Καθηγήτρια του Λερναίου;

Πριν από κάμποσον καιρό, σε ένα νήμα που είχε ξεκινήσει από τις λαθροχειρίες του Άδωνη Γεωργιάδη, η συζήτηση, όπως συνήθως συμβαίνει στα ιστολόγια, ξεστράτισε σε άλλα θέματα, όχι όμως πολύ: είχαμε τότε συζητήσει για άλλες προσωπικότητες της, χμ, ελληνοκεντρικής σκηνής, όπως την κ. Τζιροπούλου, και ο αγαπητός Στάζιμπος είχε κάνει λόγο για ένα συνέδριο που έγινε το 2006 στους Δελφούς, με θέμα την αναβίωση της δελφικής ιδέας. Σε σχόλιό μου (σχ. 36 στο παραπάνω) είχα παραθέσει μέρος του προγράμματος του συνεδρίου: “Know Thyself: The Anatomy of the Soul Revealed Through the Greek language,” by Alpine University Professor of Historical Greek Literature, Anna Efstathiou Tziropoulou. Her talk will examine the value and usefulness of the Greek language, which is the only “notional” language in the world (a language is notional when the name of a word has an original, protogenic relationship with its meaning). Professor Georgia Xanthaki-Karamanou of Athens University will present the topic, “The Reception of Greek in English.” Dr. Nors S. Josephson will analyze, “The Greek Linguistic Elements in the Polynesian Languages.” και είχα αναρωτηθεί «τι δουλειά έχει η κυρία Ξανθάκη, κανονική καθηγήτρια κανονικού πανεπιστημίου, πρόεδρος των ελλήνων φιλολόγων, σύζυγος του γγ του ΥΠΕΠΘ, ανάμεσά τους».

Τότε, δεν είχα ψάξει περισσότερο το θέμα του δελφικού συνεδρίου. Χτες όμως, χάρη σε ένα άλλο ιστολόγιο, βρήκα το κείμενο της ομιλίας της κ. Ξανθάκη-Καραμάνου. Και δυστυχώς, παρατηρώ ότι επαναλαμβάνει (αγγλιστί) κάμποσες από τις αντιεπιστημονικές απόψεις, τις αναλήθειες και τα ψέματα του «Λερναίου κειμένου».  Ολόκληρη τη δελφική, ή ίσως λερναία, ομιλία της κ. Ξ.-Κ. μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ, εγώ θα μεταφέρω δυο-τρία χαρακτηριστικά αποσπάσματα.

Και πρώτα την ακόλουθη παράγραφο, που θα έκανε περήφανο τον Γκας Πορτοκάλο: The reception of ideas and values is the one aspect of the contribution of Hellenism to modern civilization. The second one is Greek language. Language is the vehicle of thinking. Correct language means correctness of thought. Greek played through Latin a primary role in the formation and development of modern European languages; for instance, καλώ – clamo in Latin- call (in English), καρδιά – cor -cordis (in Latin) -cordial (French and English), κλάω , κλάσις , κλάσμα – classis (in Latin)-class (in English), βαίνω – vado (in Latin)-convention (in English), βοώ , βοή -voco (Latin), voce (Italian) -voice (English), μαίνομαι , μανία – mania- maniac, maenad, κυβερνώ – guberno, govern, ώρα – hora -hour.

Από τις οχτώ ελληνικές λέξεις που παραθέτει η κ. καθηγήτρια, μόνο οι τρεις τελευταίες έδωσαν πράγματι λατινικά δάνεια (ώρα > hora, κυβερνώ > guberno και μανία > mania). Στις άλλες πέντε περιπτώσεις (καλώ-clamo, καρδιά-cor, κλάσις-classis, βαίνω-vado, βοώ-vox) δεν έχουμε δανεισμό αλλά απώτερη συγγένεια ή ούτε καν αυτό, μόνο ηχητική ομοιότητα. Κι αυτό δεν το λέω εγώ, το λέει το ετυμολογικό λεξικό της Λατινικής των Ερνού-Μεγιέ, το ετυμολογικό της αρχαίας του Σαντρέν και γενικώς όλα τα έγκυρα ετυμολογικά λεξικά. Τρία σωστά στα οχτώ θα ήταν καλό σκορ για τον Γκας Πορτοκάλος, αλλά για μια καθηγήτρια της Φιλοσοφικής είναι ασυγχώρητη επιπολαιότητα. Αν η κ. Ξ. έχει άποψη ότι, π.χ., το βοώ το δανείστηκαν στα λατινικά ως vox, θα πρέπει να το τεκμηριώσει σε ανακοίνωσή της (οπότε και θα πάρει το… νόμπελ ετυμολογίας, διότι οι δυο λέξεις καμιάν απολύτως συγγένεια δεν έχουν!) Μέχρι να το τεκμηριώσει δεν μπορεί να το εκτοξεύει στους ανυποψίαστους συνέδρους, διότι θα της πούμε ότι πετάει κοτσάνες. Και μου γεννιέται η φριχτή υποψία ότι δεν άνοιξε λεξικό πριν γράψει την ομιλία της. Διότι αν άνοιγε, θα έβρισκε δεκάδες ολόσωστα παραδείγματα ελληνικών λέξεων που έδωσαν, μέσω λατινικών, πασίγνωστες αγγλικές και γαλλικές λέξεις.

