Μεζεδάκια με τη θηλιά στο λαιμό

Παίρνω τον τίτλο του σημερινού άρθρου από την χτεσινή δήλωση του πρωθυπουργού, ότι «η ΕΚΤ έχει ακόμη τη θηλιά γύρω από το λαιμό μας», που αναφέρεται βέβαια στη σοβαρότατη έλλειψη ρευστότητας που αντιμετωπίζει η χώρα. Ωστόσο, δεν θα σχολιάσω το θέμα αυτό ούτε λεξιλογικά, ούτε επί της ουσίας (ίσως το συζητήσουμε μιαν από τις επόμενες μέρες), αφού σήμερα είναι Σάββατο και επομένως το μενού προβλέπει μεζεδάκια. Ίσως να διάλεξα τον τίτλο αυτόν για αντίστιξη.

* Και ξεκινάμε με ένα μαργαριτάρι της περασμένης Κυριακής, από την επιφυλλίδα του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή: «Οι λέξεις είναι το ισχυρότερο ναρκωτικό που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος», είχε παρατηρήσει ο Ράιαν Κίπλινγκ. Δυστυχώς, η ελληνική κοινωνία έχει εθιστεί στην ανοησία και είναι δύσκολο να αποτοξινωθεί.

Για την ελληνική κοινωνία δεν ξέρω, αλλά ο Κίπλινγκ δεν λεγόταν Ράιαν -ή ο Ράιαν δεν λεγόταν Κίπλινγκ, μια και ένας φίλος αναρωτήθηκε μήπως εννοείται ο Ράιαν Γκόσλινγκ. Όμως το ρητό υπάρχει, είναι πράγματι του Κίπλινγκ, ο οποίος βέβαια λεγόταν Ράντγιαρντ (Rudyard). Σίγουρα το Ράιαν είναι πιο εύηχο, αλλά δεν είναι και σωστό. Νομίζω ότι η Στρατιά των Ανύπαρκτων και η Στρατιά των Αγνώριστων διεκδικούν με ίσες πιθανότητες το νέο απόκτημα.

* Βραβείο ευφημισμού δεν έχει θεσπιστεί, αλλά αν υπήρχε θα το διεκδικούσε με αξιώσεις η ελληνική αστυνομία, η οποία τον βιασμό τον αποκάλεσε τις προάλλες «εξαναγκασμό σε εξώγαμη συνουσία» -μια διατύπωση που πάσχει και μάλλον όχι αθώα, αφού δημιουργεί τη βάση για την εξασθένιση της κατηγορίας για βιασμό. Χώρια που και μέσα στον γάμο υπάρχει βιασμός.

* Φίλος άκουσε χτες τον πρόεδρο της Τράπεζας της Ελλάδας, τον κ. Γ. Στουρνάρα, να λέει ότι «Η ΤτΕ συνδράμει το κυβερνητικό έργο» και με ρωτάει αν στέκει η χρήση του ρήματος «συνδράμω» στον ενεστώτα.

Υπάρχουν βέβαια κάποιοι που το αποφεύγουν, και το χρησιμοποιούν μόνο σε αόριστο ή σε υποτακτική (θέλει να συνδράμει), και κατά τα άλλα χρησιμοποιούν το «συντρέχω», αλλά δεν νομίζω ότι μπορούμε να χαρακτηρίσουμε λαθεμένη την ενεστωτική χρήση του «συνδράμω», που άλλωστε τη δέχονται και τα λεξικά.

* Έγινε χτες και η δίκη του Κασιδιάρη για το χαστούκι στη Λιάνα Κανέλλη, με απαλλαγή (και όχι αθώωση) του κατηγορούμενου για τυπικούς λόγους -αφού το κατηγορητήριο μετατράπηκε από επικίνδυνη σωματική βλάβη σε απλή, και για την απλή πρέπει να έχει γίνει έγκληση εντός τριών μηνών, κάτι που η Λ. Κανέλλη είχε επιλέξει να μην κάνει.

Διαβάζω στο in.gr ότι «Η δίκη διεκόπη για λίγη ώρα, καθώς συγκεντρωμένοι προς συμπαράσταση του κατηγορούμενου αποδοκίμασαν την κ. Κανέλλη τη στιγμή που αυτή απάντησε στη συνήγορο υπεράσπισης του Ηλία Κασιδιάρη όταν την αποκάλεσε «πρώιμη κομμουνίστρια».»

Ο τονισμός δικός μου. Δεν νομίζω ότι στέκει το «πρώιμη», μάλλον «όψιμη» θα ήθελε να πει η συνήγορος -εκτός αν εννοούσε «νεοφώτιστη», που και πάλι δεν στέκει.

