Ποιος έχει το μακρύτερο ρόπαλο;

Ο τίτλος ίσως σας φανεί παράξενος, αλλά θα τον εξηγήσω.

Προς το παρόν δείτε τη φράση:

— Ε, θα μου πεις γιατί έβαλες ολόγυρα στολίδια;

Μπορούμε να φανταστούμε αρκετές περιστάσεις που θα ταίριαζε να ειπωθεί η φράση αυτή, αλλά σας ρωτάω ποιο είναι το, δομικό ας πούμε, χαρακτηριστικό της;

Σκεφτείτε το λίγο.

.

.

.

.

.

.

.

Η φράση αυτή είναι ρόπαλο!

Κι αν ακόμα δεν καταλαβαίνετε, δεν είναι παράλογο. Θα εξηγηθώ. Η φράση είναι παράδειγμα του στίχου που ορισμένοι Ρωμαίοι γραμματικοί είχαν αποκαλέσει rhopalicus versus, δηλαδή ροπαλικό στίχο. Γιατί «ροπαλικός»; Αν προσέξετε τη φράση, κάθε επόμενη λέξη έχει ένα γράμμα περισσότερο από την προηγούμενη, ξεκινώντας από το ένα γράμμα και φτάνοντας στα οχτώ. Κι έτσι, η φράση αυτή θυμίζει το ρόπαλο, που είναι στενό στη λαβή και μετά χοντραίνει (ή τουλάχιστον έτσι είναι ορισμένα ρόπαλα).

Η λέξη «ροπαλικός» δεν υπάρχει στην αρχαία γραμματεία, ο όρος πλάστηκε από Ρωμαίους, φυσικά από την ελληνική λέξη ρόπαλον. Η αύξηση από τη μια λέξη στην επόμενη μπορεί να είναι ένα γράμμα, όπως στο παράδειγμα που έδωσα, μπορεί όμως να είναι και μια συλλαβή, όπως στον στίχο της Ιλιάδας:

Ω μάκαρ Ατρείδη μοιρηγενές ολβιόδαιμον

που κάθε λέξη έχει μια συλλαβή περισσότερη από την προηγούμενή της. Και ένας λατινικός στίχος από τον Βιργίλιο:

ex quibus insignis pulcherrima deiopeia

αλλά και ολόκληρο ποίημα υπάρχει με ροπαλικούς στίχους των πέντε λέξεων.

Να πούμε παρεμπιπτόντως ότι η λέξη «ροπαλικός» βρίσκεται στο λεξικό του Δημητράκου αλλά και στη Live Pedia, ενώ ο ροπαλικός στίχος του Ομήρου υπάρχει και σε σημείωση στο αρχείο του Μαν. Τριανταφυλλίδη.

Όπως καταλαβαίνετε, ο ροπαλικός στίχος με βαθμίδα τη συλλαβή δεν μπορεί να έχει και πάρα πολλές λέξεις, αφού οι οχτασύλλαβες, ας πούμε, λέξεις είναι μάλλον σπάνιες. Αν πάλι έχουμε βαθμίδα το γράμμα, μπορούμε να πάμε πιο μακριά.

Πόσο μακριά; Στα αγγλικά, ο Άλαν Τράσκοτ, διάσημος αρθρογράφος και παίκτης του μπριτζ, έχει χρησιμοποιήσει σε άρθρο του την ακόλουθη ροπαλική φράση: ‘I am the only dummy player, perhaps, planning maneuvers calculated brilliantly, nevertheless outstandingly pachydermatous, notwithstanding unconstitutional unprofessionalism.

Αν μέτρησα καλά, το ρόπαλο έχει μάκρος… 17 ίντσες, δηλαδή έχει 17 λέξεις, με ένα γράμμα την πρώτη και με 17 την τελευταία.

