Το γράφω με κεφαλαίο πρώτο γράμμα, άρα καταρχήν δεν αναφέρομαι στο ζάρι σαν πράγμα, αλλά σαν τίτλο, το Ζάρι. Καταρχήν όμως, διότι εδώ λεξιλογούμε, οπότε και θα ξεστρατίσουμε και στα λεξιλογικά μας.
Θα το ξέρετε βέβαια, Ζάρι είναι ο τίτλος του τραγουδιού με το οποίο θα πάρει μέρος η Ελλάδα στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον φέτος -ή ίσως Zari, αφού και έτσι το είδα. Τραγουδάει η πολύ καλή Μαρίνα Σάττι, ενώ τη σύνθεση την υπογράφουν 7 (!) συνθέτες, ανάμεσά τους και η Μ. Σάττι, τους δε στίχους τέσσερις στιχουργοί, ανάμεσά τους και η Μ. Σάττι πάλι, δικαιώνοντας θα λέγαμε τον Σεφέρη που έγραψε «είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας».
Πρέπει να είναι η πρώτη φορά που το ιστολόγιο δημοσιεύει άρθρο με αφορμή τραγούδι της Γιουροβίζιον. Έχουμε κάνει κατά καιρούς κάποιες παρεμπίπτουσες αναφορές σε Μεζεδάκια, ενώ πριν από… 15 χρόνια είχαμε δημοσιεύσει μια επιφυλλίδα του πατέρα μου, με τίτλο Ανοησίες σε πολυτελή συσκευασία, που ήταν μια κριτική (όχι ευνοϊκή, προφανώς) στον θεσμό γενικώς.
Αλλά το φετινό τραγούδι συζητήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -«δίχασε», σύμφωνα με το κλισέ. Στην αρχή, πάρα πολλοί το αποδοκίμασαν, ανάμεσά τους καλοί φίλοι και σοβαροί άνθρωποι. Λίγοι το υπερασπίστηκαν αμέσως. Ίσως να έχει κάτι το βραδυφλεγές το τραγούδι, διότι την πρώτη φορά που το άκουσα δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, θετική ή αρνητική, κι έτσι βρέθηκα, στο φλέγον αυτό ζήτημα, ουδέτερος, κι ευτυχώς που δεν έχει φέισμπουκ ο Σόλων (ο αρχαίος) διότι θα με κήρυχνε κι εμένα άτιμο αφού, στασιαζούσης της πόλεως, δεν είχα διαλέξει πλευρά.
Μετά το ξανάκουσα, και κάπου την τρίτη φορά μού κόλλησε, οπότε δεν κινδυνεύω πλέον από τον Σόλωνα. Ακούστε το κι εσείς:
Εδώ όμως λεξιλογούμε, λέτε. Ε, να πούμε δυο λόγια για τη λέξη «ζάρι».
Το ζάρι βέβαια είναι «μικρός κύβος που σε κάθε πλευρά του φέρει από μία έως έξι κουκκίδες και χρησιμοποιείται σε τυχερά ή επιτραπέζια παιχνίδια», όπως λέει το λεξικό. Συνήθως η λέξη εμφανίζεται στον πληθυντικό, διότι πολλά παιχνίδια παίζονται με δύο ζάρια, ιδίως το τάβλι (και κάποια άλλα με περισσότερα), ενώ λέγοντας «τα ζάρια» εννοούμε επίσης τυχερό παιχνίδι που παίζεται με ζάρια, ακριβέστερα μόνο με ζάρια -δηλαδή δεν είναι τα ζάρια βοηθητικό στοιχείο για να παιχτεί το παιχνίδι όπως στο τάβλι ή σε διάφορα επιτραπέζια παιχνίδια αλλά το κύριο στοιχείο του παιχνιδιού, όπως π.χ. στο μπαρμπούτι.
Ετυμολογικά, το ζάρι ήρθε στα ελληνικά τον Μεσαίωνα, αραβικό δάνειο από τον τύπο az-zahr που είναι πληθυντικός (τα ζάρια), που έδωσε το μεσαιωνικό αζάριον.