Φάιναλ φορ

O Παναθηναϊκός νίκησε χτες τη  Μακάμπι Τελ Αβίβ και προκρίθηκε, πρώτη  φορά ύστερα από το 2012, στο φάιναλ φορ της  Ευρωλίγκας, που θα γίνει στο Βερολίνο προς το τέλος του μήνα. Ο Ολυμπιακός παίζει απόψε στη Βαρκελώνη με τη Μπαρτσελόνα. Όποια ομάδα νικήσει, θα περάσει κι αυτή στο φάιναλ φορ και θα παίξει στον ημιτελικό με τη  Ρεάλ, ενώ ο Παναθηναϊκός θα παίξει με τη νικήτρια του αγώνα Φενέρμπαχτσε και Μονακό, που γίνεται επίσης απόψε.

Ο Παναθηναϊκός  έχει κατακτήσει  6 φορές την Ευρωλίγκα, γι’ αυτό τον  λένε και «εξάστερο» οι φίλοι του. Ο Ολυμπιακός έχει τρεις  πρωτιές, αλλά δεν τον λένε τριάστερο,  απ’ όσο ξέρω. Εξάστερη βέβαια είναι και η Μακάμπι, ενώ η Ρεάλ έχει 11 κατακτήσεις, όμως δεν ξέρω αν και πώς τις  λένε στα ισπανικά και στα εβραϊκά.

Μια και το άρθρο είναι σε ιστολόγιο, μένω στο όνομα Παναθηναϊκός αντί του επίσημου Παναθηναϊκός Aktor ή του Φενέρμπαχτσε Μπέκο, όπως είναι οι ονομασίες των χορηγών. Τουλάχιστον όταν μπαίνουν τα ονόματα των χορηγών ως δεύτερα, διατηρείται η ονομασία της ομάδας, δεν είναι σαν την  Ολίμπια του Μιλάνου που παλιότερα λεγότανε Αρμάνι Μιλάνο από τους χορηγούς της, ακόμα πιο παλιά Φίλιπς και πολύ πιο παλιά Τρέισερ, πάλι λόγω του χορηγού.

Τρέισερ λεγόταν η ομάδα του  Μιλάνου την περίοδο 1986-88, τον καιρό που ο Άρης Θεσσαλονίκης, με τον Γκάλη, τον  Γιαννάκη, τον  Φιλίππου και τ’ άλλα παιδιά, έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που έφτασε σε φάιναλ φορ, που έγινε στη Γάνδη. Τότε κυριαρχούσαν στο μπάσκετ οι δυο ομάδες της Θεσσαλονίκης, και, για να πικάρουν τους Παοκτζήδες, οι Αρειανοί φίλαθλοι είχαν βγάλει το σύνθημα «Εμείς  στη Γάνδη κι εσείς στην Ταϊλάνδη».

Στην Ταϊλάνδη δεν έχω αξιωθεί να πάω, αλλά στη Γάνδη (που οι ιθαγενείς τη λένε Γκεντ) έχω πάει κάμποσες φορές και μάλιστα πήγα και στο συγκεκριμένο φάιναλ φορ, τον Απρίλιο του 1988.  Το οποίο,  για να ακριβολογώ, έγινε αρκετά έξω από τη Γάνδη, σε ένα εκθεσιακό κέντρο, με κάτι λυόμενες κερκίδες που πήγαιναν πέρα δώθε. Μόλις είχα έρθει στο Λουξεμβούργο, θυμάμαι και μόνος μου δεν θα το σκεφτόμουν ποτέ να πάω, αλλά τα κανόνισαν όλα κάτι παλιότεροι συνάδελφοι και πήγαμε με το αυτοκίνητο του Γιώργου του Μαθιουδάκη, πατητοί, φεύγοντας νωρίτερα από τη δουλειά και αργά τη νύχτα γυρίσαμε πίσω στο Λουξεμβούργο, δυο φορές αυτό.

