Μεζεδάκια της Λαμπρής

Δεν ήταν πολύ εύκολο, αλλά βρήκα έναν τίτλο για τα μεζεδάκια του Μεγάλου Σαββάτου που να μην τον έχω χρησιμοποιήσει άλλη φορά (λαμπριάτικα, πάντως, τα έχω πει). Και επειδή είναι χρονιάρες μέρες, ίσως η συγκομιδή μας να μην είναι και τόσο πλούσια.

Αλλά ας ξεκινήσουμε με τη γενικομανία της (μεγαλο)βδομάδας.

* Σε άρθρο για τη σύλληψη του Ερβέ Φαλσιανί, διαβάζουμε ότι: «[…] είναι Γάλλος πολίτης και απέφευγε έως τώρα της σύλληψης μένοντας εκτός Ελβετίας».

Προφανώς ο συντάκτης είχε στο νου του το «διαφεύγω», το οποίο μερικοί το συντάσσουν με γενική (πάντως δεν είναι λάθος, ισως μάλιστα είναι και σωστότερο, να το συντάσσουμε με αιτιατική, όπως έκαναν άλλωστε και οι αρχαίοι: διέφευγε τη σύλληψη). Σε κάθε περίπτωση, το «αποφεύγω» είναι εντελώς κωμικό με γενική.

* Η ακλισιά της εβδομάδας, από την ΕΡΤ την περασμένη Κυριακή το βράδυ: «…της σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη».

Να το χρεώσουμε στον προφορικό λόγο; Ή έχουμε το ανυπότακτο θηλυκό γένος;

* Ένας φίλος του ιστολογίου μου είχε στείλει πριν από λίγο καιρό ένα ορθογραφικό λαθάκι του in.gr, που έλεγε για «την οικεία» κάποιου (αντί για την οικία του).

Σήμερα στέλνει άλλο λινκ, πάλι από το in.gr, με το αντίστροφο, μπορούμε να πούμε, λαθάκι. Σε άρθρο για τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές, διαβάζουμε:

Ακόμη και αν ο δανειολήπτης προσέλθει στην τράπεζα οικιοθελώς, μετά την αναγγελία του εκπλειστηριασμού του ακινήτου του….

Έχει ένα πρόβλημα με τις οικίες ο συγκεκριμένος ιστότοπος, συμπεραίνει ο φίλος μου.

* Κοτσάνα σε τίτλο τρομολαγνικού άρθρου:

ΦΡΙΚΗ: Πτώμα κείτεται νεκρό στη μέση του δρόμου στο κέντρο της Αθήνας.

Και πτώμα αλλά και νεκρό! Ο Μποστ είχε γράψει για «δύο πτώματα νεκρά«, αλλά το έκανε για πλάκα.

* Καλός φίλος του ιστολογίου στέλνει αυτή τη φωτογραφία. «Mερικά τα πέτυχε», σχολιάζει.

Τον ρωτησα αν είναι γνήσια η φωτογραφία και μου απαντησε ότι την έχει τραβήξει ο ίδιος, κοντά στην πλατεία Κυψέλης.

Βέβαια, δεν αποκλείεται ο καταστηματάρχης να το έκανε για πλάκα. Πάντως το αγγλικό το έγραψε χωρίς λάθη.

(Σε νέα επικοινωνία, ο φίλος λέει ότι ο μαγαζάτορας μπορει να ειναι αλλοδαπός, οπότε τα λαθη είναι λιγοτερο δυσκολοεξήγητα).

* Κι ένα μεταφραστικό λάθος από τα Νέα, σε άρθρο σχετικά με ομιλία του Αμερικανού πρεσβευτή.

Μιλώντας στη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), ο κ. Πάιατ: εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στην Ελλάδα η οποία «διαδραματίζει σήμερα ηγετικό ρόλο ως μία από τις λίγες μόνο χώρες που συναντά και υπερβαίνει τις εθνικές υποχρεώσεις της έναντι του ΝΑΤΟ και το πράττει παρά τις σοβαρές οικονομικές προκλήσεις που αντιμετώπισε αυτή η χώρα τα τελευταία χρόνια».

Τις υποχρεώσεις μας όμως δεν τις συναντάμε στα ελληνικά. Στα αγγλικά we meet our obligations (ή ίσως we meet our commitments), αλλά στα ελληνικά εκπληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας, αντεπεξερχόμαστε στις υποχρεώσεις μας, φέρουμε εις πέρας τις υποχρεώσεις μας, ανταποκρινόμαστε στις υποχρεώσεις μας.

