Τα τούρκικα καΐκια του Γ. Καρατζαφέρη

Μετά την ήττα του στις εκλογές του 2012, όταν το κόμμα του, το Λάος, έμεινε εκτός Βουλής και τα περισσότερα στελέχη του μετακόμισαν σε πολυτελέστερα διαμερίσματα της γαλάζιας πολυκατοικίας, μερικοί ακόμα και στα υπουργικά της ρετιρέ (ενώ κάποιοι άλλοι προτίμησαν τα χρυσαβγίτικα υπόγειά της), ο Γιώργος Καρατζαφέρης έκανε μια αναπάντεχα καλή εμφάνιση στις ευρωπαϊκές εκλογές του φετινού Μάη, όταν παραλίγο να πιάσει το όριο του 3% κι έδειξε ότι είχαν βιαστεί όσοι τον είχαν θεωρήσει πολιτικά ξοφλημένο.

Στη συνέχεια, το όνομά του ακούστηκε κι άλλες φορές, πάντοτε σε σχέση με την προσπάθεια συσπείρωσης όλων των δυνάμεων της δεξιάς, αλλά προχτές δέχτηκε ένα πλήγμα που μπορεί ν’ αποδειχτεί καίριο, αφού, όπως γράφτηκε, έχει φθάσει στη Βουλή εισαγγελικό αίτημα για έλεγχο του πόθεν έσχες του, με αφορμή εμβάσματα ύψους 1,65 εκατ. ευρώ από μεσάζοντες των ελικοπτέρων Super Puma στις υπεράκτιες εταιρείες Catalina Ltd και Homeric, οι οποίες φέρονται να ανήκουν στον ίδιο τον Γ. Καρατζαφέρτη και σε συγγενικά του πρόσωπα. Γράφτηκε επίσης ότι αυτές οι δυο οφ-σορ εταιρείες εδρεύουν στα νησιά Τερκς και Κάικος της Καραϊβικής και έχουν ιδρυθεί το 1992 και το 1983, ενώ κατά το δημοσίευμα δεν έχουν δηλωθεί στα «πόθεν έσχες» του κ. Καρατζαφέρη, γεγονός που από μόνο του τον βαρύνει, δεδομένου ότι ο νόμος απαγορεύει στους πολιτικούς και στους συγγενείς τους οποιαδήποτε σχέση με οφ-σορ εταιρείες.

Τα επίμαχα εμβάσματα φαίνεται να έγιναν το 2000. Αξίζει να σημειωθεί ότι την εποχή εκείνη ο σημερινός πρόεδρος του ΛΑΟΣ ήταν ένας απλός βουλευτής της ΝΔ -τη χρονιά εκείνη διαγράφτηκε με αφορμή την κριτική του προς τον Άρη Σπηλιωτόπουλο, και λίγο αργότερα ίδρυσε το ΛΑΟΣ, που όμως πρώτη φορά κατέβηκε ως κόμμα σε εκλογές το 2004.

Κάποια δημοσιεύματα έσπευσαν να προεξοφλήσουν την παραίτηση του αρχηγού του ΛΑΟΣ, ο ίδιος όμως χαρακτήρισε «προσωπική υπόθεση» τις οφ-σορ και δήλωσε ότι δεν παραιτείται και έχει εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη (αυτό δεν άκουσα να το δήλωσε, αλλά επειδή το δηλώνουν όλοι οι πολιτικοί που μπλέκουν σε δικαστικά, μπαίνει πια αυτόματα).

Ασφαλώς η υπόθεση έχει ακόμα πολύ ψωμί, και κανείς δεν ξέρει αν θα αποδειχτεί εκρηκτική ή αν, όπως συνήθως συμβαίνει, θα ξεφουσκώσει και θα σβήσει αφήνοντας έναν ρόγχο. Μπορείτε να την σχολιάσετε αν θέλετε, αλλά επειδή εμείς εδώ λεξιλογούμε το υπόλοιπο άρθρο θα αναφερθεί στα λεξιλογικά της υπόθεσης.

Και καταρχάς, πρέπει να συγχαρούμε τον παλαίμαχο αρχηγό του ΛΑΟΣ διότι η μία από τις δύο οφ-σορ που φέρεται να ίδρυσε (αν δεν κάνω λάθος, δεν αρνείται την ύπαρξή τους) έχει την ελληνοπρεπή επωνυμία Homeric Ltd. Επιβεβαιώνοντας το γνωστό ρητό για τον πατριωτισμό, ο κ. Καρατζαφέρης φροντίζει ακόμα και σε φαινομενικά άσχετες στιγμές να διατρανώνει στην άλλη άκρη του κόσμου το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού.

Στην άλλη άκρη του κόσμου έγραψα, που είναι ελαφρώς υπερβολή, μια και τα εξωτικά νησιά Turks and Caicos δεν βρίσκονται στον Ειρηνικό αλλά σχετικά κοντά μας, στην Καραϊβική θάλασσα. Πρόκειται για καμιά τριανταριά νησάκια, που δεν αποτελούν ανεξάρτητο κράτος αλλά υπερπόντιο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο συμπλέγματα νησιών, τα Turks και τα Caicos.

Η ονομασία τους είναι πολύ περίεργη. Έγραψα «τούρκικα καΐκια» για πλάκα, αλλά στα γαλλικά η ονομασία των νησιών είναι Iles Turques et Caïques, το οποίο κατά λέξη θα μεταφραζόταν «τουρκικά  νησιά και καΐκια». Ωστόσο, αυτό το Caicos/Caiques συμπτωματικά μόνο μοιάζει με τα καΐκια (που όντως είναι caïques στα γαλλικά). Πρόκειται, λένε τα κιτάπια, για προσαρμογή του caya hico, φράση μιας γλώσσας της περιοχής, που σημαίνει «αλυσίδα νησιών». Από την ίδια ρίζα είναι και το cayo, όπως λέγονται στα ισπανικά τα χαμηλά κοραλλιογενή νησάκια των Αντιλλών, cay στα αγγλικά που συχνά το γράφουν Key, όπως τα διάσημα της Φλόριντας.