* Τα άχρηστα εισαγωγικά της βδομάδας, σε τίτλο άρθρου για τις συνέπειες της απόφασης του Συμβουλίου Επικρατείας για τον Αστέρα Βουλιαγμένης: «Φεύγουν» οι επενδυτές του Αστέρα Βουλιαγμένης

Τι νόημα έχουν τα εισαγωγικά; Δεν φεύγουν οι επενδυτές; Κάνουν ότι φεύγουν; Είναι φευγάτοι;  Ή απλώς έπρεπε να συμπληρωθεί η ποσόστωση των εισαγωγικών;

* Ένα… διδακτικό βιντεάκι κυκλοφορεί στη μπλογκόσφαιρα με τον τίτλο How to correctly pronounce popular Greek phrases, πώς να προφέρετε σωστά μερικές συχνά χρησιμοποιούμενες ελληνικές φράσεις -αλλά «σωστά για ποιον»; Αναρωτιέμαι αν πρόκειται για τρολιά ή αν στα σοβαρά νομίζει κάποιος ότι το «τάι κανέτε» και τα άλλα είναι η σωστή προφορά.

Η προφορά μπορεί να έχει βγει από μηχανάκι και αυτή η εκδοχή ενισχύεται από ένα άλλο βιντεάκι (θα πρόκειται για σειρά) που μας μαθαίνει πώς να προφέρουμε σωστά τα ονόματα ελληνικών πόλεων -όπου μετά το Περαϊστεράι ακούγεται το… Γκουντβιού (Καλλιθέα!) ενώ λίγο πιο μετά ακούγεται και το Γκουντσμέλ (Εύοσμος).

Μάλλον για τρολιά πρόκειται, σκέφτομαι. Εσείς τι λέτε;

* Φίλος στέλνει την οθονιά που βλέπετε αριστερά και τη συνοδεύει από το εξής σχόλιο με το οποίο συμφωνώ απόλυτα και γι’ αυτό το παραθέτω χωρίς να προσθέσω κάτι άλλο:

Αν σχολιάζαμε βέβαια κάθε ορθογραφικό λάθος που βλέπουμε σε διαφημίσεις, δεν θα τελειώναμε ποτέ. Αυτό όμως (από το Facebook) μου φαίνεται ιδιαίτερα χαριτωμένο και είπα να σου το στείλω. Μου θύμισε και κάτι που αναφέρει κάπου νομίζω ο Δελμούζος, για τον επιθεωρητή που ρώτησε τα παιδιά τι σημαίνει «πύρινα (δάκρυα)», έκφραση που υπήρχε στο αναγνωστικό τους, και μέσα στη γενκή μουγγαμάρα σηκώθηκε ένα χέρι «Κύριε, κύριἑ! Πύρινα θα πει κουκούτσι από βερίκοκα!» — διότι σε άλλο κεφάλαιο είχε γίνει λόγος για «γλυκοπύρηνα βερίκοκα»...

Ταιριάζει κιόλας, γιατί τις προάλλες είχαμε συζήτηση για τον πυρήνα και το πυρ.

* Όπως διαβάσατε ίσως, ο ηθοποιός Χάρισον Φορντ πετούσε με το ιδιωτικό του αεροσκάφος και έκανε αναγκαστική προσγείωση σε ένα γήπεδο γκολφ. Στο σχετικό άρθρο διαβάζω: Ο Harrison πετούσε ένα Vintage αεροσκάφος του B’ Παγκοσμίου Πολέμου που παρουσίασε πρόβλημα στον κινητήρα κατά την απογείωση.»

Τα αεροσκάφη Vintage είναι εξαιρετικά δημοφιλή στους αστέρες της Νομανσλάνδης, σχολιάζει ο φίλος που μου στέλνει το μεζεδάκι.

Με έναν καλό δικηγόρο, ο συντάκτης έχει κάποιες ελπίδες να απαλλαγεί. Θα πει ο δικηγόρος ότι εφόσον η λέξη vintage προηγείται, νοείται ως επίθετο, π.χ. σαν να έλεγε «με έναν κλασικό αεροσκάφος», ενώ αν ήταν μάρκα θα το έβαζε μετά («με ένα αεροσκάφος Τσέσνα») -αλλά επιβαρυντικό στοιχείο είναι ότι η λέξη γράφεται με κεφαλαία, σαν να είναι μάρκα. Οπότε, ας καταγράψει ο υπεύθυνος υλικού της Νομανσλάνδης το νέο απόκτημα.