Αν ο κ. Πάιατ μίλησε ελληνικά, συγγνωστό απόλυτα το λάθος -υποψιάζομαι ομως ότι πρόκειται για (κακή) μετάφραση.

Η παραπάνω πρόταση πάσχει και σε ένα ακόμα σημείο. Η Ελλάδα είναι, είπε ο κ. Πάιατ, μία από τις λίγες μόνο χώρες που…. άρα η συνέχεια πρέπει να είναι σε πληθυντικό: μία από τις λίγες χώρες που αντεπεξέρχονται στις υποχρεώσεις τους και με το παραπάνω.

* H άχρηστη απόστροφος της εβδομάδας, πάλι από τα Νέα. Σε χτεσινό άρθρο για αγώνα μπάσκετ, διαβάζουμε ότι «Οι Λιθουανοί έπαιζαν για την ψυχολογία τους εν’ όψει πλέι οφ (αφού είχαν «κλειδώσει» στην 6η θέση και δεν είχαν άλλο κίνητρο)»

H αποστροφούλα στο «εν» είναι εντελώς άχρηστη. Αρκετοί τη βάζουν στο «εξ» οπου επίσης δεν έχει θέση -η επέκταση της χαζομάρας στο «εν» είναι σχετικά καινουργιο φρούτο. Αναμενόμενα τέτοια λάθη, θα πείτε, αφού διορθωτές δεν υπάρχουν πια.

* Και τριτώνουμε τις κοτσάνες από τα Νέα με ένα κωμικό λάθος που το αλίευσα όχι σε τυχαίο αθλητικό αρθράκι αλλά στην επιφυλλίδα μιας βαριάς και (οΘντκ) έγκυρης πέννας.

Γράφει ο Γιάννης Πρετεντέρης:

Ετσι οι διεργασίες αναμένεται να συνεχιστούν και με άλλες χαρωπές περιπτώσεις συμμετεχόντων, τις οποίες σεμνύνομαι να κατονομάσω διότι εμπίπτουν στην κατηγορία των απόρρητων ιατρικών δεδομένων.

Σεμνύνομαι να κατονομάσω, λέει ο κ. Πρετεντέρης -και δεν κατονομάζει.

Αλλά τι σημαίνει «σεμνύνομαι»; Προφανως, ο κ. Πρετεντέρης τη χρησιμοποιεί σαν να σημαίνει «ντρέπομαι» ή «διστάζω». Αλλά εξίσου προφανώς, ο κ. Πρ. κάνει λαθος, διοτι «σεμνύνομαι» σημαίνει «αισθάνομαι υπερήφανος και καμαρώνω«.

Η λέξη προέρχεται βέβαια από τον σεμνό, αλλά είναι αρχαία, και στα αρχαία ελληνικά σεμνός δεν ηταν ο συνεσταλμένος, όπως σήμερα, αλλά, σχεδόν αντίθετα, ο μεγαλοπρεπής, ο σεβάσμιος, κάποτε και ο υπερόπτης. Στα νέα ελληνικά, ο σεμνος έχει αλλάξει σημασία, όχι όμως και το «σεμνύνομαι» κι έτσι μπερδεύονται πολλοί. Είναι κι αυτή μια λέξη-παγίδα, πλάι στον ευάριθμο και στον τιμητή, και όπως είχα γράψει παλιότερα, αν δείτε καμιά φράση «ευάριθμοι τιμητές σεμνύνονται ότι…» μπορεί να την έχω φτιάξει εγώ!

Οπότε, πιάστηκε αδιάβαστος ο κ. Πρετεντέρης.

* Το να βάζει γλωσσικό αρθρο ένας ιστότοπος μεγάλης επισκεψιμότητας, είναι ευχάριστο -καταρχήν. Ωστόσο, θύμωσα όταν διάβασα τις προάλλες στο newsbeast.gr το άρθρο «Η απίστευτη μετάφραση του «Μυστικού δείπνου» σε… «Κρυφό Τσιμπούσι» που προκάλεσε εξέγερση«.

Ο λόγος για τον οποίο θύμωσα δεν είναι ότι ο συντάκτης έχει ολοφάνερα αντλήσει υλικό από ένα παλιότερο δικό μου άρθρο, χωρίς να το αναφέρει. Μαθημένα τα βουνά από τα χιόνια, άλλοι παίρνουν ολόκληρα άρθρα.

