Με το Γουδί, που κάποιοι θεώρησαν ότι πρέπει να γράφεται Γουδή, έχουμε ασχοληθεί πριν από χρόνια. To παλιό εκείνο άρθρο θα ήθελε ξαναγράψιμο, επειδή στα σχόλια έγιναν καίριες παρεμβάσεις, από τον φίλο μας τον Spiridione και από άλλους. Μάλιστα, σε μεταγενέστερο σχόλιο, το 2020 (εδώ) ο Spiridione έβαλε ορισμένα εύστοχα ζητήματα, που όμως δεν αξιώθηκα να αξιοποιήσω.
Τη δουλειά που δεν έκανα εγώ την έκανε, στο πολλαπλάσιο, ο φίλος μας ο Ανδρέας ο Κουπονιώτης (έτσι σχολιάζει εδώ) ο οποίος όχι μόνο συγκέντρωσε άφθονα καίρια στοιχεία ύστερα από πολυετή έρευνα, αλλά και υλοποίησε κάτι που έγραψα στα σχόλια του παλιού άρθρου, ότι πρέπει να ξεκινήσουμε εκστρατεία για να επανέλθει και επίσημα η ονομασία «Γουδί».
Το εκτενέστατο άρθρο του Ανδρέα δημοσιεύτηκε στις αρχές του μήνα. Εδώ το αναδημοσιεύω κάπως συντομευμένο. Έμαθα κι εγώ πολλά από το άρθρο του Ανδρέα. Ενδιαφέρουσα βρίσκω την αλλαγή στάσης του καθηγητή Μπαμπινιώτη ο οποίος ενώ στην τελευταία έκδοση του μεγάλου λεξικού του (2019) ακόμα τάσσεται υπέρ της ονομασίας «Γουδή» (στην καθιέρωση της οποίας πιθανώς να έπαιξε ρόλο) στη νεότερη έκδοση του λεξικού των κυρίων ονομάτων (2022) μεταστρέφεται υπέρ του τύπου «Γουδί».
Ο ανύπαρκτος «κύριος Γουδής» — και η γλωσσική ταλαιπωρία του Γουδιού και των κατοίκων του
Είκοσι χρόνια μετά την σχετική απόφαση του Δήμου της Αθήνας, η «ανορθόγραφη» και ανιστόρητη «αποκατάσταση» της ορθογραφίας του ονόματος της περιοχής, εξακολουθεί να προσπαθεί να επιβληθεί με γραφειοκρατικό τρόπο, αλλά, ευτυχώς, δεν έχει περάσει στη συνείδηση των κατοίκων. .. Κανένας, ή έστω ελάχιστοι, μένουν σήμερα στου Γουδή. Οι χιλιάδες κάτοικοί του εξακολουθούν να μένουν στο Γουδί.
Στη Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, στις 3 του Μάη 2004, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι συζητούν και αποφασίζουν, ομόφωνα, αποδεχόμενοι την «διόρθωση» που πρότεινε η Κα Βασιλική Καραγιάννη, ως σωστή, την ορθογραφία του τοπωνύμιου από το «γλωσσολογικά απαράδεκτο» που «δεικνύει ιστορική άγνοια και βαρύτατη έλλειψη γλωσσικής ευαισθησίας» Γουδί, στο «σωστό» ΓΟΥΔΗ. Αποφάσισαν, λοιπόν, την ενημέρωση των υπηρεσιών οδοποιίας και ΟΑΣΑ για να «διορθώσουν» την ορθογραφία του παραπάνω τοπωνυμίου και επίσης έκανε δεκτή την πρόταση του προέδρου του ΟΝΑ (Οργανισμός Νεολαίας και Άθλησης) να αγοραστεί το αρχείο της οικογένειας Γουδή προκειμένου να εμπλουτιστεί το αρχείο του Πολιτισμικού Οργανισμού.
Στις 28 του Ιούνη 2004, η τότε Δήμαρχος Ντόρα Μπακογιάννη ζητά από το ΔΣ να πάρει Απόφαση για το τοπωνύμιο Γουδή. Το Δημοτικό Συμβούλιο με ομόφωνη απόφαση εγκρίνει την «ορθή γραφή» του τοπωνυμίου «Γουδή» που με την πάροδο των ετών παρεφθάρη σε «Γουδί».
Αργότερα, στο ΦΕΚ αρ. 35/29 Φεβρουαρίου 2008, δημοσιεύεται το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο Το τοπωνύμιο Γουδί του Δήμου Αθηναίων μετονομάζεται «Γουδή».
Ο αγώνας της Κας Καραγιάννη δικαιώθηκε. «Αποκαταστάθηκε» το όνομα της οικογένειας Γουδή και μαζί με αυτό «αποκαταστάθηκε» και η Ιστορία της περιοχής…
Είναι όμως έτσι;
Η επιχειρηματολογία της Κας Καραγιάννη, έτσι όπως κατατέθηκε στο Δήμο της Αθήνας, συνοψίζεται στα εξής:
Α) Είναι παλαιά ονομασία της περιοχής και επώνυμο της ερειπωμένης εκκλησίας της Παναγίας ΓΟΥΔΗ με αναφορά στα κτήματα της μεσαιωνικής οικογένειας ΓΟΥΔΗ.
Β) Το τοπωνύμιο ΓΟΥΔΗ οφείλει την ονομασία του στην ιστορική οικογένεια των ΓΟΥΔΗ από τις Σπέτσες με την μεγάλη συνεισφορά τους στον αγώνα της Ελλάδας το 1821. Σε αναγνώριση της προσφοράς τους η Πατρίδα τούς αντάμειψε με την παραχώρηση της έκτασης που φέρει το όνομά τους.