Δημήτρης Φύσσας (1956-2024)

Δεύτερο άρθρο σήμερα, αλλά όχι για καλό. Με μαύρη καρδιά αναδημοσιεύω ένα σχόλιο που έγραψα στο Φέισμπουκ, για τον αδόκητο θάνατο του παλιού φίλου Δημήτρη Φύσσα, που πέθανε στον ύπνο του από ανακοπή χτες το βράδυ. Να προσθέσω ότι ο Δημήτρης περιστασιακά σχολίαζε και στο ιστολόγιο, αν και αρκετά από τα σχόλιά του τα υπέγραφε με το χρηστώνυμο Athinaika, αν θυμάμαι καλά. Η  Αθήνα άλλωστε ήταν από τα πάθη του, και όχι μόνο η γειτονιά του (Κυπριάδου) αλλά όλη η πόλη. Ένα από τα παλιά άρθρα του ιστολογίου, το 2012, είναι μια συζήτηση που είχαμε κάνει στην εκπομπή που είχε τότε στην Αθενς Βόις. Δυστυχώς, το ηχητικό δεν  λειτουργεί πια. Επίσης, έχουμε παρουσιάσει στο ιστολόγιο το καταπληκτικό του βιβλίο για τα Σινεμά της Αθήνας.

Στο Φέισμπουκ έγραψα το εξής:

Με βαθύτατη θλίψη έμαθα σήμερα το πρωί τον ξαφνικό θάνατο (από ανακοπή, την ώρα που κοιμόταν) του συγγραφέα Δημήτρη Φύσσα (1956-2024). Τον ήξερα από τα φοιτητικά μας χρόνια, όταν ήταν ο αγαθός γίγαντας της ΚΝΕ στη Φιλοσοφική. Μετά έγινε επαγγελματίας γραφιάς, ένας από τους καλύτερους αθηναιογράφους μας. Πολιτικά δεν συμφωνούσαμε πια, αλλά μας ένωνε, πέρα από το κοινό παρελθόν, η στάση μας στο γλωσσικό, μια και ήταν κι εκείνος μαχητικός αντίπαλος των ελληνοκεντρικών μύθων για τη γλώσσα αλλά και της νεοκαθαρεύουσας. Και ο Παναθηναϊκός βέβαια μας ένωνε, αν και ο Δημήτρης ήταν πολύ πιο μπασμένος από μένα -σε κάποιες εκλογές μάλιστα, το 12 ή το 15 δεν θυμάμαι, τον είχα πετύχει στον δρόμο τη μέρα των εκλογών και μου είχε πει πως είχε ψηφίσει Παναθηναϊκό Κίνημα.

Μεζεδάκια χωρίς κομματική πειθαρχία

Ονομάζω έτσι το καθιερωμένο σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας  άρθρο, επειδή τις  προηγούμενες  μέρες ο όρος αυτός ακούστηκε όχι λίγο. Την  αρχή την έκανε  ο πρωθυπουργός, ο οποίος σε  συνέντευξή του στην ΕΡΤ υποστήριξε ότι δεν θα επιβάλει  κομματική πειθαρχία στους βουλευτές του κόμματός του στο νομοσχέδιο  για τον γάμο των ομοφύλων, αλλά ότι οι υπουργοί  έχουν  μια παραπάνω ευθύνη. Ύστερα τη σκυτάλη πήρε ο Στέφανος Κασσελάκης, που δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβάλει κομματική πειθαρχία τους δικούς του βουλευτές, όμως αμέσως  μετά ο Γ. Τσίπρας σχολίασε ότι αυτό το  πληροφορήθηκε από την  τηλεόραση και ότι τον ξενίζει, ο βουλευτής Σαρακιώτης διαφώνησε με την κομματική πειθαρχία,  οπότε η Δώρα Αυγέρη είπε ότι δεν θα τεθεί θέμα κομματικής πειθαρχίας διότι ήδη υπάρχει -αυτό ακριβώς, τίποτε  άλλο, κατέληξε ο αντιπρόεδρος του Εδεσσαϊκού.

Και ξεκινάμε με ένα μεταφραστικό.

H άριστη Καθημερινή, με πηγή το αριστότατο ΑΠΕ, μεταφράζει το strike στη μία παράγραφο, σωστά, ως «χτύπημα» και στη δεύτερη χριστιανικά ως «απεργία»

(Χριστιανική μετάφραση λέγεται όταν δεν γνωρίζει η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου και τον ίδιον όρο τον μεταφράζεις αλλιώς κάθε φορά που τον συναντάς. Ο όρος είναι δικός μου, δεν ξέρω  αν είναι ευρύτερα αποδεκτός από τη μεταφρασεολογική κοινότητα 🙂 )

* Μια πρόταση χωρίς τυπικό λάθος, αλλά με γλωσσικό ενδιαφέρον, σε ρεπορτάζ για  μια δικαστική απόφαση:

….είχε στήσει στην Χαλκιδική παρασκευαστήριο απομιμητικών προϊόντων και είχαν κατασχεθεί από την Αστυνομία 4.460 φιάλες μαϊμού απορρυπαντικών ρούχων Ariel, 40 μεζούρων, όπως και 22.000 φιαλίδια καλλυντικών (τζελ, αφροί κ.λπ.).