Θύμωσα όμως επειδή τόσο ο τίτλος όσο και διάφορα σημεία μέσα στο άρθρο υποβάλλουν στον αναγνώστη την ιδέα ότι ο Πάλλης πράγματι μετέφρασε «Κρυφό τσιμπούσι» τον «Μυστικό δείπνο», ενώ κάτι τέτοιο είναι μύθος! Μόνο στο τέλος τέλος παρατίθεται και… η αντίθετη άποψη και μάλιστα μάλλον διαλλακτικά. Ποιαν εντύπωση θα αποκομίσουν οι περισσότεροι αναγνώστες; (ιδίως αν δεν φτάσουν στο τέλος) Πείτε μου εσείς που είστε αμερόληπτοι.

* Κι ένα πολιτικό μαργαριτάρι ή μαργαριτάρι πολιτικού (ή του τουιτερογράφου του). Το τιτίβισμα του Κ. Μητσοτάκη που βλέπετε αριστερά, σχολιάστηκε από έναν φιλο ειρωνικά για το ύφος του, και από έναν άλλο για τη λέξη «εμπροσθοβαρές», που όμως δεν είναι λάθος, είναι υπαρκτή.

Το λαθάκι βρίσκεται στα «συγκρητικά» πλεονεκτήματα της χώρας, που είναι βεβαίως συγκριτικά διότι δεν έχουν σχέση με τον… συγκρητισμό.

* Κι ένα συνηθισμένο ορθογραφικό λαθάκι, που το στέλνει άλλος φίλος.

Σε άρθρο για έναν νεαρό που έχασε τη ζωή του ενώ έκανε υποβρύχιο ψάρεμα, διαβάζουμε ότι: «Η σορός του άτυχου νεαρού ανασύρθηκε από ιδιώτη δύτη και αναμένεται να παραλειφθεί από ασθενοφόρο».

Ο φίλος που το στέλνει σχολιάζει:

Δεν φτάνει που πνίγηκε ο άνθρωπος, θα τον παραλείψουν κιόλας…

Πράγματι, ο τυπος «θα παραλειφθεί» αντιστοιχει στο ρήμα «παραλείπω», ενώ στο «παραλαμβάνω» αντιστοιχεί ο τύπος «θα παραληφθεί».

Το αντίστροφο λάθος το έκανε παλιότερα η ελληνική έκδοση του Γκουγκλ, που μας ειδοποιούσε ότι «ορισμένα αποτελέσματα της αναζήτησης παραλΗφθηκαν».

* Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έστειλε τις πασχαλινές ευχές του με μια κάρτα που είχε τον πίνακα που βλέπετε αριστερά.

Όπως επισήμανε η φίλη μας η Μαρία, γράφτηκε ότι: Στον πίνακα παρουσιάζεται σε κεντρικό φόντο ένας μαυριτανός υπηρέτης και πίσω του αριστερά ένας άλλος πίνακας εμφανίζει στιγμιότυπο από τον Μυστικό Δείπνο.

Όχι όμως. Δεν είναι υπηρέτης αλλά υπηρέτρια, δεν ειναι μαυριτανός αλλά μιγάδα (La mulata είναι ο ισπανικός τίτλος) και στο πίσω μέρος δεν φαίνεται ο Μυστικός Δειπνος αλλά το Δείπνο στους Εμμαούς (πίνακα με το ίδιο θέμα έχει κάνει και ο Καραβάτζο).

* Και, όπως αρμόζει στη μεγαλοβδομάδα, κλεινουμε με ένα ακόμα θρησκευτικό μεζεδάκι, ένα πολυμαργαριτάρι στα θρησκευτικά -εννοώ στο βιβλίο Θρησκευτικών και ειδικότερα στο βιβλίο της 3ης Δημοτικού.

H εικόνα είναι παρμένη από το «διαδραστικό βιβλίο μαθητή» -αναρωτιέμαι αν το χάρτινο βιβλίο που μοιράζεται στα παιδιά εχει την ίδια αθλια εμφάνιση.

Στο αρχαίο κείμενο, στην αριστερή στήλη, κάποια πνεύματα έχουν μετατραπεί σε οξείες, οπότε ο μαθητής καλείται να διαβάσει «πάτερ ήμων» ενώ στη δεξιά στήλη το αγγλικό ερωτηματικό μαλλον έχει μπει αντί για την άνω τελεία. Αλλά και σε άλλες σελίδες του (ηλεκτρονικού, επαναλαμβάνω) βιβλίου υπάρχουν παρόμοια λάθη.

Όποιος έχει πρόσβαση στο χάρτινο βιβλίο, ας συγκρίνει και ας μας ενημερώσει αν τα λάθη υπάρχουν κι εκεί.

* Το ιστολόγιο εύχεται καλή Ανάσταση, οπως ερμηνεύει ο καθένας την ευχή!