Και από τον Γκας Πορτοκάλος, μοιραία, πάμε στο καθαυτό λερναίο, λίγες παραγράφους παρακάτω. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Recognizing the importance of Greek for other major languages, Canada, USA, Europe, and Australia support the teaching of ancient and modern Greek language and literature. A strong interest in Greek language resulted from the fact that Hi-Technology Computers accept only Greek as the most appropriate language for their function, regarding it as a non-limited language, essential for sciences, such as Informatics, Electronics and Cybernetics. In Greek, as Plato in the Cratylus had first observed, the relationship between word and object is substantial, by nature (φύσει) and not by convention (θέσει), as in other languages. CNN started to distribute Hellenic Quest, which is a program for the electronic learning of Greek for English and Spanish speaking people. Moreover, the Irvine University in California in the electronic programs Ibycus and TLG registered six million Greek words and works of more than eight thousand Greek authors till the 15^th century AD. The scientists responsible for such an enterprise underlined the fact that the knowledge of Greek will support their own culture. Therefore, knowledge of Greek assists in better knowledge of English.

Αν και η αναφορά στο TLG είναι γενικά σωστή (αν εξαιρέσουμε ότι το Ibycus δεν είναι πρόγραμμα, αλλά δεν θα τα χαλάσουμε εδώ), υπάρχει η αναφορά στο Hellenic quest και, το χειρότερο, στους περίφημους προηγμένους υπολογιστές που… δέχονται μόνο τα ελληνικά, διότι τα θεωρούν μη οριακή γλώσσα. Και, επαναλαμβάνω, αυτά δεν τα λέει η κυρία Τζιροπούλου, δεν τα λέει ο Άδωνης Γεωργιάδης, αλλά η κ. Ξανθάκη-Καραμάνου, πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων και καθηγήτρια στη Φιλοσοφική Αθηνών (νομίζω ότι διδάσκει μετακλασικό δράμα). Δεν είναι γλωσσολόγος, σύμφωνοι, θα περιμέναμε όμως να έχει κάπως περισσότερη επαφή με την πραγματικότητα -εκτός αν συνειδητά λέει αναλήθειες.

Λέγεται ότι η κυρία Ξανθάκη ήταν στον κύκλο των εμπίστων συμβούλων της κ. Γιαννάκου στο ΥΠΕΠΘ και ότι ήταν καίρια η συμβολή της προκειμένου να αυξηθούν κατά 1 οι ώρες διδασκαλίας των αρχαίων στο γυμνάσιο, ώρα που αφαιρέθηκε από τη χημεία, με αποτέλεσμα, όπως μου έλεγε θλιμμένα ο χημικός της κόρης μου τις προάλλες, να είναι αδύνατον να διδαχτεί σωστά το μάθημα στην 3η Γυμνασίου με μία μόνο ώρα την εβδομάδα. Δεν πειράζει όμως, τουλάχιστο θα μάθουν τα παιδιά μας αρχαία, ώστε να μπορούν, μόνα εκείνα απ’ όλη την Υφήλιο, να χειρίζονται εκείνους τους προηγμένους υπολογιστές. Και τότε θα τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.

ΥΓ Υπάρχουν όμως και πάρα πολλοί φιλόλογοι που κάνουν εξαιρετική δουλειά και που αποδεικνύουν ότι η αρχαιογνωσία δεν έχει καμιά σχέση με την αγυρτεία. Δείτε, ας πούμε, το ιστολόγιο στο οποίο αναφέρθηκα παραπάνω, πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το TLG σαν βοήθημα της διδασκαλίας στη Μέση Εκπαίδευση και πώς συνδέεται ο Γύγης με τον άρχοντα των δαχτυλιδιών (το κείμενο σε pdf στη δεξιά στήλη)