Το φίλτρο και το φίλτρο

Ποιο φίλτρο, θα ρωτήσετε. Βρήκα βέβαια κάπου κι έβαλα μια εικόνα από φίλτρο καφετιέρας για να συνοδέψει το σημερινό άρθρο, αλλά φίλτρα υπάρχουν πολλά και ποικίλα: στα κλιματιστικά, στα αυτοκίνητα, στη φωτογραφία, κι άλλα αμέτρητα -πριν από λίγο καιρό, θυμάμαι, στην ελληνική τηλεόραση έπαιζαν συνεχώς διαφημίσεις για φίλτρα νερού.

Όμως εμείς σήμερα θ’ ασχοληθούμε όχι με ένα, παρά με όλα τα φίλτρα -αλλά από λεξιλογική άποψη. Δηλαδή, με τη λέξη «φίλτρο».

Ή μάλλον, με τη λέξη φίλτρο και με τη λέξη φίλτρο. Τι εννοώ; Θα το εξηγήσω, αλλά καλύτερα να πάρω τα πράγματα με τη σειρά.

Την αφορμή την πήρα από ερώτηση φίλου, που τη μεταφέρω εδώ κοπιπάστε:

Η λέξη φίλτρο

Είναι το ελιξίριο, πχ μαγικό φίλτρο του Πανοραμίξ.
Το φίλτρο της φωτογραφικής μηχανής/κάμερας και σύγχρονων εφαρμογών σε ηλεκτρονικές συσκευές
Αλλά και το πατρικό/μητρικό φίλτρο
Όπως και το φίλτρο του ερκοντισιον/καφετιέρας κλπ

Ποια η σύνδεση άραγε;

Η έννοια του ηθμου, ότι αφήνει μόνο ένα μέρος από ο,τι διέρχεται να περάσει; Ή ίσως ότι φέρνει πάντα κάποια αλλαγή (σε μαγική δύναμη/φυσική ιδιότητα/συμπεριφορά κλπ);

Η απορία του φίλου είναι εύλογη ενώ καλή είναι και η ομαδοποίηση που κάνει -δεν καλύπτει όλα τα φίλτρα, φυσικά, αλλά νομίζω ότι π.χ. το φίλτρο του νερού, που ανέφερα πιο πριν, ή του τσιγάρου, εύλογα μπορούμε να τα θεωρήσουμε συναφή με το φίλτρο του ερκοντίσιον και της καφετιέρας.

Ρυθμικά τραγουδάει το τσούρμο

Μια συζήτηση που έγινε τις προάλλες στο Φέισμπουκ μού θύμισε ένα σημείωμα που είχα γράψει… την προηγούμενη χιλιετία στον παλιό μου ιστότοπο και το οποίο περιέργως δεν το έχω δημοσιεύσει ως τώρα στο ιστολόγιο.

Ο λόγος, για τη λέξη τσούρμο και τα ετυμολογικά της, που είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία.

Σήμερα τσούρμο σημαίνει κυρίως πλήθος ανθρώπων, συχνά παιδιών, με κάποια μειωτική χροιά μάλιστα –συνήθως το τσούρμο είναι θορυβώδες και άταχτο ή τουλάχιστον αυτή την εικόνα φέρνει στο μυαλό, μαζί και μιαν ιδέα συνωστισμού, ας πούμε «Ένα τσούρμο απο τουρίστες κατέβηκε από το πλοίο της γραμμής», μια φράση που ακούγεται εξωτική σε μέρες πανδημίας και κοινωνικης αποστασιοποίησης.

Κάποτε η λέξη χρησιμοποιείται και ως επίρρημα, πχ «Κουβαλήθηκαν στη γιορτή τσούρμο όλα τα παιδιά της τάξης» (οι δυο φράσεις από το ΜΗΛΝΕΓ).

Κατά σύμπτωση, προχτές διάβασα σε ελληνικούς ιστότοπους ότι ο πρόεδρος Τραμπ, απαγορεύοντας στον Άντονι Φάουτσι να καταθέσει στη Βουλή, δήλωσε: Η Βουλή είναι ένα τσούρμο όσων μισούν τον Τραμπ -όχι πολύ καλή απόδοση του a bunch of Trump-haters, και δεν εννοώ την επιλογή της λέξης «τσούρμο». Εδώ θα μπορούσε εξίσου καλά να βάλει συρφετός, μπουλούκι ή παρέα, αλλά και το τσούρμο δεν είναι κακό. Η μειωτική χροιά υπάρχει και στο bunch και στο τσούρμο: Η Βουλή είναι ένα τσούρμο αντιτραμπικοί.