Εχει γούστο ότι πλάι στον  λόγιο όρο «παρασκευαστήριο απομιμητικών προϊόντων» υπάρχει ο λαϊκός όρος «μαϊμού». Βέβαια, δεν ξέρω αν πρόκειται για «απομιμητικά προϊόντα» ή για «προϊόντα απομίμησης». Όσο για τη  γενική «μεζούρων», εγώ θα την απέφευγα (χώρια που, μάλλον, είναι «μεζουρών»).

* Και πάλι από την Καθημερινή,  ένα μεταφραστικό προς τα αγγλικά,  που σχολιάστηκε πολύ.

To παραπάνω δημοσιεύτηκε στην  αγγλόφωνη έκδοση της Καθημερινής, στην είδηση για την αποκατάσταση του Ανακτόρου των Αιγών ή Palace of the  Goats, όπως αποδόθηκε στα αγγλικά.

Και μπορεί οι Αιγές να έχουν ετυμολογική σχέση  με  τις αίγες, τις κατσίκες, αλλά δεν μεταφράζονται goats! Αφού έγινε αρκετή συζήτηση, το διόρθωσαν σε Palace of Aigai.

Εκείνοι που δουλεύουν το σίδερο

Έβλεπα προχτές τον αγώνα του Παναθηναϊκού με τη Μαρσέιγ και πρόσεξα ότι ο εκφωνητής έλεγε «Κόβακ» τον Ρουμάνο διαιτητή του αγώνα.  Με παραξένεψε, και στο ημίχρονο αναζήτησα και βρήκα ότι ο Istvan Kovacs είναι μεν Ρουμάνος αλλά εθνοτικά Ούγγρος, γεννημένος στο Κάρεϊ, μια πόλη της βορειοδυτικής Ρουμανίας, πολύ κοντά στα  σύνορα με την Ουγγαρία (αλλά και  στο τριεθνές με την  Ουκρανία), στα Καρπάθια. Έχει μάλιστα, ο κ. Κόβατς, και ουγγρική ιθαγένεια, και όλα αυτά τα βρήκα στη σελίδα του στη Βικιπαίδεια διότι από τότε που το βικιπαιδικό κίνημα εκδημοκράτισε την  εγκυκλοπαιδικότητα  έχουν δικό τους λήμμα στη Βικιπαίδεια (και καλά κάνουν  και έχουν) και οι (σχετικά γνωστοί) διαιτητές, όπως άλλωστε  έχουν και όλοι σχεδόν  οι ποδοσφαιριστές της πρώτης κατηγορίας κάθε χώρας.

Αυτά τα βρήκα στην αγγλική Βικιπαίδεια, αν και ο κ. Κόβατς έχει λήμμα και στην  ελληνική Βικιπαίδεια,  όμως συντομότερο σαφώς από  το αγγλικό -όπως συντομότερα από το αγγλικό λήμμα ή άρθρο (ξεχνάω το σωστό) είναι και το ρουμάνικο ή το ουγγρικό άρθρο, με αποτέλεσμα στο 90% των περιπτώσεων το αγγλικό άρθρο να είναι πιο εκτενές και πιο αξιόπιστο από  το ντόπιο -αλλά αυτά θα  τα πούμε άλλη φορά, σήμερα με ενδιαφέρει ο κ. Κόβατς.

Δεν με ενδιαφέρει ως διαιτητής ή ως άνθρωπος, αλλά ως επώνυμο. Το επώνυμο Κόβατς είναι ένα από τα συχνότερα ουγγρικά επώνυμα -το δεύτερο πιο συχνό βρίσκω στη Βικιπαίδεια και πάλι. Aπό παλιά σκέφτομαι να γράψω για το επώνυμο αυτό και τα αντίστοιχά του στις άλλες γλώσσες, ήμουν όμως σχεδόν βέβαιος ότι έχω γράψει. Έψαξα και βρήκα κάποιες αναφορές παρεμπιπτόντως, αλλά όχι ειδικό άρθρο, οπότε προχωράω στο σημερινό κι αν  παρ’ ελπίδα λάθεψα και έχω ήδη γράψει συγχωρέστε με και πείτε ότι φταίει η ζέστη.