Άρα, τα caicos δεν είναι τελικά καΐκια. Όμως τα turks είναι τούρκικα ή τουλάχιστον έχουν σχέση με την Τουρκία. Όχι επειδή έφτασε ως εκεί ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσας ή ο Πϊρι Ρέις, αλλά διότι πήραν το όνομά τους από έναν κάκτο που φυτρώνει εκεί, τον Melocactus, ο οποίος, όπως βλέπετε στη φωτογραφία αριστερά, έχει στην κορφή του ένα κεφαλάκι που μοιάζει αρκετά με φέσι, έτσι όπως είναι μικρό και κόκκινο, και χάρη στο οποίο η λαϊκή του ονομασία είναι Turk’s cap cactus.

Από αυτόν τον φεσοφόρο κάκτο λοιπόν ονομάστηκαν Turks τα νησιά, και μαζί με τα Turks ans Caicos αποτελούν το υπερπόντιο έδαφος της Βρετανίας, όπου ακμάζει ο τουρισμός και η υπεράκτια τραπεζική, μια και τα νησιά αποτελούν γνωστό υπεράκτιο χρηματοοικονομικό κέντρο, όπως τόσα άλλα στην περιοχή.

Υπεράκτιες εταιρείες είναι ο όρος που χρησιμοποιείται συχνότερα για τις off-shore companies. Καθώς ψάχνω τα χαρτιά μου, βρίσκω ένα κείμενο που είχα γράψει το 2001 και το είχα δημοσιεύσει στον παλιό μου ιστότοπο. Τότε εγώ τασσόμουν υπέρ της απόδοσης «εξωχώριες» για τις οφ-σορ, που είναι και ο όρος που είχε χρησιμοποιηθεί στην ελληνική νομοθεσία (στον ν. 3091/2002), αν και δεν ξέρω ποια απόδοση υιοθετήθηκε σε μετέπειτα νομοθετικές διατάξεις.

Το 2001 λοιπόν έγραφα:

Οι εταιρείες offshore έχουν αποδοθεί στα ελληνικά «υπεράκτιες» και «εξωχώριες». Με έναν καλό συνάδελφο δίνουμε την εκ των προτέρων χαμένη μάχη υπέρ του ‘εξωχώριες’ (που ήταν
και ο παλαιότερος όρος) διότι το ‘υπεράκτιες’ ακούγεται κάπως κωμικό σε χώρες που δεν βρέχονται από θάλασσα. Μάταιος κόπος, διότι το υπεράκτιες, επειδή είναι πιο κοντινό στο
πρωτότυπο, τείνει να επικρατήσει.

Τελικά όμως συνέβη το αναπόφευκτο. Φάτσα-κάρτα βλέπω στη χτεσινή Ελευθεροτυπία (20.2.2001) πρωτοσέλιδο: «Εσωτερική πληροφόρηση σε τρεις παράκτιες δικές του εταιρείες»
έδινε κάποιος κατηγορούμενος για σπέκουλες στο χρηματιστήριο. Το ελαφρώς δυσνόητο λοιπόν υπεράκτιες έγινε από τον συντάκτη ύλης ‘παράκτιες’ -στην ακρογιαλιά, εκεί που σκάει το κύμα, ήταν οι εταιρείες αυτές, οι φούσκες του φλοίσβου.

Παρεμπιπτόντως, μια και κάπως κολλάει στην κουβέντα περί γλώσσας: το κείμενο γράφει πιο πέρα ότι ο κύριος αυτός «έδιδε εσωτερική πληροφόρηση» στις παράκτιες, βεβαίως, εταιρείες. Προσέξτε, έδιδε. Γιατί όχι έδινε; Είμαι βέβαιος ότι αν τον ρωτήσετε γιατί έγραψε «έδιδε» και όχι «έδινε», αντί να πει «έτσι μου ήρθε» (που είναι και το πιθανότερο) ή
«έτσι μου φάνηκε πιο επίσημο» (αρκετά πιθανό κι αυτό), θα σας αρχίσει τα ηχηρά περί τρισχιλιετούς κορμού της γλώσσας, που δεν έχουμε δικαίωμα να αποκόψουμε κανέναν τύπο της, από τον Ομηρο μέχρι τις μέρες μας και άλλα τέτοια. Μόνο που τα μεταξωτά βρακιά δεν αντέχουν σε παράκτιο περιβάλλον, τα κάνει μούσκεμα το κυματάκι.

Το μαργαριτάρι με τις παράκτιες εταιρείες το επανέλαβε προχτές, σε σχέση με την υπόθεση Καρατζαφέρη, η (οΘντκ) έγκριτη Καθημερινή -προσέξτε πώς, πλάι σε καθαρευουσιανισμούς όπως το «οιαδήποτε» φυτρώνει και η κοτσάνα.

Βέβαια, τα Τερκς και Κάικος είναι μια σταλιά νησάκια, οπότε όσες εξωχώριες ή υπεράκτιες εταιρείες εδρεύουν εκεί αναγκαστικά θα είναι και παράκτιες, αφού αν απομακρυνθείς καναδυό χιλιόμετρα από την ακτή φαντάζομαι ότι θα φτάνεις στην ακροθαλασσιά από την άλλη μεριά. Όσο για τα τούρκικα καΐκια του επίδοξου θυρωρού της γαλάζιας πολυκατοικίας, θα τα βουλιάξει τάχα το μπουρίνι που ξαφνικά φύσηξε;