Όμως αυτή δεν είναι ούτε η μόνη σημασία της λέξης, ούτε η πρώτη. Στη ναυτική γλώσσα, τσούρμο είναι το πλήρωμα του πλοίου· ο παλιός ο καπετάνιος, όταν ήθελε να μπαρκάρει, έπρεπε πρώτα να τσουρμάρει, δηλαδή να μαζέψει πλήρωμα.

Για παράδειγμα, στα Λόγια της Πλώρης του Καρκαβίτσα διαβάζουμε: Εκείνες τις μέρες βγήκε λόγος στην Κρασόσκαλα πώς ένας Σπετσώτης τσουρμάρει για τη Μαύρη Θάλασσα ενώ σε άλλο σημείο του βιβλίου διατυπώνεται, περίπου σαν γνωμικό, ότι «Ανάθεμα τον καπετάνιο που τσουρμάρει συντοπίτες του».

Η σημασία αυτή είναι παρωχημένη και δεν ακούγεται τόσο πολύ στις μέρες μας, αλλά ακουγόταν επί αιώνες. Ωστόσο, η ιστορία της λέξης «τσούρμο» πάει πολύ πίσω στον χρόνο, μένοντας όμως πάντοτε στη θάλασσα.

Λογοπαίγνια και καλαμπούρια

Το σημερινό σημείωμα είναι γραμμένο κάπως βιαστικά και έτσι κι αλλιώς δεν έχει τη φιλοδοξία να καλύψει το πραγματικά τεράστιο πεδίο των λογοπαιγνίων, αλλά πιο πολύ να δώσει εναύσματα και αφορμές για να καλυφθούν στα σχόλια οι διάφορες πτυχές του ζητήματος.

Λογοπαίγνιο, σύμφωνα με το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, είναι λεκτικό παιχνίδι του προφορικού λόγου κατά το οποίο, με τη χρησιμοποίηση φωνητικών ομοιοτήτων, αναγραμματισμών, αντιστροφής συλλαβών κτλ., μια λέξη ή μια φράση γίνεται διφορούμενη ή αλλάζει το νόημά της, π.χ. Σήκω Tάκη να φας που μπορεί να ερμηνευτεί και ως συκωτάκι να φας.

Η λέξη λογοπαίγνιο είναι μεταφραστικό δάνειο από το γαλλικό jeu de mots, παιχνίδι λέξεων. Υπάρχει και μια άλλη γαλλική λέξη, συνώνυμη, που την έχουμε δανειστεί, η λέξη calembour που έδωσε το δικό μας «καλαμπούρι». Στα γαλλικά calembour και jeu de mots είναι συνώνυμα, αλλά στα ελληνικά το καλαμπούρι έχει κάπως επεκταθεί μια και μπορεί να σημαίνει κάθε λεκτικό αστείο, κι ας μην περιλαμβάνει λογοπαίγνιο.

Η ετυμολογία του γαλλικού calembour έχει βασανίσει τους μελετητές χωρίς να έχει δοθεί ικανοποιητική εξήγηση. Στα αγγλικά, το λογοπαίγνιο λέγεται pun, μια λέξη επίσης σκοτεινής ετυμολογίας.

Στα αρχαία ελληνικά υπήρχε ο όρος «παρονομασία», κι ένας αρχαίος γραμματικός, ο Αλέξανδρος, στο βιβλίο «Περί σχημάτων», όπου εξετάζει τα ρητορικά σχήματα, ορίζει ως εξής την παρονομασία: Παρονομασία δὲ γίνεται͵ ὅταν τι τῶν ληφθέντων εἰς τὴν διάνοιαν ὀνομάτων ἢ ῥημάτων βραχὺ μεταποιήσαντες ἑτέραν κινήσωμεν ἔννοιαν͵ ὡς ἔχει τὸ ῥηθὲν ὑπό τινος πρὸς τὸν ἀμπελουργὸν τὸν δικαζόμενον συνεχῶς͵ αἱ ἄμπελοί σου οὐ κλήματα φέρουσιν͵ ἀλλ΄ ἐγκλήματα. Με μια μικρή μεταβολή μιας λέξης θέτουμε σε κίνηση μιαν άλλη σημασία, λέει ο Αλέξανδρος, όπως αυτό που είπε κάποιος σε έναν αμπελουργό που συνεχώς έμπλεκε σε δίκες: τα αμπέλια σου δεν βγάζουν κλήματα αλλά εγκλήματα, θα μεταφράζαμε.