Κόβατς λοιπόν σημαίνει «σιδεράς». Στην αρχαιότητα, ο σίδηρος είναι σπάνιο και πολύτιμο μέταλλο, χρησιμοποιείται μόνο για όπλα και εργαλεία –ενώ για σκεύη και άλλες κοινές χρήσεις ο χαλκός. Όμως, η κατεργασία του σιδήρου έμελλε να αποκτήσει κυρίαρχη θέση στα επόμενα χρόνια, και η τεράστια σημασία της φαίνεται έμμεσα από τη συχνότητα των επωνύμων που σημαίνουν τον σιδερά.

Ξέρουμε δα ότι το συχνότερο αγγλικό επώνυμο είναι το Smith -κάπου διάβασα ότι έτσι ονομάζονται το 1,26% των  Βρετανών. Για να είμαστε ακριβείς, ο smith δηλώνει εκείνον που δουλεύει γενικώς με μέταλλα, ενώ ειδικά με το σίδερο δουλεύει ο blacksmith, αλλά στην πράξη ο προσδιορισμός (silversmith, tinsmith/whitesmith) χρησιμοποιόταν για όσους δούλευαν άλλα μέταλλα, ενώ για  το σίδερο αρκούσε το σκέτο smith.

Μεταλεξικά μεζεδάκια

Μετά τα λεξικά;  Όχι, μετά τον Αλέξη, μετά την παραίτηση του Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ -θα μπορούσα να τα πω και «μεταλεξιανά»,  ίσως. Τα συζητήσαμε αυτά βέβαια στο άρθρο μας το προχτεσινό, γράφτηκαν και πολλές Αλεξιάδες  στον τύπο, που αν ζούσε η Άννα  η Κομνηνή θα είχε ξαναπλουτίσει από τα κοπιράιτ, οπότε δεν θα πω εδώ περισσότερα, μόνο κάτι γλωσσικό, ότι στο κείμενο της παραίτησης, υποθέτω όχι τυχαία, δεν υπάρχει η λέξη «παραίτηση» ή το ρήμα  «παραιτούμαι», αλλά η πιο ποιητική διατύπωση «αποφάσισα να παραμερίσω για να περάσει [το νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ]» που βέβαια θυμίζει τον πασίγνωστο χαιρετισμό του γέροντα Κωστή Παλαμά προς τον νεαρό Γιάννη Ρίτσο.

Ταιριάζει λοιπόν να ξεκινήσουμε τη βδομαδιάτικη περιήγησή μας ακριβώς με ένα αλεξιανό μεζεδάκι:

Λέτε να ήταν διαρκές γεγονός η παραίτηση; Να παραιτιόταν ο Τσίπρας, να μην τη δέχονταν την παραίτηση οι άλλοι κι αυτός να παραιτιόταν ξανά, ώσπου τελικά έκαμψε την αντίστασή τους;

Μπα, μάλλον ο συντάκτης δεν τηρεί την ορθογραφική διάκριση λ/λλ (για την οποία βεβαίως έχουμε γράψει), που δεν την πιάνει και ο κορέκτορας, αφού και ο τύπος «υπέβαλλε» νόμιμος είναι, απλώς με άλλη σημασία.

* Kαι συνεχίζουμε με εξωτερικές ειδήσεις.

Σύμφωνα με το σουπεράκι, στη Δύση επικρατεί «ανηχυσία» για την κατάσταση στη Ρωσία.

Αυτό το γραπδάμ (γραπτό σαρδάμ) το έχουμε ξανασυναντήσει,  πριν από τρία χρόνια -μόνο που τότε την ανηχυσία δεν την  προκαλούσε η Ρωσία αλλά ο κορονοϊός.

* Αλλά σαρδάμ συμβαίνουν και εις Παρισίους -αλλά και εν Ουασιγκτώνι. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν είπε στο μικρόφωνο ότι ο Πούτιν is clearly losing the war in Iraq, προφανώς εννοώντας στην  Ουκρανία.

(Μάλιστα στο λινκ λέει ότι το είπε δύο φορές την ίδια μέρα).

* Και κάτι σχετικό με το βαθυσκάφος. Σε δηλώσεις ενός ειδικού που έχει κατεβεί σε μεγαλύτερα βάθη, διαβάζουμε:

“Εμείς, ως βιομηχανία και ως ανθρωπότητα, έχουμε φτάσει τρεις φορές βαθύτερα από το βάθος του Τιτανικού, στο Challenger Deep, στα βαθύτερα σημεία όλων των ωκεανών. Εχουμε καταδυθεί επανηλλειμένες φορές με ασφάλεια», δήλωσε ο πιλότος με έδρα την Κόστα Ρίκα.

