός. Σε είδηση από την Κύπρο, ο τίτλος αναφέρει:

Κύπρος: Ανεύρισμα εγκεφαλικής αορτής υπέστη η υπουργός Εργασίας – Χειρουργείται σε νοσοκομείο της Αθήνας

Λέει ο φίλος μου, αφού επισημάνει την ανορθογραφία (διότι «ανεύρυσμα»): Τώρα στα γεράματα μαθαίνω ότι ο εγκέφαλος έχει αορτή. Στην πραγματικότητα, μάλλον πρόκειται για ρήξη ανευρύσματος εγκεφαλικής αρτηρίας.

Ό,τι και να είναι, μακριά από μας…. Καλό Σαββατοκύριακο!