Το λογοπαίγνιο πρέπει να είναι σκόπιμο· έτσι, τα σαρδάμ δεν είναι λογοπαίγνια, ούτε το είδος γλωσσικών σφαλμάτων που οι Άγγλοι αποκαλούν malapropism. Και στα αγγλικά, αν τύχει και χρησιμοποιήσει κανείς τυχαία δυο περίπου ομόηχες λέξεις κατά τρόπο που να μπορούσε να θεωρηθεί λογοπαίγνιο, μπορεί να προσθέσει «(no pun intended)» για να δηλώσει ότι ήταν συμπτωματικό και όχι σκόπιμο.

Αστερίξ, οι πρωταγωνιστές (συνέχεια από χτες)

Αν και δεν το συνηθίζω να αφιερώνω δυο συνεχόμενα άρθρα στο ίδιο θέμα, θα κάνω μια εξαίρεση. Παρόλο που υπάρχει φόβος να σας κουράσω, αφού και το πιο εκλεκτό έδεσμα το βαριέσαι όταν το γεύεσαι συχνά, θα το διακινδυνεύσω: το σημερινό άρθρο θα αποτελέσει κατά κάποιον τρόπο συνέχεια του χτεσινού, στο οποίο σχολίασα την περιπέτεια «Ο Αστερίξ στους Βρετανούς». Συνέχεια προς τα πίσω, πιο σωστά, πρίκουελ μάλλον παρά σίκουελ, αφού σήμερα θα κάνουμε μια εισαγωγή στις 24 περιπέτειες του Αστερίξ, που έπρεπε ίσως να έχει προηγηθεί -αλλά ποτέ δεν είναι αργά.

Βλέπετε, όπως συνειδητοποίησα ήδη ενώ έγραφα το χτεσινό άρθρο, εκτός από τα γλωσσικά και λεξιλογικά (και μεταφραστικά) της κάθε περιπέτειας, χρειάζεται και μια γενική εισαγωγή, που να αναφέρεται, αν μη τι άλλο, στους πρωταγωνιστές της σειράς, δηλαδή σε εκείνους που εμφανίζονται σε αρκετές περιπέτειες -μερικοί και σε όλες. Αυτή την εισαγωγή θα τη διαβάσετε σήμερα.

Ο Αστερίξ γεννήθηκε, δηλαδή άρχισε να δημοσιεύεται στις 29 Οκτωβρίου 1959, σε συνέχειες, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού Pilote. (Τούτο σημαίνει πως είμαι συνομήλικος με τον Γαλάτη, αφού γεννήθηκα τέσσερις μέρες αργότερα). Η πρώτη περιπέτεια ήταν η «Αστερίξ ο Γαλάτης», στην οποία γνωρίζουμε αρκετούς από τους πρωταγωνιστές -αλλά όχι όλους. Δημιουργοί του Αστερίξ ήταν ο σεναρίστας Ρενέ Γκοσινί (Goscinny, 1926-1977) και ο σκιτσογράφος Αλμπέρ Ουντερζό (Uderzo, 1927-). Οι περιπέτειες λίγο μετά την ολοκλήρωση των συνεχειών έβγαιναν και σε τόμους. Συνολικά το ζευγάρι δημιούργησε μαζί 24 περιπέτειες -τελευταία ήταν ο Αστερίξ και οι Βέλγοι, που την άρχισαν μαζί αλλά ο Γκοσινί πέθανε ενώ είχαν μείνει 8 σελίδες μισοτελειωμένες. Μετά, ο Ουντερζό έβγαλε και αρκετές περιπέτειες μόνος του, που τις θεωρώ υποδεέστερες.

Όπως έγραψα και χτες, στην Ελλάδα ο Αστερίξ πρωτοήρθε γύρω στο 1969, όταν κυκλοφόρησε το περιοδικό Αστερίξ από τις εκδόσεις Σπανός, που είχε την ύλη του γαλλικού Pilote, με γαλλικά κόμικς σε συνέχειες. Το περιοδικό κυκλοφόρησε επί καναδυό χρόνια και παρουσίασε κάπου οχτώ περιπέτειες του Αστερίξ.