Αυτό το «ως βιομηχανία και ως ανθρωπότητα» λιγάκι με παραξενεύει, ενώ στο «επανηλλειμένες» έχουμε ένα ενδιαφέρον διπλό ορθογραφικό μπέρδεμα!

* Μικροορθογραφικό, από ειδησάκι:

Οι δύο επιβαίνοντες, ένας δεκαεξάχρονος και μία δεκαπεντάχρονη τραυματίστηκαν ελαφρά και συνοδεία αστυνομικών μεταφέρθηκαν σε εφημερεύων νοσοκομείο.

Όπου τους είδε εφημερεύον γιατρός, άραγε;

* Η οθονιά από άρθρο για έφοδο στο σπίτι της Εύας Καϊλή αλλά και  στην… οικεία της αδελφής της. Κι άλλες φορές έχουμε δει τα… οικεία κακά, αλλά αυτή τη φορά έχει γούστο ότι πλάι πλάι έχουμε και το σπίτι και δεν άντεξε ο συντάκτης να προσπεράσει δεύτερη φορά την ευκαιρία να αναφερθεί στην οικεία οικία.

* Κι ένα ακόμα ορθογραφικό.

Διαβάζω στο Έθνος ότι «ορκίστηκε κατά τα ειοθώτα» η νέα κυβέρνηση -μόνο  που κανονικά τα /ο/ είναι ανάποδα, τα ειωθότα.

Δεν έχει βέβαια διαφάνεια ετυμολογική η λέξη -είναι αρχαία μετοχή του είωθα, που είναι παρακείμενος με ενεστωτική χρήση.  Από την ίδια ρίζα το έθιμο και το έθος / ήθος, πάντως, χωρίς αυτό να βοηθάει πολύ στην ορθογραφία.

* Κι ένα αθλητικό, από άρθρο για νεαρούς παίχτες του Παναθηναϊκού. Αφού εκθειάσει τα προσόντα του Μπιλάλ, ο συντάκτης τού προσάπτει ότι «χολώνει στην κίνηση χωρίς την μπάλα».

Χολώνω, σύμφωνα  με τα λεξικά, σημαίνει «κάνω  κάποιον να  θυμώσει. Συνήθως λέμε ότι ο τάδε χολώθηκε, θύμωσε, ή ότι «είναι χολωμένος».

Προφανώς, εδώ δεν εννοείται τίποτα τέτοιο. Υποθέτω πως ο συντάκτης ήθελε να γράψει «χωλαίνει», ότι υστερεί δηλαδή σε αυτόν τον τομέα. Ίσως να επηρεάστηκε, στην ορθογραφία, και από το «θολώνει», δεν ξέρω τι έτρεξε στο χολωμένο του μυαλό.

Παλαιογερμανικά μεζεδάκια

Γιατί τάχα ονόμασα έτσι το σημερινό μας άρθρο; Λέτε να αναλύω κάποια λέξη, που η ετυμολογία της ανάγεται σε κάποια παλαιογερμανική ρίζα; Αλλά σήμερα είναι Σάββατο, και το Σάββατο, ως γνωστόν, δεν λεξιλογούμε ακριβώς αλλά παρουσιάζουμε όσα στραβά και ανάποδα, γλωσσικά βεβαίως, έχω μαζέψει και μου έχετε στείλει μέσα στη βδομάδα.

Συμβαίνει κάποτε, ο τίτλος του σαββατιάτικου μεζεδοάρθρου μας να έχει προκύψει από ένα μεζεδάκι της πιατέλας, ένα μεζεδάκι βέβαια που για κάποιον λόγο ξεχωρίζει. Αυτό έγινε και σήμερα, παρόλο που το σχετικό εύρημα το έχουμε ήδη συζητήσει στα σχόλια προηγούμενου άρθρου προχτές. Όμως δεν θα μπορούσε τέτοια ασύλληπτη γκάφα να λείπει από τη συλλογή μας, έστω και για λόγους τάξεως και πληρότητας. Και μάλιστα γκάφα αποτυπωμένη σε φυσικό μέσο.

Εννοώ βέβαια τη φοβερή πινακίδα της φωτογραφίας, που βρίσκεται σε κάποιον δρόμο της Θεσσαλονίκης. Ο νέος δήμαρχος, μου λένε, θέλησε να δείξει έργο κι έτσι πρόσθεσε αυτές τις «πληροφοριακές» πινακίδες, που μας λένε ποιο είναι το πρόσωπο ή ο τόπος ή το πράγμα που τιμάται σε κάθε οδωνύμιο.