* Μια και είπαμε για το vintage και την απόδοσή του, που θα άξιζε άρθρο ίσως, πολλοί διατηρούν πράγματι τον αγγλικό όρο -που εγώ, αν τον έγραφα, θα τον έβαζα στα ελληνικά: βίντατζ. Υπάρχουν και πολλές άλλες προτεινόμενες αποδόσεις, δείτε μια παλιά (αν και όχι βίντατζ) συζήτηση στη Λεξιλογία.

* Για να ξαναγυρίσω στο άρθρο για τον Χάρισον Φορντ, θα προσέξατε τον τίτλο «Συγκλονιστικό ηχητικό του Χάρισον Φορντ πριν συντριβεί το αεροσκάφος του».

Ωστόσο, αν ακούσετε το ηχητικό αμφιβάλλω αν θα το βρείτε συγκλονιστικό -αλλά έχει πια καθιερωθεί, οτιδήποτε μπαίνει σε ιστοσελίδες να συνοδεύεται από κάποιο βαρυσήμαντο επίθετο, όπως το «συγκλονιστικός», στο πνεύμα της κυρίαρχης δημοσιογραφικής νοοτροπίας του κυβερνοχώρου που θέλει τα πάντα να είναι απίστευτα, συγκλονιστικά κτλ. με αποτέλεσμα, βέβαια, να ισοπεδώνονται οι διακρίσεις. Διαβάζεις στον τίτλο ότι κάποιος σταρ «περνάει δύσκολες ώρες» και δεν ξέρεις αν πήρε δύο κιλά παραπάνω ή αν χαροπαλεύει.

* Και κάτι ακόμα από τον ίδιο ιστότοπο, που το πρόσεξα καθώς έγραφα το προηγούμενο. Στην αθλητική ειδησεογραφία, διαβάζουμε άρθρο με τίτλο «Κίνδυνος αναβολής στο Πανθρακικός – Ολυμπιακός», το οποίο αρχίζει ως εξής: Η Κομοτηνή δοκιμάζεται με δύσκολες καιρικές συνθήκες και δεν αποκλείεται αυτές να είναι η αιτία της αναβολής του αγώνα ανάμεσα στον Πανθρακικό και τον Ολυμπιακό για την 27η αγωνιστική της Σούπερ Λίγκας.

Έτσι όπως διαβάζω εγώ την παραπάνω πρόταση, και υποθέτοντας πως δεν έχω δει τον τίτλο, ένα νόημα μόνο μπορώ να βγάλω: ότι έχει ήδη αποφασιστεί αναβολή του αγώνα, αλλά ο συντάκτης δεν ξέρει ποια είναι ακριβώς η αιτία -υποθέτει όμως ότι φταίνε οι καιρικές συνθήκες. Ή μήπως παραείμαι αυστηρός;

* Και κλείνω με ένα ακόμα μαργαριτάρι από τον κ. Στέφανο Κασιμάτη, ο οποίος θέλησε να διανθίσει το χτεσινό του άρθρο με ένα γαλλικό απόφθεγμα και για μεγαλύτερο εφέ να το παραθέσει στο πρωτότυπο, κι έτσι έδειξε την ημιμάθειά του:

Ας κλείσω, λοιπόν, αυτό το σημείωμα με μια φράση από το Βατερλώ, που ταιριάζει θαυμάσια στον τρόπο με τον οποίο νομίζω ότι ο Γ. Βαρουφάκης εξετάζει μέσα του το φάσμα της αποτυχίας: La Guard meurt, elle ne se rend pas! Ελέχθη από τα υπολείμματα της Παλαιάς Φρουράς του Βοναπάρτη, όταν τους ζήτησαν να παραδοθούν: η Φρουρά πεθαίνει, δεν παραδίδεται. Του ταιριάζει, γιατί ο Γιάννης Βαρουφάκης κλείνει μέσα του τον Ναπολέοντα, τους στρατάρχες του και τη φρουρά του ολόκληρη...

Όμως στα γαλλικά δεν λένε Guard, αυτό είναι αγγλικό, λένε Garde!

(Όσοι έχουν έφεση στην ιστορία, θα ξέρουν ότι η φράση αυτή, που λέγεται ότι ειπώθηκε στο Βατερλώ, αποδίδεται στον στρατηγό Πιέρ Καμπρόν, στον οποίο επίσης αποδίδεται και μια άλλη πολύ πιο διάσημη φράση, μονολεκτική, που ταιριάζει ίσως στον κ. Κασιμάτη).