Μετά, τα δικαιώματα τα πήρε ο Ψαρόπουλος και άρχισε από το 1978 να δημοσιεύει τις περιπέτειες σε αυτοτελή άλμπουμ, ένα τον μήνα. Δημοσιεύτηκαν και οι 24 αρχικές περιπέτειες και μερικές από τις μεταγενέστερες. Από το 1989 αν δεν κάνω λάθος ο Αστερίξ άρχισε να εκδίδεται από τις εκδόσεις Μαμούθ. Κυκλοφόρησαν και οι 24 αρχικές περιπέτειες καθώς και όλες οι μεταγενέστερες, ενώ επίσης κυκλοφόρησαν αρκετοί τόμοι στα αρχαία ελληνικά, τα ποντιακά, τα κυπριακά και τα κρητικά. Στα βιβλιοπωλεία και στα περίπτερα βρίσκει κανείς μόνο τις εκδόσεις Μαμούθ, του Ψαρόπουλου μόνο σε παλαιοβιβλιοπωλεία.

Η δράση του Αστερίξ τοποθετείται στο 50 π.Χ. στην Αρμορικήίκη -εκεί βρίσκεται το (παραθαλάσσιο) ανυπόταχτο χωριό. Η Αρμορική ήταν μια περιοχή της Γαλατίας, χοντρικά ανάμεσα στις εκβολές του Λίγηρα και του Σηκουάνα. Και η χρονολογία βολεύει (η εποχή του Καίσαρα) αλλά και η τοποθεσία -εύκολα ταξίδια διά θαλάσσης.

Το ανυπόταχτο γαλατικό χωριό, όσο κι αν αυτό φαίνεται περίεργο, είναι ανώνυμο -αν δεν κάνω κάποιο τραγικό λάθος, πουθενά δεν αναφέρεται το όνομά του. Αντίθετα, επώνυμα είναι τα τέσσερα ρωμαϊκά στρατόπεδα που το περιτριγυρίζουν από την ξηρά. Τα στρατόπεδα είναι τα εξής:

* Aquarium, που είναι η λατινικής προέλευσης γαλλική λέξη που σημαίνει ενυδρείο.

* Babaorum, λογοπαίγνιο με το γλύκισμα baba au rhum (μπαμπάδες με ρούμι).

* Laudanum, λατινικής προέλευσης γαλλικής λέξης, το παυσώδυνο λάβδανο.

* Petibonum, λογοπαίγνιο με τη γαλλική έκφραση petit bonhomme (ανθρωπάκος).

Δηλαδή, δύο στρατόπεδα είναι λατινικές λέξεις και δύο λογοπαίγνια με γαλλικές λέξεις.

Το χωριό είναι ανώνυμο αλλά πολλοί κάτοικοί του κατονομάζονται. Κάποιος που είχε υπομονή, κάθισε και μέτρησε 29 κατονομαζόμενους Γαλάτες κατοίκους του ανυπόταχτου χωριού. Βέβαια, αρκετοί από αυτούς είναι κομπάρσοι που εμφανίζονται σε μία μόνο περιπέτεια. Εδώ θα ασχοληθούμε με τους πρωταγωνιστές, αυτούς που συμμετέχουν σε όλες τις περιπέτειες ή σε πολλές από αυτές.

Είδατε το σκύλο μου μικρό; (Λεξιλογικά του Αστερίξ στους Βρετανούς)

Με μια δόση υπερβολής θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι 24 τόμοι του Αστερίξ, του Ρενέ Γκοσινί και του Αλμπέρ Ουντερζό, είναι μια από τις σημαντικότερες προσφορές της Γαλλίας στον παγκόσμιο πολιτισμό μεταπολεμικά. Τουλάχιστον η γενιά μου, που γνώρισε τον Αστερίξ στα φοιτητικά της χρόνια, τον αγάπησε σχεδόν ομόφωνα.

Βέβαια, στην Ελλάδα ο Αστερίξ είχε έρθει και νωρίτερα, γύρω στο 1969, όταν κυκλοφόρησε το περιοδικό Αστερίξ από τις εκδόσεις Σπανός, που είχε την ύλη του γαλλικού Pilote, με γαλλικά κόμικς σε συνέχειες: Αστερίξ, Ιζνογκούντ, Κοκκινογένης, Τανγκύ και Λαβερντύρ, κάποιο καουμπόικο, Αχιλλέας Ταλόν και άλλα που δεν θυμάμαι. Το περιοδικό το αγόραζα ανελλιπώς αλλά δεν έχω κρατήσει κανένα τεύχος του. Κυκλοφόρησε επί καναδυό χρόνια και παρουσίασε κάπου οχτώ περιπέτειες του Αστερίξ.