Κάτι τέτοιο έχει κάνει εδώ και δεκαετίες ο δήμος Ηρακλείου, όμως εκεί οι επεξηγήσεις είναι λακωνικές (π.χ. στην οδό Μινωταύρου: Μυθικό τέρας), ενώ εδώ ο δήμος Θεσσαλονίκης θέλησε να εκμεταλλευτεί την τεχνολογία κι έτσι αύξησε τις διαστάσεις των πινακίδων ώστε να αφήνουν χώρο για ένα κάπως εκτενέστερο πληροφοριακό σημείωμα, αλλά και για έναν κωδικό QR που, αν έχετε σμαρτόφωνο, σάς δίνει περαιτέρω πληροφορίες.

Είναι μεγάλες οι δυνατότητες της τεχνολογίας, αλλά η παραδοσιακή αδιαφορία και η τσαπατσουλιά πάντα θα υπερισχύουν, όπως δείχνει η πινακίδα αυτή.

Διότι βέβαια, ο Γερμανός, αφού έζησε από το 1771 έως το 1826, και είναι άλλωστε ένας από τους γνωστότερους πρωταγωνιστές της Επανάστασης του Εικοσιένα, δεν θα μπορούσε να εκτελεστεί στο Γουδί εκατό χρόνια μετά, το 1922. Η περιγραφή ταιριάζει στον Δημήτριο Γούναρη, και πράγματι η οδός Δημητρίου Γούναρη βρίσκεται πολύ κοντά στην Π.Π.Γερμανού. Κάπως έγινε και μπερδεύτηκαν τα κείμενα του πληροφοριακού σημειώματος, αλλά και πάλι το περίεργο είναι ότι η περιγραφή αρχίζει σωστά, αφού δίνει τις χρονολογίες γέννησης/θανάτου του ΠΠΓερμανού και στη συνέχεια λοξοδρομεί στον Γούναρη!

Το εξοργιστικό όμως είναι ότι κανείς από τους εμπλεκόμενους, απ’ όσους δηλαδή έφτιαξαν την πινακίδα ή ανέλαβαν να την κρεμάσουν κτλ. δεν διάβασε το κείμενο ή δεν αντιλήφθηκε το τερατώδες παράδοξο ή δεν ενδιαφέρθηκε να το αναφέρει. Αν σε τόσο απλά πράγματα τα κάνει μούσκεμα ο μηχανισμός του κ. Ζέρβα, τι θα κάνει με τα πιο σύνθετα;

Τελειώσαμε; Όχι, έχει και συνέχεια το φιάσκο, έστω κι αν δεν είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού. Είπαμε πιο πάνω για τον κωδικό QR. Λοιπόν, αν κάνετε το πείραμα και σκοπεύσετε τον κωδικό QR της φωτογραφίας με την κάμερα του σμαρτοφώνου σας, μεταφέρεστε στο thessaloniki.gr, όπου παίρνετε πληροφορίες για… τον Ιωάννη Τσιμισκή!! Θα ξέρετε βέβαια ότι η Ιωάννου Τσιμισκή είναι κεντρική αρτηρία της συμπρωτεύουσας, που μάλιστα τέμνεται με την ΠΠΓερμανού.

Ανακεφαλαιώνω: Η πινακίδα για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό περιέχει το βιογραφικό του Δημ. Γούναρη και παραπέμπει σε πληροφορίες για τον Ιωάννη Τσιμισκή -τέτοιο αλαλούμ. Αναρωτιέμαι αν ο κωδικός QR στην αντιστοιχη πινακίδα της οδού Δημ. Γούναρη παραπέμπει στον Παλ.Πατρών Γερμανό!

Λέγεται ότι η επιμαχη πινακίδα κατέβηκε, αλλά δεν είναι βέβαιο. Δεν είδα πουθενά να έχει γίνει αυτοψία στο σημείο, που τέλος πάντων δεν βρίσκεται σε κάποιαν δυσπρόσιτη βουνοκορφή αλλά στο κέντρο της πόλης. Ίσως κάποιος σχολιαστής περάσει από την Π.Π.Γερμανού και μας πει. Ή από τη Γούναρη, ή από την Τσιμισκή.