Κι όμως, δεν είναι ρεκόρ. Στο Διαδίκτυο κυκλοφορεί μπανεράκι με την εξής φράση:

I do not know where family doctors acquired illegibly perplexing handwriting; nevertheless, extraordinary pharmaceutical intellectuality, counterbalancing indecipherability, transcendentalises intercommunication’s incomprehensibleness.

Το ρόπαλο αυτό έχει μήκος 20 ίντσες δηλαδή έχει 20 λέξεις και, όπως βρήκα, το οφείλουμε στον Dmitri Borgmann.

Το μπανεράκι μού το έστειλε πριν από μερικές μέρες ο φίλος μας ο Στέλιος (ο εσχάτως και χαζομπαμπάς), προτείνοντας να κάνουμε διαγωνισμό στο ιστολόγιο για αντίστοιχη ελληνική φράση. Το βρήκα πολύ καλή ιδέα και ύστερα, ψάχνοντας τα (ηλε)συρτάρια μου διαπίστωσα ότι είχα ήδη κρατήσει (σε ανύποπτο χρόνο, που λέει το κλισέ) μια σημειωσούλα για τους ροπαλικούς στίχους!

Ωστόσο, για να υπάρχει ήδη ένα δείγμα ροπαλικής φράσης, είτε σαν φώλι είτε σαν πρότυπο, προκάλεσα τον Στέλιο να φτιάξει εκείνος μια φράση. Και έφτιαξε μια πολύ καλή, που θα δυσκολευτείτε πιστεύω να την ξεπεράσετε:

Α τα δυο τους πήγαν σινεμά; 

Μάλιστα! Προφανώς γουστάρει!

Προβλέπεις συναντήσεις περισσότερες;

Μακροπρόθεσμα, παντρολογήματα;

Ο Στέλιος σημειώνει: Μπορούμε να φανταστούμε ότι λέγεται στο τηλέφωνο, ανάμεσα σε δυο φιλενάδες που κουτσομπολεύουν.

Θα καταλάβατε το πρόβλημα με τις ροπαλικές φράσεις: επειδή τα πολύτιμα εργαλεία της γλώσσας μας, και εννοώ άρθρα, μόρια, συνδέσμους, βασικά ρήματα κτλ., έχουν όλα τους πολύ λίγα γράμματα, έως πέντε, είναι δύσκολο να φτιάξουμε πολύ μεγάλη ροπαλική φράση, αφού δεν θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις απαραίτητες βιδίτσες, κι έτσι, από ένα όριο και πάνω, η ροπαλική φράση γίνεται ασύνδετη παράταξη ρημάτων, ουσιαστικών και επιθέτων. Το κόλπο του Στέλιου, να σπάσει τη φράση σε μικρότερα σύνολα κάπως αμβλύνει το αίσθημα της χαλαρότητας.

Λοιπόν, διαγωνισμός. Σας ζητώ να φτιάξετε ροπαλικές φράσεις (όπου η κάθε λέξη θα έχει ένα γράμμα περισσότερο από την προηγούμενή της). Αν μπορέσετε να ξεπεράσετε τον Στέλιο που έφτιαξε ρόπαλο 14 ιντσών, θα είναι πολύ ωραίο, αλλά και μικρότερες φράσεις αν φτιάξετε μην ντραπείτε  να τις εκθέσετε -δεν είναι μόνο το μέγεθος που μετράει 🙂 Εγώ άλλωστε μόλις 8 ιντσών φράση μπόρεσα και έφτιαξα.

(Επικουρικά, θα είχε γούστο αν δοκίμαζε κανείς να φτιάξει ποίημα με ροπαλικούς στίχους με βαθμίδα τη συλλαβή, δηλ. στίχους που η καθεμιά τους λέξη θα έχει μια συλλαβή παραπάνω από την προηγούμενη -εκεί θα δώσουμε ειδικό βραβείο).

Λοιπόν, ποιος θα φτιάξει το μακρύτερο ρόπαλο;