Μετά, τα δικαιώματα τα πήρε ο Ψαρόπουλος και άρχισε από το 1978 να δημοσιεύει τις περιπέτειες σε αυτοτελή άλμπουμ, ένα τον μήνα. Αυτό κράτησε δυο χρόνια, ώσπου να εκδοθούν και οι 24 τόμοι. (Τόσους είχαν προλάβει να φτιάξουν ο Γκοσινί και ο Ουντερζό μέχρι τον πρόωρο θάνατο του πρώτου. Αργότερα, ο Ουντερζό κυκλοφόρησε καμιά δεκαριά τόμους σε δικό του κείμενο και σκίτσα, αλλά κατά γενική ομολογία ή έστω κατά τη γνώμη μου αυτοί οι μεταγενέστεροι τόμοι υστερούν κατά πολύ. Φέτος κυκλοφόρησε και ο Αστερίξ στους Πίκτους, η πρώτη περιπέτεια στην οποία δεν συμμετέχει κανείς από τους αρχικούς δημιουργούς). Τους αγόρασα όλους στην εποχή τους, αλλά αμφιβάλλω αν έχω κρατήσει κανένα τεύχος.

Από το 1989 αν δεν κάνω λάθος ο Αστερίξ άρχισε να εκδίδεται από τις εκδόσεις Μαμούθ. Κυκλοφόρησαν και οι 24 αρχικές περιπέτειες καθώς και όλες οι μεταγενέστερες, ενώ επίσης κυκλοφόρησαν αρκετοί τόμοι στα αρχαία ελληνικά, τα ποντιακά και τα κρητικά. Στα βιβλιοπωλεία και στα περίπτερα βρίσκει κανείς μόνο τις εκδόσεις Μαμούθ, του Ψαρόπουλου μόνο σε παλαιοβιβλιοπωλεία.

Στη σειρά του Ψαρόπουλου τη μετάφραση των δυο πρώτων περιπετειών (Αστερίξ και ο Μάγος. Η κατοικία των θεών) την είχε κάνει ο Κώστας Ταχτσής. Μετά ανέλαβε ο ποιητής Αργύρης Χιόνης, μακαρίτης κι αυτός πια. Στις εκδόσεις Μαμούθ νομίζω ότι δεν γράφεται το όνομα του μεταφραστή (διορθώστε με αν κάνω λάθος). Έχω συνηθίσει την πρώτη μετάφραση και τη θεωρώ καλύτερη. Μπορεί όμως να είναι και συνήθεια. Από την άλλη, ο δεύτερος μεταφραστής βρίσκεται σε δύσκολη θέση, διότι ίσως αισθάνεται αναγκασμένος να αποφύγει τα λογοπαικτικά ευρήματα του πρώτου.

Στα κατεβασάδικα του Διαδικτύου βρίσκει κανείς σε ηλεμορφή τον Αστερίξ της έκδοσης Μαμούθ, αλλά, απ’ όσο ξέρω και έψαξα, όχι την έκδοση Ψαρόπουλου. Από καλή τύχη (στον ουρανό τον έψαχνα και στη γη τον βρήκα) ένας καλός φίλος, συνομήλικος περίπου, έχει στη βιβλιοθήκη του πεντέξι τόμους από τότε, και σκέφτηκα σήμερα να παρουσιάσω μια περιπέτεια, κι αν είμαστε καλά κι έχει ενδιαφέρον θα συνεχίσω.

Πριν από τεσσεράμισι χρόνια, σε ένα άρθρο για μια λατινική φράση, τα σχόλια εκτράπηκαν κατά συντεταγμένο τρόπο στη συζήτηση των λογοπαιγνίων του Αστερίξ και σε σύγκριση μεταφράσεων. Τότε είχαμε κορφολογήσει στοιχεία από όλες τις περιπέτειες, τώρα όμως θα περιοριστούμε σε μία, στον Αστερίξ στους Βρετανούς. Την έκδοση του Ψαρόπουλου τη σκανάρισα και την έχω ανεβάσει εδώ (με τη βοήθεια του Στάζιμπου για την ηλεβιβλιοδεσία) όπου μπορείτε να τη διαβάσετε ονλάιν -ή να την κατεβάσετε από εδώ. Κάπως αχνά βγήκαν τα χρώματα, να με συμπαθάτε.