Τριταυγουστιανά μεζεδάκια

Αύριο είναι η επέτειος της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, ενός απεχθούς καθεστώτος όσο κι αν τελευταία μερικοί φιλελεύθεροι μαζί με τους χρυσαβγίτες πασχίζουν να αποκαταστήσουν τον δικτάτορα. Η ημερομηνία της 4ης Αυγούστου είναι από τις λίγες που έχουν δική τους λέξη στη γλώσσα μας, και την έχω χρησιμοποιήσει και σε τίτλο σαββατιάτικου άρθρου που έπεφτε τέτοια μέρα. Σήμερα κάνω επέκταση, κι έτσι πλουτίζω και την τρισχιλιετή μας με μία ακόμα λέξη, ώστε το 2021 που θα συμπληρώνουμε τα 200 χρόνια από την εθνεγερσία να έχουμε φτάσει και τα 5 εκατομμύρια λέξεις (Ωχ, δίνω ιδέες).

* Στέλνει ένας φίλος ένα λινκ προς σελίδα με ορθοπεδικά προϊόντα, όπου διαβάζουμε: Κατασκευή από κράμμα σιλικόνης και πολυμερούς υλικού, υψηλής ποιότητας και αντοχής με αντιαλλεργική, αντιεφιδρωτική δράση. Διαθέτουν εξωτερική υφασμάτινη αντιολισθητική επένδυση.

Να μη σταθούμε στο ορθογραφικό λαθάκι. Το κράμμα γράφεται κράμα, αλλά το θέμα είναι πως, με βάση το λεξικό, το κράμα είναι ομογενές μίγμα μετάλλων (μετ’ άλλων μετάλλων, που έλεγε το λογοπαίγνιο) ή μετάλλου και άλλης ουσίας. Όμως εδώ η σιλικόνη, που δεν είναι σιλικόνη, υποθέτω, αλλά πυρίτιο, δεν είναι μέταλλο -οπότε δεν έχουμε κράμα, έτσι δεν είναι;

* Το πέπλο της αμάθειας. Σε μια συνέντευξη που έδωσα για τα Ελληνικά Χόαξες (θα το συζητήσουμε κι αυτό εν καιρώ) ανέφερα την έκφραση «καλύπτεται από πέπλο αδιαφάνειας».

Βλέπει ο άλλος την έκφραση «πέπλο αδιαφάνειας», που δεν την ξέρει, και βγάζει το συμπέρασμα ότι είναι «μη ορθή συριζοέκφραση», όπως είχαν κάνει και με την απεύθυνση παλιά ή την πληθυντική αριστερά πιο πρόσφατα.

Στην πραγματικότητα είναι κλισέ πολύ διαδεδομένο και το έχουν χρησιμοποιήσει ομιλητές και συντάκτες όλων των παρατάξεων πχ Β. Βενιζέλος, Χ. Θεοχάρης, Φάνη Πάλλη.

Φαίνεται όμως πως μπορούμε να αντιπαρέλθουμε την άγνοιά μας βαφτίζοντας «μη ορθές» τις λέξεις και τις εκφράσεις.

* Παραπονιέται φίλος διότι στις ειδήσεις της ΕΡΤ η παρουσιάστρια είπε «Οι πληροφορίες των αυτόπτων μαρτυρών«.

Το δεύτερο είναι ολοφάνερο σαρδάμ, αλλά στο επίθετο έχω δει κι άλλους ν’ αμφιταλαντεύονται για τον τονισμό. Κανονικά είναι «των αυτοπτών μαρτύρων».

Μορφωμένοι και αμόρφωτοι

Βγήκα μια βόλτα το πρωί σε γειτονιές του Πειραιά. Σε έναν τοίχο είδα γραμμένο ένα σύνθημα που μου άρεσε και είπα να το φωτογραφίσω.

Βγήκε υπό γωνία, αλλά διαβάζεται άνετα. Προειδοποιώ όμως ότι πρόκειται για σύνθημα αθυρόστομο, έστω κι αν έχει διαστάσεις ταξικές και κοινωνικές.