Γ) Με την πάροδο των ετών, η λέξη ΓΟΥΔΗ παρεφθάρη σε γουδί, λέξη που παραπέμπει στο αρχαίο “ιγδίον” = το σκεύος του φαγητού, και έτσι δημιουργούνται τα απαράδεκτα γλωσσικά λάθη για το τοπωνύμιο ΓΟΥΔΗ (π.χ. το γουδί το γουδοχέρι, του γουδιού, του γουδίου).
Και καταλήγει:
Ο σεβασμός προς την Ιστορία απαιτεί την αποκατάσταση του ονόματος της οικογένειας ΓΟΥΔΗ. Τα τοπωνύμια της πόλης είναι μνημεία της Πόλης.
Στη Συνεδρίαση της 3ης Μάη 2004, του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας η Κα Βαλσαμάκη, εκτός ημερήσιας διάταξης, εισηγείται «Σχετικά με την γλωσσολογική έρευνα για την ετυμολογία και την σωστή ορθογραφία του τοπωνυμίου ΓΟΥΔΗ»[1]:
«ΒΑΛΣΑΜΑΚΗ: Επίσης, ένα τελείως διαφορετικό θέμα, κύριε Πρόεδρε, είναι το εξής.
Η περιοχή που είναι σε όλους γνωστή ως περιοχή Γουδί οφείλει το όνομά της στην παλαιά μεσαιωνική (εδώ μάλλον εννοεί το βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγιάς) πιθανόν της οικογένειας Γουδή, με «η» δηλαδή στο τέλος. Με την πάροδο των ετών παρεφθάρη η γραφή της Γουδή σε Γουδί. Το Γουδί του Γουδιού παραπέμπει στο αρχαίο ιγδύον, δηλαδή το μαγειρικό σκεύος. Επειδή, λοιπόν, αυτό αποτελεί λάθος, νομίζω ότι θα πρέπει η Διεύθυνση Οδοποιίας και ειδικότερα η σχετική επιτροπή να κάνει τη σχετική διόρθωση και να ενημερωθούν όλοι μεταξύ αυτών και τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ…»
Εκείνη η επιφύλαξη, (το «πιθανόν») που αφορά την ιδιοκτησία της οικογένειας Γουδή γρήγορα εξανεμίζεται και γίνεται βεβαιότητα που δεν χρειάζεται καμιά απόδειξη…
Το πρώτο επιχείρημα…
Όμως Γουδής, μεγαλοκτηματίας Γουδής, μεσαιωνική οικογένεια Γουδή, Αριστοκρατική οικογένεια, πλούσια αστική ή αγροτική οικογένεια με αυτό το όνομα πριν, από και κατά τα χρόνια της Φραγκοκρατίας στην Αττική (1205 – 1456) ή στα χρόνια της τουρκοκρατίας (1456 – 1833) δεν έχει καταγραφεί από κανέναν ιστορικό, δεν υπάρχει σε κανένα έγγραφο της εποχής…
Ο Δημήτριος Καμπούρογλου στην Ιστορία των Αθηναίων (τρεις τόμοι) και στα Μνημεία των Αθηναίων (τρεις τόμοι), Αθήνα 1889 – 1896, που πραγματεύεται την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αναφέρει δεκάδες ονόματα παλιών οικογενειών, Προεστούς, Δημογέροντες, παπάδες, ιστορικές φαμίλιες (Χαλκοκονδύλοι, Παλαιολόγοι, Μπενιζέλοι, Περουλοί, Λίσμπονοι, Καββαλαροί, Καπετανακαίοι, Ταρωνίτες, Γάσπαροι, Μπεναλδοί, Γερανοί κλπ), εκατοντάδες ονόματα οικονομικά ευκατάστατων και άλλων οικογενειών που κάνουν αγοραπωλησίες σπιτιών, αγροτικών εκτάσεων κλπ. Δεν υπάρχει καταγραμμένος κανένας Γουδής σε όλη την έκταση της Αττικής.
Το ίδιο στο «Αι Αθήναι στα τέλη τους Δωδεκάτου Αιώνος» του Σπύρου Λάμπρου, Αθήνα 1878.
Στα «Γενεαλογικά Μελετήματα – Το Αθηναϊκόν Αρχοντολόγιον και ο Βυζαντινισμός εν Αθήναις» του Κωνστ. Χριστομάνου, Αθήνα 1887.
Στην «Ιστορία της Πόλεως των Αθηνών Κατά τους Μέσους Αιώνας – Από του Ιουστινιανού μέχρι της υπό των Τούρκων κατακτήσεως », του Φερδινάνδου Γρηγοροβίου, με Διορθώσεις και Προσθήκες του Σπυρίδωνος Λάμπρου, Αθήνα 1904.
Και σε δεκάδες άλλους ιστορικούς, ερευνητές και συγγραφείς που ασχολήθηκαν με αυτές τις ιστορικές περιόδους (Βυζάντιο, Φραγκοκρατία, Τουρκοκρατία) της Αθήνας (Βηλαράς, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Ουίλιαμ Μίλλερ, Γ. Λαμπάκης, Ορλάνδος, Νερούτσος, σύγχρονες μεταπτυχιακές εργασίες γύρω από την ιδιοκτησία της γης της Αττικής κλπ.) πουθενά δεν υπάρχει το όνομα Γουδής.
Για τον απλό λόγο ότι κύριος Γουδής που να είχε σχέση με κτήματα και περιουσίες στην Αττική μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, δεν υπήρξε ποτέ. Ο κ. Γουδής είναι ανύπαρκτος…