Αγιοδημητριάτικα μεζεδάκια

Του Αγίου Δημητρίου σήμερα, οπότε ήταν απολύτως λογικό να ονομαστούν έτσι τα μεζεδάκια μας. Το ιστολόγιο εύχεται χρόνια πολλά στους Δημήτρηδες και στις Δήμητρες, που είναι και ολόκληρο πλήθος, τόσο στον κυβερνοχώρο όσο και στην πραγματική ζωή. Σήμερα θυμάμαι λίγο περισσότερο και τον πατέρα μου, τον αξέχαστο Δημήτρη Σαραντάκο, που οι δικοί του τον έλεγαν Μίμη, γιατί τις εποχές εκείνες ο κόσμος δεν φοβόταν τα χαϊδευτικά, αντλούσε από αλλού το κύρος του. Στο σχολείο, θυμάμαι, δεν είχα Μίμη συμμαθητή, είχα όμως Ντέμη (και Μήτσο βέβαια). Σήμερα, υποθέτω, σε μια σχολική τάξη θα είναι όλοι Δημήτρηδες ή, φοβάμαι, Δημήτριοι. Ίσως και Μυροβλύτες, αλλά ας προχωρήσουμε στα μεζεδάκια μας.

* Ετοιμάζεται αυτές τις μέρες η εκκένωση της ΕΡΤ, οπότε λογικό είναι να κατασκευάζονται και ιστορίες που να υποβάλλουν την ιδέα ότι η εκκένωση είναι αναγκαία για λόγους, ας πούμε, δημόσιας υγείας. Έτσι, διαβάσαμε ότι η κεραία που πρόσθεσαν οι πρώην εργαζόμενοι της ΕΡΤ εκπέμπει επικίνδυνη ακτινοβολία: Με βάση κάποια πρώτα στοιχεία που επικαλούνται στελέχη της κυβέρνησης, κατόπιν συζήτησης με τεχνικούς, η εκπομπή ακτινοβολίας αγγίζει τα 4.800 megahertz, αριθμό πολλαπλάσιο από αυτόν που εκπέμπουν οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας. Δεν ξέρω ποιον αριθμό εκπέμπουν οι κεραίες κινητής, αλλά ελπίζω την άλλη φορά να διαλέξουν τεχνικούς που να ξέρουν ότι τα Hertz είναι μονάδα συχνότητας και δεν μετράει την ακτινοβολία.

* Ένα μικρομεταφραστικό που δείχνει τη σημασία των συμφραζομένων. Στα αγγλικά, moments είναι στιγμές, αλλά στην οικονομετρία η Generalized Method of Moments δεν είναι η Γενική Θεωρία των Στιγμών, όπως μεταφράστηκε σε πρόσφατο άρθρο στα Ενθέματα της Αυγής, αλλά η Γενικευμένη Θεωρία των Ροπών.

* Εκεί που είχαμε παραγγείλει τα χρυσά κουτάλια για το πρωτογενές πλεόνασμα, τώρα ο υπουργός Οικονομικών ανάγγειλε ότι ως τον Ιούνιο θα είναι κόλαση. (Τον Ιούνιο θα μας πει για Σεπτέμβριο). Στο ίδιο ρεπορτάζ, διαβάζω ότι θα «τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού για τη διετία 2014 – 2014.», που μου θυμίζει το 0+0=14 του Μητσοτάκη, για όποιον το θυμάται.

* Τίτλος άρθρου: Η απελευθέρωση της Αθήνας από τους Ναζί (Οκτώβριος 1944). Αλλού (σε περσινό άρθρο): 12 Οκτώβρη 1944 – Απελευθέρωση της Αθήνας από τον ΕΛΑΣ. Για το ίδιο γεγονός, η ίδια σύνταξη ταιριάζει και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης, και στον απελευθερωτή και στον υποδουλωτή! Δεν φταίνε αυτοί που τα έγραψαν, φταίει η διπρόσωπη πρόθεση «από» -το είχε πει από παλιά ο Παπαδιαμάντης, όταν παρατήρησε ότι το «από» καταφέρνει να ενώνεται με δυο αντίθετα ρήματα και να συνθέτει συνώνυμα: βιώνω αντίθετο του θνήσκω, αλλά αποβιώνω συνώνυμο του αποθνήσκω! [Για να μην πούμε ότι καταφέρνει και την ίδια λέξη να την κάνει να σημαίνει δυο αντίθετα πράγματα: απόφραξη, που αναλόγως συμφραζομένων (αρτηρίες ή αποχετεύσεις) σημαίνει και «βούλωμα» αλλά και «ξεβούλωμα!]