Όταν ο Λουκανίδης γύρισε από την Αφρική

Το Σάββατο που μας πέρασε, πήγα στο ΟΑΚΑ και είδα τον Παναθηναϊκό να κερδίζει 4-1 τον ΠΑΟΚ για τον τελικό του κυπέλλου. Επειδή μάλιστα ο Παναθηναϊκός ΠΑΟΚ ήταν τυπικά γηπεδούχος, το σκορ στον φωτεινό πίνακα ήταν ΠΑΟΚ-ΠΑΟ 1-4. Την προηγούμενη φορά που είχα δει αυτές τις δυο ομάδες να αγωνίζονται ήταν το 1979-80 στη Θεσσαλονίκη, και τότε ο Παναθηναϊκός είχε κερδίσει με 2-0. Όπως καταλαβαίνετε, αρχίζει να δημιουργείται ένα πατερνάκι. Σε 35 χρόνια που θα ξαναπάω να τους δω, θα ειδοποιήσω να το παίξετε στάνταρ δύο.

Γενικά, στο γήπεδο πηγαίνω πολύ σπάνια, παρόλο που τότε που πήγαινα, πολύ νεότερος, το διασκέδαζα -αν δεν κάνω λάθος, σε αγώνα ποδοσφαίρου είχα να πάω καμιά τριανταριά χρόνια. Σαν φοιτητής, πήγαινα πότε-πότε στο Καραϊσκάκη, στον Εθνικό κυρίως, ή στην Καισαριανή, στον (Εθνικό) Αστέρα, πριν ανέβει πρώτη εθνική -που δεν έμεινε και πολύ. Και προχτές που πήγα, δεν πήγα για να δω το ματς -αν θες να δεις το ματς, κάθεσαι στον καναπέ σου και το βλέπεις στην τηλεόραση. Ή μάλλον, πας στην καφετέρια για να το δεις, διότι η κυβέρνησή μας κατάφερε το αδιανόητο, να δώσει τη μετάδοση του τελικού του κυπέλλου, του σημαντικότερου ποδοσφαιρικού αγώνα της χρονιάς, σε κλειστό κανάλι, και μάλιστα όχι στο μεγαλύτερο από τα συνδρομητικά, και τούτο επειδή αμέλησε να ορίσει τον κατάλογο των συναντήσεων «μείζονος σημασίας», οι οποίες βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, πρέπει να μεταδίδονται από ανοιχτό κανάλι.

Άλλωστε, από τις θέσεις που βρήκαμε, στο πέταλο, είδαμε καλά μόνο τα δύο από τα πέντε γκολ, όσα μπήκαν από την κοντινή μας εστία. Τα άλλα γκολ τα είδαμε από πολύ μακριά, όσο για τις δυο ευκαιρίες του ΠΑΟΚ στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου μάλλον τις μάντεψα -χρειάστηκε να τις ξαναδώ στην τηλεόραση για να τις εμπεδώσω. «Πάλι καλά που δεν τα βλέπουμε καλά», είπα στον διπλανό μου όταν μάντεψα (σωστά) το δοκάρι του Σαλπιγγίδη.

Έγραψα «τις θέσεις που βρήκαμε» διότι όταν μπήκαμε στο γήπεδο, μία ώρα πριν από τον αγώνα, χωρίς κανείς να δει τα εισιτήριά μας, η θύρα 6 ήταν γεμάτη πήχτρα, και ούτε να ανέβουμε τη σκάλα δεν μπορούσαμε για να φτάσουμε στην ενδέκατη σειρά όπου ήταν οι θέσεις μας -το ίδιο άλλωστε έπαθαν κι άλλοι πολλοί. «Θέσεις; Στο Μέγαρο Μουσικής νομίζεις πως είσαι;» είπε κάποιος. Οπότε, πήγαμε κι εμείς στο πέταλο, όπου ήταν λιγότερο πυκνό το πλήθος, και βρήκαμε να καθίσουμε.

Ακρόασις παρά τω Ιμπν Σαούντ (Μποστ, 1965)

Αν δεν ήταν η ζοφερή συγκυρία, αυτή η ιστορία με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα Σουλτάν Μπιν Νάσερ Αμπντουλά Μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ, που θέλει να αγοράσει τον Παναθηναϊκό, θα είχε βγάλει πολύ γέλιο. Μέχρι να μάθουμε αν ο πρίγκιπας υπάρχει κι αν όντως ενδιαφέρεται, ας θυμηθούμε έναν άλλο Σαουδάραβα της βασιλικής οικογένειας που έζησε κάμποσα χρόνια στην Ελλάδα και έχει αφήσει τα ίχνη του στις κινηματογραφικές ταινίες της εποχής. Εννοώ τον Ιμπν Σαούντ -και βρίσκω στα συρτάρια μου ένα σκίτσο του Μποστ, που καιρό είχα να τον θυμηθώ, στο οποίο ο Ιμπν Σαούντ πρωταγωνιστεί. Να το: